Home

Kieswet

Geldig van 1 januari 2023 tot 20 juni 2023
Geldig van 1 januari 2023 tot 20 juni 2023

Kieswet

Opschrift

[Tekst geldig vanaf 01-01-2023 tot 20-06-2023]

Aanhef

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten:

Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het wenselijk is nieuwe bepalingen inzake het kiesrecht en de verkiezingen van de leden van de Tweede Kamer en de Eerste Kamer der Staten-Generaal, alsmede van de leden van provinciale staten en de gemeenteraden, vast te stellen;

Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze:

Afdeling I. Algemene bepalingen

Hoofdstuk A. Inleidende bepalingen

§ 1. Begripsbepalingen

Artikel A 1

§ 2. De Kiesraad

Artikel A 2
Artikel A 3
Artikel A 4
Artikel A 5
Artikel A 6

Afdeling II. De verkiezing van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, van provinciale staten, van de algemene besturen, van de gemeenteraden en van het kiescollege voor Nederlanders die geen ingezetenen zijn

Hoofdstuk B. Het kiesrecht

Artikel B 1

Artikel B 2

Artikel B 2a

Artikel B 3

Artikel B 4

Artikel B 5

Artikel B 6

Hoofdstuk C. De zittingsduur van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, van provinciale staten, van de algemene besturen en van de gemeenteraden

Artikel C 1

Artikel C 2

Artikel C 3

Artikel C 4

Artikel C 5

Hoofdstuk D. De registratie van de kiesgerechtigdheid

Artikel D 1

Artikel D 2

Artikel D 3

Artikel D 4

Artikel D 5

Artikel D 6

Artikel D 7

Artikel D 8

Artikel D 9

Artikel D 10

Hoofdstuk E. Kieskringen en stembureaus

§ 1. De kieskringen

Artikel E 1
Artikel E 2 [Vervallen per 01-01-2010]

§ 2. De stembureaus en briefstembureaus

Artikel E 3
Artikel E 4
Artikel E 5
Artikel E 6

§ 3. De gemeentelijk stembureaus

Artikel E 7
Artikel E 8
Artikel E 9

§ 4. De hoofdstembureaus en het nationaal briefstembureau

Artikel E 10
Artikel E 11
Artikel E 12
Artikel E 13
Artikel E 14

§ 5. De centraal stembureaus

Artikel E 15
Artikel E 16
Artikel E 17
Artikel E 18
Artikel E 19
Artikel E 20
Artikel E 21
Artikel E 22

Hoofdstuk F. Het tijdstip van de kandidaatstelling

Artikel F 1

Artikel F 2

Hoofdstuk G. De registratie van de aanduiding en het logo van een politieke groepering

Artikel G 1

Artikel G 1a

Artikel G 2

Artikel G 2a

Artikel G 3

Artikel G 4

Artikel G 5

Artikel G 6

Hoofdstuk H. De inlevering van de kandidatenlijsten

Artikel H 1

Artikel H 2

Artikel H 3

Artikel H 4

Artikel H 5

Artikel H 6

Artikel H 7

Artikel H 8

Artikel H 9

Artikel H 10

Artikel H 10a

Artikel H 11

Artikel H 12

Artikel H 13

Artikel H 13a.

Artikel H 14

Artikel H 15

Artikel H 16

Hoofdstuk I. Het onderzoek, de nummering en de openbaarmaking van de kandidatenlijsten

§ 1. Het onderzoek van de kandidatenlijsten

Artikel I 1
Artikel I 2
Artikel I 3
Artikel I 4
Artikel I 5
Artikel I 6
Artikel I 7
Artikel I 8
Artikel I 9 [Vervallen per 01-12-2013]

§ 2. [Vervallen per 01-12-2017]

Artikel I 10 [Vervallen per 01-12-2017]
Artikel I 11 [Vervallen per 01-12-2017]

