Hof van Justitie EU 14-12-1979 ECLI:EU:C:1979:295

De eerste vraag

Appellanten stellen dat artikel 42 van de wet van 1876, wegens het daarin uitgevaardigde totale verbod ten aanzien van op geld waardeerbare artikelen waarin handel wordt gedreven, een handelsregeling is die de handel tussen de Lid-Staten kan belemmeren. Haar potentiële werking als belemmering van de intracommunautaire handel in boeken, kranten, tijdschriften en films is aanzienlijk. Zij kan de verplichting met zich meebrengen om artikelen, passages of filmsequenties te censureren die vallen onder de zeer ruime definitie van wat in het overzicht van de feiten en van het recht criterium A wordt genoemd, en aldus de invoer moeilijker en duurder maken.

De tweede vraag

Appellanten stellen dat, wegens de aan artikel 36 EEG-Verdrag te geven strikte uitlegging, het behoud van artikel 42 enkel is te rechtvaardigen op voorwaarde dat er in Engeland een welomschreven openbare orde en/of duidelijke en samenhangende regels van openbare zedelijkheid bestaan met betrekking tot aanstotelijke of ontuchtige artikelen.

In de zaak Director of Public Prosecutions t. Whyte & Another [(1972) A.C., blz. 849, op blz. 861] merkte Lord Wilber-force voor het Appellate Committee van het House of Lords op, dat ten gevolge van de Obscene Publications Act 1859 een zeden bedervende strekking, in plaats van een vermoedelijk gevolg van de ontuchtigheid, het criterium ervan en het te bewijzen feit was geworden. Eén consequentie daarvan is, dat „artikelen” die voor een groter of kleiner deel van het publiek enkel maar schokkend zijn, niet onder het betrokken artikel vallen.

Hun stelling, dat het bestaan van een duidelijk omschreven openbare orde of van regels van openbare zedelijkheid moet worden bewezen vooraleer men kan zeggen dat een beperking krachtens artikel 36 gerechtvaardigd is, doen appellanten steunen op een analogie met 's Hofs rechtspraak over artikel 48 (zie zaak 41/74, Van Duyn, Jurispr. 1974, blz. 1337). Hoewel het voor een beroep op het begrip openbare orde niet noodzakelijk is de activiteiten van een organisatie die als een gevaar voor de maatschappij wordt beschouwd, onwettig te verklaren indien wetgeving niet gepast wordt geacht, moeten de bevoegde autoriteiten van de Lid-Staat ten opzichte van die activiteiten toch een duidelijk standpunt hebben ingenomen en bestuurlijke maatregelen hebben getroffen om ze tegen te gaan. Het Engelse recht heeft geen samenhangend beleid en evenmin duidelijk omschreven regels op het stuk van de pornografie, en ofschoon de Britse regering dit feit heeft erkend, heeft zij evenwel zelf geen duidelijk standpunt ingenomen noch bestuurlijke maatregelen getroffen.

De derde vraag

Het antwoord op het eerste deel van de derde vraag kan worden afgeleid uit de arresten waarin het Hof heeft verklaard dat het woord „gerechtvaardigd” in artikel 36 „noodzakelijk” betekent. De maatregel mag de invoer niet meer beperken dan strikt noodzakelijk is, en moet het enige middel zijn om dat doel te bereiken. Met name is een beperking, hoe nuttig ook, niet gerechtvaardigd zo zij slechts tot doel heeft de taak van de administratie te verlichten, bijvoorbeeld door de handhaving van het nationale recht door de politie te vergemakkelijken, tenzij het ontbreken van die beperking voor de autoriteiten een qua inspanning en/of kosten ondraaglijke last meebrengt. Er moet worden aangetoond dat er geen efficiënte maatregelen bestaan om dat doel te bereiken zonder de intracommunautaire handel te belemmeren. Appellanten zijn van mening dat het niet noodzakelijk was de invoer van onder criterium A vallende artikelen te beperken om hun verkoop op de openbare weg of hun tentoonstelling in het openbaar te verhinderen. Voor het beletten van de openbaarmaking van onder criterium B vallende artikelen, is het verbod van artiklen 42 te ruim, in zoverre het op een grotere reeks artikelen slaat dan die welke onder criterium B vallen. Artikel 42 kan derhalve niet als evenredig aan het beoogde doel worden beschouwd.

