Gerechtshof Amsterdam, 21-03-2002, ECLI:NL:GHAMS:2002:BV5317 AE5165, 00/02363

Artikel 1

Deze verordening verstaat onder:

a. oppervlaktewater: de oppervlaktewateren ten aanzien waarvan de bevoegdheid bedoeld in artikel 6, eerste lid, van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren, geheel is opgedragen aan het dagelijks bestuur;

b. afvalstoffen: de stoffen bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren;

c. vervuilingswaarde: het aantal vervuilingseenheden dat als basis dient voor de bere-kening van de aanslag in de heffing;

d. vervuilingseenheid:

- voor zuurstofbindende stoffen: een inwoner-equivalent, vertegenwoordigend het verbruik van 136 gram zuurstof per etmaal;

- voor andere stoffen:

- elke in het heffingsjaar geloosde kilogram van de stoffen chroom, koper, lood, nikkel en zink;

- (…);

e. (…)

f. bedrijfsruimte: een naar zijn aard en inrichting als afzonderlijk geheel te beschou-wen terrein of ruimte, niet zijnde een woonruimte;

(…).

Artikel 2

Bij deze verordening behoren de volgende bijlagen:

- Bijlage I: voorschriften voor meting, bemonstering, analyse en berekening;

- Bijlage II: tabel afvalwatercoëfficiënten.

Artikel 3

1 Onder de naam zuiveringsheffing wordt, ter bestrijding van de kosten van maatregelen tot het tegengaan en het voorkomen van verontreiniging van oppervlaktewateren, een directe belasting geheven van degene die afvalstoffen direct of indirect brengt in een oppervlaktewater of op een zuiveringstechnisch werk.

2 Voor de toepassing van het eerste lid wordt als degene die afvalstoffen direct of in-direct brengt in een oppervlaktewater of op een zuiveringstechnisch werk, aangemerkt:

(…)

b ingeval de afvalstoffen afkomstig zijn van een bedrijfsruimte: de gebruiker van die bedrijfsruimte.

Artikel 6

Voor de heffing geldt als maatstaf:

a. voor zuurstofbindende stoffen:

de gemiddelde belasting per etmaal met die stoffen van een oppervlaktewater of een zuiveringstechnisch werk, uitgedrukt in vervuilingseenheden, en bepaald op basis van de som van het chemisch zuurstofverbruik en het zuurstofverbruik door omzetting van stikstofverbindingen. De gemiddelde belasting per etmaal wordt berekend door de belasting van het oppervlaktewater of het zuiveringstechnisch werk met zuurstof-bin-dende stoffen over het heffingsjaar te delen door 365;

b. voor andere stoffen:

de hoeveelheid van die stoffen uitgedrukt in vervuilingseenheden welke in het hef-fingsjaar in een oppervlaktewater of op een zuiveringstechnisch werk wordt gebracht.

Artikel 8

1 Het aantal vervuilingseenheden van zuurstofbindende en andere stoffen van een bedrijfsruimte of een onderdeel van een bedrijfsruimte wordt berekend met behulp van door meting, bemonstering en analyse verkregen gegevens met inachtneming van de in Bijlage I van deze verordening opgenomen voorschriften. (…)

2 De in het eerste lid bedoelde meting, bemonstering en analyse geschieden ieder etmaal van het heffingsjaar, behoudens het bepaalde in het derde lid.