§ 3. De nummering van de kandidatenlijsten

Artikel I 12
Artikel I 13
Artikel I 14
Artikel I 15
Artikel I 16

§ 4. De openbaarmaking van de kandidatenlijsten

Artikel I 17

§ 5. Slotbepalingen

Artikel I 18
Artikel I 19
Artikel I 20

Hoofdstuk J. De stemming

§ 1. Algemene bepalingen

Artikel J 1
Artikel J 2
Artikel J 3 [Vervallen per 01-01-2010]
Artikel J 4
Artikel J 4a
Artikel J 5
Artikel J 6
Artikel J 6a
Artikel J 6b

§ 2. De oproeping voor de stemming

Artikel J 7
Artikel J 7a
Artikel J 8
Artikel J 9
Artikel J 10

§ 3. Het stembureau

Artikel J 11
Artikel J 12
Artikel J 13
Artikel J 14

§ 4. De inrichting van het stemlokaal

Artikel J 15
Artikel J 16
Artikel J 17
Artikel J 18
Artikel J 19

§ 5. De stembiljetten

Artikel J 20
Artikel J 21
Artikel J 22 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel J 23 [Vervallen per 01-12-2013]

§ 6. Het uitbrengen van de stem

Artikel J 24
Artikel J 25
Artikel J 26
Artikel J 27
Artikel J 28
Artikel J 29
Artikel J 30
Artikel J 31

§ 7. [Vervallen per 01-01-2010]

Artikel J 32 [Vervallen per 01-01-2010]
Artikel J 33 [Vervallen per 01-01-2010]
Artikel J 34 [Vervallen per 01-01-2010]

§ 8. De orde in het stemlokaal

Artikel J 35
Artikel J 36
Artikel J 37
Artikel J 38

§ 9. Waarnemers

Artikel J 39

Hoofdstuk K. Het stemmen met een kiezerspas

Artikel K 1

Artikel K 2

Artikel K 3

Artikel K 4

Artikel K 5 [Vervallen per 01-01-2010]

Artikel K 6

Artikel K 7

Artikel K 8

Artikel K 9

Artikel K 10 [Vervallen per 17-10-2013]

Artikel K 11

Artikel K 12 [Vervallen per 01-01-2010]

Artikel K 13 [Vervallen per 01-01-2010]

Hoofdstuk L. Het stemmen bij volmacht

§ 1. Algemene bepalingen

Artikel L 1
Artikel L 2
Artikel L 3
Artikel L 4
Artikel L 5
Artikel L 6

§ 2. De schriftelijke aanvraag om bij volmacht te stemmen

Artikel L 7
Artikel L 8
Artikel L 9
Artikel L 10
Artikel L 11
Artikel L 12
Artikel L 13 [Vervallen per 01-04-2017]

§ 3. Het verlenen van volmacht door overdracht van de stempas of kiezerspas aan een andere kiezer

Artikel L 14
Artikel L 15
Artikel L 16 [Vervallen per 01-01-2010]

§ 4. Het stemmen door de gemachtigde

Artikel L 17

Hoofdstuk M. Het stemmen per brief

§ 1. Algemene bepalingen

Artikel M 1
Artikel M 2
Artikel M 3
Artikel M 4
Artikel M 5
Artikel M 6
Artikel M 6a
Artikel M 6b
Artikel M 7
Artikel M 7a

§ 2. Het briefstembureau in de gemeente ’s-Gravenhage

Artikel M 8
Artikel M 9

§ 3. Briefstembureaus in andere gemeenten en in Aruba, Curaçao en Sint Maarten

Artikel M 10
Artikel M 11 [Vervallen per 01-01-2023]
Artikel M 12 [Vervallen per 01-01-2023]

Hoofdstuk N. De stemopneming

§ 1. Bepalingen betreffende stembureaus

Artikel N 1
Artikel N 1a
Artikel N 2
Artikel N 3
Artikel N 4 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel N 5
Artikel N 6
Artikel N 7
Artikel N 8
Artikel N 8a
Artikel N 9
Artikel N 10
Artikel N 11
Artikel N 12
Artikel N 13 [Vervallen per 01-01-2023]
Artikel N 14 [Vervallen per 01-12-2013]

