Gerechtshof Amsterdam, 05-04-2006, AW0795, 04/03470

GERECHTSHOF TE AMSTERDAM

Derde Meervoudige Belastingkamer

UITSPRAAK

op het beroep van X te Z, belanghebbende,

tegen

uitspraken van de Inspecteur van de Belastingdienst te P, de inspecteur.

1. Loop van het geding

1.1. Van belanghebbende is ter griffie een beroepschrift ontvangen op 24 augustus 2004 ingediend door mr. (kantoor te ) als zijn gemachtigde en gericht tegen de hierna vermelde uitspraken van de inspecteur:

1.2. De naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 2000 tot en met 2002 is vastgesteld op € 11.378; er is een boete opgelegd van 50 procent van de nageheven belasting. Bij de bestreden uitspraken is de naheffingsaanslag verminderd tot een te betalen bedrag aan belasting van € 6.296 en is de boete – naar het Hof begrijpt – verminderd tot € 1.574.

De aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2000 is berekend naar een belastbaar inkomen van € 43.010. Bij de bestreden uitspraak is het bezwaar niet-ontvankelijk verklaard en het belastbare inkomen ambtshalve verminderd tot € 38.732.

De aanslag premie wet arbeidsongeschiktheidsverzekering voor het jaar 2000 is berekend naar een heffingsgrondslag van f.54.609. Bij de bestreden uitspraak is het bezwaar niet-ontvankelijk verklaard en is de aanslag ambtshalve verminderd tot een welke is berekend naar een heffingsgrondslag van € 20.501 (f.45.179).

De aanslag premie ziekenfondsverzekering voor het jaar 2000 is vastgesteld naar een premie-inkomen van f.41.200. Bij de bestreden uitspraak is het bezwaar niet-ontvankelijk verklaard.

De navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2001 is berekend naar een inkomen uit woning en werk van € 51.525. De opgelegde boete beloopt 50 procent van de nagevorderde belasting. Bij de bestreden uitspraken is de navorderingsaanslag verminderd tot een welke is berekend naar een inkomen uit woning en werk van € 48.460 en is de opgelegde boete – naar het Hof begrijpt – verminderd tot € 2.998.

De navorderingsaanslag premie wet arbeidsongeschiktheidsverzekering voor het jaar 2001 is berekend naar een heffingsgrondslag van € 24.958. Bij de bestreden uitspraak is de navorderingsaanslag gehandhaafd.

De navorderingsaanslag premie ziekenfondsverzekering voor het jaar 2001 is vastgesteld naar een premie-inkomen van € 19.059. De opgelegde boete beloopt 50 procent van de nagevorderde premie. Bij de bestreden uitspraak is de boete verminderd tot nihil en is de navorderingsaanslag overigens gehandhaafd.

De navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2002 is berekend naar een inkomen uit woning en werk van € 72.242. De opgelegde boete beloopt 50 procent van de nagevorderde belasting. Bij de bestreden uitspraken is de navorderingsaanslag verminderd tot een welke is berekend naar een inkomen uit woning en werk van € 66.605 en is de opgelegde boete – naar het Hof begrijpt – verminderd tot € 5.229.

De navorderingsaanslag premie wet arbeidsongeschiktheidsverzekering voor het jaar 2002 is berekend naar een heffingsgrondslag van € 24.958. Bij de bestreden uitspraak is de navorderingsaanslag gehandhaafd.

De navorderingsaanslag premie ziekenfondsverzekering voor het jaar 2002 is vastgesteld naar een premie-inkomen van € 19.650. Bij de bestreden uitspraak is de navorderingsaanslag gehandhaafd.

1.3. Het beroep is aangevuld bij schrijven van de gemachtigde van 22 december 2004 en strekt tot vernietiging van de uitspraken, alsmede -naar het Hof begrijpt- vernietiging van de naheffingsaanslag omzetbelasting, de boetebeschikking omzetbelasting, de hiervoor vermelde navorderingsaanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen premie wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie ziekenfondsverzekering voor de jaren 2001 en 2002, de boetebeschikkingen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 2001 en 2002, en voorts tot ontvankelijkverklaring van de bezwaarschriften tegen de aanslagen inkomstenbelasting/ premie volksverzekeringen, premie wet arbeidsongeschiktheidsverzekering en premie ziekenfondswet voor het jaar 2000 en tot vermindering van die aanslagen.

