Hof van Justitie EU 13-02-1996 ECLI:EU:C:1996:45

Arrest

Bij uitspraak van 1 februari 1993, binnengekomen bij het Hof op 5 april daaraanvolgend, heeft de Tarief commissie te Amsterdam krachtens artikel 177 EEG-Verdrag twee prejudiciële vragen gesteld over de uitlegging en de geldigheid van verordening (EEG) nr. 482/74 van de Commissie van 27 februari 1974 betreffende de indeling van goederen onder postonderverdeling 23.04 B van het gemeenschappelijk douanetarief (PB 1974, L 57, biz. 23; hierna: „verordening nr. 482/74”).

Die vragen zijn gerezen in een geschil tussen de Gebroeders Van Es Douane Agenten BV (hierna: „Van Es”) en de Inspecteur der invoerrechten en accijnzen te Rotterdam.

De nomenclatuur van het gemeenschappelijk douanetarief, die gold tot 1 januari 1988, was vastgesteld bij verordening (EEG) nr. 950/68 van de Raad van 28 juni 1968 betreffende het gemeenschappelijk douanetarief (PB 1968, L 172, blz. 1; hierna: „verordening nr. 950/68”). Hoofdstuk 23 had betrekking op „Resten en afval van de voedselindustrie; bereid voedsel voor dieren”. Post 23.04 omvatte „Perskoeken, ook die van olijven, en andere bij de winning van plantaardige oliën verkregen afvallen, met uitzondering van droesem of bezinksel”.

Post 23.04 was onderverdeeld als volgt:

1. Perskoeken van olijven en andere bij de winning van olijfolie verkregen afvallen

2. andere.”

Op 16 januari 1969 stelde de Raad verordening (EEG) nr. 97/69 vast betreffende de maatregelen die moeten worden getroffen voor de uniforme toepassing van de nomenclatuur van het gemeenschappelijk douanetarief (PB 1969, L 14, biz. 1; hierna: „verordening nr. 97/69”), waarbij de Commissie werd gemachtigd de nodige bepalingen vast te stellen voor de toepassing van de nomenclatuur van het gemeenschappelijk douanetarief met het oog op de indeling van goederen.

Op de grondslag van deze verordening stelde de Commissie op 27 februari 1974 verordening nr. 482/74 vast. Artikel 1 van deze verordening luidt als volgt:

„De bij de winning van maïskiemolie verkregen afvallen, die overblijven na winning van maïskiemolie door extraheren met oplosmiddelen of door persen, worden in het gemeenschappelijk douanetarief slechts onder postonderverdeling 23.04 B ingedeeld indien zij de volgende gehalten hebben, berekend in gewichtspercenten op de droge stof:

voor de produkten met een vetgehalte van minder dan 3 gewichtspercenten:

• zetmeelgehalte: minder dan 45 gewichtspercenten;

• proteïnegehalte (stikstofgehalte x 6,25): 11,5 of meer gewichtspercenten.

voor de produkten met een vetgehalte van 3 gewichtspercenten of meer, doch niet meer dan 8 gewichtspercenten:

• zetmeelgehalte: minder dan 45 gewichtspercenten;

• proteïnegehalte (stikstofgehalte x 6,25): 13 of meer gewichtspercenten.

Deze afvallen mogen voorts geen bestanddelen bevatten die niet van de maïskorrel afkomstig zijn.”

De verordeningen nrs. 950/68 en 97/69 werden per 1 januari 1988 ingetrokken bij artikel 16 van verordening (EEG) nr. 2658/87 van de Raad van 23 juli 1987 met betrekking tot de tarief- en statistieknomenclatuur en het gemeenschappelijk douanetarief (GDT) (PB 1987, L 256, blz. 1; hierna: „verordening nr. 2658/87”). In deze verordening staan de onderverdelingen 23 021 090 en 23 069 091 in hoofdstuk 23 van de gecombineerde nomenclatuur, getiteld „Resten en afval van de voedselindustrie; bereid voedsel voor dieren”.

