Gerechtshof Amsterdam, 25-05-2004, AP1840, 03/03229

PROCES-VERBAAL

van de mondelinge uitspraak in de beroepen van X te Z, belanghebbende,

tegen

de uitspraken van de inspecteur van de Belastingdienst te P, hierna de inspecteur, gedagtekend 8 juli 2003, betreffende de aan belanghebbende opgelegde navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2000, de aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2001 en de aanslag in de premie arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen voor het jaar 2001.

Het beroep is behandeld ter zitting van 11 mei 2004 .

Beslissing

Gronden

1.1. Belanghebbende is ondernemer voor de inkomstenbelasting. Zij is in 1999 gestart met de Opleiding tot Spiritueel Helper (hierna: de Opleiding), georganiseerd door A Centrum te Q. De Opleiding bestaat uit een basisopleiding van drie jaar en een voortgezette opleiding van 2 jaar. Belanghebbende heeft in 2002 de basisopleiding afgerond en volgt sindsdien de vervolgopleiding.

2.3. Belanghebbende heeft stukken overgelegd met daarin een overzicht van de door haar in de jaren 2000 tot en met 2003 verrichte projecten en verkregen opdrachten, de daarmee behaalde omzet, met daarbij een specificatie welke opdrachten en projecten te maken hadden met “Zingeving, bewustwording, reflectie, spiritualiteit etc.”. In de overzichten wordt aangegeven dat het aandeel van de omzet van projecten en opdrachten die samenhangen met “Zingeving, bewustwording, reflectie, spiritualiteit etc.” in 2000 36%, in 2001 17%, in 2002 88% en in 2003 81% was van de totale behaalde omzet.

3.1. Belanghebbende heeft in haar aangiften inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (hierna: ib/pv) en premie arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (hierna: premie waz) voor de jaren 2000 en 2001 de kosten van de Opleiding (daaronder begrepen de reiskosten) als kosten van onderneming in aftrek gebracht van haar winst. Daarnaast heeft ze de scholingsaftrek toegepast ter zake van (onder andere) die kosten. De uren besteed aan de Opleiding en de reistijd in verband met het volgen van de opleiding heeft ze in aanmerking genomen bij de berekening van het aantal uren besteed aan werkzaamheden voor haar onderneming voor het urencriterium voor toepassing van onder meer de zelfstandigenaftrek

3.2. De inspecteur heeft de aanslag ib/pv 2000 conform de aangifte vastgesteld. Er heeft vervolgens een boekenonderzoek plaatsgevonden bij belanghebbende. Naar aanleiding daarvan heeft de inspecteur de navorderingsaanslag in de ib/pv voor het jaar 2000, de aanslag in de ib/pv voor het jaar 2001 en de aanslag in de premie waz voor het jaar 2001 vastgesteld. Daarbij heeft hij voor beide jaren de aftrek van de kosten in verband met de Opleiding (daaronder begrepen de reiskosten), de scholingsaftrek, de zelfstandigenaftrek, de meewerkaftrek en de dotatie aan de fiscale oudedagsreserve (hierna: for) gecorrigeerd. Het belastbare inkomen 2000, het belastbare inkomen uit werk en woning 2001 en de heffingsgrondslag voor de premie waz 2001 zijn als volgt berekend:

Ondernemingskosten?

4.1. In geschil is of de kosten van de Opleiding (inclusief reiskosten) als ondernemingskosten ten laste van de winst in het jaar 2000 en 2001 kunnen worden gebracht.

4.2. Studiekosten worden bij de bepaling van de fiscale winst in aanmerking genomen indien zij op grond van zakelijke overwegingen zijn gemaakt. Volgens HR 10 februari 1960 (BNB 1960/79) is geen sprake van bedrijfs- of beroepskosten als het gaat om kosten van scholing die ertoe leiden dat de ondernemer zich een belangrijk grotere vakkennis verwerft en de studie aldus trekt tot een duurzame verbetering van de persoonlijke uitrusting.

