Gerechtshof Amsterdam, 18-03-2003, AF8492, 02/02410

GERECHTSHOF TE AMSTERDAM

Eerste Meervoudige Belastingkamer

UITSPRAAK

op het beroep van mr. X te Z, belanghebbende,

tegen

een uitspraak van het Hoofd van de Belastingdienst Ondernemingen 2 te P, de inspecteur.

1. Loop van het geding

1.2. Het beroep strekt tot vernietiging van de uitspraak van de inspecteur en tot vermindering van de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen van ƒ 60.896.

1.3. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend. Hij concludeert primair tot bevestiging van de bestreden uitspraak en subsidiair tot vernietiging van de bestreden uitspraak en vermindering van de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen van ƒ 480.522.

1.4. Belanghebbende heeft een conclusie van repliek ingediend. De inspecteur heeft een conclusie van dupliek ingezonden.

1.5. Ter zitting van 10 december 2002 zijn verschenen belanghebbende en gemachtigde, alsmede namens de inspecteur drs. C, tot bijstand vergezeld van D. Gemachtigde heeft een pleitnota overgelegd en voorgedragen.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.2. In een brief van 20 februari 1996 heeft gemachtigde zich ter zake van het te verwerven belang in F BV als volgt tot de inspecteur gewend:

2.3. In zijn brief aan gemachtigde van 12 maart 1996 heeft de inspecteur onder meer als volgt op de onder 2.2 aangehaalde brief gereageerd:

2.4. Op 12 april 1996 heeft de algemene vergadering van aandeelhouders van F BV besloten het kapitaal van F BV te verminderen. De notulen van deze vergadering vermelden hieromtrent onder meer het volgende:

2.5. Het onder 2.4 vermelde besluit is op 18 mei 1996 in een landelijk dagblad gepubliceerd. Op 26 juli 1996 zijn de statuten van F BV gewijzigd, overeenkomstig het onder 2.4 vermelde besluit. Tevens is bij deze statutenwijziging de naam van F BV gewijzigd in G BV (hierna eveneens: F BV).

2.6. De betaling van een bedrag groot ƒ 729.500 als terugbetaling van kapitaal van F BV aan belanghebbende heeft plaatsgevonden op 27 juli 1996.

"De voorzitter stelt aan de orde de verwerving van (…) het a-huis. Zoals vóór deze verwerving uitvoerig besproken treedt H BV terzake op voor door de aandeelhouders nader aan te wijzen besloten c.q. naamloze vennootschap. Bij deze bekrachtigen de aandeelhouders het besluit dat met ingang van 29 december 1995 het economische risico alsmede alle baten en lasten van deze onroerende zaak bij deze nader aan te wijzen vennootschap zullen liggen."

2.8. H BV (hierna ook aangeduid als 'Opdrachtgever') en F BV (hierna ook aangeduid als 'Opdrachtnemer') zijn blijkens een door belanghebbende overgelegde kopie van een op 12 april 1996 ondertekende overeenkomst onder meer het volgende overeengekomen:

2.9. Op briefpapier van I, Intermediair Vastgoedfinanciering, heeft belanghebbende, met kopie aan E, op 13 mei 1996, aan J een fax gezonden met onder meer de navolgende inhoud:

2.10. Een notariële Akte van Levering, verleden op 14 juni 1996, vermeldt onder meer dat H BV aan F BV het a-huis heeft verkocht voor ƒ 2.770.000, dat F BV genoemd pand vervolgens voor ƒ 3.700.000 aan K heeft verkocht en dat K hetzelfde pand vervolgens voor ƒ 3.900.000 aan L B.V. (hierna: HP BV) heeft verkocht. In deze akte is tevens vermeld dat L BV ter zake van de aankoop van het pand, met toepassing van artikel 13 Wet op de Belastingen van Rechtsverkeer, ƒ 67.800 (= 6% van (3.900.000 -/- 2.770.000) overdrachtsbelasting is verschuldigd.

2.13. Door E is op gelijke wijze als door belanghebbende een terugbetaling van kapitaal van F BV genoten en is eveneens bij diens aangifte toegelicht waarom deze terugbetaling niet als inkomen is verantwoord. Over deze aangifte is met de Belastingdienst overleg gevoerd en zijn brieven gewisseld. De terugbetaling van kapitaal is bij E niet in de heffing betrokken.

3. Geschil

In geschil zijn de navolgende vragen:

4. Standpunten van partijen

4.1. Voor de standpunten van partijen verwijst het Hof naar de stukken van het geding, waaronder de onder 1.5 vermelde pleitnota.

