Gerechtshof Amsterdam, 07-07-2005, AT9337, 04/04204

Gegevens

Instantie: Gerechtshof Amsterdam

Datum uitspraak: 7 juli 2005

Datum publicatie: 20 juli 2005

ECLI: ECLI:NL:GHAMS:2005:AT9337

Zaaknummer: 04/04204

Relevante informatie: Wet inkomstenbelasting 2001 [Tekst geldig vanaf 30-04-2024 tot 01-01-2025] art. 6.27

Inhoudsindicatie

Scholingsuitgaven (art. 6.27 Wet IB 2001). Werknemer is opleiding begonnen met oogmerk op een betere vervulling van de dienstbetrekking. Dat de opleiding niet tot het resultaat heeft gehad dat de werknemer beter is gaan functioneren, is voor de aftrek van de uitgaven niet relevant. Niet het resultaat, maar het oogmerk is van belang. Dat het volgen van de opleiding mede heeft geleid tot het vergroten van de persoonlijke uitrusting is een neveneffect dat niet aan aftrek in de weg staat.

Uitspraak

GERECHTSHOF TE AMSTERDAM

Tiende Enkelvoudige Belastingkamer

PROCES-VERBAAL

van de mondelinge uitspraak in het beroep van X te Z, belanghebbende,

tegen

de uitspraak met dagtekening 17 september 2004 van de inspecteur van de Belastingdienst P, de inspecteur, betreffende de aan belanghebbende opgelegde aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2002.

Het beroep is behandeld ter zitting van 23 juni 2005.

Beslissing

Het Hof:

- verklaart het beroep gegrond;

- vernietigt de uitspraak van de inspecteur;

- vermindert de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 44.470;

- gelast de Staat het betaalde griffierecht ad € 37 aan belanghebbende te vergoeden.

Gronden

1.1. Belanghebbende is gehuwd met Y (verder de echtgenote).

1.2. De echtgenote was in 2002 unitdirecteur van een gevangenis en heeft van januari tot en met december 2002 de opleiding Neurolinguïstisch Programmeren Practitioner (verder de NLP-opleiding) doorlopen. De website van het opleidinginstituut vermeldt:

NLP staat voor Neurolinguïstisch Programmeren. Neuro heeft betrekking op de wijze waarop onze zintuigen de omgeving ervaren, linguïstisch verwijst naar de verbale weergave van deze ervaringen. Programmeren, ten slotte, refereert aan de wijze waarop de ervaringen worden opgeslagen. In communicatie zijn vormaspecten, zoals lichaamstaal, stemgebruik en woordkeuze van groot belang. Deze vormaspecten hebben een impact van 90% op het effect van communicatie. Toch ontdekken NLP-studenten dat ze nog niet de helft van deze gegevens benutten en dat ze na de opleiding veel meer van deze vormaspecten toepassen dan voordien. NLP is in dit opzicht zowel het ontdekken van eigen beperkingen als het uitbreiden van eigen mogelijkheden. Dit bevordert tevens de zelfkennis, die rechtstreeks getoetst wordt aan wat je doet (en niet aan wat je denkt te doen). NLP is op de eerste plaats een communicatiemodel waarin de structuur van de subjectieve ervaring èn de interactie van het individu met de omgeving, centraal staan.(...)

NLP biedt een model waarmee je patronen kunt herkennen in de wijze waarop iemand iets ervaart. Dat biedt de mogelijkheid om daar in de communicatie rekening mee te houden door af te stemmen op de patronen van de ander. Tevens kan men vanuit het herkennen van de onderliggende structuurpatronen bij de ander, de ander begrijpen en de communicatie met die ander op een diepgaand empathisch niveau brengen.(...)

NLP werd zeer snel een vorm van communicatie-technologie.(...)