Wat het tweede deel van de derde vraag betreft, houdt het argument van de Kroon, dat wegens de afwezigheid van douanegrenzen tussen de delen van het Verenigd Koninkrijk een beperking die ten opzichte van één der delen niet krachtens artikel 36 gerechtvaardigd is, toch noodzakelijk is indien zij wel gerechtvaardigd is met betrekking tot een ander deel, geen steek. Zolang de delen van het Verenigd Koninkrijk elk een afzonderlijke rechtsorde hebben, die het mogelijk maakt pornografie van een zelfde categorie verschillend te behandelen, moeten de in elk van deze delen bestaande regels van openbare orde en/of zedelijkheid worden onderzocht om na te gaan of zij in dat bepaalde deel de bij artikel 36 toegestane uitzonderingen wettigen. Indien het argument van de Kroon zou worden gevolgd, zou het leiden tot het behoud of de invoering van met artikel 30 strijdige beperkende maatregelen in een deel van een Lid-Staat zoals Engeland, dat een bevolking heeft van ongeveer 46 miljoen en met de Gemeenschap belangrijke handelsbetrekkingen onderhoudt, omdat die beperkingen krachtens artikel 36 misschien gerechtvaardigde uitzonderingen zouden kunnen vormen in een veel minder uitgestrekt deel zoals Schotland, met 5,5 miljoen inwoners en veel minder uitgebreide handelsbetrekkingen met de Gemeenschap, of zelfs in een minuscuul gebied als het eiland Man, met een bevolking van 50 000 en onbeduidende handelsbetrekkingen met de Gemeenschap.

De vierde vraag

Volgens appellanten betekent artikel 36 dat de Lid-Staten invoerbeperkingen in stand mogen houden indien zij erin slagen bepalingen vast te stellen die voor het bereiken van de in dat artikel toegestane doelstellingen noodzakelijk zijn en geen discriminatie tussen de Lid-Staten in het leven roepen. In zaak 8/74 (Dassonville, Jurispr. 1974, blz. 837) heeft het Hof ondubbelzinnig vastgesteld dat artikel 36, tweede zin, onbeperkt toepasselijk was, en dat het, zo de maatregel een middel tot willekeurige discriminatie zou vormen, niet nodig was te onderzoeken of hij gerechtvaardigd kon zijn als een adequaat middel tot het bereiken van het in artikel 36 toegestane doel. De woorden „verkapte beperking” in de tweede zin van artikel 36 doelen op maatregelen die als oogmerk hebben een discriminatie in het leven te roepen, terwijl de woorden „neerkomen op willekeurige discriminatie” doelen op maatregelen die, ongeacht hun werkelijke doel, tot discriminatie leiden.

De vijfde vraag

In zaak 4/75 (Rewe-Zentralfinanz, Jurispr. 1975, blz. 843) heeft het Hof beslist dat een keuring aan de grens bij de invoer van goederen uit een Lid-Staat een willekeurige discriminatie kon vormen, zo de nationale produkten niet aan een gelijkwaardige keuring waren onderworpen. Een verschillende behandeling van ingevoerde en nationale produkten kan niet worden geacht een discriminatie te zijn, indien effectieve maatregelen worden genomen om het in het verkeer brengen van besmette nationale produkten te verhinderen, en op grond van de opgedane ervaring moet worden aangenomen dat er zonder invoercontroles gevaar van verbreiding van het schadelijke organisme bestaat. Bij toepassing van dit criterium op de in artikel 42 van de wet van 1876 bedoelde voorwerpen kan men vaststellen dat het op het eerste gezicht discriminerend is een totaal verbod uit te vaardigen aan de grens, maar niet in het binnenland, en aangezien er in het binnenland geen verbod bestaat, kan men niet zeggen dat effectieve maatregelen zijn genomen om het in het verkeer brengen van de betrokken artikelen te verhinderen. Appellanten stellen dat het verschil in draagwijdte tussen het invoerverbod krachtens artikel 42 van de wet van 1876, en het voor het binnenland geldende, door het strafrecht opgelegde verbod, een met de vereisten van artikel 36, tweede zin, strijdige willekeurige discriminatie vormt.