4.2. Ter zitting is hieraan namens belanghebbende, kort samengevat en zakelijk weergegeven, het volgende toegevoegd. Belanghebbende heeft door middel van de brief van diens gemachtigde van 20 februari 1996 juist getracht de te volgen stappen aan de inspecteur voor te leggen en geen fouten te maken. Het a-huis is voor een hogere waarde door F BV doorverkocht in verband met wijzigingen in de huurcontracten. Deze wijzigingen recht-vaardigden een hogere prijs.

4.3. Ter zitting heeft de inspecteur, kort samengevat en zakelijk weergegeven, nog het vol-gende toegevoegd. Het persbericht van de staatssecretaris van Financiën van 4 juni 1996 was duidelijk. Met het oog op een wetswijziging zoals aangekondigd in dat persbericht heeft de inspecteur in zijn brief van 12 maart 1996 een voorbehoud opgenomen. De aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 1996 ten name van E is door een andere bevoegde inspecteur opgelegd. Met deze inspecteur heeft geen contact plaatsgehad en is geen overleg gevoerd, omdat het dossier duidelijk was. Het innemen van het subsidiaire standpunt is toegestaan op grond van op interne compensatie.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Op 4 juni 1996 is bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel ingediend tot herziening van het regime ter zake van winst uit aanmerkelijk belang, consumptieve rente en vermogensbelasting (Kamerstukken II, 1995/96, 24 761, nr. 1-2. Het wetsvoorstel heeft geleid tot de Wet van 13 december 1996, Stb. 652, waarvan de tekst onder meer als volgt luidt:

Behoudens de artikelnummering is de tekst van de bepalingen van de Wet van 13 december 1996, Stb. 652, welke hiervoor zijn aangehaald, gelijk aan de tekst van het voorstel voor deze wet zoals dat bij Koninklijke Boodschap van 4 juni 1996 aan de Tweede Kamer der Staten Generaal is toegezonden.

5.2. Vaststaat dat belanghebbende op 12 april 1996 voor ƒ 49.785 zevenhonderdvijftig aandelen heeft verworven van de aandelen in F BV, hetgeen neerkomt op een verkrijgings-prijs per aandeel van ƒ 66,38, zodat, aangezien op de verkregen aandelen gemiddeld ƒ 1.000 is gestort, ervan kan worden uitgegaan dat sprake is van aandelen als bedoeld in artikel XV, tweede lid, van de Wet van 13 december 1996, Stb. 652.

5.4. De inspecteur heeft zich op het standpunt gesteld dat de onder 5.3 vermelde terugbetaling voor belanghebbende ten volle een regulier voordeel vormt als bedoeld in artikel 20b, eerste lid, aanhef en onderdeel c, van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 (hierna: de Wet), welk als winst uit aanmerkelijk belang aan de heffing van inkomstenbelasting is onderworpen.

5.5. Belanghebbende bestrijdt het standpunt van de inspecteur en voert daartoe onder meer aan dat in het onderhavige geval de Wet van 13 december 1996, Stb. 652, niet van toepassing is, nu dit zou leiden tot een toepassing van een wet met terugwerkende kracht, terwijl het bovendien gaat om de belastingheffing ter zake van rechtshandelingen die, voor wat betreft het besluit van de houders van aandelen in F BV tot gedeeltelijke terugbetaling van het kapitaal van F BV, hebben plaatsgevonden vóór de in artikel XV, tweede lid, van genoemde wet voorziene partiële inwerkingtreding van die wet per 4 juni 1996.

5.6. Tijdens de parlementaire behandeling van de Wet van 13 december 1996, Stb. 652, is de inwerkingtreding van die wet met betrekking tot zogenoemde turbo-constructies onder meer als volgt door de staatssecretaris van Financiën toegelicht:

Naar het oordeel van het Hof laat de tekst van de onder 5.1 aangehaalde bepalingen, bezien ook in het licht van onder meer de hiervoor aangehaalde passages uit de parlementaire behandeling van de Wet van 13 december 1996, Stb. 652, geen andere gevolgtrekking toe dan dat het door belanghebbende op 27 juli 1996 genoten voordeel aan de heffing van inkomsten-belasting is onderworpen.

5.7. Aan het vorenoverwogene doet de omstandigheid dat de vergadering van houders van aandelen in F BV reeds vóór 4 juni 1996 tot de terugbetaling van kapitaal hebben besloten niet af. Het aandeelhoudersbesluit maakte de terugbetaling voor de aandeelhouders pas vorderbaar na realisering van de statutenwijziging van 26 juli 1996. Voor de vraag of op de onderwerpelijke terugbetaling van kapitaal het oude dan wel het nieuwe aanmerkelijk-belangregime van toepassing is, acht het Hof, mede gelet op het bepaalde in artikel 20h, eerste lid, in verbinding met artikel 33, van de Wet, alleen een tijdstip gelegen op of na 26 juli 1996 beslissend. In het onderhavige geval heeft de terugbetaling plaatsgevonden op 27 juli 1996, zodat hierop de Wet van 13 december 1996, Stb. 652, voorzover deze met ingang van 4 juni 1996 in werking is getreden, van toepassing is.