3 Op aanvraag van de heffingsplichtige, die aannemelijk maakt dat voor de berekening van het aantal vervuilingseenheden kan worden volstaan met gegevens welke met behulp van meting, bemonstering en analyse in een beperkt aantal etmalen zijn ver-kregen, besluit het dagelijks bestuur dat meting en bemonstering geschieden in af-wijking van het bepaalde in het tweede lid. Het besluit op aanvraag wordt genomen bij een voor bezwaar vatbare beschikking. In zijn beschikking geeft het dagelijks bestuur in ieder geval voorschriften met betrekking tot:

a de afvalstromen en de stoffen welke in het onderzoek dienen te worden betrokken;

b het aantal in het heffingsjaar gelegen, daartoe aangewezen tijdvakken waarin meting en bemonstering geschieden, hetzij ieder etmaal van dat aantal tijdvakken, hetzij één of meer daartoe aangewezen etmalen daarvan;

c de wijze waarop de op de voet van letter a verkregen uitkomsten worden herleid tot het aantal vervuilingseenheden per etmaal over een aldaar bedoeld tijdvak, on-derscheidenlijk over het heffingsjaar;

d het heffingsjaar of de heffingsjaren, ten aanzien waarvan die beschikking van toe-passing is.

Artikel 10

Het totale aantal vervuilingseenheden van de zuurstofbindende stoffen van een bedrijfs-ruimte wordt bepaald op de som van het overeenkomstig de artikelen 8 en 9 bepaalde aantal vervuilingseenheden, voor zover deze artikelen van toepassing zijn.

Artikel 12

1 Voor de berekening van het aantal vervuilingseenheden in het heffingsjaar voor de stoffen chroom, koper, lood, nikkel en zink wordt een aftrek toegepast, met dien ver-stande dat het aantal vervuilingseenheden niet lager dan op nihil kan worden gesteld. De aftrek wordt bepaald door het totaal aantal vervuilingseenheden van de zuurstof-bindende stoffen als bedoeld in artikel 10 te vermenigvuldigen met 0,0162.

2 (…)

Artikel 13

De vervuilingswaarde van een bedrijfsruimte wordt bepaald op de som van het overeen-komstig de artikelen 10 en 12 bepaalde aantal vervuilingseenheden.

Artikel 15

Het tarief bedraagt per vervuilingseenheid f. 93,72.

"dat meting, bemonstering en analyse op CZV en Kj-N ter bepaling van de ver-vuilingswaarde van zuurstofbindende stoffen gedurende 2 weken, aanvangende op 20 april en 9 november dient plaats te vinden, overeenkomstig bijgevoegde voor-schriften;

dat éénmaal per meetweek en wel het eerste monster ook geanalyseerd dient te wor-den op As, Cd, Cr, Cu, Hg, Ni, Pb en Zn ter bepaling van de vervuilingswaarde van andere stoffen, overeenkomstig bijgevoegde voorschriften;

dat de vervuilingswaarde van zuurstofbindende stoffen wordt vastgesteld op het gemiddelde van de uit voornoemde analyses berekende etmaalvervuilingswaarden;

dat ter berekening van de vervuilingswaarde van andere stoffen de uit voornoemde analyses berekende gemiddelde concentraties worden vermenigvuldigd met het jaar-afvoervolume;

dat het bedrijf een administratie dient te voeren van het watergebruik per meet-periode en per kalenderjaar;

dat de heffingsberekening, onverminderd het voorgaande zal plaatsvinden op grond van de heffingsverordening;

dat dit besluit van toepassing is voor het heffingsjaar 1998."

Parameter Eenheid Gemiddelde van 7 dagen

Ingenomen water m3/dag 104

Geloosd water m3/dag 109

Vervuilingswaarde

- zuurstofbindende stoffen v.e. 1.921

- niet-zuurstofbindende stoffen v.e. 116

- totaal v.e. 2.037

Vervuiling per m3 ingenomen water v.e./m3 18,52

Afvalwatercoëfficiënt v.e./m3/jaar 0,051

Metaal Gehalte

(mg/m3) Jaarafvoer

(kg/jaar)

(…)

Koper (Cu) 3500 139,2

(…)

Zink (Zn) 190 7,6

Parameter Eenheid Gemiddelde van 7 dagen

Ingenomen water m3/dag 126,6

Geloosd water m3/dag 114,6

Vervuilingswaarde

- zuurstofbindende stoffen v.e. 965

Vervuiling per m3 ingenomen water v.e./m3 7,62

Afvalwatercoëfficiënt v.e./m3/jaar 0.021

Metaal Gehalte

(mg/m3) Jaarafvoer

(kg/jaar)

