Hof van Justitie EU 06-10-1970 ECLI:EU:C:1970:78

I — Uiteenzetting van de feiten; de procesvoering

Overwegende dat de aan het geding ten grondslag liggende feiten kunnen worden samengevat als volgt en dat de procesvoering na te melden verloop heeft gehad :

Artikel 4 van 's Raads beschikking 65/271/EEG van 13 mei 1965 met betrekking tot de harmonisatie van bepaalde voorschriften die van invloed zijn op de mededinging in het vervoer per spoor, over de weg en over de binnenwateren (Publikatieblad, 1965, blz. 1500 en volgende) luidt als volgt :

„Wanneer door de Raad een gemeenschappelijk stelsel voor de omzetbelasting is vastgesteld en dit stelsel in de Lid-Staten in werking is getreden, zullen laatstgenoemden dit op nader te bepalen wijze toepassen op het goederenvervoer per spoor, over de weg en over de binnenwateren.

Het in de vorige alinea bedoelde stelsel zal uiterlijk bij zijn inwerkingtreding de plaats innemen van de regelingen inzake de specifieke belastingen die in de plaats van omzetbelasting worden geheven, voor zover het goederenvervoer per spoor, over de weg en over de binnenwateren aan die regelingen is onderworpen.”

Op 11 april 1967 stelde de Raad zijn eerste richtlijn (67/227/EEG) vast betreffende de harmonisatie van de wetgevingen der Lid-Staten inzake omzetbelasting (Publikatieblad, 1967, blz. 1301 en volgende); artikel 1 van deze richtlijn luidt als volgt :

„De Lid-Staten vervangen hun huidige omzetbelastingstelsel door het in artikel 2 omschreven gemeenschappelijk stelsel van belasting over de toegevoegde waarde.

In elke Lid-Staat wordt de wet waarbij deze vervanging zal plaatsvinden zo spoedig mogelijk afgekondigd, opdat zij in werking kan treden op een tijdstip dat door de Lid-Staat, rekening houdende met de conjuncturele toestand, zal worden bepaald en dat uiterlijk op 1 januari 1970 ligt.

Vanaf de inwerkingtreding van die wet kan de Lid-Staat geen forfaitaire compenserende maatregelen bij invoer of uitvoer uit hoofde van de omzetbelasting voor het handelsverkeer tussen de Lid-Staten meer handhaven of instellen.”

In 's Raads derde richtlijn (69/463/EEG) van 9 december 1969 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen der Lid-Staten inzake omzetbelasting — Invoering van de belasting over de toegevoegde waarde in de Lid-Staten (Publikatieblad nr. L 320 van 20 december 1969, blz. 34 en volgende) is de datum 1 januari 1970, genoemd in artikel 1 van de richtlijn van 11 april 1967, vervangen door 1 januari 1972.

De Bondsrepubliek Duitsland heeft aan haar verplichtingen ingevolge artikel 1 van de eerste richtlijn van 11 april 1967 voldaan door invoering van de belasting over de toegevoegde waarde bij het Umsatzsteuergesetz van 29 mei 1967 (Bundesgesetzblatt I, blz. 545). Deze wet is op 1 januari 1968 in werking getreden en ook op het vervoer van toepassing. Het tot op die datum in de redactie van 13 juni 1955 (Bundesgesetzblatt I, blz. 366) geldende Beförderungssteuergesetz is ingetrokken (artikel 31 van het Umsatzsteuergesetz van 29 mei 1967).

Sedert 1 januari 1969 is het goederenvervoer over de weg in de Bondsrepubliek Duitsland bovendien onderworpen aan Strassengüterverkehrsteuer, zulks volgens het Gesetz über die Besteuerung des Strassengüterverkehrs van 28 december 1968 (Bundesgesetzblatt I, blz. 1461). Zij bedraagt 1 pfennig per ton/km voor goederenvervoer op de lange afstand (paragraaf 4). Wanneer sprake is van vervoer van goederen ingevoerd van overzee en dat vervoer in een zeehaven aanvangt, worden bij de berekening van de belasting de eerste 170 km buiten beschouwing gelaten (paragraaf 3). Deze wet zal op 31 december 1970 buiten werking treden (paragraaf 14).