Onderverdeling 23 021 090 luidt als volgt:

„2302	Zemelen, slijpsel en andere resten van het zeven, van het malen of van andere bewerkingen van granen of van peulvruchten, ook indien in pellets:
2302 10	— van maïs:
2302 10 10	—— met een zetmeelgehalte van niet meer dan 35 gewichtspercenten
2302 10 90	—— andere.”

Onderverdeling 2306 90 91 luidt als volgt:

„2306	Perskoeken en andere vaste afvallen, verkregen bij de winning van plantaardige vetten of oliën, ook indien fijngemaakt of in pellets, andere dan die bedoeld bij post 2304 of 2305:
(...)
2306 90	— andere:
	—— perskoeken van olijven en andere bij de winning van olijfolie verkregen afvallen:
2306 90 11	—— met een gehalte aan olijfolie van niet meer dan 3 gewichtspercenten
2306 90 19	—— met een gehalte aan olijfolie van meer dan 3 gewichtspercenten
	—— andere:
2306 90 91	—— van maïskiemen
2309 90 93	—— van sesamzaad
2306 90 99	—— andere.”

Bij verordening (EEG) nr. 315/91 van de Commissie van 7 februari 1991 tot wijziging van verordening (EEG) nr. 2658/87 (PB 1991, L 37, blz. 24), in werking getreden op 1 april 1991, is in hoofdstuk 23 van de gecombineerde nomenclatuur een aanvullende aantekening opgenomen met betrekking tot onderverdeling 2306 90 91. Deze aanvullende aantekening luidt als volgt:

„Onderverdeling 2306 90 91 omvat uitsluitend de afvallen verkregen bij de winning van maïskiemolie, met uitzondering van de produkten waaraan bestanddelen afkomstig van de maïskorrel, die het oliewinningsproces niet hebben ondergaan, zijn toegevoegd.”

Artikel 15, lid 1, van verordening nr. 2658/87 regelt de overgang van het oude naar het nieuwe systeem als volgt:

De codes en de goederenomschrijvingen, opgesteld op basis van de gecombineerde nomenclatuur, vervangen die welke zijn opgesteld op basis van de nomenclaturen van het gemeenschappelijk douanetarief en van de Nimexe, onverminderd de door de Gemeenschap vóór de inwerkingtreding van de onderhavige verordening gesloten internationale overeenkomsten alsmede de voor de toepassing daarvan genomen besluiten die verwijzen naar genoemde nomenclaturen.

De Gemeenschapsbesluiten waarin de tarief- of statistieknomenclaturen zijn vervat, worden door de Commissie dienovereenkomstig gewijzigd.”

Op basis van deze bepaling stelde de Commissie drie verordeningen vast: verordening (EEG) nr. 646/89 van 14 maart 1989 waarbij in een aantal verordeningen betreffende de indeling van goederen de codes die zijn vastgesteld op basis van de op 31 december 1987 geldende nomenclatuur van het gemeenschappelijk douanetarief, worden vervangen door de codes die zijn vastgesteld op basis van de gecombineerde nomenclatuur (PB 1989, L 71, blz. 20; hierna: „verordening nr. 646/89”), verordening (EEG) nr. 2723/90 van 24 september 1990 waarbij in een aantal verordeningen betreffende de indeling van goederen de codes die zijn vastgesteld op basis van de op 31 december 1987 geldende nomenclatuur van het gemeenschappelijk douanetarief, worden vervangen door de codes die zijn vastgesteld op basis van de gecombineerde nomenclatuur (PB 1990, L 261, blz. 24; hierna: „verordening nr. 2723/90”), alsmede verordening (EEG) nr. 2080/91 van 16 juli 1991 waarbij in een aantal verordeningen betreffende de indeling van goederen de codes die zijn vastgesteld op basis van de op 31 december 1987 geldende nomenclatuur van het gemeenschappelijk douanetarief, worden vervangen door de codes die zijn vastgesteld op basis van de gecombineerde nomenclatuur (PB 1991, L 193, biz. 6).