De zesde vraag

Appellanten zijn van mening dat een vereenvoudiging van het werk van de administratie niet gerechtvaardigd is indien zij voor de handelaars zou neerkomen op een wezenlijke beperking van het vrije verkeer van goederen. Ter rechtvaardiging van artikel 42 van de wet van 1876 volstaat het niet dat daardoor een gemakkelijk en effectief door de douaneambtenaren toe te passen criterium wordt ingevoerd. Bovendien moet worden aangetoond dat de douaneautoriteiten geen criterium kunnen toepassen dat de intracommunautaire handel minder belemmert, zoals criterium B. Dat kan duidelijk niet het geval zijn indien de openbare orde of de regels van openbare zedelijkheid zo duidelijk zijn, dat het behoud van het verbod gerechtvaardigd is.

De zevende vraag

Appellanten leggen uit dat het Engelse recht, in zoverre het zich aan het Verdrag van 1923 heeft gehouden, als definitie van „ontuchtig” niet altijd die van criterium A heeft genomen.

In de tweede plaats kunnen de verdragen niet dienen ter rechtvaardiging van invoerbeperkingen voor pornografische voorwerpen zo deze beperkingen niet tevens krachtens artikel 36 gerechtvaardigd zijn. De verplichtingen die het Verenigd Koninkrijk in het kader van de verdragen op zich heeft genomen, zijn weliswaar ingevoerd bij Act of Parliament, doch slechts uitvoerbaar voor zover zij niet in strijd zijn met de bepalingen van het EEG-Verdrag. Voor zover zij bindend zijn in het internationale vlak, moet het Verenigd Konikrijk krachtens artikel 234, tweede zin, elke onverenigbaarheid tussen uit overeenkomsten en uit het Verdrag voortvloeiende verplichtingen opheffen. Daaruit volgt dus dat artikel 42 van de wet van 1876, zo het indruist tegen artikel 30, slechts kan worden gehandhaafd indien het te verenigen valt met artikel 36.

Het Verdrag van Lausanne is in werking getreden op 1 januari 1976 en valt derhalve niet onder de werking van artikel 234 EEG-Verdrag. Wanneer echter uit een nauwkeurig juridisch onderzoek blijkt dat artikel 42 strijdig is met artikel 30 EEG-Verdrag en geen bij artikel 36 toegestane uitzondering vormt, kan de handhaving ervan niet worden gerechtvaardigd met het argument dat andere regels zoals artikel 11 van de Post Office Act 1953 een even of meer beperkende uitwerking hebben.

De eerste vraag

Volgens de regering van het Verenigd Koninkrijk is het duidelijk dat een volledig invoerverbod een zwaardere inbreuk op de grondbeginselen van het vrije verkeer van goederen vormt dan een gedeeltelijke beperking. Overigens wordt in de tekst van artikel 36 uitdrukkelijk geconstateerd dat artikel 30 niet enkel doelt op gedeeltelijke, maar ook op volledige verboden.

De tweede vraag

De regering van het Verenigd Koninkrijk meent dat artikel 36 het weliswaar mogelijk maakt van de in artikel 30 verwoorde beginselen af te wijken, maar dat uit verscheidene beslissingen van het Hof volgt dat artikel 36 strikt moet worden uitgelegd, en dat een op het eerste gezicht met artikel 30 strijdige maatregel slechts kan worden toegestaan zo hij noodzakelijk is voor het bereiken van een in artikel 36 vermelde doelstelling. Zoals het Hof in zaak 30/77 (Bouchereau, Jurispr. 1977, blz. 1999) heeft verklaard,

„veronderstelt het beroep … op het begrip openbare orde … afgezien van de storing van de sociale orde die bij elke wetsovertreding plaatsvindt, het bestaan … van een werkelijke en genoegzaam ernstige bedreiging die een fundamenteel belang van de samenleving aantast.”

De problemen van „aanstoot of ontucht” kunnen zeker een „fundamenteel belang van de samenleving” vormen.