5.8. Belanghebbende heeft tevens gesteld dat hij de met het besluit van de houders van aandelen in F BV van 12 april 1996 ingezette rechtshandelingen niet meer kon stopzetten of terugdraaien, omdat hij geen houder was van een meerderheid van de aandelen in F BV. Nog ervan afgezien of deze stelling belanghebbende kan baten, de inspecteur heeft deze stelling bestreden en in dat verband onder meer betwist dat E niet aan een terugkomen op het aandeelhoudersbesluit wenste mee te werken. Tegenover deze betwisting heeft belanghebbende niet aannemelijk gemaakt dat E niet wenste mee te werken aan een terugdraaien van het aandeelhoudersbesluit van 12 april 1996.

5.9. Belanghebbende heeft voorts gesteld dat de inspecteur het vertrouwensbeginsel heeft geschonden door geen uitvoering te geven aan een vaststellingsovereenkomst. Belangheb-bende heeft in dit verband verwezen naar de brieven als vermeld onder 2.2 en 2.3. Anders dan belanghebbende deze brieven klaarblijkelijk leest, acht het Hof de inspecteur op grond daar-van niet gehouden ter zake van de in geschil zijnde terugbetaling van kapitaal het bepaalde in

de Wet van 13 december 1996, Stb. 652, buiten toepassing te laten. In zijn brief van 12 maart 1996 heeft de inspecteur immers een voorbehoud opgenomen met betrekking tot wijzigingen in jurisprudentie of regelgeving. Tot de in dit voorbehoud bedoelde regelgeving rekent het Hof mede de Wet van 13 december 1996, Stb. 652. Door de terugbetaling van kapitaal als winst uit aanmerkelijk belang te belasten heeft de inspecteur noch in strijd gehandeld met het vertrouwensbeginsel, noch in strijd met een door hem met belanghebbende gesloten overeen-komst.

5.10. Voorzover belanghebbende heeft gesteld dat de inspecteur het gelijkheidsbeginsel heeft geschonden, omdat de onderwerpelijke terugbetaling van kapitaal bij E niet aan belastinghef-fing is onderworpen, oordeelt het Hof als volgt. Dat dit niet in de heffing betrekken is gebaseerd op beleid dan wel een oogmerk van begunstiging is niet gesteld en wordt ook overigens door het Hof niet aannemelijk geacht. Voorts heeft de inspecteur ter zitting verklaard, hetgeen niet is weersproken door belanghebbende, dat niet hij, maar een andere inspecteur ter zake van het opleggen van de aanslag inkomstenbelasting/premie volksverze-keringen voor het jaar 1996 bevoegd was en dat hij - zo begrijpt het Hof hem - geen reden zag om met de ter zake van E bevoegde inspecteur contact op te nemen of overleg te voeren, omdat voor hem het dossier voldoende duidelijk was. Bezien ook in het licht van het oordeel onder 5.6, zou naar het oordeel van het Hof in het onderhavige geval een behoorlijke taakvervulling van de inspecteur niet hebben meegebracht dat deze met de ter zake van E bevoegde inspecteur inzake de heffing over de terugbetaling van kapitaal tot onderlinge afstemming kwam, zo al bij E de heffing over de terugbetaling van kapitaal achterwege is gebleven als gevolg van een door die inspecteur gevoerd beleid.

5.11. Het vorenstaande leidt ertoe dat de inspecteur de onder 2.6 vermelde betaling aan belanghebbende van ƒ 729.500 terecht heeft aangemerkt als regulier voordeel als bedoeld in artikel 20a, eerste lid, aanhef en onderdeel a, in samenhang met artikel 20b, eerste lid, aanhef en onderdeel c, van de Wet op de inkomstenbelasting 1964. Het Hof oordeelt evenwel dat de inspecteur het te belasten reguliere voordeel, ingevolge de tweede volzin van artikel 20b, eerste lid, aanhef en onderdeel c, van de Wet, in samenhang met artikel 70c, eerste lid, van de Wet en artikel XV, tweede lid, van de Wet van 13 december 1996, Stb. 652, had moeten verminderen met de prijs waarvoor belanghebbende de door F BV ingekochte aandelen heeft verkregen, te weten ƒ 49.785 (750 x ƒ 66,38). De te belasten winst uit aanmerkelijk belang bedraagt derhalve geen ƒ 729.500, maar ƒ 679.715 (= 729.500 - 49.785).