1.4. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend. Hij concludeert daarin tot ongegrondverklaring van het beroep.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Belanghebbende drijft een onderneming in de vorm van een eenmanszaak. De activiteiten behelzen de exploitatie van een viskraam waarin op de markt verse vis wordt verkocht en op sommige dagen gebakken vis.

Tot het jaar 2000 stond de kraam van belanghebbende vijf dagen per week op verschillende markten in het land. Met ingang van het jaar 2000 staat de kraam op de vaste markt op een plein te Q.

2.2. De door belanghebbende gerealiseerde omzet wordt in contanten ontvangen. Alle inkopen en kosten alsmede de privé uitgaven worden contant voldaan.

2.3. Bijlage 42 bij het verweerschrift is een kopie van een brief d.d. 8 april 1988 van de Belastingdienst aan belanghebbende waarin onder andere het volgende is vermeld:

“Tijdens een onlangs bij u ingesteld boekenonderzoek inkomstenbelasting is mij gebleken, dat door u de hierna genoemde bescheiden niet meer zijn bewaard.

Het betreft: kladstukken, waarop de dagontvangsten zijn genoteerd.”

2.4. Bijlage 40 bij het verweerschrift is een kopie van een verslag d.d. 25 maart 1996 van een boekenonderzoek bij belanghebbende. Tijdens dit onderzoek zijn de aangiften inkomstenbelasting, loonbelasting en omzetbelasting voor het jaar 1994 onderzocht. In voormeld verslag is onder meer het volgende vermeld.

2.5. Naar aanleiding van de op 18 juni 1996 ingestelde vervolgcontrole heeft de belastingdienst bij brief van 21 juni 1996 belanghebbende onder meer het volgende bericht (bijlage 41 bij het verweerschrift):

Ik ben tijdens het onderzoek tot de conclusie gekomen, dat u voor wat betreft het bijhouden van de eerste aantekeningen op de goede weg bent en dat u voldoet aan de administratieve verplichtingen.”

2.6. Op diverse data in 2002 en 2003 heeft wederom een boekenonderzoek bij belanghebbende plaatsgevonden waarvan met dagtekening 10 september 2003 verslag is uitgebracht. Een kopie van dit verslag is als bijlage 4 bij het verweerschrift gevoegd. In het verslag is onder andere het volgende vermeld.

Het gemiddelde brutowinstpercentage van ambulante visverkopers bedraagt volgens de doelgroepbeschrijving 72%.”

2.7. Tot de stukken behoren kopieën van Bank Cijfers & Trends 2004/2005. In deze publicatie wordt het brutowinstpercentage van de visdetailhandelbranche (in 2003) berekend op 43,5% van de omzet (bijlage 44 bij het verweerschrift).

In een bijlage bij de aanvulling op het beroepschrift (productie A2), afkomstig van een accountantskantoor met veel visverkopers in zijn cliëntèle, is vermeld dat het gemiddelde brutowinstpercentage 42 tot 44% van de omzet bedraagt.

3. Geschil

4. Standpunten van partijen

Hiervoor verwijst het Hof naar de stukken van het geding en het proces-verbaal van de zitting van 18 januari 2006, waarvan een kopie aan deze uitspraak is gehecht.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Belanghebbende heeft gesteld dat de aanslagen, althans een aanzienlijk aantal daarvan, onjuist zijn geadresseerd. In dat verband verwijst belanghebbende naar een uittreksel uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel waarin als adres van belanghebbende is vermeld a-straat 70 te Z. De inspecteur heeft gesteld dat al de belastingaanslagen zijn verzonden naar het hiervoor vermelde adres. Nu deze stelling wordt bevestigd door de bij het verweerschrift gevoegde stukken en belanghebbende zijn stelling niet nader heeft onderbouwd, gaat het Hof ervan uit dat de aanslagen op de juiste wijze zijn bekendgemaakt.

5.2. De gemachtigde heeft gesteld dat een medewerker van de Belastingdienst hem tijdens een telefoongesprek op 21 januari 2004 (dat wil zeggen: nog binnen de bezwaartermijn van zes weken) heeft medegedeeld dat men niet op een paar dagen zou kijken voor het indienen van een deel van de bezwaarschriften.

