Gerechtshof Amsterdam, 21-04-2005, AT4562, 03/04567

UITSPRAAK

op het beroep van X te Z, belanghebbende,

tegen

een uitspraak van de inspecteur van de Belastingdienst P.

1. Loop van het geding

Van belanghebbende is ter griffie een beroepschrift ontvangen op 3 december 2003, ingediend door drs. A als haar gemachtigde (hierna: de gemachtigde) en aangevuld bij brief van 4 maart 2004 met bijlagen. Het beroep is gericht tegen de uitspraak van de inspecteur, gedagtekend 17 november 2003, betreffende de aan belanghebbende opgelegde navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (IB/PVV) voor het jaar 2001. De dagtekening van de navorderingsaanslag is 12 augustus 2003. Het bezwaarschrift tegen de navorderingsaanslag is op 25 juli 2003 bij de inspecteur ingekomen. Bij de bestreden uitspraak heeft de inspecteur het bezwaar afgewezen.

In beroep concludeert de gemachtigde dat het belastbare inkomen uit sparen en beleggen tot € 13.665 (lees: € 13.655) verlaagd dient te worden en dat, subsidiair, een verzoek om toepassing van de hardheidsclausule dient te worden ingewilligd. Hij verzoekt tevens om toekenning van een vergoeding voor de kosten van de bezwaar- en beroepsprocedure.

De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend. Daarin verzoekt hij het Hof om het beroep ongegrond te verklaren.

De griffier heeft op 16 februari 2005 telefonisch contact gehad met B, de secretaresse van de gemachtigde. Hij heeft haar medegedeeld dat hij de inspecteur heeft verzocht om ter zitting afschriften van de onderhavige navorderingsaanslag en de aan belanghebbende opgelegde aanslag IB/PVV 2001 te overleggen.

Ter griffie is op 17 februari 2005, vóór de aanvang van het onderzoek ter zitting, een fax van B ingekomen. Daarin schrijft zij dat de gemachtigde vanwege ziekte niet ter zitting zal verschijnen en verzoekt zij de zitting door te laten gaan.

Ter zitting van 17 februari 2005 is, namens de inspecteur, verschenen mr. (...), tot bijstand vergezeld van een collega. Ter zitting heeft de inspecteur een duplicaat van de aan belanghebbende opgelegde aanslag IB/PVV 2001 en een duplicaat van de onderhavige navorderingsaanslag overgelegd. Het beroep van belanghebbende is gelijktijdig behandeld met het beroep van haar echtgenoot, welk beroep bij het Hof is geadministreerd onder kenmerk 03/04568.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Belanghebbende, geboren op (...) 196x, is gehuwd met Y.

2.2. In 2001 heeft Y advieswerkzaamheden voor C B.V. verricht. Ter zake daarvan heeft hij op 13 december 2001 een honorarium van ƒ 4.951.843 (€ 2.247.048) ontvangen. In zijn aangifte IB/PVV 2001 heeft hij dat bedrag als resultaat uit overige werkzaamheden aangegeven.

2.4. Met dagtekening 13 augustus 2002 is een voorlopige aanslag IB/PVV 2001 conform de aangifte aan belanghebbende opgelegd.

2.5. Met dagtekening 24 januari 2003 is de definitieve aanslag IB/PVV 2001 conform de voorlopige aanslag aan belanghebbende opgelegd.

2.7. Met dagtekening 12 augustus 2003 is de onderhavige navorderingsaanslag naar (onder meer) een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen ad € 25.340 opgelegd.

3. Geschil

In geschil is of de inspecteur bij de vaststelling van de navorderingsaanslag terecht een deel van de inkomstenbelasting die verschuldigd is over het onder 2.2 vermelde honorarium, bij de berekening van de rendementsgrondslag, niet in aanmerking heeft genomen.

4. Standpunten van partijen

4.1. Voor de standpunten van belanghebbende verwijst het Hof naar de gedingstukken. Samengevat weergegeven heeft belanghebbende in de gedingstukken gesteld dat artikel 5.3, derde lid, onderdeel a, van de Wet in strijd is met het gelijkheidsbeginsel omdat belastingschulden daarin worden uitgezonderd, hetgeen ongelijke behandeling van gelijke gevallen met zich meebrengt. Voorts is de werking van het genoemde artikel “te ruim doordat de regeling ook van toepassing is op andere belastingschulden dan die welke mede worden bepaald door de rendementsgrondslag van het jaar waarop de belastingschuld betrekking heeft” en zou een verzoek om toepassing van de hardheidsclausule moeten worden ingewilligd.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Het bezwaarschrift (met als dagtekening 23 juli 2003) is op 25 juli 2003 ingediend. De dagtekening van de navorderingsaanslag is 12 augustus 2003. Gelet op het slot van de in 2.6 weergegeven brief met dagtekening 11 juli 2003 en op de verklaring ter zitting van de inspecteur dat de navorderingsaanslag voor 23 juli 2003 is verzonden, stelt het Hof vast dat de navorderingsaanslag - wat er zij van de dagtekening - tussen 11 en 23 juli 2003 is vastgesteld en in die periode aan belanghebbende is bekendgemaakt. Dit betekent dat het bezwaarschrift niet voortijdig is ingediend.

5.3. Niet in geschil is dat de inkomstenbelasting die verschuldigd is over het onder 2.2 vermelde honorarium een verplichting is die voortvloeit uit een belastingwet waarop de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) van toepassing is en vaststaat dat deze inkomstenbelasting op 31 december 2001 nog niet betaald of verrekend was. Artikel 5.3, derde lid, onderdeel a, van de Wet zondert een dergelijke nog bestaande belastingschuld uit voor het bepalen van de rendementsgrondslag. Daarom heeft de inspecteur deze schuld bij de berekening van de rendementsgrondslag terecht niet in aanmerking genomen.