De uitdrukking „openbare zedelijkheid” komt in geen enkele andere bepaling van het Verdrag voor. Het Hof heeft ook nog geen gelegenheid gehad ze te onderzoeken of toe te lichten. In tegenstelling tot de uitdrukking „openbare orde” en bij vergelijking daarmee, is voor de uitdrukking „openbare zedelijkheid” geen nadere omschrijving van node. Toch verschilt de inhoud van de „openbare zedelijkheid”, evenals die van de „openbare orde”, van land tot land, en zelfs van de ene periode tot de andere. Die inhoud is dus van geen enkel belang bij de formulering van een absoluut internationaal criterium, en men dient de Lid-Staten een ruimere beoordelingsmarge toe te kennen dan in het geval van een andere, meer objectieve reden tot afwijking. Het kan slechts aan de staat en zijn rechtbanken staan om de precieze inhoud van het begrip „aanstotelijk of ontuchtig” in het Verenigd Koninkrijk of in een van zijn delen te omschrijven.

De derde vraag

Volgens de regering van het Verenigd Koninkrijk is het, wat „de openbare orde” betreft, de vraag of men kan zeggen dat de staat een bepaald beleid heeft gevoerd op een gebied dat een fundamenteel belang van de samenleving raakt. Dat zou het geval zijn indien de wetgeving van een staat over het geheel vijandig staat tegenover aanstotelijke en ontuchtige voorwerpen of activiteiten, ondanks bepaalde plaatselijke verschillen in de inhoud van die wetten. Tevens moet rekening worden gehouden met de internationale verplichtingen die de staat op zich heeft genomen en waaraan hij zich heeft gehouden. Zo is het Verenigd Koninkrijk nog steeds partij bij het Verdrag van Genève (1923) tot beteugeling van de verspreiding van en de handel in ontuchtige uitgaven, en heeft het de nieuwe versie van het Wereldpostverdrag geratificeerd, na ook partij te zijn geweest bij het oude verdrag. Hieruit blijkt duidelijk wat de houding en het beleid van die regering is op het stuk van aanstotelijke en ontuchtige voorwerpen.

Wat de „openbare zedelijkheid” betreft: de problemen van „aanstoot en ontucht” hangen van dit begrip af, en de inhoud van het interne recht van een Lid-Staat noch de mogelijke verschillen tussen het recht van de delen van die staat veranderen iets aan dat probleem.

De vierde, vijfde en zesde vraag

Volgens de regering van het Verenigd Koninkrijk kan het invoerverbod voor de betrokken voorwerpen, indien het met het oog op de openbare zedelijkheid of de openbare orde gerechtvaardigd is, weliswaar een discriminatie vormen in de handel tussen de Lid-Staten, doch niet als een middel tot willekeurige discriminatie worden beschouwd.

In elk geval dringen zich bij de vraag, of een maatregel een willekeurige discriminatie of een verkapte beperking van de handel vormt, twee opmerkingen op.

Ten eerste moet worden aangetoond dat de beweerde discriminatie of beperking op het gebied van de handel aan de dag treedt. Het feit dat het loutere bezit door een particulier die geen commerciële exploitatie zoekt, verschillend wordt behandeld aan de grens van de staat en in het binnenland, is van geen belang voor de oplossing van het probleem. Opheldering is vooral nodig over de vraag of de Britse wetgeving wezenlijk gunstiger is voor de handel in pornografische voorwerpen wanneer deze in het binnenland worden vervaardigd. Bij onderzoek van de in de verschillende delen van het Verenigd Koninkrijk geldende wetten blijkt zulks niet het geval te zijn: de buitenlandse producent verkeert niet in een minder gunstige situatie dan de binnenlandse en verliest door het tegenhouden van zijn goederen aan de grens geen interessante commerciële kansen, daar er geen geoorloofde binnenlandse markt bestaat, waartoe hem de toegang kan worden ontzegd.

