Hof van Justitie EU 13-04-2000 ECLI:EU:C:2000:209

De toepasselijke wetgeving

Het hoofdgeding en de prejudiciële vragen

7 Bij brief van 2 december 1992 stelde de staatssecretaris van Financiën appellant in het hoofdgeding in kennis van zijn besluit op grond van de bepalingen van de WIB, de bevoegde Spaanse autoriteiten spontaan te informeren over de alimentatie die hij in de jaren 1987 tot en met 1991 via de ABN-bank te Genève (Zwitserland) in Spanje had betaald aan zijn echtgenote, van wie hij duurzaam gescheiden leeft.

8 De staatssecretaris van Financiën was namelijk van mening, dat die alimentatie, die appellant in het hoofdgeding van zijn belastbaar inkomen in Nederland aftrok, van invloed kon zijn op de belastingheffing in Spanje.

9 Op 22 december 1992 diende appellant in het hoofdgeding tegen dat besluit een bezwaarschrift in, dat de staatssecretaris van Financiën bij besluit van 25 mei 1993 afwees.

10 Laatstgenoemde was van mening, dat het aan hem voorgelegde geval onder artikel 4, lid 1, sub a, van de richtlijn viel en dat het begrip „abnormaal” moest worden uitgelegd in de betekenis van „tegen de regels”. Hij stelde zich op het standpunt, dat voor de toepassing van deze bepaling volstond, dat er een vermoeden bestaat dat de belasting geheel of ten dele niet kan worden geheven.

11 Op 22 juni 1993 stelde appellant in het hoofdgeding bij de verwijzende rechter beroep tegen dit afwijzende besluit in.

12 Van oordeel dat het geding vragen over de uitlegging van het gemeenschapsrecht opwierp, heeft de Nederlandse Raad van State de behandeling van de zaak geschorst en het Hof de volgende drie prejudiciële vragen voorgelegd:

1. Dienen de woorden ‚vrijstelling of vermindering van belasting’ in artikel 4, eerste lid, sub a, van richtlijn 77/799/EEG aldus te worden uitgelegd, dat die vrijstelling of vermindering in een uitdrukkelijke handeling van de bevoegde autoriteit van een andere lidstaat moet zijn vervat?

2. Hoe dient in dit verband het woord ‚abnormaal’ in evengenoemd artikelonderdeel te worden uitgelegd?

3. Kan, indien evengenoemd artikelonderdeel niet van toepassing is, een verplichting tot spontane uitwisseling voortvloeien uit artikel 4, derde lid, van voornoemde richtlijn?”

De eerste vraag

13 Artikel 4, lid 1, sub a, van de richtlijn verplicht de bevoegde autoriteit van een lidstaat, zonder voorafgaand verzoek aan de bevoegde autoriteit van iedere andere lidstaat de inlichtingen mede te delen die van nut kunnen zijn voor een juiste vaststelling van de belastingschuld op het gebied van de belastingen naar het inkomen en het vermogen, wanneer zij redenen heeft om te vermoeden, dat er in die andere lidstaat een abnormale vrijstelling of vermindering van belasting bestaat.

14 Volgens de bewoordingen van deze bepaling is het voldoende, dat er een vermoeden van vermindering of vrijstelling van belasting bestaat. Het is daarentegen niet nodig, dat deze vermindering of vrijstelling is aangetoond.

15 Deze letterlijke uitlegging van de bewoordingen van de betrokken bepaling is in overeenstemming met het doel van de richtlijn. Volgens de zesde overweging van haar considerans is dit doel: de juiste vaststelling van de belastingschuld op het gebied van de belastingen naar het inkomen en naar het vermogen in de verschillende lidstaten. Daartoe voorziet de richtlijn in de uitwisseling van elke informatie die daartoe nuttig lijkt.

16 Mede met het oog daarop bepaalt artikel 1, lid 1, van de richtlijn, dat de bevoegde autoriteiten van de lidstaten elkaar alle inlichtingen verstrekken die van nut kunnen zijn voor een juiste vaststelling van de belastingschuld.