Uw persoonlijke ontwikkeling staat centraal in de NLP opleidingen van de Nederlandse Academie voor Psychotherapie. Dit betekent dat u het leertraject ingaat in uw eigen tempo en met uw eigen competenties. Voor de meeste studenten is een bepaalde communicatieve setting aanleiding om te kiezen voor de opleiding. U wilt in vergaderingen meer verbale stevigheid ten toon spreiden. Of u wilt meer zeggingskracht bereiken in uw leidinggevende functie of u wilt meer coachende gesprekken voeren en uw collega's motiveren. U zult in dit persoonlijke traject echter patronen ontdekken en herkennen die zich niet beperken tot een enkele situatie waarin u communiceert. Het gaat er ook niet om uw onhebbelijkheden in communicatie te veranderen in hebbelijkheden. De persoonlijke aanpak biedt u meer mogelijkheden in uw eigen leven, ongeacht of dat uw werk is of uw privéleven. Niet voor niets is het motto bij de NLP opleidingen: eerst mens, dan deskundige.(...)

Vanaf de eerste les worden studenten aangemoedigd (bepaalde aspecten van) zichzelf te onderkennen, zodat ze zich bewust worden van hun eigen functioneren en van de consequenties en de impact die bepaalde ziens- en zijnswijzen hebben. Hierdoor wordt een zeer diepgaand bewustwordingsproces op gang gebracht dat zelfkennis bevordert. Door zich bewust te zijn van hun eigen functioneren, ontdekken studenten datgene waarin ze al goed ontwikkeld zijn, en datgene waarvan ze kunnen leren.(...)

Met het NLP model verwerft u inzicht in uw eigen communicatiepatronen en in die van uw gesprekspartner(s). Deze opleiding biedt u de mogelijkheid om de kwaliteit van uw communicatie te verbeteren door doelgericht veranderingen in gedrag en samenwerking te bewerkstelligen.(..)

Na de NLP Technician (1 e helft van het programma van de NLP Practitioner) beheerst u de basistechnieken die toepasbaar zijn om een effectiel contact tot stand te brengen in uw communicatie. Na het volgen van de NLP Practitioner kunt u communicatiepatronen herkennen en toepassen.(...)

Het verschuldigde cursusgeld, ad € 2.700, is in 2002 betaald.

1.3. In 2003 heeft de echtgenote de vervolgopleiding (Neurolinguïstisch Programmeren Master) met succes afgerond.

1.4. Tevens nam de echtgenote in 2002 aan de workshop/themadag Gedachten Creëren bij de Praktijk voor Communicatie (verder de Themadag) deel. De website van degene die de Themadag verzorgde (A) vermeldt:

Een échte aanrader als je in één dag veel wilt leren. In deze workshop draait alles om denken. Je leven is wat je gedachten ervan maken. A is in staat om zaken eenvoudig en helder uit te leggen. Haar woorden schudden je wakker en zetten tot nadenken. Praktische voorbeelden en doeltreffende oefeningen zorgen ervoor datje enthousiast gemaakt wordt om meer grip op je leven te krijgen.

Terzake van deze workshop/themadag is € 115 in 2002 betaald.

1.5. Belanghebbende heeft voor het jaar 2002 als volgt voor de inkomstenbelasting /premie volksverzekeringen (hierna: IB) aangifte gedaan:

Belastbaar inkomen box 1 € 48.025

? uitgaven wegens ziekte € 1.240

? scholingsuitgaven echtgenote € 2.815

? af: drempel € 500

? € 2.315

persoonsgebonden aftrek € 3.555

€ 44.470

De inspecteur heeft de aftrek wegens scholingsuitgaven niet geaccepteerd en het bedrag van € 2.315 gecorrigeerd. Ten gevolge hiervan heeft hij het belastbare inkomen uit werk en woning vastgesteld op (€ 44.470 + € 2.315 =) € 46.785.

Het tegen de aanslag gerichte bezwaarschrift heeft de inspecteur ongegrond verklaard.

1.6. Vanaf 24 augustus 2004 zit de echtgenote als gevolg van depressiviteit en burn out-klachten ziek thuis.

2. In geschil is het antwoord op de vraag of belanghebbende een bedrag van € 2.315 als scholingsuitgaven in aftrek mag brengen.

