Centrale Raad van Beroep, 11-10-2001, AL1315 AL3633, 00/864 ALGEM

Appellante exploiteert een onderneming die zich bezighoudt met de handel in beeld- en geluidsdragers en de productie van audio- en audiovisuele reclamespots, jingles en stationcalls.

Tijdens een in 1996 bij appellante gehouden looncontrole is gebleken dat in 1995 niet in de loonadministratie verantwoorde betalingen zijn verricht aan diverse personen, die werden ingehuurd om reclameboodschappen, jingles en andere teksten in te spreken (hierna: betrokkenen).

Naar aanleiding hiervan heeft gedaagde op 20 december 1996 over de jaren 1991 tot en met 1995 correctienota’s opgelegd. De tegen die nota’s ingestelde bezwaren zijn bij het thans bestreden besluit ongegrond verklaard. Gedaagde heeft zich daarbij op het standpunt gesteld dat de werkzaamheden die betrokkenen voor appellante hebben verricht verzekeringsplichtig zijn en dat de zogenaamde ondernemersverklaring audiovisuele branche (verder: OVAV) waarover verschillende betrokkenen beschikken, daaraan niet in de weg staat. Daarbij heeft gedaagde overwogen dat de OVAV blijkens het convenant waarop de verstrekking van de OVAV is gebaseerd, slechts betrekking heeft op arbeidsverhoudingen die op of na 1 januari 1994 zijn ontstaan. Wat betreft de op of na 1 januari ontstane arbeidsverhoudingen heeft gedaagde bij het bestreden besluit overwogen dat het convenant de mogelijkheid openlaat iedere arbeidsverhouding, ondanks de afgifte van een OVAV, afzonderlijk te toetsen en dat hij, gebruik makend van die mogelijkheid, tot de conclusie is gekomen dat de arbeidsverhouding van betrokkenen dient te worden aangemerkt als een verzekeringsplichtige.

Tijdens de procedure in eerste aanleg heeft gedaagde in zoverre een gewijzigd standpunt ingenomen dat appellante wat betreft de op of na 1 januari 1994 ontstane arbeidsverhoudingen geen rechten kan ontlenen aan het convenant, aangezien zij niet was aangesloten bij de Nieuwe Algemene Bedrijfsvereniging, maar bij de Bedrijfsvereniging voor Bank- en Verzekeringswezen, Groothandel en Vrije Beroepen.

De rechtbank heeft het bestreden besluit bij de aangevallen uitspraak vernietigd op de grond dat gedaagde, nu zij zelf blijkens het bestreden besluit uitging van de toepasselijkheid van het convenant, ten onrechte niet de individuele arbeidsverhoudingen heeft beoordeeld, maar heeft volstaan met een algemeen onderzoek. De rechtbank kan zich echter vinden in het nadere standpunt van gedaagde dat appellante aan het convenant geen rechten kan ontlenen en heeft op die grond de rechtsgevolgen van het bestreden besluit in stand gelaten.

Voorts heeft de rechtbank geoordeeld dat betrokkenen terecht verzekeringsplichtig zijn geacht op grond van artikel 3 van de sociale werknemersverzekeringswetten.

In hoger beroep is namens appellante aangevoerd dat de aangevallen uitspraak onvoldoende gemotiveerd is, aangezien de rechtbank appellantes stelling dat de door betrokkenen verrichte werkzaamheden zijn te beschouwen als branche-incidentele werkzaamheden onbesproken heeft gelaten. Voorts is namens appellante het standpunt ingenomen dat zij wel degelijk rechten kon ontlenen aan het convenant, aangezien zij zich daaraan had geconformeerd als bedoeld in paragraaf 9 van het convenant.

In de in rubriek I genoemde pleitnota is voorts aangevoerd

- dat het buiten toepassing laten van het convenant in strijd is met het gelijkheidsbeginsel;

- dat er geen sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking, noch van een arbeidsverhouding als bedoeld in artikel 5, aanhef en onder c, van de sociale werknemersverzekeringswetten, juncto artikel 4 van het Koninklijk Besluit van december 1986, Stb.1986 / 655 (hierna: het KB);

- dat gedaagde het jaar 1995 ten onrechte heeft geëxtraploreerd naar de overige jaren;

- dat ten onrechte geen toepassing is gegeven aan artikel 6, lid 7 (lees: artikel 9, lid 7), van de Coördinatiewet Sociale Verzekering (verder: CSV).

De Raad overweegt allereerst of de arbeidsverhouding tussen appellante en betrokkenen voldoet aan de vereisten van een privaatrechtelijke dienstbetrekking in de zin van artikel 3 van de sociale werknemersverzekeringswetten.

Door appellante wordt erkend dat er sprake was van een verplichting tot het persoonlijk verrichten van de arbeid en van loonbetaling. Betwist wordt echter dat de werkzaamheden onder gezag van appellante werden verricht.

De Raad is echter, evenals de rechtbank, van oordeel dat tussen betrokkenen en appellante een gezagsverhouding aanwezig was en verenigt zich daarbij met hetgeen de rechtbank in overweging 4.7 heeft overwogen. De Raad onderschrijft dan ook niet de stelling van appellante dat een gezagsverhouding zou ontbreken omdat betrokkenen, als experts op hun vakgebied, een zekere inspraak in de totstandkoming van het eindproduct hadden. Een dergelijke inspraak staat aan het geven van instructies van de zijde van appellante, die verantwoordelijk is voor het eindproduct, immers niet in de weg.

Met betrekking tot de toepasselijkheid van het convenant en de daaruit voortvloeiende rechten overweegt de Raad het volgende.

Nu appellante niet was aangesloten bij een van de contractspartijen van het convenant, is het convenant niet op haar van toepassing. Het beroep van appellant op de in artikel 9 van het convenant opgenomen mogelijkheid voor niet-contractspartijen om zich aan het convenant te conformeren, kan niet slagen, aangezien deze bepaling in de thans in geding zijnde jaren nog niet in het convenant was opgenomen. Eerst in 1996 is een dergelijke bepaling opgenomen.

Appellantes standpunt dat de door betrokkenen verrichte werkzaamheden branche-incidentele werkzaamheden zijn, die op grond van het convenant niet verzekeringsplichtig zijn, onderschrijft de Raad evenmin. Weliswaar is in het convenant opgenomen dat de regeling met betrekking tot de branche-incidentele werkzaamheden niet slechts geldt voor partijen die aan het convenant gebonden zijn, maar voor de gehele audiovisuele bedrijfstak van toepassing is, doch deze bepaling kon de bedrijfsvereniging voor Bank- en Verzekeringswezen, Groothandel en Vrije Beroepen, die immers geen contractspartij was, niet binden.