Arrest van het Hof (Tiende kamer) van 8 december 2016

Toepasselijke bepalingen

Hoofdgeding en prejudiciële vraag

20 Lemnis Lighting heeft tijdens de periode van mei 2008 tot en met maart 2011 aangiften gedaan voor het in het vrije verkeer brengen van ledlampen.

21 De ledlampen zijn samengesteld uit verschillende elektronische componenten, een omhulsel van glas en een metalen fitting. Zij zijn bestemd te worden aangebracht in een armatuur en dienen tot verlichting.

22 Een van de elektronische componenten is een gedrukte schakeling (printed circuit board of pcb; hierna: „pcb”) die een vierkante vorm heeft met zijden van 14 mm, waarop 6 luminescentiedioden (light emitting diodes; hierna: „luminescentiedioden”) zijn aangebracht. De luminescentiedioden zetten elektrische energie, afkomstig van het elektriciteitsnet, om in zichtbaar licht zodra een elektrische stroom in de doorlaatrichting door de diode gaat.

23 De pcb met de luminescentiedioden wordt omhuld door een glazen bol. Voorts beschikken de ledlampen over een fitting met zogeheten Edison-schroefdraad met een diameter van 27 mm (de zogenoemde „E27”-fitting; hierna: „fitting”). Daarmee kunnen de ledlampen in een armatuur worden aangebracht.

24 De luminescentiedioden vereisen een constante stroomtoevoer. Daarom is tussen de fitting en de pcb een elektronische component geplaatst die als functie heeft de stroomwisselingen op te vangen die zich in het elektriciteitsnet voordoen. Deze elektronische component behelst onder meer dioden, transistors, weerstanden, condensatoren en spoelen, alsmede geïntegreerde schakelingen.

25 De ledlampen zijn door Lemnis Lighting aangegeven als vallend onder GN-postonderverdeling 8541 40 10, waarvoor een douanetarief van 0 % geldt.

26 De douaneadministratie heeft zich op het standpunt gesteld dat de ledlampen moesten vallen onder GN-postonderverdeling 8543 70 90, met een douanetarief van 3,7 %, en heeft aan Lemnis Lighting uitnodigingen uitgereikt tot betaling van het overeenkomstige bedrag aan douanerechten.

27 Lemnis Lighting heeft tegen dat indelingsbesluit bezwaar gemaakt, welk bezwaar door de douaneadministratie werd verworpen. Zij heeft vervolgens tegen die uitspraak op bezwaar beroep ingesteld bij de rechtbank Haarlem, die dit beroep ongegrond heeft verklaard. Tegen die uitspraak heeft Lemnis Lighting hoger beroep ingesteld bij het gerechtshof Amsterdam.

28 De rechter in hoger beroep oordeelde dat de ledlampen krachtens regel 4 van de algemene regels voor de interpretatie van de GN kunnen worden ingedeeld onder postonderverdeling 8539 22 90 van deze nomenclatuur, met een douanetarief van 2,7 %, aangezien de ledlampen de meeste overeenstemming vertonen met de in post 8539 van de GN bedoelde gloeilampen.

29 De douaneadministratie heeft tegen dat arrest van het gerechtshof Amsterdam beroep in cassatie ingesteld bij de verwijzende rechter, de Hoge Raad der Nederlanden. Lemnis Lighting heeft tegen datzelfde arrest incidenteel beroep in cassatie ingesteld. De Hoge Raad twijfelt over de tariefindeling van de ledlampen.

30 Hij is namelijk van oordeel dat volgens regel 1 van de algemene regels voor de interpretatie van de GN geen van de posten 8539, 8541 en 8543 van de GN in aanmerking komt, zodat de vraag rijst of indeling met behulp van regels 2, 3 of eventueel 4 van deze algemene regels mogelijk is. Voorts stelt hij dat indien de ledlampen moeten worden aangemerkt als „elektrische delen van machines” of als „verlichtingstoestellen en delen daarvan”, de vraag rijst of zij zouden kunnen vallen onder respectievelijk post 8548 of 9405 van de GN.