§ 2. Bepalingen betreffende briefstembureaus in Nederland

Artikel N 15
Artikel N 16
Artikel N 17
Artikel N 18
Artikel N 19
Artikel N 20
Artikel N 21
Artikel N 22
Artikel N 23
Artikel N 24
Artikel N 25
Artikel N 26
Artikel N 27
Artikel N 28
Artikel N 29
Artikel N 30
Artikel N 31
Artikel N 32
Artikel N 33
Artikel N 34
Artikel N 35

§ 3. Bepalingen betreffende briefstembureaus in Aruba, Curaçao en Sint Maarten

Artikel N 36
Artikel N 37

§ 4. Verwerking persoonsgegevens

Artikel N 38

Hoofdstuk Na. De taak van het gemeentelijk stembureau bij de totstandkoming van de verkiezingsuitslag

§ 1. Algemene bepalingen

Artikel Na 1
Artikel Na 2
Artikel Na 3
Artikel Na 4
Artikel Na 5
Artikel Na 6
Artikel Na 7
Artikel Na 8
Artikel Na 9

§ 2. Controle van de processen-verbaal van de stembureaus

Artikel Na 10
Artikel Na 11
Artikel Na 12
Artikel Na 13
Artikel Na 14
Artikel Na 15

§ 3. Centrale stemopneming

Artikel Na 16
Artikel Na 17
Artikel Na 18
Artikel Na 19
Artikel Na 20
Artikel Na 21
Artikel Na 22
Artikel Na 23
Artikel Na 24
Artikel Na 25

§ 4. De vaststelling van de uitkomst van de stemming op gemeentelijk niveau

Artikel Na 26
Artikel Na 27
Artikel Na 28
Artikel Na 29
Artikel Na 30
Artikel Na 31
Artikel Na 32
Artikel Na 33
Artikel Na 34
Artikel Na 35
Artikel Na 36
Artikel Na 37
Artikel Na 38
Artikel Na 39
Artikel Na 40

Hoofdstuk O. De taak van het hoofdstembureau en het nationaal briefstembureau bij de vaststelling van de verkiezingsuitslag

§ 1. Bepalingen betreffende het hoofdstembureau

Artikel O 1
Artikel O 2
Artikel O 3
Artikel O 4
Artikel O 5
Artikel O 6
Artikel O 7
Artikel O 8
Artikel O 9
Artikel O 10
Artikel O 11
Artikel O 12

§ 2. Bepalingen betreffende het nationaal briefstembureau

Artikel O 13
Artikel O 14
Artikel O 15
Artikel O 16
Artikel O 17
Artikel O 18
Artikel O 19
Artikel O 20
Artikel O 21
Artikel O 22
Artikel O 23

§ 3. Verwerking persoonsgegevens

Artikel O 24

Hoofdstuk P. De vaststelling van de verkiezingsuitslag door het centraal stembureau

§ 1. Algemene bepalingen

Artikel P 1
Artikel P 1a
Artikel P 1b
Artikel P 1c
Artikel P 1d
Artikel P 1e
Artikel P 1f
Artikel P 1g
Artikel P 1h
Artikel P 1i
Artikel P 1j
Artikel P 2

§ 2. De zetelverdeling

Artikel P 3
Artikel P 4 [Vervallen per 01-12-2017]
Artikel P 5
Artikel P 6
Artikel P 7
Artikel P 8
Artikel P 9
Artikel P 10
Artikel P 11 [Vervallen per 01-12-2017]
Artikel P 12
Artikel P 13
Artikel P 14

§ 3. De toewijzing van de zetels aan de kandidaten

Artikel P 15
Artikel P 16
Artikel P 17
Artikel P 18
Artikel P 18a [Vervallen per 01-12-2008]
Artikel P 19
Artikel P 19a