4.3. De inspecteur stelt dat belanghebbende mogelijk de opgedane kennis kan gebruiken in haar onderneming doch dat de opleiding in hoge mate is gericht op de eigen persoonlijkheid, zodat geen sprake is van ondernemingskosten noch van buitengewone lasten (2000) dan wel persoonsgebonden uitgaven (2001).

4.4. Belanghebbende stelt dat zij in 1995/1996 al bezig was met het volgen van “vakcursussen op het gebied van zingeving en bewustwording”, dat het volgen van de Opleiding is ingegeven door zakelijke overwegingen, dat ze de Opleiding volgde om met haar onderneming te beantwoorden aan de vraag uit de markt om een meer spirituele benadering en om “trainingen met als doel het creëren van gezamenlijkheid, zingeving en bewustwording” (p.2 beroepschrift), dat de Opleiding het bedrijf heeft doen groeien en tot een hogere omzet heeft geleid, dat de Opleiding bedoeld was voor het op peil houden van haar kennis en het uitdiepen van haar vaardigheden (technieken) en dat hetgeen geleerd is van pas is gekomen en is ingezet in de onderneming, dat uit de naam van de Opleiding blijkt dat het niet in hoge mate gericht is op de eigen persoonlijkheid, dat haar onderneming wel in grote mate samenhangt met haar persoonlijkheid doch dat de Opleiding ten doel heeft anderen te helpen en niet haar zelf.

4.5. Uit de folder (opgenomen onder 1.2) en de toelichting daarop gegeven in de brief van Opleidingscentrum A en door belanghebbende, maakt het Hof op dat sprake is van een opleiding waarin vaardigheden worden onderwezen dan wel worden uitgediept waarmee derden kunnen worden geholpen met hun ontwikkeling op het spirituele vlak, dat voor het voltooien van de opleiding noodzakelijk is dat de cursist zich tevens zelf ontwikkelt op dat vlak en dat het uiteindelijke doel van de cursus niet is de eigen, persoonlijke ontwikkeling doch het worden van een “spiritueel helper”. De opleiding dient derhalve niet ter verbetering van de persoonlijke uitrusting waarvan onafhankelijk van de beroepsuitoefening in het privé-leven kan worden geprofiteerd.

4.6. Het Hof hecht geloof aan de ter zitting en in de stukken afgelegde verklaring dat belanghebbende reeds voordat zij de Opleiding startte professioneel bezig hield met communicatietrainingen voor groepen en cursussen had gevolgd in en dientengevolge reeds kennis had opgedaan van het ontwikkelen van spiritualiteit, bewustwording en daarmee samenhangende vaardigheden had ontwikkeld. Voorts maakt het Hof uit de feiten, de stukken en hetgeen belanghebbende heeft verklaard en verweerder niet dan wel onvoldoende heeft weersproken, op dat belanghebbendes in het jaar 2000 gestarte onderneming zich in het kader van communicatietrainingen, -adviezen en -coaching mede richt op het ontwikkelen van spiritualiteit, bewustwording en het aanleren van daarmee samenhangende vaardigheden.

4.7. Op grond van het voorgaande acht het Hof aannemelijk dat belanghebbende in de onderhavige jaren, waarin zij werkzaam was als ondernemer, de Opleiding heeft gevolgd niet ten behoeve van de persoonlijke ontwikkeling maar in het kader van haar onderneming, niet zozeer om nieuwe kennis te verwerven doch om bestaande kennis te verdiepen en op peil te houden. Er is derhalve geen sprake van een belangrijke kennisuitbreiding waardoor belanghebbendes persoonlijke uitrusting duurzaam verbeterd. Dat belanghebbende haar onderneming is gestart nadat ze met de Opleiding was begonnen, doet daaraan gelet op het voorgaande niet af. Evenmin doet aan het vorenoverwogene af het gegeven dat de opleiding in de eerste jaren specifiek gericht is op de cursist zelf en mede dienstbaar kan zijn aan de persoonlijke uitrusting van de cursist. De kosten van de Opleiding zijn aan te merken als ondernemingskosten en kunnen ten laste van de winst worden gebracht.