In november 1967 had de Duitse Regering overeenkomstig artikel 1 van 's Raads beschikking van 21 maart 1962 houdende vaststelling van een procedure voor het voorafgaande onderzoek en overleg omtrent bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen welke door de Lid-Staten op het gebied van het vervoer worden overwogen (Publikatieblad nr. 23 van 3 april 1962, blz. 720) aan de Commissie mededeling gedaan van het ontwerp-Gesetz über die Besteuerung des Strassengüterverkehrs. Dit ontwerp maakt een integrerend deel uit van het door de Bondsregering op 8 november 1967 vastgestelde „programma voor het vervoerbeleid in de jaren 1968 tot en met 1972”.

Op 31 januari 1968 richtte de Commissie tot de Bondsrepubliek een aanbeveling welke met name op genoemd wetsontwerp betrekking had en het verzoek inhield van invoering van de speciale belasting af te zien (Publikatieblad nr. L 35 van 8 februari 1968, blz. 14 en volgende).

De heer F. Grad (hierna te noemen „verzoeker”) heeft 25,3 ton fruit-conserven, herkomstig uit Hamburg, vervoerd en op 1 maart 1969 via de grenspost Schwarzbach-Autobahn uit Duitsland in Oostenrijk geïmporteerd. Ingevolge de wet van 28 december 1968 paste de Duitse douane op dit vervoer een heffing van 179,35 DM toe. Verzoeker kwam hiertegen rechtstreeks in beroep bij het Finanzgericht te München.

Hij betoogt dat door genoemde wet, zowel gezien haar algemene strekking als met name door sommige harer bijzondere voorschriften, het EEG-Verdrag wordt geschonden, alsook bepaalde voorschriften van de ter uitvoering van het Verdrag vastgestelde verordeningen, met name artikel 4 van 's Raads beschikking 65/271/EEG van 13 mei 1965 juncto artikel 1 van 's Raads richtlijn 67/227/EEG van 11 april 1967. Tot staving van zijn betoog beroept hij zich met name op de navolgende argumenten :

In artikel 4, paragraaf 2, van de beschikking van 13 mei 1965 wordt aan de Lid-Staten de verplichting opgelegd om na invoering van het stelsel van belastingheffing over de toegevoegde waarde niet alleen de tot op dat tijdstip bestaande specifieke belastingen in te trekken, doch ook om geen nieuwe dergelijke belastingen in werking te doen treden. De Bondsrepubliek heeft deze bepalingen geschonden, aangezien de Strassengüterverkehrsteuer — structureel gezien in hoofdzaak en qua gevolgen geheel en al — overeenkomt met de eerdere vervoerbelasting. Men kan geen argument ontlenen aan het feit dat het stelsel van belasting over de toegevoegde waarde nog niet in alle Lid-Staten werd ingevoerd. Voor de Lid-Staten die hun omzetbelastingstelsel reeds overeenkomstig 's Raads richtlijnen hebben gewijzigd, is artikel 4 van de beschikking van 13 mei 1965 met ingang van de dag van inwerkingtreding der nieuwe wettelijke voorschriften bindend.

Volgens verzoeker heeft de Commissie van de Europese Gemeenschappen zich in haar aanbeveling aan de Bondsrepubliek Duitsland van 31 januari 1968 wederom op dit standpunt geplaatst en er de nadruk op gelegd dat het Gesetz über die Besteuerung des Strassengüterverkehrs tegen het gemeenschapsrecht indruist.

Ofschoon de beschikking van 13 mei 1965 tot de Lid-Staten is gericht, staat het de gewone burger vrij om in een rechtsgeding haar eerbiediging in te roepen c.q. zich op haar niet-eerbiediging te beroepen. De beslissende vraag is of het primaire en secundaire gemeenschapsrecht — waaraan ten opzichte van het nationale recht de voorrang toekomt — aan de Lid-Staat een niet voor beperking vatbare verplichting oplegt. En dit is het geval met artikel 4, paragraaf 2, van de beschikking van 13 mei 1965.

Volgens verzoeker is de wet anderzijds ook in strijd met artikel 5, paragraaf 2, en artikel 74 van het EEG-Verdrag. Hij acht de wet onverenigbaar met het gemeenschappelijk vervoerbeleid voorzien in artikel 74 van het Verdrag, zoals dat in 's Raads beschikking van 13 mei 1965 en in de aanbeveling van de Commissie van 31 januari 1968 is omschreven. In artikel 5, paragraaf 2, van het EEG-Verdrag is een verplichting tot nalaten — met rechtstreekse werking ten opzichte van particulieren — vastgelegd.