(…)

Koper (Cr) 5000 209

(…)

Zink (Zn) 350 14,6

- het aantal v.e. van zuurstofbindende stoffen:

{[1921,28 + 965,00 (= de gemiddelde vervuilingswaarden in de eerste, respectie-velijk de tweede meetweek)] : 2 = } 1.443,14 v.e.;

- het aantal v.e. van andere dan zuurstofbindende stoffen:

[(a) x (b) : 1.000] -/- c, waarin

(a) staat voor de gemiddelde hoeveelheid grammen koper en zink per m3 geloosd afvalwater (de v.e. van andere niet-zuurstofbindende stoffen heeft het Waterschap niet in de heffing betrokken);

(b) staat voor het afvoervolume;

(c) staat voor de heffingvrije voet

hetgeen voor belanghebbende inhoudt:

(a) = [3.500 + 5.000 (= het gemiddelde aantal milligrammen koper per m3 in de eerste, respectievelijk de tweede meetweek) : 2] + [190 + 350 (= het gemiddelde aantal milligrammen zink per m3 in de eerste, respectievelijk de tweede meetweek) : 2] : 1.000 = 4,52;

(b) = [108,85 m3 + 114,61 m3 (= de gemiddelde hoeveelheid geloosd afvalwa-ter per dag in de eerste, respectievelijk de tweede meetweek) ] : 2 x 365 = 40.781 m3;

(c) = 1.443,14 x 0,0162 = 23,38 v.e.

hetgeen resulteert in een aantal v.e. van:

[4,52 x 40.781 : 1000] -/- 23,38 = 160,95 (het Waterschap gaat vervolgens echter uit van 160,92).

5.2. Ter zitting heeft belanghebbende nog het volgende naar voren gebracht:

We betwisten de resultaten van de onderzoeken van R niet. Er is geen bezwaar aangetekend tegen de heffing over 1999. Over de jaren 1997 en 1999 was de heffing op 948 v.e. en 956 v.e. gebaseerd. 1998 springt er derhalve uit.

We hebben net een enorme investering in een zuiveringsinstallatie gedaan.

5.3. Ter zitting is namens verweerder nog het volgende naar voren gebracht:

Per abuis staat in de kop van het verweerschrift het aanslagnummer 00000; dit moet zijn 99999.

De passage in de toelichting waar belanghebbende zich op beroept is bestemd voor zogenoemde tabelbedrijven en niet voor zogenoemde meetbedrijven. Belangheb-bende is een meetbedrijf.

Thans is belanghebbende verplicht dagelijks te meten.

De aanslag 1999 is volgens dezelfde methodiek als de aanslag over 1998 vastgesteld.

De berekening van belanghebbende van het aantal v.e. in haar beroepschrift is on-juist. Ten eerste omdat belanghebbende afwijkt van de meetbeschikking, ten tweede omdat zij voorbijgaat aan het hemelwater dat op het riool wordt geloosd en tot slot omdat zij de verkeerde parameters met elkaar vermenigvuldigt; het is onjuist om de berekende hoeveelheid geloosd water te vermenigvuldigen met de afvalwatercoëf-ficiënt van het ingenomen water.

6.2. Blijkens artikel 6 van de Verordening, voor zover hier van belang, geldt met betrekking tot de lozing van zuurstofbindende stoffen als maatstaf voor de heffing de gemiddelde belasting met die stoffen per etmaal van een oppervlaktewater. Voor andere stoffen geldt blijkens dat artikel als maatstaf de hoeveelheid van die stoffen welke in het heffingsjaar in een oppervlaktewater wordt gebracht. Beide worden in een aantal v.e. uitgedrukt.