17 Enkel indien die informatie de autoriteiten voor wie zij bestemd is bereikt voordat de belastingschuld is vastgesteld, zullen zij deze kunnen gebruiken op een wijze die het best beantwoordt aan het doel van de richtlijn.

18 Indien voor de mededeling van de inlichtingen aan de andere lidstaat als voorwaarde werd gesteld, dat deze lidstaat eerst de belastingschuld moet hebben vastgesteld, dan zouden de autoriteiten die over die inlichtingen beschikken, een grondige kennis van het feitelijk en juridisch kader in die lidstaat moeten hebben. Het zou echter in strijd met bovengenoemd doel van de richtlijn zijn, voor de verplichting tot spontane uitwisseling van informatie een dergelijk vereiste te stellen.

19 Derhalve moet op de eerste vraag worden geantwoord, dat artikel 4, lid 1, sub a, van de richtlijn aldus moet worden uitgelegd, dat de daarin bedoelde vrijstelling of vermindering van belasting niet in een uitdrukkelijke handeling van de bevoegde autoriteit van een andere lidstaat behoeft te zijn vervat.

De tweede vraag

20 Vastgesteld moet worden, dat in de Deense, de Spaanse, de Franse, de Italiaanse, de Nederlandse, de Portugese en de Finse taalversie van artikel 4, lid 1, sub a, van de richtlijn van een abnormale vrijstelling of vermindering van belasting wordt gesproken, terwijl de Duitse, de Griekse, de Zweedse en de Engelse versie, die respectievelijk de termen „Steuerverkürzung”, „διαφυγή φόρων”, „förlust av skatt” en „loss of tax” gebruiken, doelen op een derving van belasting.

21 Volgens vaste rechtspraak moeten de verschillende taalversies van een communautaire tekst eenvormig worden uitgelegd en moet de betrokken bepaling, indien er verschillen tussen die versies bestaan, dus worden uitgelegd met inachtneming van de algemene opzet en de doelstelling van de regeling waarvan zij een onderdeel vormt (zie arresten van 27 oktober 1977, Bouchereau, 30/77, Jurispr. blz. 1999, punt 14; 7 december 1995, Rockfon, C-449/93, Jurispr. blz. I-4291, punt 28, en 17 december 1998, Codan, C-236/97, Jurispr. blz. I-8679, punt 28).

22 In het licht van het doel van de richtlijn, die niet alleen belastingfraude en -ontduiking wil bestrijden, maar ook de juiste vaststelling van de inkomsten- en de vermogensbelasting in de verschillende lidstaten mogelijk wil maken, moet artikel 4, lid 1, sub a, van de richtlijn aldus worden uitgelegd, dat een lidstaat zonder voorafgaand verzoek inlichtingen aan de belastingdienst van een andere lidstaat verstrekt, wanneer hij redenen heeft om te vermoeden, dat er zonder deze informatie in die andere staat een ongerechtvaardigde vermindering van belasting kan bestaan of worden verleend. Deze vermindering behoeft niet groot te zijn.

23 Deze uitlegging wordt bevestigd door de algemene opzet van de richtlijn, volgens welke de verplichting tot mededeling van inlichtingen niet samenhangt met een bijzondere omvang van de belastingfraude of -ontduiking die zonder die mededeling mogelijk zou kunnen zijn.

24 Derhalve moet op de tweede vraag worden geantwoord, dat artikel 4, lid 1, sub a, van de richtlijn aldus moet worden uitgelegd, dat de woorden „abnormale vrijstelling of vermindering” verwijzen naar een ongerechtvaardigde vermindering van belasting in een andere lidstaat.

De derde vraag

25 Gelet op de antwoorden op de eerste en de tweede vraag, behoeft de derde vraag niet te worden beantwoord.

Kosten

26 De kosten door de Nederlandse en de Franse regering, alsmede door de Commissie wegens indiening van hun opmerkingen bij het Hof gemaakt, kunnen niet voor vergoeding in aanmerking komen. Ten aanzien van de partijen in het hoofdgeding is de procedure als een aldaar gerezen incident te beschouwen, zodat de nationale rechterlijke instantie over de kosten heeft te beslissen.