Hij acht de wet al evenzeer in strijd met artikel 80 van het EEG-Verdrag, immers het Gesetz über die Besteuerung des Strassengüterverkehrs moet worden beschouwd als een maatregel waarmede een verdeling van het verkeer wordt beoogd en dient alleen ter bescherming van de Duitse spoorwegen. Deze zijn te beschouwen als een onderneming in de zin van artikel 80 van het Verdrag. De term „voorwaarden voor het vervoer” betreft ook de Duitse Strassengüterverkehrsteuer. En ook aan artikel 80 van het Verdrag komt ten opzichte van particulieren rechtstreekse werking toe.

Ten slotte is de wet zijns inziens in strijd met artikel 93, paragraaf 3, van het EEG-Verdrag, waarin aan iedere Lid-Staat de invoering van steunmaatregelen welke de mededinging vervalsen wordt verboden wanneer de Commissie daartoe niet tevoren haar toestemming heeft verleend. En de Commissie heeft te dien aanzien haar standpunt niet bepaald. Indirecte subsidiëring van de Duitse spoorwegen, zoals in deze wet belichaamd, houdt derhalve schending van het verbod van steunmaatregelen in. Ook aan artikel 93, paragraaf 3, van het Verdrag komt in de rechtsbetrekkingen tussen Lid-Staten en particulieren rechtstreekse werking toe.

Volgens verzoeker leiden voormelde overtredingen tot nietigheid, althans niet-toepasselijkheid, van het Gesetz über die Besteuerung des Strassengüterverkehrs. De aanslag in de Strassengüterverkehrsteuer moet derhalve worden ingetrokken.

Bij beschikking van 23 februari 1970 heeft het Finanzgericht te München de behandeling geschorst en zich overeenkomstig artikel 177 van het EEG-Verdrag tot het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen gewend ten einde inzake de navolgende vragen een prejudiciële beslissing te bekomen :

1. Brengt artikel 4 van de beschikking van de Raad van 13 mei 1965 met betrekking tot de harmonisatie van bepaalde voorschriften die van invloed zijn op de mededinging in het vervoer per spoor, over de weg en over de binnenwateren (65/271/EEG), juncto artikel 1 der eerste richtlijn van de Raad van 11 april 1967 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen der Lid-Staten inzake omzetbelasting (67/227/EEG) directe gevolgen teweeg in de rechtsbetrekkingen tussen de Lid-Staten en particulieren en doen deze voorschriften voor die particulieren rechten ontstaan welke ook de nationale rechter heeft te eerbiedigen ?

2. Verbiedt artikel 4 van de beschikking van de Raad van 13 mei 1965 (65/271/EEG) juncto artikel 1 der eerste richtlijn van 11 april 1967 (67/227/EEG) een Lid-Staat reeds vóór 1 januari 1970 wederom specifieke belastingen in te voeren welke in plaats van de omzetbelasting voor het goederenvervoer worden geheven, indien deze Lid-Staat het gemeenschappelijk stelsel van belasting over de toegevoegde waarde reeds in werking heeft doen treden en de specifieke belastingen voor het goederenverkeer afgeschaft, ook wanneer op dit tijdstip nog niet alle overige Lid-Staten deze maatregelen hebben genomen?

3. Is de Duitse Strassengüterverkehrsteuer (Bundesgesetzblatt 1968 I, blz. 1461) waarbij een werkzaamheid en niet een uitwisseling van prestaties het criterium voor de belasting vormt (paragraaf 1 Gesetz über die Besteuerung des Strassengüterverkehrs — Bundesgesetzblatt 1968 — deel I, blz. 1461) en voorts niet de vergoeding voor een contractuele prestatie doch de ritprestatie (produkt: tonnen/km) grondslag voor de belasting is, als specifieke belasting te beschouwen in de zin van artikel 4 der beschikking van de Raad van 13 mei 1965 (65/271/ EEG) welke voor het goederenverkeer in plaats van de omzetbelasting wordt geheven?”

Voor het geval dat het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen de vragen 1 tot en met 3 in ontkennende zin mocht beantwoorden, wordt van het Hof voorts een prejudiciële beslissing gevraagd nopens de navolgende vragen :

1. Brengen artikel 5, tweede lid, van het EEG-Verdrag juncto artikel 74 van het EEG-Verdrag, alsmede artikel 4 der beschikking van de Raad van 13 mei 1965 (65/271/EEG) en artikel 1 der eerste richtlijn van 11 april 1967 (67/227/EEG) directe gevolgen teweeg in de rechtsbetrekkingen tussen de Lid-Staten en de particulier, waarop deze zich ook voor de rechter van een Lid-Staat kan beroepen?