§ 4. De bekendmaking van de verkiezingsuitslag

Artikel P 20
Artikel P 20a
Artikel P 21
Artikel P 22
Artikel P 23
Artikel P 24
Artikel P 25 [Vervallen per 01-01-2023]
Artikel P 26 [Vervallen per 01-01-2023]
Artikel P 27

Hoofdstuk Pa. De verkiezing van de leden van het kiescollege voor Nederlanders die geen ingezetenen zijn

Artikel Pa 1

Artikel Pa 2

Artikel Pa 3

Artikel Pa 4

Artikel Pa 5

Artikel Pa 6

Artikel Pa 7

Artikel Pa 8

Artikel Pa 9

Artikel Pa 10

Artikel Pa 11

Artikel Pa 12

Artikel Pa 13

Artikel Pa 14

Artikel Pa 15

Artikel Pa 16

Artikel Pa 17

Artikel Pa 18

Artikel Pa 19

Artikel Pa 20

Artikel Pa 21

Artikel Pa 22

Artikel Pa 23

Artikel Pa 24

Artikel Pa 25

Artikel Pa 26

Artikel Pa 27

Afdeling III. De verkiezing van de leden van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Hoofdstuk Q. Algemene bepalingen

Artikel Q 1

Artikel Q 2

Artikel Q 3

Artikel Q 4

Artikel Q 5

Artikel Q 6

Hoofdstuk R. De inlevering van de kandidatenlijsten

Artikel R 1

Artikel R 2

Artikel R 3

Artikel R 4

Artikel R 5

Artikel R 6

Artikel R 7

Artikel R 8

Artikel R 9

Artikel R 9a

Artikel R 10

Artikel R 11

Hoofdstuk S. Het onderzoek, de nummering en de openbaarmaking van de kandidatenlijsten

§ 1. Het onderzoek van de kandidatenlijsten

Artikel S 1
Artikel S 1a
Artikel S 2
Artikel S 3
Artikel S 4
Artikel S 5
Artikel S 6
Artikel S 7

§ 2. De nummering van de kandidatenlijsten

Artikel S 8 [Vervallen per 01-01-2011]
Artikel S 9 [Vervallen per 01-01-2011]
Artikel S 10
Artikel S 11
Artikel S 12
Artikel S 13
Artikel S 14

§ 3. Slotbepaling

Artikel S 15
Artikel S 16

Hoofdstuk T. De stemming en de stemopneming

Artikel T 1

Artikel T 2

Artikel T 3

Artikel T 4

Artikel T 5

Artikel T 6

Artikel T 7

Artikel T 8

Artikel T 9

Artikel T 10

Artikel T 11

Hoofdstuk U. De vaststelling van de verkiezingsuitslag door het centraal stembureau

§ 1. Algemene bepalingen

Artikel U 1
Artikel U 2

§ 2. De zetelverdeling

Artikel U 3
Artikel U 4
Artikel U 5
Artikel U 6 [Vervallen per 01-01-2011]
Artikel U 7
Artikel U 8
Artikel U 9
Artikel U 10
Artikel U 11 [Vervallen per 01-01-2011]
Artikel U 12
Artikel U 13
Artikel U 14

§ 3. De toewijzing van de zetels aan de kandidaten

Artikel U 15

§ 4. De bekendmaking van de verkiezingsuitslag

Artikel U 16
Artikel U 17
Artikel U 18
Artikel U 19

Hoofdstuk Ua. De verkiezing van de leden van de Eerste Kamer door de leden van het kiescollege voor Nederlanders die geen ingezetenen zijn

Artikel Ua 1

Artikel Ua 2

Artikel Ua 3

Artikel Ua 4

Afdeling IV. Het begin van en de veranderingen in het lidmaatschap van de Tweede Kamer en de Eerste Kamer der Staten-Generaal, provinciale staten, het algemeen bestuur, de gemeenteraad en het kiescollege voor Nederlanders die geen ingezetenen zijn