Ten tweede: hoewel er sprake kan zijn van een discriminatie of een beperking wanneer de ingevoerde en de nationale produkten verschillend worden behandeld, is zulks niet het geval wanneer de verschillende behandeling objectief kan worden gerechtvaardigd door overwegingen die slechts voor de ingevoerde artikelen gelden, en die nodig zijn om het doel te bereiken dat wordt beoogd met de in artikel 36 omschreven reden tot afwijking, waarop de Lid-Staat zich beroept. Zo kunnen de criteria welke binnen het Verenigd Koninkrijk worden toegepast in de „Statutes” die een omschrijving van „aanstoot of ontucht” geven, niet rechtstreeks worden getransponeerd op de situatie aan de grens, omdat zij omstandigheden vooronderstellen die in dat geval niet aanwezig kunnen zijn, bijvoorbeeld de openbare tentoonstelling of verkoop. De voor de hand liggende aanpassing zou zijn, de verbeurdverklaring aan de grens afhankelijk te stellen van een dreigende schending van een national wet. Die voorwaarde zou echter vaak moeilijk en soms onmogelijk met voldoende zekerheid zijn vast te stellen, en de douaneambtenaar zou een moeilijker onderzoek moeten instellen dan bij in het binnenland vervaardigd materiaal nodig zou zijn, waarbij bijvoorbeeld de vraag betreffende openbare tentoonstelling of verkoop van historische aard zou zijn en geen toekomstspeculatie.

Zoals het Hof in zaak 104/75 (De Peijper, Jurispr. 1976, blz. 613) heeft gepreciseerd, kan een verschillende behandeling van ingevoerde en nationale goederen niet worden gerechtvaardigd door het streven de belasting van de administratie of de overheidsuitgaven te verminderen, tenzij bij ontbreken van genoemde regelingen of handelingen die last of die uitgaven de grenzen zouden overschrijden van wat in redelijkheid kan worden verlangd. In dit verband is het feit dat de voorwerpen een gevaar vormen voor de samenleving, of immoreel zijn, niet zonder belang. Men kan van een Lid-Staat niet verlangen dat hij aanzienlijke financiële en personele middelen inzet alleen maar om zich ervan te verzekeren dat de beteugeling van de handel in die voorwerpen juist dezelfde is voor buitenlandse als voor binnenlandse produkten.

De zevende vraag

De regering van het Verenigd Koninkrijk blijft tegenover alle staten die nog partij zijn bij het Verdrag van Genève, ertoe gehouden haar in het kader van dat Verdrag aanvaarde verplichtingen na te komen, om het even welke de uitvoerende staat is in elk afzonderlijk geval. Derhalve is artikel 234 EEG-Verdrag van toepassing (zie zaken 21 tot 24/72, International Fruit Co., Jurisp. 1972, blz. 1219).

Het Verenigd Koninkrijk heeft van de ratificatie van het Verdrag van Lausanne kennis gegeven op 23 februari 1976, dat wil zeggen na de betrokken feiten. Aangezien de postdiensten evenwel geen bemoeienis met de onderhavige invoer hebben gehad, is de toepasselijkheid van artikel 234 wat dat Verdrag betreft, zuiver hypothetisch.

De eerste vraag

Uit het arrest van de Court of Appeal (Criminal Division) blijkt volgens de Commissie dat „deze rechterlijke instantie overwoog dat, aangezien het invoerverbod in het Verenigd Koninkrijk van aanstotelijke of ontuchtige voorwerpen, „totaal” is, zijn voorwerp niet als een kwantiteit kan worden uitgedrukt en dus geen „kwantitatieve” beperking vormt.” De Commissie merkt op, dat uit de bewoordingen van hoofdstuk 2 EEG-Verdrag alsook uit 's Hofs rechtspraak duidelijk blijkt dat een dergelijk verbod een kwantitatieve beperking in de zin van artikel 30 vormt. Zo totale verbodsbepalingen niet onder de kwantitatieve beperkingen zouden vallen, zou zulks het beginsel van het vrije verkeer van goederen, een van de grondslagen van de Gemeenschap, ernstig aan het wankelen brengen.