31 Daarop heeft de Hoge Raad der Nederlanden de behandeling van de zaak geschorst en het Hof verzocht om een prejudiciële beslissing over de volgende vraag:

„Dienen de posten 8539, 8541, 8543, 8548 en 9405 van de GN aldus te worden uitgelegd dat producten als de ledlampen, die zijn samengesteld uit lichtgevende dioden en andere elektrische componenten, alsmede een glazen omhulsel en een Edison-fitting, en die dienen tot verlichting na te zijn aangebracht in een verlichtingstoestel, onder een van deze posten moeten worden ingedeeld? Zo ja, onder welke van deze posten dienen de producten dan te worden ingedeeld? Zo nee, onder welke andere post dient indeling dan plaats te vinden?”

Beantwoording van de prejudiciële vraag

32 Met zijn vragen wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen onder welke van de posten 8539, 8541, 8543, 8548 of 9405 van de GN goederen als de in het hoofdgeding aan de orde zijnde ledlampen vallen.

33 Om te beginnen dient eraan te worden herinnerd dat het Hof, wanneer het wordt verzocht om een prejudiciële beslissing over een vraag op het gebied van de tariefindeling, tot taak heeft om de nationale rechter de criteria aan te reiken aan de hand waarvan deze de betrokken producten correct in de GN kan indelen, en niet zozeer om zelf deze producten in te delen, temeer daar het Hof niet altijd over de daarvoor noodzakelijke gegevens beschikt. De nationale rechter lijkt hiertoe in elk geval beter te zijn toegerust (arrest van 12 juni 2014, Lukoyl Neftohim Burgas, C‑330/13, EU:C:2014:1757, punt 27 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

34 Het staat dus aan de verwijzende rechter de in het hoofdgeding aan de orde zijnde producten in te delen in het licht van het antwoord van het Hof op de door hem gestelde vraag.

35 Teneinde de verwijzende rechter een nuttig antwoord te geven, zij meteen opgemerkt, ten eerste, dat, zoals blijkt uit punt 13 van het onderhavige arrest, volgens de algemene regels voor de interpretatie van de GN de bewoordingen van de posten en van de aantekeningen op de afdelingen of op de hoofdstukken bepalend zijn voor de indeling van goederen, terwijl de tekst van de opschriften van de afdelingen, van de hoofdstukken en van de onderdelen van hoofdstukken wordt geacht slechts als aanwijzing te gelden.

36 Ten tweede is het vaste rechtspraak van het Hof dat het beslissende criterium voor de tariefindeling van goederen – ter wille van de rechtszekerheid en van een gemakkelijke controle – in de regel moet worden gezocht in de objectieve kenmerken en eigenschappen ervan, zoals deze in de tekst van de GN-post en van de aantekeningen op de afdelingen of hoofdstukken zijn omschreven (arrest van 12 juni 2014, Lukoyl Neftohim Burgas, C‑330/13, EU:C:2014:1757, punt 34 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

37 Aangaande de toelichtingen op het GS zij daaraan toegevoegd dat die weliswaar niet bindend zijn, maar toch belangrijke instrumenten vormen ter verzekering van de uniforme toepassing van het gemeenschappelijk douanetarief, die als zodanig nuttige gegevens bevatten voor de uitlegging daarvan (arrest van 17 maart 2016, Sonos Europe, C‑84/15, EU:C:2016:184, punt 33 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

38 In casu worden ledlampen als die welke in het hoofdgeding aan de orde zijn, noch in de tekst van de GN-posten 8539, 8541, 8548 en 9405, of in die van de aantekeningen op de afdelingen of op de hoofdstukken van de GN, noch in de toelichting op de GN of het GS expliciet genoemd.

39 Desalniettemin moet worden onderzocht of voornoemde ledlampen kunnen worden ingedeeld onder een van die GN-posten.

40 Wat GN-post 8539 betreft, volgt uit de tekst daarvan dat deze specifiek en exclusief verwijst naar „elektrische gloeilampen en -buizen en elektrische gasontladingslampen en -buizen, ‚sealed beam’-lampen en lampen en buizen voor ultraviolette of voor infrarode stralen daaronder begrepen; booglampen”. Bijgevolg heeft deze post enkel betrekking op lampen die voor het produceren van licht een bijzondere techniek gebruiken.