Hoofdstuk V. Het begin van het lidmaatschap

§ 1. Algemene bepalingen

Artikel V 1
Artikel V 2
Artikel V 3
Artikel V 4
Artikel V 4a
Artikel V 4b
Artikel V 5
Artikel V 6
Artikel V 7
Artikel V 8 [Vervallen per 01-01-2023]
Artikel V 9
Artikel V 10
Artikel V 11
Artikel V 11a

§ 2. Bijzondere bepalingen betreffende het begin van het lidmaatschap van provinciale staten, het algemeen bestuur en de gemeenteraad

Artikel V 12
Artikel V 13
Artikel V 14 [Vervallen per 07-03-2002]
Artikel V 15
Artikel V 16 [Vervallen per 07-03-2002]

Hoofdstuk W. De opvolging

Artikel W 1

Artikel W 2

Artikel W 3

Artikel W 4

Artikel W 5

Artikel W 6

Artikel W 7

Artikel W 8

Hoofdstuk X. Beëindiging van het lidmaatschap en tijdelijke vervanging als lid

§ 1. Algemene bepalingen inzake beëindiging van het lidmaatschap

Artikel X 1
Artikel X 2

§ 2. Bijzondere bepalingen inzake beëindiging van het lidmaatschap

Artikel X 3
Artikel X 4
Artikel X 4a
Artikel X 5
Artikel X 6
Artikel X 7
Artikel X 7a
Artikel X 8
Artikel X 9

§ 3. Beëindiging van het lidmaatschap en vervanging wegens zwangerschap en bevalling of ziekte

Artikel X 10
Artikel X 11
Artikel X 12

Hoofdstuk Xa. Het begin van en de veranderingen in het lidmaatschap van het kiescollege voor Nederlanders die geen ingezetenen zijn

Artikel Xa 1

Artikel Xa 2

Artikel Xa 3

Artikel Xa 4

Artikel Xa 5

Afdeling V. De verkiezing van de leden van het Europees Parlement

Hoofdstuk Y. De verkiezing van de leden van het Europees Parlement

§ 1. Begripsbepalingen

Artikel Y 1

§ 2. De verkiezing

Artikel Y 2
Artikel Y 3
Artikel Y 4
Artikel Y 5
Artikel Y 5a
Artikel Y 6
Artikel Y 7 [Vervallen per 22-01-1999]
Artikel Y 8
Artikel Y 9 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Y 10
Artikel Y 11
Artikel Y 11a
Artikel Y 12
Artikel Y 13
Artikel Y 14 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Y 15
Artikel Y 16 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Y 17
Artikel Y 17a
Artikel Y 18 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Y 19 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Y 20 [Vervallen per 01-03-2004]
Artikel Y 21 [Vervallen per 01-03-2004]
Artikel Y 22 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Y 22a
Artikel Y 22b
Artikel Y 22c
Artikel Y 23
Artikel Y 23a
Artikel Y 24

§ 3. Het begin van en de veranderingen in het lidmaatschap

Artikel Y 25
Artikel Y 26
Artikel Y 27
Artikel Y 28
Artikel Y 29
Artikel Y 30
Artikel Y 30a
Artikel Y 30b

§ 4. Bijzondere bepalingen betreffende deelneming aan de verkiezingen door niet-Nederlanders die onderdanen zijn van andere lidstaten van de Europese Unie

Artikel Y 31
Artikel Y 32
Artikel Y 33
Artikel Y 33a
Artikel Y 34
Artikel Y 35
Artikel Y 35a
Artikel Y 35b
Artikel Y 35c
Artikel Y 36
Artikel Y 37 [Vervallen per 22-01-1999]
Artikel Y 38

§ 5. Slotbepaling

Artikel Y 39

Afdeling Va. De verkiezing van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, van de eilandsraden, van de kiescolleges voor de Eerste Kamer, van de Eerste Kamer der Staten-Generaal en van het Europees Parlement in Bonaire, Sint Eustatius en Saba