2. Moeten onder „voorwaarden voor het vervoer” in de zin van artikel 80, eerste lid, van het EEG-Verdrag ook worden verstaan belastingen die specifiek het goederenverkeer treffen ?

3. Verbiedt artikel 80, eerste lid, van het EEG-Verdrag ook de bescherming van spoorwegondernemingen die in een Lid-Sraat van staatswege worden geëxploiteerd ?

4. Brengt artikel 80, eerste lid, van het EEG-Verdrag rechtstreekse gevolgen teweeg in de rechtsbetrekkingen tussen de Lid-Staten en de particulieren, waarop laatstgenoemden zich voor de nationale rechter kunnen beroepen?

5. Geldt het verbod van steunmaatregelen der artikelen 92 en volgende van het EEG-Verdrag ratione materiae ook op vervoersgebied?

6. Verbieden de artikelen 92 en volgende van het EEG-Verdrag ook de bescherming van spoorwegondernemingen die in een Lid-Staat van staatswege worden geëxploiteerd ?

7. Is van een met de gemeenschappelijke markt onverenigbare steunmaatregel niet langer sprake wanneer de Commissie geen beschikking, ex artikel 93, lid 2, van het EEC-Verdrag heeft genomen en het desbetreffende feitencomplex haar bekend was?

8. Brengt artikel 92 van het EEG-Verdrag rechtstreekse gevolgen teweeg in de rechtsbetrekkingen tussen de Lid-Staten en de particulieren, waarop laatstgenoemden zich voor de nationale rechter kunnen beroepen?”

Het Finanzgericht acht beantwoording dezer vragen door het Hof van Justitie noodzakelijk met het oog op het in deze zaak te wijzen arrest en meent dat verzoeker zijn zienswijze behoorlijk heeft gestaafd. Het Finanzgericht betwijfelt zelf of het Gesetz über die Besteuerung des Strassengüterverkehrs met het cteht van de Europese Gemeenschappen verenigbaar is. Het is voorts van mening dat verzoeker, ofschoon geen onderdaan van een Lid-Staat, zich op onverenigbaarheid van de wet met het gemeenschapsrecht mag beroepen, nu sprake is van een zuiver territoriale wet welke rechtstreeks — en uitsluitend ter zake van goederenverkeer op het grondgebied van de Bondsrepubliek Duitsland — tot gevolgen leidt.

De renvooibeschikking is op 16 maart 1970 ingeschreven ter griffie van het Hof.

Overeenkomstig artikel 20 van het Statuut van het Hof van Justitie van de EEG hebben het Finanzamt te Traunstein (verweerster in het bodemgeschil), de Duitse Regering en de Commissie van de Europese Gemeenschappen opmerkingen ingediend.

Het Hof heeft o, rapport van de Rechter-Rapporteur en de Advocaat-Generaal gehoord, besloten niet tot instructiemaatregelen over te gaan.

Verzoeker, de Duitse Regering en de Commissie van de Europese Gemeenschappen zijn ter terechtzitting van 15 september 1970 gehoord.

De Advocaat-Generaal heeft ter zitting van 17 september 1970 zijn conclusie genomen.

Verzoeker werd ten deze vertegenwoordigd door mrs. Möhring, Beisswingert, Reimer, Pohle, Wunderlich, Zimmermann en Risse, advocaten te München.

De Duitse Regering werd ten deze vertegenwoordigd door de heer Morawitz.

De Commissie van de Europese Gemeenschappen werd ten deze vertegenwoordigd door haar juridisch adviseur, de heer Wägenbaur.