Het Hof begrijpt dat gemachtigde hiermede bedoelt te stellen dat hij aan de mededeling van de medewerker van de Belastingdienst het vertrouwen heeft ontleend dat enige overschrijding van de bezwaartermijn zou worden aangemerkt als een verschoonbaar verzuim. Ter zitting heeft de inspecteur verklaard dat hij geen reden heeft te twijfelen aan deze stelling van de gemachtigde. Het Hof sluit zich hierbij aan. Naar het oordeel van het Hof dient in het onderhavige geval te worden geoordeeld dat belanghebbende niet in verzuim is geweest als bedoeld in artikel 6:11 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). De bezwaarschriften tegen de aanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, premie wet arbeidsongeschiktheidsverzekering en premie ziekenfondsverzekering worden alsnog ontvankelijk verklaard.

5.3. Artikel 52 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR), voor zover hier van belang, bepaalt het volgende.

5.4. Uit hetgeen in het onder 2.6 aangehaalde controleverslag is vermeld omtrent de wijze waarop belanghebbende zijn administratie heeft bijgehouden en bewaard, leidt het Hof af dat belanghebbende niet heeft voldaan aan de verplichtingen welke zijn neergelegd in het hiervoor vermelde artikel 52 van de AWR. Gelet op de aard en omvang van de onderneming – een eenmansdetailhandel in vis – van belanghebbende, mogen weliswaar geen (al te) hoge eisen worden gesteld aan de wijze waarop de administratie wordt bijgehouden, maar dat laat onverlet dat toch wel de meest elementaire kas- en omzetgegevens op een systematische wijze dienen te worden bijgehouden en bewaard. Dit laatste is evenwel, zoals uit het controleverslag is af te leiden, niet gebeurd. Zulks wordt ook door belanghebbende erkend.

5.5. In artikel 27 e AWR (voor zover hier van belang) is bepaald:

Indien niet volledig is voldaan aan de verplichtingen ingevolge de artikelen (….) 52 verklaart het gerechtshof het beroep ongegrond, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraak op het bezwaar onjuist is.

5.6. Gelet op het vorenstaande dient belanghebbende ervan te doen blijken dat de in geding zijnde uitspraken van de inspecteur onjuist zijn en de aanslagen respectievelijk boetebeschikkingen niet in stand kunnen blijven. Desgevraagd heeft de gemachtigde ter zitting verklaard ermee bekend te zijn dat de bewijslast op belanghebbende komt te rusten en verzwaard wordt indien niet is voldaan aan de in artikel 52 AWR genoemde verplichtingen.

5.7. Belanghebbende is er naar ’s Hofs oordeel niet in geslaagd aannemelijk te maken, laat staan dat hij ervan heeft doen blijken, dat de in geding zijnde belastingaanslagen niet in stand kunnen blijven. Daarbij neemt het Hof het volgende in aanmerking.

5.8. Het Hof verwerpt de stelling van belanghebbende dat een brutowinstpercentage van de inkopen van 70 in de branche waartoe belanghebbende behoort niet voorkomt. Het (in de bezwaarfase) door de gemachtigde overgelegde stuk van de Bank als vermeld onder 2.7 biedt geen steun aan de stelling van belanghebbende, nu de inspecteur onweersproken heeft gesteld en het Hof aannemelijk acht dat het in dat stuk vermelde cijfer een percentage van de omzet betreft en omrekening daarvan leidt tot een brutowinstpercentage van de inkopen dat ruim 70 is. Veeleer vormt dit stuk een bevestiging van het standpunt van de inspecteur. Voorts heeft belanghebbende, blijkens het onderzoek van de Belastingdienst, het door de inspecteur gestelde brutowinstpercentage zelf nog in het jaar 2003 gerealiseerd; dit geldt ook voor de jaren tot en met 1999, toen belanghebbende zijn gerealiseerde omzetten nog op afzonderlijke staten bijhield. Bovendien kan uit de bijlage bij de ambtsedige verklaring die de inspecteur ter zitting heeft overgelegd worden afgeleid dat in de jaren 1999 en 2000 het brutowinstpercentage bij visdetailhandelaren gemiddeld 90,24 respectievelijk 87,87 bedroeg.