“In artikel 5.3 van de Wet inkomstenbelasting 2001 is (onder meer) geregeld dat bij het bepalen van de rendementsgrondslag geen rekening wordt gehouden met belastingaanslagen. Zoals in het artikelsgewijze deel van de memorie van toelichting is aangegeven, is het in het verlengde daarvan wenselijk om ook de heffingsrente, revisierente en invorderingsrente die op deze belastingaanslagen betrekking heeft, buiten beschouwing te laten. Doorslaggevende overweging bij het opnemen van deze bepaling in artikel 5.3 is geweest dat zonder een dergelijke maatregel het bepalen van de omvang van de rendementsgrondslag onnodig complex zou worden. Dit heeft te maken met het feit dat vanuit het oogpunt van uitvoering lastig zou zijn om op de peildata de precieze omvang van belastingvorderingen enerzijds en belastingschulden anderzijds, beide zowel in materiële, formele en latente zin, vast te stellen. Daar zou nog bijkomen dat ingeval rekening zou worden gehouden met een belastingvordering of een belastingschuld die betrekking heeft op de inkomstenbelasting zelf, in bepaalde gevallen twee elkaar wederzijds beïnvloedende grootheden zouden ontstaan (de nog te betalen of te ontvangen inkomstenbelasting die betrekking heeft op het kalenderjaar waarover de rendementsgrondslag wordt berekend, zou dan de omvang van de rendementsgrondslag beïnvloeden, hetgeen op zich weer zou leiden tot een iets hoger of lager bedrag aan te betalen of te ontvangen inkomstenbelasting over dat kalenderjaar, hetgeen dan weer zou doorwerken op de rendementsgrondslag, enzovoort). Dit laatste zou tot een vrijwel onoplosbaar probleem leiden. Tegen deze achtergrond bezien is er voor gekozen om belastingaanslagen buiten beschouwing te laten. Daarbij is gekozen voor een evenwicht in de benadering zodat deze voor bezittingen en voor schulden gelijk uitwerkt; bij het bepalen van de rendementsgrondslag worden zowel belastingvorderingen als belastingschulden genegeerd.

In het Nader rapport heb ik aangegeven dat het onderhavige wetsvoorstel vooral een technisch karakter heeft en dat ik het in verband daarmee niet nodig acht om op dit punt wijzigingen voor te stellen. Daarbij heb ik tevens kenbaar gemaakt dat ik de opmerkingen van de Raad van State omtrent de te ruime werkingssfeer van deze bepaling ter harte neem. Met deze laatste opmerking heb ik vooral tot uitdrukking willen brengen dat ik de argumentatie voor de invalshoek van de Raad van State begrijp. Ik heb daarmee echter niet bedoeld aan te geven, dit ten antwoord op de vraag van de leden van de fractie van D66, dat ik reeds concrete plannen heb om deze bepaling te wijzigen. Het zoveel mogelijk beperken van administratieve lasten en uitvoeringslasten voor zowel burgers als belastingdienst is voor mij een zwaarwegend punt.

Vanuit dat perspectief bezien lijkt het mij thans niet opportuun om de reikwijdte van de bepalingen omtrent het negeren van belastingvorderingen en belastingschulden aan te passen. Ik voeg daar nog aan toe dat de uitwerking van de desbetreffende bepalingen op zichzelf bezien evenwichtig is; het negeren van belastingschulden kan nadelig zijn voor belastingplichtigen maar daar staat tegenover dat het negeren van belastingvorderingen voordelig kan zijn voor belastingplichtigen.” (Nota naar aanleiding van het Verslag, Kamerstukken II 2000/01, 27 746, nr. 5, blz. 6-7)

5.7. Belanghebbende heeft voorts betoogd dat voornoemde bepaling te ruim is. Dit betoog faalt nu het niet aan de rechter is de redelijkheid en billijkheid van een wettelijke bepaling te toetsen (art. 11 van de Wet algemeene bepalingen van 15 mei 1829, Stb. 28). Zo belanghebbende heeft bedoeld te stellen dat het onderhavige geval niet onder de ruime werking van de bepaling valt, kan deze stelling haar niet baten omdat het, naar het oordeel van het Hof, geen twijfel lijdt dat artikel 5.3, derde lid, onderdeel a, van de Wet, gelet op de tekst en de wetsgeschiedenis ervan, in ieder geval is geschreven voor een situatie als de onderhavige.

5.8. De in artikel 63 van de Awr bedoelde bevoegdheid om voor bepaalde gevallen of groepen van gevallen tegemoet te komen aan onbillijkheden van overwegende aard welke zich bij de toepassing van de belastingwet mochten voordoen, komt niet toe aan de rechter, maar is voorbehouden aan de Minister van Financiën.

5.9. Gelet op het vorenoverwogene is het gelijk aan de inspecteur.

6. Proceskosten

Nu belanghebbende in het ongelijk wordt gesteld, acht het Hof geen termen aanwezig om de inspecteur te veroordelen in de kosten van belanghebbende (noch in verband met de beroepsprocedure, noch in verband met de bezwaarprocedure).

7. Beslissing

Het Hof verklaart het beroep ongegrond.

De uitspraak is vastgesteld op 21 april 2005 door mrs. J.P.A. Boersma, voorzitter, P.F. Goes en A.A. Fase, leden, in tegenwoordigheid van mr. B. van Schaik als griffier. De beslissing is op dezelfde dag ter openbare zitting uitgesproken.

Het Hof heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.