Bovendien brengt een vergelijking van de Britse douanewetgeving, te weten artikel 42 van de Customs Consolidation Act 1876 en artikel 304 van de Customs and Excise Act 1952, met de in de verschillende delen van het Verenigd Koninkrijk geldende wettelijke regeling, aan het licht dat voor de importeur van pornografische artikelen strengere beperkingen gelden dan voor personen die in het Verenigd Koninkrijk wonen, en dit in tenminste twee opzichten:

1. krachtens de douanewetgeving kan op het loutere bezit aan de grens, van met criterium A strijdige voorwerpen, hun verbeurdverklaring of vernietiging volgen;

2. uitgezonderd op het eiland Man is de verkoop van met criterium A strijdige voorwerpen op zichzelf niet verboden, behalve krachtens artikel 380 (3) van de Scottish Burgh Police (Scotland) Act 1892, die in vrij lichte straffen voorziet; krachtens de douanewetgeving evenwel is de invoer van met criterium A strijdige artikelen een misdrijf dat zwaar wordt bestraft.

De Commissie is evenwel van mening dat in de omstandigheden van het geval het verschil tussen de straffen in de douanewetgeving en die in de andere strafrechtelijke bepalingen het vrije verkeer van goederen niet beïnvloedt. Volgens de Commissie is de werkelijke vraag, of de betrokken verbodsbepalingen van de douanewetgeving in alle gevallen gerechtvaardigd zijn uit hoofde van artikel 36. Zo ja, dan kunnen de straffen in de douanewetgeving op geen enkele wijze het verkeer van de betrokken goederen belemmeren, aangezien het gemeenschapsrecht zelf het mogelijk maakt het verkeer daarvan te verbieden. Is het antwoord echter negatief, dan vormt elke strafbedreiging, hoe licht ook, een maatregel van gelijke werking als een kwantitatieve beperking in de zin van artikel 30 EEG-Verdrag, voor zover het gaat om goederen waarvan het vrije verkeer is toegestaan.

De tweede vraag

De Commissie is van oordeel dat de situatie die is, welke advocaat-generaal Warner heeft uiteengezet in zijn conclusie in voornoemde zaak 30/77. Zij leidt daaruit af dat een Lid-Staat krachtens artikel 36 gemachtigd is de invoer uit een andere Lid-Staat van goederen die hij aanstotelijk of ontuchtig acht, te verbieden op voorwaarde dat de aangewende middelen gerechtvaardigd zijn ter bescherming van de openbare zedelijkheid of de openbare orde, en het verbod geen middel tot willekeurige discriminatie vormt of een verkapte beperking van de handel tussen de Lid-Staten in de zin van dat artikel.

De derde vraag

De Commissie meent dat bij de bepaling van de basis waarop een beroep op redenen van openbare orde of openbare zedelijkheid kan steunen met het oog op de toepassing van artikel 36, men rekening dient te houden met het arrest in zaak 30/77. Dienaangaande merkt zij op dat, zo men die argumentatie toepast op dwingende bepalingen van artikel 36, een nationale autoriteit zich op het begrip openbare orde kan beroepen ingeval een fundamenteel belang van de samenleving ernstig zou worden getroffen zo er geen nationale maatregelen worden genomen om het te vrijwaren. Bij de vraag welke zaken van fundamenteel belang zijn voor de samenleving, is het geoorloofd rekening te houden met het interne recht van de Lid-Staat. Het feit dat er verschillen zijn tussen de wetgeving van de delen van die staat, is slechts één van de in aanmerking te nemen factoren om te bepalen of er een zaak van fundamenteel belang voor de samenleving bestaat.

De vierde vraag

De Commissie is van mening dat een invoerverbod voor goederen, in andere omstandigheden gerechtvaardigd om redenen van openbare zedelijkheid of openbare orde en met het oog daarop opgelegd, echter niet onder de uitzondering van artikel 36 EEG-Verdrag valt, indien het een middel tot willekeurige discriminatie of een verkapte beperking van de handel zou vormen, of indien dezelfde doelstellingen zouden kunnen worden bereikt door maatregelen die de intracommunautaire handel minder beperken.

De vijfde vraag

De Commissie maakt een vergelijking met zaak 4/75 (reeds aangehaald) en meent dat een invoerverbod voor artikelen zoals die van het onderhavige geval, dat een andere strekking heeft dan het strafrechtelijke verbod op het bezit en de openbaarmaking van soortelijke artikelen, een met de bepalingen van artikel 36 strijdig middel tot willekeurige discriminatie of een verkapte beperking van de handel kan vormen. Wanneer die artikelen zich evenwel in niet-vergelijkbare situaties bevinden en de verschillende behandeling in die situaties noodzakelijk is om de openbare zedelijkheid doeltreffend te beschermen of om een uit hoofde van artikel 36 gerechtvaardigd doel van openbare orde te bereiken, vormt dat verschil geen willekeurige discriminatie of verkapte beperking van de handel in de zin van dat artikel.