De berekening van het aantal v.e. van zowel zuurstofbindende stoffen als andere stoffen geschiedt, aldus artikel 8, eerste en tweede lid, van de Verordening, met behulp van door dagelijkse meting, bemonstering en analyse verkregen gegevens. Het Waterschap kan op aanvraag van de heffingsplichtige, die aannemelijk maakt dat voor de berekening van het aantal vervuilingseenheden kan worden volstaan met gegevens die in een beperkt aantal etmalen zijn verkregen, bij beschikking (hierna: de meetbeschikking) toestaan dat niet dagelijks maar in een beperkt aantal etmalen gemeten, bemonsterd en geanalyseerd wordt (art. 8, derde lid, van de Verordening). Belanghebbende heeft naar aanleiding van een daartoe gedane aanvraag een meetbeschikking van het Waterschap ontvangen.

6.4. Belanghebbende bestrijdt de juistheid van de aanslag. Zij meent dat het Waterschap bij de berekening van de aanslag ten onrechte is uitgegaan van een theo-retisch jaarwaterverbruik (van 40.781 m3). Volgens belanghebbende dient de aanslag zuiveringsheffing te worden gebaseerd op hetgeen zij werkelijk op het riool heeft geloosd en niet op basis van de formule 365 x het gemiddelde (water)dagverbruik van een bepaalde week in april en december in 1998. Om te bepalen wat feitelijk geloosd wordt dient volgens haar uitgegaan te worden van de hoeveelheid ingeno-men water. Zij onderbouwt dit standpunt door te verwijzen naar de onder 3.6 geci-teerde passage in de toelichting bij het aangifteformulier zuiveringsheffing 1998

Uitgaande van 39.350 m3 aan ingenomen water, van 2.223 m3 aan water dat gebruikt is voor de bereiding van haar producten en 1.940 m3 aan water dat als koelwater gebruikt is, meent belanghebbende dat zij niet meer dan 34.194 m3 aan afvalwater op de riolering geloosd heeft.

Het aantal v.e. van zuurstofbindende stoffen berekent belanghebbende door de door R BV gemeten gemiddelde afvalwatercoëfficiënt, zijnde (0,051 + 0,021 =) 0,036, te vermenigvuldigen met het door haar berekende aantal kubieke meters geloosd afvalwater, derhalve op (34.194 m3 x 0,036 =) 1231 v.e. Het aantal v.e. van de hoeveelheid andere dan zuurstofbindende stoffen, becijfert belanghebbende door het gemiddeld aantal milligrammen koper en zink per kubieke meter afvalwater te vermenigvuldigen met het door haar berekende aantal kubieke meters geloosd afval-water. Omdat in de rapporten van R BV staat dat het kopergehalte gemid-deld 4,25 mg/l en het zinkgehalte gemiddeld 0,27 mg/l bedraagt en belanghebbende andere in het afvalwater voorkomende stoffen niet in aanmerking neemt, berekent zij het aantal v.e. van andere dan zuurstofbindende stoffen op [34.194 m3 x 1/1000 x (4,25 + 0,27) = ] 154 v.e. [na aftrek van de heffingvrije voet van (1231 x 0,0162) = 20 v.e. op 134 v.e.].

Belanghebbende komt derhalve tot de conclusie dat de aanslag over 1998 op (1231 v.e + 134 v.e. =) 1.365 v.e. dient te worden gebaseerd.

6.7. Uit 3.7 blijkt op welke wijze de aanslag is berekend. Het Hof leidt daaruit af dat het Waterschap bij de vaststelling van de aanslag is uitgegaan van gegevens welke verkregen zijn met het gedurende twee weken meten, bemonsteren en analyseren van belanghebbendes afvalwater.

Tevens volgt uit de berekening van het Waterschap dat de wijze waarop het aantal v.e. voor zuurstofbindende en andere stoffen is bepaald, op de in de meetbeschikking voorschreven wijze is geschied en dat de aanslag ook overigens in overeenstemming met de Verordening is. Mitsdien is het Hof van oordeel dat het gelijk op dit punt aan verweerder is.