4.8. Nu, zoals hiervoor overwogen, de kosten van de Opleiding als ondernemingskosten in aftrek kunnen worden gebracht, behoeft de vraag of de kosten als buitengewone lasten (2000) dan wel als persoonsgebonden aftrekpost wegens scholingsuitgaven (2001) kunnen worden aangemerkt, niet meer te worden behandeld.

4.9. Uitgaande van het onder 4.7. overwogene is niet in geschil dat belanghebbende recht heeft op scholingsaftrek in verband met de Opleiding.

Zelfstandigenaftrek 2001

4.10 Voor het jaar 2001 is nog in geschil of belanghebbende in aanmerking komt voor de zelfstandigenaftrek, meer in het bijzonder of ze voldoet aan het urencriterium.

4.11. Belanghebbende heeft een overzicht overgelegd waaruit volgt dat zij in het jaar 2001 1257 uur aan de onderneming heeft besteed. De inspecteur heeft de correctie van de zelfstandigenaftrek uitsluitend gebaseerd op zijn stelling dat de Opleiding niet werd gevolgd in het kader van de onderneming zodat de 228 aan die Opleiding bestede uren niet meetellen als voor de onderneming bestede uren. Uitgaande van het onder 4.7. overwogene, dienen de aan de Opleiding bestede uren wel mee te tellen en heeft belanghebbende recht op zelfstandigenaftrek.

4.12. Te zitting heeft de inspecteur twijfel geuit aan de juistheid van de urenadministratie waarop toepassing van de zelfstandigenaftrek is gebaseerd. De inspecteur heeft die stelling niet nader onderbouwd. Het Hof heeft geen reden te twijfelen aan de juistheid van de urenadministratie, temeer niet nu zowel in het controlerapport als in het verweerschrift zonder enig voorbehoud is uitgegaan van de juistheid daarvan.

4.13. Gelet op het voorgaande dienen het belastbare inkomen 2000, het belastbare inkomen uit werk en woning 2001 en de heffingsgrondslag voor de premie waz 2001 als volgt te worden berekend:

Het Hof acht termen aanwezig voor een veroordeling van een partij in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. Op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht komen in het onderhavige geval hiervoor in aanmerking de reiskosten van belanghebbende en haar echtgenoot per openbaar vervoer, tweede klasse, welke kosten het Hof schat op € 25.

De uitspraak is gedaan op 25 mei 2004 door mr. Beukers-van Dooren, lid van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. Van Rijn als griffier. De beslissing is op dezelfde dag ter openbare zitting uitgesproken.

Dit proces-verbaal is opgemaakt door de griffier en door het lid van de belastingkamer en de griffier ondertekend.

Het Hof heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van het proces-verbaal in geanonimiseerde vorm.

U kunt binnen vier weken na de verzenddatum van dit proces-verbaal het gerechtshof schriftelijk verzoeken de mondelinge uitspraak te vervangen door een schriftelijke. Voor het verkrijgen van een schriftelijke uitspraak is een griffierecht verschuldigd. Na het verzoek tot vervanging ontvangt u van de griffier een nota griffierecht.

De vervanging van een mondelinge uitspraak door een schriftelijke strekt ertoe de mondelinge uitspraak in een andere vorm vast te leggen. Het gerechtshof mag daarbij de gedane uitspraak niet aan een heroverweging onderwerpen.

Uitsluitend tegen een schriftelijke uitspraak van het gerechtshof staat beroep in cassatie open bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarvoor is eveneens een griffierecht verschuldigd. Het ter verkrijging van een schriftelijke uitspraak betaalde griffierecht wordt door de griffier van de Hoge Raad in mindering gebracht op het voor beroep in cassatie verschuldigde recht.