3.1. In de gedingstukken en ter zitting heeft de echtgenote - samengevat - het volgende aangevoerd.

Ik had het gevoel dat ik als unitdirecteur niet goed functioneerde. De gevangeniswereld is een mannenmaatschappij en ik vond dat mijn - mannelijke - collegae mij niet goed begrepen. Mijn leidinggevende heeft mij destijds aangeraden om iets aan mijn communicatieve vaardigheden te gaan doen. Toen ik de NLP-opleiding had uitgekozen vond hij dat te duur en te zwaar voor mij. Om die reden heeft hij het niet vergoed.

Omdat de situatie op mijn werk na 2002 niet verbeterde, besloot ik een ander beroep te kiezen en wilde ik de NLP-opleiding eventueel gebruiken om een eigen praktijk als gesprekstherapeut te beginnen. Daartoe heb ik al diverse investeringen, waaronder de aanschaf van een paar stoelen, verricht. Ik heb zelfs al één klant. Ik sta niet als gesprekstherapeut ergens ingeschreven en ik heb ook nog geen reclame gemaakt. Ik vind dat een inspecteur dergelijke eisen niet mag stellen.

Omdat mijn aanvankelijke gedachte met de studie was het verbeteren van mijn functioneren als unitdirecteur en mede gelet ook op het latere extra doel van de studie ben ik van mening dat de kosten aftrekbaar zijn als scholingsuitgaven.

3.2. De inspecteur stelt zich op het standpunt dat de echtgenote de studie heeft gevolgd ter zelfontplooiing en dat de kosten daarvan dus niet aftrekbaar zijn als scholingsuitgaven.

4.1. Op grond van artikel 6.1, eerste lid en tweede lid, onderdeel f, juncto artikel 6.2, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Wet) kunnen scholingsuitgaven als persoonsgebonden aftrek op het inkomen uit werk en woning in mindering worden gebracht. Hierbij worden ingevolge artikel 6.27, eerste lid, van de Wet, als scholingsuitgaven aangemerkt "uitgaven voor het door de belastingplichtige volgen van een opleiding of studie met het oog op het verwerven van inkomen uit werk en woning". Ingevolge artikel 6.27, tweede lid, van de Wet worden mede als scholingsuitgaven aangemerkt de uitgaven voor het door de belastingplichtige volgen van een opleiding of studie met het oog op het verwerven van inkomen uit werk en woning die op zijn partner drukken.

In de Kamerstukken is met betrekking tot deze bepaling het volgende te vinden:

'Met de term 'met het oog op het verwerven van inkomen uit arbeid en woning' wordt beoogd aan te geven dat het doel van de opleiding bepalend is voor de aftrekbaarheid van de scholingsuitgaven. Het geobjectiveerde doel van het volgen van de opleiding of studie moet zijn hetzij het verbeteren van de financieel-economische positie van de belastingplichtige, hetzij het op peil houden of verbeteren van kennis en vaardigheden die de belastingplichtige nodig heeft voor het verwerven of behouden van inkomen uit tegenwoordige arbeid. Uitgaven voor een opleiding of studie die wordt gevolgd als hobby of uit persoonlijke interesse, kunnen dus niet als scholingsuitgaven in aanmerking komen, evenmin als dergelijke uitgaven in een te ver verwijderd verband staan met het verwerven van inkomen uit werk en woning.'

(MvT, Kamerstukken II 1998/99, 26 727, nr. 3, blz. 260-261).

'Voorts willen we aangeven dat de regeling voor scholingsuitgaven tevens ziet op kosten voor scholing die onder het regime van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 worden aangemerkt als aftrekbare kosten en onder dat regime veelal wegvallen onder het arbeidskostenforfait. Zoals hiervoor is aangegeven wordt door het totale stelsel van regelingen gericht op het stimuleren van scholing ook onder het regime van de Belastingherziening 2001 het regeringsbeleid inzake het bevorderen van employability in de belastingwetgeving ondersteund.'

