Gerechtshof Amsterdam, 18-02-2005, AT0475, 03/04056

UITSPRAAK

op het beroep van X te Z, belanghebbenden,

tegen

een uitspraak van de Belastingdienst P, de inspecteur.

1. Loop van het geding

Ter griffie is op 29 december 2004 een brief van gelijke datum met bijlage van de gemachtigde ingekomen. Op 31 december 2004 heeft de griffier een kopie van die brief aan de inspecteur gezonden.

Ter zitting van 14 januari 2005 zijn verschenen Y, één van de belanghebbenden en de gemachtigde mr. A, alsmede namens de inspecteur drs. C, tot bijstand vergezeld van D. De gemachtigde heeft een pleitnota voorgedragen en overgelegd. Ook de in-specteur heeft een pleitnota voorgedragen en overgelegd. Het Hof rekent de pleitno-ta’s tot de gedingstukken.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.2. Het echtpaar E-Y heeft in het jaar 1957 een stuk grond gekocht in St. Tropez in Frankrijk, en heeft daarop in dat jaar en het jaar daarop een vakantiehuisje laten bouwen (hierna: de woning). Op het moment van overlijden van de erflater behoorde de woning nog tot zijn bezittingen. Bij notarieel verleden testament van 4 september 1985 heeft de erflater zijn echtgenote en vijf kinderen tot erfgenamen van zijn nala-tenschap benoemd onder vaststelling van een scheiding en deling als bedoeld in het toentertijd geldende artikel 1167 van het Burgerlijk Wetboek.

2.3. Op 12 augustus 2002 is de aangifte successierecht ingediend, waarin de erfge-namen een saldo van de nalatenschap hebben aangegeven van f a. Daarbij is - voor-zover hier van belang - de woning aangegeven voor een bedrag van f b, waarbij ervan is uitgegaan dat erflater en Y gezamenlijk eigenaar waren, zodat volgens de aangifte de woning slechts voor de onverdeelde helft tot de nalatenschap behoorde.

2.4. Met dagtekening 2 april 2003 is aan Y een aanslag opgelegd naar een verkrijging van f c en is aan ieder van de vijf kinderen een aanslag opgelegd naar een verkrijging van f d.

2.5. In beroep stellen belanghebbenden niet langer dat de echtgenote voor de helft eigenaar was van de woning, doch dat zij een vorderingsrecht heeft op de nalaten-schap ter grootte van de helft van € e.

3. Geschil

In geschil is uiteindelijk of Y een vordering heeft op de nalatenschap, en, zo ja, de omvang van die vordering.

4. Standpunten van partijen

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de stukken van het geding. Ter zitting hebben partijen, zakelijk weergegeven, daaraan het volgende toegevoegd.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Nu het echtpaar E-Y buiten gemeenschap van goederen was gehuwd, dient aller-eerst de vraag te worden beantwoord of Y mede-eigenaar van de woning was. Vast is komen te staan dat de woning juridisch geheel aan erflater toebehoorde. Dat sprake zou zijn van economische mede-eigendom is niet gesteld en het Hof heeft ook geen reden om zulks aan te nemen. Y kan derhalve niet als mede-eigenaar van de woning worden aangemerkt.

5.2. Belanghebbenden stellen dat Y een vordering heeft op de nalatenschap omdat de bouw van de woning van een gemeenschappelijke girorekening is gefinancierd. Het bestaan van een gemeenschappelijke rekening wordt door de inspecteur betwist. On-der die omstandigheden rust op belanghebbenden de last om het door hen gestelde aannemelijk te maken. Zij hebben evenwel geen enkel bewijs voor hun stelling bij-gebracht. Naar het oordeel van het Hof zijn zij in de op hen rustende bewijslast dan ook niet geslaagd. In dit verband merkt het Hof nog op dat niet aannemelijk wordt geacht dat het echtpaar E-Y ten tijde van de bouw van de woning in het jaar 1957 over een gemeenschappelijke rekening beschikte, waarbij in aanmerking wordt ge-nomen dat de Wet tot opheffing van de handelingsonbekwaamheid der gehuwde vrouw van 14 juni 1956 eerst op 1 januari 1957 in werking is getreden.

5.3. Echter ook indien wel zou zijn aangenomen dat sprake was van een gemeen-schappelijke rekening, zou dit belanghebbenden niet hebben gebaat. Daarbij is van belang dat, zoals Y heeft erkend, de op deze rekening ontvangen gelden (nagenoeg geheel) afkomstig waren van de verdiensten van de erflater. Het Hof volgt belang-hebbenden niet in hun standpunt dat dit voor de eigendomsverhouding niet relevant is. Betaling op een gemeenschappelijke rekening brengt immers niet mee dat de daarop ontvangen gelden in de interne verhouding van partijen die op huwelijkse voorwaarden zijn gehuwd gemeenschappelijk worden en dat bij betaling voor een partij de wederpartij zich voor de helft hiervan als gerechtigde mag beschouwen. Bij beëindiging van de gemeenschappelijke rekening dienen partijen met elkaar af te rekenen op basis van ieders via de rekening gelopen inkomsten en uitgaven. Hieruit volgt dat Y niet als gerechtigde op de helft van het saldo van een eventuele gemeen-schappelijke rekening kan worden beschouwd en mitsdien evenmin gerechtigde is op vermogensbestanddelen die uit deze rekening zijn bekostigd.

5.4. Belanghebbenden hebben gesteld dat de tenaamstelling van de woning een pure formaliteit is geweest waar de echtgenoten niet over hebben nagedacht, en dat zij de woning emotioneel gezien als gemeenschappelijk eigendom beschouwden waar zij beiden hun energie in hebben gestoken. Het Hof begrijpt dat belanghebbenden zich hiermee subsidiair op het standpunt stelen dat de echtgenote op grond van de rede-lijkheid en billijkheid een aanspraak heeft op het vermogen van erflater. Het Hof verwerpt dit standpunt. In een situatie als de onderhavige brengt de redelijkheid en billijkheid niet mee dat een vergoeding wordt toegekend voor inspanningen, die de ene echtgenoot zich staande huwelijk ten behoeve van enig goed van de andere echt-genoot heeft getroost. Daarbij neemt het Hof in aanmerking dat ook de echtgenote van de woning gebruik heeft gemaakt. De financiële verhouding waarin Y en de erf-later tot elkaar stonden was duidelijk geregeld. De omstandigheid dat de echtelieden zich mogelijk niet alle gevolgen van de door hen gekozen regeling hebben gereali-seerd, doet aan een en ander niet af.

5.5. Gelet op het vorenoverwogene is het gelijk aan de inspecteur.

6. Proceskosten

Nu belanghebbende in het ongelijk wordt gesteld, acht het Hof geen termen aanwe-zig voor een veroordeling van de inspecteur in de proceskosten van belanghebbende als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

7. Beslissing

Het Hof verklaart het beroep ongegrond.

De uitspraak is vastgesteld op 18 februari 2005 door mr. O.B. Onnes, lid van de be-lastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. M.C. Anema als griffier. De beslissing is op dezelfde dag ter openbare zitting uitgesproken.

Het Hof heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geano-nimiseerde vorm.

In het beroepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de pro-ceskosten.