De zesde vraag

Voor de Commissie kan het verbod op het enkele bezit van de betrokken artikelen op de plaatsen van invoer, niet gerechtvaardigd worden door het streven de administratieve belasting te verminderen, behalve wanneer het onredelijk lijkt van de douaneambtenaren te eisen dat zij onderscheid zouden maken tussen het enkele bezit en bezit met het oog op openbaarmaking, zoals de politie moet doen voor de toepassing van het strafrecht. Opgemerkt dient te worden dat de verschillende behandeling van de betrokken artikelen naargelang zij worden ingevoerd of op het nationale grondgebied worden aangetroffen, mogelijk niet voortvloeit uit het streven de administratieve belasting te verminderen, maar uit de aard van het beleid dat het Verenigd Koninkrijk meent te moeten voeren. In omstandigheden zoals de onderhavige is het mogelijk dat het beleid van een Lid-Staat een strenge grenscontrole nodig maakt om de invoer op zijn grondgebied van aanstotelijke of ontuchtige voorwerpen die zijn beleid in het gedrang kunnen brengen, te beletten terwijl de aanstotelijke of ontuchtige voorwerpen die zich reeds op zijn grondgebied bevinden, voor datzelfde beleid mogelijk een minder ernstige bedreiging vormen.

De Commissie concludeert derhalve dat het verbod op de invoer van pornografische voorwerpen uit een andere Lid-Staat een andere strekking heeft dan het strafrechtelijk verbod op het bezit en de openbaarmaking van dergelijke voorwerpen in de betrokken Lid-Staat en, zo zij in hoofdzaak is ingegeven door de zorg de administratieve belasting of de openbare uitgaven te verminderen, een met artikel 36 strijdig middel tot willekeurige discriminatie of verkapte beperking van de handel tussen de Lid-Staten vormt, behalve wanneer die last of die uitgaven duidelijk verder zouden gaan dan wat redelijkerwijze van een normaal functionerende administratie kan worden verlangd.

De zevende vraag

Wat de intracommunautaire handel betreft, is de Commissie de mening toegedaan dat de in de voornoemde verdragen vastgestelde beperkingen van het vrije verkeer van goederen vrijwel steeds onder de in artikel 36 genoemde uitzonderingen op de artikelen 30 en 34 vallen.

In het geval van het Verdrag van Genève hebben de Lid-Staten, door het aangaan van latere verbintenissen in het kader van het EEG-Verdrag, ipso facto afgezien van de uitoefening van de hun in het eerstgenoemde verdrag toegekende rechten, voor zover als nodig voor de naleving van hun nieuwe verplichtingen. Bijgevolg gaat het EEG-Verdrag, voor de daarin geregelde aangelegenheden, boven de vóór zijn inwerkingtreding gesloten verdragen. De in het Verdrag van Genève vastgestelde beperkingen van het vrije verkeer van goederen kunnen dus tussen de Lid-Staten niet op grond van artikel 234 worden gehandhaafd, tenzij zij gerechtvaardigd zijn uit hoofde van artikel 36.

Het Wereldpostverdrag valt daarentegen niet binnen het toepassingsgebied van artikel 234, daar het op 5 juli 1974 te Lausanne is hernieuwd (de ratificatieoorkonde van het Verenigd Koninkrijk is neergelegd op 23 februari 1976), dat wil zeggen na de inwerkingtreding van het EEG-Verdrag. Wat het Verenigd Koninkrijk betreft, wordt in artikel 5 Toetredingsakte bepaald dat artikel 234 EEG-Verdrag van toepassing is op de overeenkomsten en akkoorden gesloten vóór de toetreding. Wanneer dus de bepalingen van het Wereldpostverdrag, wat het vrije verkeer van goederen tussen de Lid-Staten betreft, met het gemeenschapsrecht in strijd zouden blijken, is het gemeenschapsrecht toepasselijk.