(NV, Kamerstukken II 1999/2000, 26 727, nr. 7, blz. 367)

4.2. Gelet op de gedingstukken en hetgeen de echtgenote daar ter zitting aan heeft toegevoegd acht het Hof aannemelijk:

? dat de leidinggevende van de echtgenote haar destijds heeft aangeraden om ‘iets aan haar communicatieve vaardigheden te gaan doen’,

? dat ook de echtgenote meende dat haar communicatieve vaardigheden om op het gewenste niveau als unitdirecteur te functioneren verbetering behoefden, en

? dat zij daarom met de NLP-opleiding is begonnen en aan de Themadag heeft deelgenomen.

Tevens acht het Hof aannemelijk - zoals belanghebbende gesteld heeft - dat de werkgever van de echtgenote, het Ministerie van Justitie, de kosten van de NLP-opleiding niet wilde vergoeden omdat die opleiding te duur en te zwaar was. Aangenomen kan derhalve worden dat het niet-vergoeden in de eerste plaats niet zijn oorzaak vond in een te ver verwijderd verband tussen de NLP-opleiding en de behoorlijke vervulling van de dienstbetrekking.

Derhalve is het Hof van oordeel dat belanghebbende primair met de NLP-opleiding is begonnen met het oog op een betere vervulling van haar dienstbetrekking. Gelet op de onder rechtsoverweging 1.2 vermelde omschrijving van de NLP-opleiding heeft belanghebbende in redelijkheid ook kunnen menen dat het volgen van deze opleiding een behoorlijke vervulling van de dienstbetrekking zou bevorderen. Gelet op de hierboven aangehaalde ontstaansgeschiedenis - en dan met name uit de zinsneden “het (…) verbeteren van (…) vaardigheden die de belastingplichtige nodig heeft voor het (…) behouden van inkomen uit tegenwoordige arbeid” en “de regeling voor scholingsuitgaven tevens ziet op kosten voor scholing die onder het regime van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 worden aangemerkt als aftrekbare kosten” - kan dit oordeel tot geen andere conclusie leiden dan dat de uitgaven als scholingsuitgaven aftrekbaar zijn.

Dat aannemelijk is dat de echtgenote in latere jaren de NLP-(vervolg)opleiding mede gevolgd heeft met het oog op het verwerven van inkomen uit een - mogelijk - op te starten eigen onderneming, is voor het onderhavige geschil (dat uitsluitend het jaar 2002 betreft) niet van belang.

4.3. Mutatis mutandis geldt naar het oordeel van het Hof hetzelfde voor de kosten van de Themadag.

4.4. Dat het volgen van de NLP-opleiding en het meedoen aan de Themadag kennelijk niet tot het resultaat geleid hebben dat de echtgenote beter is gaan functioneren als unitdirecteur, doet aan het voorgaande niet af. In dit verband is immers niet het resultaat, maar het oogmerk van belang.

4.5. Evenmin doet aan het vorenoverwogene af dat het volgen van de NLP-opleiding en het meedoen aan de Themadag - zoals de inspecteur gesteld heeft - geleid heeft tot een vergroting van de persoonlijke uitrusting van de echtgenote. Immers, zoals overwogen in rechtsoverweging 4.2 was het primaire doel een betere vervulling van de dienstbetrekking en is die mogelijke vergroting slechts een neveneffect geweest die aan een aftrek als scholingsuitgave niet in de weg staat.

4.6. Het Hof verklaart het beroep, gelet op het voorgaande, gegrond. Niet in geschil is dat alsdan het belastbaar inkomen uit werk en woning moet worden vastgesteld op het aangegeven belastbaar inkomen, zijnde € 44.470

De uitspraak is gedaan op 7 juli 2005 door mr. P.F. Goes, lid van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. P.T. van Arnhem als griffier. De beslissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken. Waarvan is opgemaakt dit proces-verbaal, door het lid van de belastingkamer en de griffier ondertekend.

Het Hof heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift het proces-verbaal in geanonimiseerde vorm.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

1 - bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Tenzij de Hoge Raad anders bepaalt, zal het gerechtshof deze mondelinge uitspraak vervangen door een schriftelijke. In dat geval krijgt u de gelegenheid de gronden van het beroep in cassatie alsnog aan te voeren of aan te vullen.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.