Hoofdstuk Ya. De verkiezing van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, van de eilandsraden, van de kiescolleges voor de Eerste Kamer, van de Eerste Kamer der Staten-Generaal en van het Europees Parlement in Bonaire, Sint Eustatius en Saba

§ 1. Algemene bepalingen

Artikel Ya 1
Artikel Ya 2
Artikel Ya 3
Artikel Ya 3a

§ 2. De verkiezing van de leden van de Tweede Kamer

Artikel Ya 4
Artikel Ya 5
Artikel Ya 6 Ya 6 [Vervallen per 01-12-2017]
Artikel Ya 7
Artikel Ya 8
Artikel Ya 9
Artikel Ya 10
Artikel Ya 10a
Artikel Ya 11
Artikel Ya 12 [Vervallen per 01-01-2023]

§ 3. De verkiezing van de leden van de eilandsraad, het begin van en de veranderingen in het lidmaatschap van de eilandsraad en de beëindiging van het lidmaatschap en tijdelijke vervanging als lid

Artikel Ya 13
Artikel Ya 14
Artikel Ya 15
Artikel Ya 16
Artikel Ya 17
Artikel Ya 18
Artikel Ya 19 [Vervallen per 01-08-2018]
Artikel Ya 20
Artikel Ya 21

§ 3a. De verkiezing van de leden van het kiescollege voor de Eerste Kamer, het begin van en de veranderingen in het lidmaatschap van het kiescollege voor de Eerste Kamer en de beëindiging van het lidmaatschap en tijdelijke vervanging als lid

Artikel Ya 22
Artikel Ya 23
Artikel Ya 24
Artikel Ya 25
Artikel Ya 26
Artikel Ya 27
Artikel Ya 28
Artikel Ya 28a
Artikel Ya 29
Artikel Ya 29a

§ 4. De verkiezing van de leden van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Artikel Ya 30
Artikel Ya 31
Artikel Ya 31a
Artikel Ya 31b
Artikel Ya 31c
Artikel Ya 31d
Artikel Ya 31e

§ 5. De verkiezing van de leden van het Europees Parlement

Artikel Ya 32
Artikel Ya 33 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Ya 34 Ya 34 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Ya 35 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Ya 36 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Ya 37 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Ya 38 [Vervallen per 01-12-2013]
Artikel Ya 39

§ 6. Bestuursrecht, beroeps- en overgangsbepalingen

Artikel Ya 40
Artikel Ya 41
Artikel Ya 42
Artikel Ya 43
Artikel Ya 44
Artikel Ya 45
Artikel Ya 46
Artikel Ya 47 [Vervallen per 10-10-2015]
Artikel Ya 48 [Vervallen per 10-10-2014]
Artikel Ya 49 [Vervallen per 10-10-2014]
Artikel Ya 50 [Vervallen per 10-10-2014]
Artikel Ya 51 Ya 51 [Vervallen per 10-10-2015]

Afdeling VI. Straf-, slot- en overgangsbepalingen

Hoofdstuk Z. Straf-, persoonsgegevens-, slot- en overgangsbepalingen

§ 1. Strafbepalingen

Artikel Z 1
Artikel Z 2
Artikel Z 3
Artikel Z 4
Artikel Z 5
Artikel Z 6
Artikel Z 7 [Vervallen per 01-01-2010]
Artikel Z 8
Artikel Z 8a
Artikel Z 9
Artikel Z 10
Artikel Z 11

§ 1a. Verwerking persoonsgegevens

Artikel Z 11a
Artikel Z 11b

§ 2. Slot- en overgangsbepalingen

Artikel Z 12
Artikel Z 13
Artikel Z 14
Artikel Z 15 [Vervallen per 11-05-2005]
Artikel Z 16 [Vervallen per 11-05-2005]
Artikel Z 17 [Vervallen per 11-05-2005]
Artikel Z 18 [Vervallen per 11-05-2005]
Artikel Z 19 [Vervallen per 11-05-2005]
Artikel Z 20
Artikel Z 21

Tabel bedoeld in artikel E 1, eerste lid , van de Kieswet