II — Samenvatting van de opmerkingen van partijen

Overwegende dat de opmerkingen van partijen kunnen worden samengevat als volgt :

Ten aanzien van de eerste vraag

2 Overwegende dat genoemde rechterlijke instantie het Hof in de eerste plaats om een beslissing verzoekt over de vraag of de bepalingen van artikel 4, tweede alinea, van de beschikking juncto artikel 1, van de richtlijn in de rechtsbetrekkingen tussen Lid-Staten en particulieren directe gevolgen teweeg brengen, zodat zij voor deze laatsten rechten doen ontstaan welke de nationale rechter heeft te eerbiedigen;

3 Overwegende dat de vraag de gezamenlijke werking betreft van voorschriften, vervat in een beschikking onderscheidenlijk in een richtlijn;

dat volgens artikel 189 van het EEG-Verdrag een beschikking in al haar onderdelen verbindend is voor degenen tot wie zij uitdrukkelijk is gericht;

dat volgens dit zelfde artikel een richtlijn voor elke Lid-Staat waarvoor zij is bestemd verbindend is ten aanzien van het te bereiken resultaat, met dien verstande dat aan de nationale instanties de bevoegdheid wordt gelaten vorm en middelen te kiezen;

4 Overwegende dat de Bondsregering in haar opmerkingen de opvatting voorstaat dat door artikel 189, waarin wordt onderscheiden tussen de werking van verordeningen enerzijds en die van beschikkingen en richtlijnen anderzijds, de mogelijkheid is uitgesloten dat beschikkingen en richtlijnen de in de vraag bedoelde werking hebben, aangezien zodanige werking aan verordeningen zou zijn voorbehouden;

5 Overwegende evenwel, dat wanneer krachtens de voorschriften van artikel 189 verordeningen rechtstreeks toepasselijk zijn en mitsdien naar hun aard tot directe gevolgen kunnen leiden, zulks niet wil zeggen dat andere groepen handelingen als in dit artikel bedoeld nimmer analoge gevolgen teweeg kunnen brengen;

dat met name het voorschrift volgens hetwelk beschikkingen in al haar onderdelen verbindend zijn voor degenen tot wie zij uitdrukkelijk zijn gericht, de vraag wettigt of de uit een beschikking voortvloeiende verplichting alleen door de instellingen van de Gemeenschap jegens deze adressaat kan worden ingeroepen dan wel eventueel ook door ieder bij haar nakoming belanghebbend persoon;

dat het met de dwingende werking, zoals die in artikel 189 aan de beschikking wordt toegekend, onverenigbaar ware indien men in beginsel zou uitsluiten dat een daarbij opgelegde verplichting kan worden ingeroepen door personen op wie zij betrekking heeft;

dat met name in gevallen waarin de gezagsorganen van de Gemeenschap een Lid-Staat of alle Lid-Staten bij beschikking zouden hebben verplicht een bepaalde gedragslijn te volgen, het nuttig effect van zodanige handeling zou worden verzwakt wanneer de justitiabelen in deze Staat zich daarop in rechte niet zouden mogen beroepen en de nationale rechterlijke instanties daarop niet als element van het gemeenschapsrecht acht zouden mogen slaan;

dat de werking ener beschikking weliswaar niet-identiek kan zijn aan die van het voorschrift ener verordening, doch dit verschil niet wegneemt dat het uiteindelijk resultaat, te weten het aan de justitiabelen toekomende recht daarop in rechte een beroep te doen, hetzelfde kan zijn als dat waartoe een rechtstreeks toepasselijke bepaling ener verordening leidt;

6 Overwegende voorts dat artikel 177, waarin aan de nationale rechterlijke instanties wordt toegestaan zich tot het Hof te wenden inzake de geldigheid en de uitlegging van alle handelingen der instellingen zonder onderscheid, impliceert dat die handelingen door justitiabelen bij genoemde rechterlijke instanties mogen worden ingeroepen;

dat derhalve in ieder afzonderlijk geval moet worden onderzocht, of aard, opzet en bewoordingen van het betrokken voorschrift medebrengen dat het in de rechtsbetrekkingen tussen de adressaat der handeling en derden tot directe gevolgen kan leiden;

7 Overwegende dat 's Raads beschikking van 13 mei 1965, welke gericht is tot alle Lid-Staten, met name berust op artikel 75 van het Verdrag, waarin de Raad bevoegd wordt verklaard om met het oog op de invoering van een gemeenschappelijk vervoerbeleid „gemeenschappelijke regels” vast te stellen, alsook „voorwaarden waaronder vervoerondernemers worden toegelaten” en „alle overige dienstige bepalingen”;

dat de Raad derhalve ten aanzien van de keus der te nemen maatregelen over de grootst mogelijke vrijheid beschikt;

dat de litigieuze beschikking in haar geheel doelstellingen vastlegt, welke in het raam van een op harmonisatie van nationale voorschriften gericht beleid moeten worden nagestreefd, en voorts het ritme bepaalt met inachtneming waarvan die doelstellingen moeten worden verwezenlijkt;