5.13. Belanghebbende heeft gesteld dat het de inspecteur niet vrijstaat door middel van interne compensatie de juistheid van de aanslag nader te onderbouwen. Voorts heeft belanghebbende de feitelijke grondslag van de subsidiaire stelling van de inspecteur betwist. Belanghebbende stelt dat H BV het a-huis uitsluitend als beheerder heeft gehouden en wijst in dat verband op het besluit van de houders van de aandelen in H BV van 16 januari 1996, als vermeld onder 2.7. Dit besluit houdt in dat met ingang van 29 december 1995 het economische risico,

alsmede alle baten en lasten van het a-huis voor rekening van een door de aandeelhouders nader aan te wijzen vennootschap zullen komen.

5.15. De vraag rijst niettemin of de constatering dat tussen H BV en F BV onzakelijk is gehandeld wordt weersproken door het besluit van de aandeelhouders van H BV van 16 januari 1996 in samenhang met de overeenkomst tussen H BV en F BV van 12 april 1996. Naar het oordeel van het Hof houden de notulen van de vergadering van houders van aandelen in H BV, bezien ook in samenhang met de verwerving van het a-huis door H BV op 29 december 1995, in, dat aan de aandeelhouders van H BV de bevoegdheid is verleend om ten gunste van een nader aan te wijzen vennootschap over onder meer de economische eigendom van het a-huis te beschikken. Daarbij gaat het Hof ervan uit dat op 29 december 1995 de volle eigendom van het a-huis door H BV is verworven en dat de waardeontwikkeling van dat activum haar aangaat, voor zolang deze niet door een andere persoon is verkregen.

verwijzing naar de door de inspecteur berekende boekwinst die F BV heeft behaald, gezien ook het moment waarop de aandeelhouders van H BV de hiervoor vermelde bevoegdheid uitoefenden in samenhang met de aankoop van het a-huis door H BV op 29 december 1995 voor ƒ 2.770.000 en de verkoop van dat pand door F BV tussen 12 april en 14 juni 1996 voor 3.700.000, moet belanghebbende zich ervan bewust zijn geweest dat hij op vorenstaande wijze tenminste een bedrag groot ƒ 49.785 aan het vermogen van H BV onttrok. Hieruit volgt dat dit bedrag door belanghebbende in 1996 als inkomsten uit vermogen is genoten, voordat het is aangewend als een storting van informeel kapitaal in F BV.

5.17. Indien zowel de onder 5.10 vermelde winst uit aanmerkelijk belang van ƒ 679.965 als een bedrag aan inkomsten uit vermogen van ƒ 49.785 in aanmerking worden genomen, dient het belastbaar inkomen van belanghebbende te worden vastgesteld overeenkomstig de hoogte van het bij de bestreden uitspraak verminderde belastbaar inkomen van ƒ 790.646. Voor de hoogte van de aanslag kan de wijziging van de kwalificatie van een gedeelte van dat belastbaar inkomen groot ƒ 49.785 van winst uit aanmerkelijk belang in inkomsten uit vermo-gen geen gevolgen hebben, omdat het bepaalde in artikel 8:69, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) zich daartegen verzet. Dit betekent dat deze uitspraak geen wijziging brengt in het belasten van een gedeelte van het belastbaar inkomen groot ƒ 729.750 naar het bijzondere tarief voor winst uit aanmerkelijk belang van 25 percent. Artikel 8:69, eerste lid, Awb verzet zich niet tegen de interne compensatie van de lager vast te stellen winst uit aanmerkelijk belang met de onder 5.16 bedoelde inkomsten uit vermogen. Hieraan staat ook de omstandigheid dat de inspecteur zich eerst in zijn verweerschrift op deze interne compensatie heeft beroepen niet in de weg, nu belanghebbende in de beroepsfase voldoende gelegenheid heeft gehad zich hiertegen te verweren.

6. Proceskosten

Nu belanghebbende in het ongelijk wordt gesteld acht het Hof in beginsel geen termen aanwezig voor een veroordeling van een partij in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. In het oordeel onder 5.11 en de omstandigheid dat de inspecteur eerst in zijn verweerschrift de onder 5.16 vermelde inkomsten uit vermogen in geding heeft gebracht, ziet het Hof een bijzondere omstandigheid die een veroordeling van de inspecteur in de proceskosten rechtvaardigt. Met toepassing van het Besluit proceskosten bestuursrecht stelt het Hof het bedrag van de proceskosten als volgt vast: 2,5 (proceshandelingen: beroepschrift, conclusie van repliek en verschijnen ter zitting) x € 322 (waarde per punt) x 2 (gewicht van de zaak) = € 1.610.

Beslissing

De uitspraak is vastgesteld op 18 maart 2003 door mrs. Dutmer, voorzitter, Van der Ouderaa en Kostense, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. Couperus als griffier. De beslissing is op dezelfde dag ter openbare zitting uitgesproken.

Het Hof heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van deze uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Voor het instellen van beroep is een griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt U een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.