41 De objectieve kenmerken en eigenschappen van goederen als die welke in het hoofdgeding aan de orde zijn, stemmen niet met die tekst overeen. De ledlampen stralen namelijk licht uit door middel van luminescentiedioden, dat wil zeggen middels een procedé van lichtverspreiding dat niet valt onder GN-post 8539.

42 Bijgevolg kunnen goederen als die welke in het hoofdgeding aan de orde zijn, niet onder GN-post 8539 vallen.

43 GN-post 8541 heeft met name betrekking op „luminescentiedioden”. Zoals blijkt uit de verwijzingsbeslissing en de bij het Hof ingediende opmerkingen, staat vast dat de ledlampen zijn samengesteld uit deze dioden.

44 In dit verband zij opgemerkt dat volgens de GS-toelichting op post 8541 deze post met name luminescentiedioden of lichtgevende dioden omvat die artikelen zijn die elektrische energie in zichtbare, infrarode of ultraviolette stralen omzetten. Zij worden bijvoorbeeld gebruikt om in gegevensverwerkende systemen gegevens te projecteren of over te dragen.

45 Hieruit volgt dat GN-post 8541 luminescentiedioden omvat die niet zijn samengevoegd met andere elektronische componenten. Vastgesteld moet evenwel worden dat de ledlampen niet enkel zijn samengesteld uit luminescentiedioden, maar ook uit talrijke andere componenten die nodig zijn voor de werking ervan, zoals een glazen bol, een pcb en een fitting.

46 Bijgevolg kunnen de ledlampen niet onder GN-post 8541 vallen.

47 Aangaande GN-post 8548 moet worden vastgesteld dat deze onder meer „elektrische delen van machines, van apparaten of van toestellen” omvat.

48 Er zij aan herinnerd dat, hoewel de GN geen definitie bevat van het begrip „delen” in de zin van GN-post 8548, uit de rechtspraak die het Hof heeft ontwikkeld binnen de context van de hoofdstukken 84 en 85 van afdeling XVI en van hoofdstuk 90 van afdeling XVIII van de GN, niettemin volgt dat het begrip „delen” de aanwezigheid impliceert van een geheel, voor de werking waarvan deze delen noodzakelijk zijn. Uit deze rechtspraak volgt dat, om een artikel te kunnen doen vallen onder de „delen” in de zin van bovengenoemde hoofdstukken, het niet voldoende is dat wordt aangetoond dat de machine of het apparaat zonder dat artikel niet de functie kan vervullen waarvoor het is bestemd, doch eveneens dient te worden aangetoond dat de mechanische of elektronische werking van die machine of dat apparaat afhangt van de aanwezigheid van dat artikel (arrest van 12 december 2013, HARK, C‑450/12, EU:C:2013:824, punt 36 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

49 In casu volgt uit de feitelijke vaststellingen van de verwijzende rechter dat de in het hoofdgeding aan de orde zijnde ledlampen kunnen worden aangebracht in een armatuur. Bovendien vereisen de luminescentiedioden een constante stroomtoevoer. Zoals de Commissie in haar schriftelijke opmerkingen betoogt, hangt het mechanisch of elektrisch functioneren van een verlichtingstoestel, ook al kan dit toestel zonder lamp geen licht verspreiden, evenwel niet af van het al dan niet aanwezig zijn van een ledlamp.

50 Derhalve moet worden vastgesteld dat de ledlamp niet onmisbaar is voor de werking van een armatuur. Gelet op de in punt 48 van het onderhavige arrest aangehaalde rechtspraak van het Hof, kan een dergelijke lamp dus niet worden aangemerkt als een van de „delen” van een armatuur en, bijgevolg, niet onder GN-post 8548 vallen.

51 Bovendien kunnen ledlampen niet worden aangemerkt als „verlichtingstoestellen (zoeklichten en schijnwerpers daaronder begrepen) en delen daarvan”, in de zin van GN-post 9405.

52 In het belang van een coherente en uniforme toepassing van het gemeenschappelijk douanetarief dient het begrip „delen”, in de zin van GN-post 9405, immers dezelfde definitie te krijgen als die welke voortvloeit uit de rechtspraak van het Hof over andere hoofdstukken van de GN, zoals de in punt 48 van het onderhavige arrest genoemde rechtspraak.