dat artikel 4, alinea 1, van de beschikking met het oog op deze doelstellingen voorziet dat wanneer door de Raad een gemeenschappelijk stelsel voor de omzetbelasting is vastgesteld en dit stelsel in de Lid-Staten in werking is getreden, laatstgenoemden dit op nader te bepalen wijze zullen toepassen op het goederenvervoer per spoor, over de weg en over de binnenwateren;

dat in de tweede alinea van dit artikel wordt bepaald dat dit gemeenschappelijk stelsel voor de omzetbelasting uiterlijk bij zijn inwerkingtreding zal dienen ter vervanging van de regelingen inzake de specifieke belastingen die in de plaats van omzetbelasting worden geheven, voor zover het goederenvervoer per spoor, over de weg en over de binnenwateren aan die regelingen is onderworpen;

8 Overwegende dat in dit voorschrift derhalve aan de Lid-Staten twee verplichtingen worden opgelegd, ten eerste de verplichting om uiterlijk op een bepaalde datum het gemeenschappelijk stelsel voor de omzetbelasting toe te passen op het goederenvervoer per spoor, over de weg en over de binnenwateren en ten tweede de verplichting om dit stelsel uiterlijk bij zijn inwerkingtreding de plaats te doen innemen van de in de tweede alinea bedoelde regelingen inzake de specifieke belastingen;

dat deze tweede verplichting kennelijk impliceert dat het verboden is zulke regelingen in te voeren of opnieuw in te voeren — zulks ten einde voor wat het vervoer betreft cumulatie van het gemeenschappelijk stelsel voor de omzetbelasting met andere dergelijke, aanvullende, belastingregelingen te vermijden —;

9 Overwegende dat uit het door het Finanzgericht toegezonden dossier blijkt, dat het verzoek van deze instantie met name op de tweede verplichting betrekking heeft;

dat deze verplichting essentieel van dwingende en algemene aard is, ook al laat het voorschrift onzekerheid bestaan omtrent het tijdstip waarop het van kracht wordt;

dat het dan ook uitdrukkelijk aan de Lid-Staten cumulatie van het gemeenschappelijk stelsel voor de omzetbelasting met regelingen inzake specifieke belastingen die in de plaats van omzetbelasting worden geheven, verbiedt;

dat deze verplichting onvoorwaardelijk is en voldoende duidelijk en bepaald om in de rechtsbetrekkingen tussen de Lid-Staten en hun justitiabelen directe gevolgen teweeg te brengen;

10 Overwegende dat het tijdstip met ingang waarvan deze verplichting van kracht wordt is vastgesteld in 's Raads richtlijnen betreffende de harmonisatie van de wetgevingen inzake omzetbelasting, waarin is bepaald op welke datum de Lid-Staten het gemeenschappelijk stelsel voor de belasting over de toegevoegde waarde uiterlijk in hun wettelijke regelingen moesten invoeren;

dat het feit dat deze datum in een richtlijn is vastgelegd aan de volledige werking van dit voorschrift geenszins afbreuk doet;

dat derhalve de verplichting, omschreven in artikel 4, tweede alinea, van de beschikking van 13 mei 1965 ingevolge de eerste richtlijn perfect is geworden;

dat mitsdien in deze bepaling aan de Lid-Staten verplichtingen worden opgelegd — met name de verplichting om vanaf een bepaalde datum zich te onthouden van cumulatie van het gemeenschappelijk stelsel met bedoelde specifieke belastingregelingen — welke in de rechtsbetrekkingen tussen de Lid-Staten en hun justitiabelen directe gevolgen kunnen doen ontstaan en medebrengen dat deze laatsten daarop in rechte een beroep mogen doen;

Ten aanzien van de tweede vraag

11 Overwegende dat het Finanzgericht het Hof in de tweede plaats om een beslissing verzoekt over de vraag of artikel 4 van de beschikking, juncto artikel 1 van de richtlijn reeds vóór 1 januari 1970 aan iedere Lid-Staat die het gemeenschappelijk stelsel van belasting over de toegevoegde waarde reeds in werking heeft doen treden en de specifieke belastingen voor het goederenvervoer heeft afgeschaft, verbieden specifieke belastingen op het goederenvervoer welke in de plaats van omzetbelasting worden geheven, wederom in te voeren;

dat deze vraag kennelijk betrekking heeft op de voorschriften van artikel 1 van de eerste richtlijn, zoals gewijzigd in 's Raads derde richtlijn van 9 december 1969 welke hetzelfde onderwerp betreft (Publikatieblad nr. L 320, blz. 34) en waarin de datum 1 januari 1970 is vervangen door 1 januari 1972;