5.9. Belanghebbende maakt niet aannemelijk, laat staan dat hij ervan heeft doen blijken, dat door de afnemers waar hij met name vanaf het jaar 2000 mee te maken heeft op de verkoopprijs wordt afgedongen dan wel dat dit, zo al van afdingen sprake zou zijn, van invloed is geweest op het gerealiseerde brutowinstpercentage. Het vorenstaande wordt nog ondersteund door een mededeling ter zitting van controleur dat hij tijdens een waarneming ter plaatse niet heeft geconstateerd dat er werd afgedongen. Het Hof heeft geen reden aan deze mededeling te twijfelen.

5.10. Gemachtigde heeft verklaard dat belanghebbende sinds 2000 op zaterdag ook gebakken vis mag verkopen. De eerder in het geding gebrachte stelling dat het brutowinstpercentage afwijkt van het gemiddelde omdat geen gebakken vis wordt verkocht snijdt reeds hierom geen hout en wordt verworpen. Ook overigens heeft belanghebbende niet aannemelijk gemaakt dat – naar het Hof begrijpt – het brutowinstpercentage van belanghebbende lager behoort te zijn, omdat hij geen, althans minder dan kennelijk te doen gebruikelijk is, gebakken vis verkoopt.

5.12. Tegen de litigieuze naheffingsaanslag omzetbelasting heeft belanghebbende geen (afzonderlijke) grieven aangevoerd. Het Hof heeft geen reden te twijfelen aan de juistheid van de berekening van de inspecteur zoals die is neergelegd in het verweerschrift.

5.13. In het licht van hetgeen in 5.8 tot en met 5.12 is overwogen is het Hof voorts van oordeel dat de inspecteur de omzet en de winst schattenderwijs op redelijke bedragen heeft vastgesteld.

5.14. Met betrekking tot de onder 1.2 vermelde boetebeschikkingen heeft belanghebbende geen afzonderlijke grieven naar voren gebracht. Het Hof gaat derhalve ervan uit dat belang-hebbende de opgelegde bestuurlijke boetes uitsluitend bestrijdt met de grieven die in materiële zin tegen de desbetreffende belastingaanslagen zijn aangevoerd. Nu uit het voren-overwogene volgt dat belanghebbende in de jaren waarop de boetebeschikkingen betrekking hebben niet heeft voldaan aan de administratieplicht en de bewaarplicht, heeft de inspecteur een schatting moeten maken van de door belanghebbende gerealiseerde resultaten en heeft het op de weg van belanghebbende gelegen om aannemelijk te maken dat die schatting te hoog is geweest. In dit bewijs is belanghebbende niet geslaagd.

5.15. De vergrijpboete voor de omzetbelasting heeft voor de jaren 2001 en 2002 betrekking op hetzelfde feitencomplex als waarop de voor de inkomstenbelasting/ premie volksverzekeringen opgelegde boetes betrekking hebben. Gelet op deze omstandigheid, in aanmerking nemend overige specifieke omstandigheden van het geval (zoals de leeftijd van belanghebbende) en het verhoudingsgewijs zeer geringe aandeel van het jaar 2000 in het bedrag van de over de jaren 2000, 2001 en 2002 nageheven omzetbelasting, acht het Hof het passend de boete betreffende de omzetbelasting in zijn geheel te doen vervallen.

5.17. Hetgeen hiervoor is overwogen brengt het Hof tot het oordeel dat een verdere matiging van de boetes met 10% daarvan op zijn plaats is en wel tot € 2.698 voor de boete betreffende de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 2001 en tot € 4.706 voor de boete betreffende de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 2002.

5.18. Gelet op al hetgeen hiervoor is overwogen komt het Hof tot de slotsom dat het beroep gegrond is voor zover dat de opgelegde boetes betreft zoals die resteren na de bestreden uitspraken en dat het beroep voor het overige ongegrond is.

6. Proceskosten

Nu het beroep gedeeltelijk gegrond wordt verklaard acht het Hof termen aanwezig de inspecteur te veroordelen in de proceskosten van belanghebbende op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. Gelet op het Besluit proceskosten bestuursrecht worden die kosten bepaalde op € 644, zijnde € 322 per punt vermenigvuldigd met 2 punten voor proceshandelingen en wegingsfactor 1.

7. Beslissing

De uitspraak is vastgesteld op 5 april 2006 door mrs. E.A.G. van der Ouderaa, J. den Boer en H. Smit, in tegenwoordigheid van mr. B.A.E.G. Geel-Cieraad als griffier. De beslissing is op die datum in het openbaar uitgesproken.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.