53 Bijgevolg kunnen de ledlampen niet vallen onder GN-post 9405, aangezien zij, zoals volgt uit de punten 49 en 50 van het onderhavige arrest, niet kunnen worden aangemerkt als „delen” van verlichtingstoestellen voor de werking waarvan deze lampen onmisbaar zijn.

54 Wat GN-post 8543 betreft, volgt uit de tekst van deze post dat deze „elektrische machines, apparaten en toestellen, met een eigen functie, niet genoemd of niet begrepen onder andere posten van [...] hoofdstuk [85 van de GN]” omvat. Een product komt derhalve slechts voor indeling onder die post in aanmerking indien het niet kan worden ingedeeld onder een andere post van hoofdstuk 85. Uit de punten 42, 46 en 50 van het onderhavige arrest vloeit voort dat dit in casu het geval is (zie naar analogie arrest van 25 februari 2016, G.E. Security, C‑143/15, EU:C:2016:115, punt 71 ).

55 Bovendien is GN-post 8543 enkel van toepassing op een elektrische machine of een elektrisch apparaat of toestel wanneer deze machine of dit apparaat of toestel een eigen functie heeft (zie arrest van 20 november 2014, Rohm Semiconductor, C‑666/13, EU:C:2014:2388, punt 27 ).

56 In de GS-toelichting op post 8543 van dit systeem is immers aangegeven dat als „machines, apparaten en toestellen” in de zin van deze post worden aangemerkt de elektrische inrichtingen die een eigen functie hebben. Deze toelichting brengt ook in herinnering dat het bij deze machines, apparaten en toestellen merendeels gaat om samengevoegde elektrische basiscomponenten (lampen, transformatoren, condensatoren, zelfinductoren, weerstanden, enz.) die uitsluitend op elektriciteit functioneren, doch dat onder deze afdeling ook elektrische producten met mechanische componenten vallen, mits deze slechts een ondergeschikte rol spelen ten opzichte van de elektrische bestanddelen van de machine of het toestel. Bovendien preciseert dit punt dat hetgeen met betrekking tot machines, toestellen en werktuigen met een eigen functie is bepaald in de toelichting op post 8479 van het GS, van overeenkomstige toepassing is op de machines, apparaten en toestellen van post 8543 van het GS.

57 In dit verband wordt in de toelichting op post 8479 van dit systeem gepreciseerd dat deze, ten eerste, is beperkt tot machines en mechanische toestellen die een eigen functie hebben en die niet ingedeeld kunnen worden onder een bepaalde post van hoofdstuk 84 van het GS omdat geen andere post de machines en toestellen omvat door een verwijzing naar hun functie of type, en, ten tweede, dat de machines en toestellen bedoeld bij deze post zich van de delen van machines en toestellen die overeenkomstig de regels als delen van machines en toestellen worden ingedeeld, onderscheiden door de omstandigheid dat zij een eigen functie hebben.

58 In casu hebben de ledlampen een verlichtingsfunctie. Deze functie hebben zij dankzij de luminescentiedioden waardoor constant stroom circuleert. In dit opzicht hoeven deze lampen niet noodzakelijkerwijs te zijn geïntegreerd in een armatuur teneinde de verlichtingsfunctie te kunnen uitoefenen, aangezien een elektrische stroom voldoende is om ze te laten functioneren. Derhalve hebben de ledlampen een eigen functie.

59 Gelet op een en ander moet op de prejudiciële vraag worden geantwoord dat de GN aldus moet worden uitgelegd dat goederen als de in het hoofdgeding aan de orde zijnde ledlampen, onder voorbehoud van de beoordeling door de verwijzende rechter van alle feitelijke gegevens waarover hij beschikt, onder GN-post 8543 vallen.

Kosten

60 Ten aanzien van de partijen in het hoofdgeding is de procedure als een aldaar gerezen incident te beschouwen, zodat de verwijzende rechterlijke instantie over de kosten heeft te beslissen. De door anderen wegens indiening van hun opmerkingen bij het Hof gemaakte kosten komen niet voor vergoeding in aanmerking.