12 Overwegende dat weliswaar een letterlijke uitlegging van artikel 4, tweede alinea, der beschikking tot de opvatting zou kunnen leiden dat dit voorschrift het tijdstip betreft waarop de betrokken Lid-Staat het gemeenschappelijk stelsel op zijn eigen grondgebied zal hebben ingevoerd;

13 Overwegende dat zodanige uitlegging echter niet met het doel van de desbetreffende richtlijnen in overeenstemming ware;

dat deze richtlijnen immers beogen te verzekeren dat vanaf een bepaalde datum het stelsel van belasting over de toegevoegde waarde alom binnen de gemeenschappelijke markt wordt toegepast;

dat de Lid-Staten, zolang zulks nog niet het geval is, te dien aanzien hun vrijheid behouden;

14 Overwegende anderzijds dat de doelstelling van de beschikking van 13 mei 1965 slechts op communautaire schaal kan worden verwezenlijkt en dat zodanige verwezenlijking niet uitsluitend kan bestaan in harmonisatiemaatregelen waartoe door de Lid-Staten individueel op verschillende tijdstippen en met een verschillend ritme wordt overgegaan;

15 dat derhalve termen aanwezig zijn de vraag in die zin te beantwoorden dat het verbod vervat in artikel 4, tweede alinea, der beschikking eerst vanaf 1 januari 1972 kan werken;

Ten aanzien van de derde vraag

16 Overwegende dat het Finanzgericht het Hof in de derde plaats om beantwoording verzoekt van de vraag of de Strassengüterverkehrsteuer moet worden beschouwd als een specifieke belasting welke in de plaats van omzetbelasting op het goederenvervoer wordt toegepast en mitsdien onder het verbod van artikel 4, tweede alinea, van de beschikking van 13 mei 1965 valt;

17 Overwegende dat het in het raam van deze procedure niet aan het Hof staat om uit een oogpunt van communautair recht een oordeel uit te spreken over de kenmerken van een door een der Lid-Staten ingevoerde belasting;

dat het echter bevoegd is tot uitlegging van het litigieuze voorschrift van gemeenschapsrecht, ten einde de nationale rechterlijke instanties in staat te stellen het naar behoren op de omstreden belasting toe te passen;

18 Overwegende dat in artikel 4 ter verzekering van een gemeenschappelijk en samenhangend omzetbelastingstelsel de afschaffing van „specifieke belastingen” is voorzien;

dat deze bepaling, door aldus de doorzichtigheid van de vervoermarkt te bevorderen, de mededingingsvoorwaarden nader tot elkander brengt en moet worden beschouwd als een belangrijke maatregel op het stuk van de harmonisatie van de belastingwetgevingen der Lid-Staten inzake het vervoer;

dat deze doelstelling niet medebrengt dat op het vervoer geen andere belastingen — van andere aard en met een ander doel dan met het gemeenschappelijk stelsel voor de omzetbelasting beoogd — mogen worden geheven;

19 Overwegende dat een belasting welke, zoals die door het Finanzgericht omschreven, niet de handelstransacties doch verrichtingen van bijzondere aard treft — zonder evenwel te onderscheiden tussen activiteiten welke voor eigen rekening en voor rekening van derden worden verricht — en welker grondslag niet bestaat in de voor een prestatie betaalde vergoeding, doch in de fysieke last, uitgedrukt in tonkilometers, welke door bedoelde activiteit op de wegen wordt gelegd, niet aan het gebruikelijke type omzetbelasting beantwoordt;

dat voorts de omstandigheid dat zij een herstructurering van de activiteiten in de vervoersector ten doel heeft er al evenzeer toe leidt haar te onderscheiden van de in artikel 4, tweede alinea, bedoelde specifieke belastingen;

dat de vraag derhalve in deze zin dient te worden beantwoord;

Ten aanzien van de vragen vier tot en met elf

20 Overwegende dat het Finanzgericht deze vragen slechts subsidiair — voor het geval de eerste drie vragen in ontkennende zin zouden worden beantwoord — heeft gesteld;

dat zij derhalve, nu zulks met name voor wat de eerste vraag betreft niet het geval is, geen beantwoording behoeven;