De considerans van verordening nr. 646/89 bevat de volgende overwegingen:

„Overwegende dat uit hoofde van artikel 15, lidi, van verordening (EEG) nr. 2658/87 de op de basis van de gecombineerde nomenclatuur vastgestelde codes en omschrijvingen in de plaats komen van die welke zijn vastgesteld op basis van de op 31 december 1987 geldende nomenclatuur van het gemeenschappelijk douanetarief;

Overwegende dat, om redenen die verband houden met de duidelijkheid en met het oog op een vereenvoudiging, een aantal van de genoemde verordeningen die concreet van belang blijven en waarvan de transponering geen enkele belangrijke wijziging impliceert, dienovereenkomstig moet worden gewijzigd.”

De eerste van deze twee overwegingen wordt in verordening nr. 2723/90 herhaald en gevolgd door de volgende overweging:

„Overwegende dat een aantal van de genoemde verordeningen die werkelijk van belang blijven en waarvan de transponering geen enkele belangrijke wijziging impliceert, dienovereenkomstig moet worden gewijzigd en aldus verordening (EEG) nr. 646/89 van de Commissie waarmede een eerste reeks verordeningen werd aangepast, wordt gecompleteerd.”

Geen van deze verordeningen bevat een verwijzing naar verordening nr. 482/74.

Op 8 december 1988 en 12 februari 1989 voerde Van Es in Nederland vier partijen uit Argentinië afkomstig en aan de vennootschap Peil Nederland BV toebehorend maïskiemschroot in.

Blijkens het dossier werden de vier partijen bij invoer aangegeven onder postonderverdeling 2306 90 91 van de gecombineerde nomenclatuur, zoals die per 1 januari 1988 is ingevoerd op basis van verordening nr. 2658/87, zonder enige verwijzing naar verordening nr. 482/74. Wegens deze indeling werden geen invoerrechten of landbouwheffingen geïnd.

Na controle door de Inspecteur der invoerrechten en accijnzen te Rotterdam werden de betrokken goederen op basis van verordening nr. 482/74 heringedeeld onder postonderverdeling 23 021 090 van de gecombineerde nomenclatuur. Bij onderzoek was gebleken, dat de goederen een vetgehalte hadden van minder dan 3 gewichtspercenten, een proteïnegehalte (berekend in gewichtspercenten op de droge stof) van 11,5 of meer gewichtspercenten en een zetmeelgehalte (berekend in gewichtspercenten op de droge stof) van meer dan 45 gewichtspercenten. Daarop werd voor de vier partijen een landbouwheffing opgelegd van in totaal 1 197 831 HFL.

Nadat de inspecteur haar bezwaarschrift tegen het besluit tot indeling onder postonderverdeling 2302 10 90 had afgewezen, stelde Van Es op 1 oktober 1990 beroep in bij de Tariefcommissie te Amsterdam.

Van Es bestrijdt dat verordening nr. 482/74 in casu van toepassing is. Volgens haar is deze verordening vervallen, doordat de verordeningen nrs. 950/68 en 97/69 bij verordening nr. 2658/87 zijn ingetrokken. Zij betoogt voorts, dat zo verordening nr. 482/74 nog van kracht mocht zijn, zij ongeldig is omdat artikel 1 daarvan wijziging brengt in de inhoud van post 23.04 B van het gemeenschappelijk douanetarief.

Van oordeel dat de oplossing van het bij hem aanhangig geschil afhangt van de uitlegging en de beoordeling van de geldigheid van de betrokken gemeenschapsregeling, heeft de nationale rechter besloten, de behandeling van de zaak te schorsen en het Hof te verzoeken om een prejudiciële beslissing over de volgende vragen:

1. Is verordening nr. 482/74 ten aanzien van de onderhavige vier aangiften ten invoer nog van kracht, niettegenstaande het bepaalde in artikel 16 van de huidige GDT-verordening?

2. Indien de eerste vraag bevestigend wordt beantwoord, kan verordening nr. 482/74 dan rechtsgeldig worden toegepast voor de indeling van goederen onder post 2306 90 91 van het huidige GDT, ook al bevat die post zelf geen criterium voor het zetmeelgehalte van afvallen van de oliewinning uit maïs?”