6.9. Het Hof kan belanghebbende in deze niet volgen. Op 9 januari 1998 heeft belanghebbende het Waterschap verzocht om voor de berekening van de vervui-lingswaarde te mogen volstaan 'met gegevens, die met behulp van meting en bemon-stering in 2 x 7 etmalen zijn verkregen'. Het Waterschap heeft belanghebbendes ver-zoek bij de onder 3.3 vermelde meetbeschikking ingewilligd, zodat de aanslag, zoals volgt uit rechtsoverweging 6.6, op dergelijke gegevens dient te worden gebaseerd. Eén van de factoren die volgens de meetbeschikking de hoogte van de aanslag bepaalt, betreft het jaarafvoervolume, zijnde de hoeveelheid afvalwater die belanghebbende in 1998 geloosd heeft. Uit de beschikking vloeit derhalve naar het oordeel van het Hof voort dat ook het aantal kubieke meters afvalwater dat belanghebbende loost, dient te worden afgeleid uit gegevens die in de eerder-genoemde periode van 14 etmalen zijn verkregen.

Daar komt bij dat ook belanghebbende bij de berekening van het aantal v.e. niet uit-gaat van hetgeen zij werkelijk aan afvalwater op het riool heeft geloosd. Zij becijfert de omvang van haar afvalwater door het ingenomen water te verminderen met het-geen zij ten behoeve van haar produktie verbruikt heeft. Aldus veronachtzaamt belanghebbende in ieder geval de v.e. van stoffen die met het op haar bedrijfsterrein gevallen hemelwater via haar riolering afgevoerd worden.

Het Hof verstaat belanghebbendes beroep op de toelichting bij het aangifteformulier aldus dat belanghebbende stelt dat zij aan die passage het vertrouwen kon ontlenen dat de aanslag op de ingenomen hoeveelheid water diende te worden gebaseerd.

Het Hof is van oordeel dat dit beroep niet kan slagen reeds omdat belanghebbende niet gesteld of aannemelijk heeft gemaakt dat zij afgaande op de voorlichting, enige handeling heeft verricht of nagelaten waardoor zij niet alleen de wettelijk ver-schuldigde belasting heeft te betalen maar daarenboven schade lijdt (Hoge Raad 9 maart 1988, rolno. 24 199, BNB 1988/148 *). Het Hof neemt daarbij in aanmerking dat de toelichting waarop belanghebbende zich beroept eerst op 31 maart 1999 als bijlage bij het aangifteformulier voor de zuiveringsheffing over het jaar 1998 aan haar is toegezonden. Het is derhalve ook om die reden onaannemelijk dat belang-hebbende afgaande op de toelichting schade in vorenbedoelde zin heeft geleden.

Het Hof is tevens van oordeel dat belanghebbende het aantal v.e. van zuurstof-bindende stoffen ten onrechte berekend heeft door de afvalwatercoëfficiënt, zoals die uit het onderzoek van R BV blijkt, zijnde 0,036, te vermenigvuldigen met het door haar berekende aantal kubieke meters geloosd afvalwater. Zoals R BV expliciet in haar rapport schrijft, heeft zij de afvalwatercoëfficiënt berekend 'op basis van de ingenomen hoeveelheid water'. Indien genoemde afvalwatercoëfficiënt betrokken wordt op het geloosde afvalwater ontstaat derhalve in beginsel een onjuiste uitkomst.

- Het instellen van beroep in cassatie geschiedt door het indienen van een beroepschrift bij dit gerechtshof (zie voor het adres de begeleidende brief).

- Bij het beroepschrift wordt een afschrift van de bestreden uitspraak overgelegd.

- Het beroepschrift wordt ondertekend en bevat ten minste:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. de dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.