Gerechtshof Amsterdam, 24-02-2009, BH5928, 08/00060 en 00061

uitspraak van de Douanekamer van 24 februari 2009

op het hoger beroep van

tegen de uitspraken in de zaken nrs. AWB 06/11666 en 06/11667 van de meervoudige douanekamer van de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank) van 6 december 2007 in het geding tussen

belanghebbende

en

de inspecteur van de Belastingdienst/Douane West/kantoor Hoofddorp, de inspecteur.

1. Beschikkingen, bezwaar en geding voor de rechtbank

1.1. Belanghebbende heeft op 13 oktober 1989 twee verzoeken om teruggaaf van wijnaccijns ingediend voor de periode 14 oktober 1986 tot en met 13 oktober 1989. Op 31 juli 1997 en op 22 augustus 1997 heeft de inspecteur bij de beschikkingen nr. […] en […] teruggaaf van wijnaccijns verleend voor een bedrag groot f 16.617,50 respectievelijk f 183.427,50.

1.3. Tegen laatstgenoemde beslissing heeft belanghebbende op 7 november 2006 beroep ingesteld bij de rechtbank. Met de hierboven, in de aanhef, vermelde uitspraken heeft de rechtbank het beroep ongegrond verklaard.

2. De procedure voor de Douanekamer van het Gerechtshof

2.1. Tegen de sub 1.3. vermelde uitspraken heeft belanghebbende op 11 januari 2008 hoger beroep ingesteld bij de Douanekamer van het Gerechtshof te Amsterdam (hierna: de Douanekamer). Van belanghebbende is eenmaal griffierecht geheven van € 428. Het beroep is aangevuld bij brief van 5 april 2007.

2.2. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

2.4. Het proces-verbaal van de zitting is aan deze uitspraak gehecht.

3. De feiten

3.1. De Douanekamer neemt over de feiten die door de rechtbank zijn vastgesteld, te weten:

“2.1. Eiseres (Douanekamer: belanghebbende) exploiteert een wijnhandel en importeert wijnen uit diverse landen. In het verleden heeft eiseres druivenwijn in Nederland ingevoerd uit andere lidstaten van de EG. De aangiften ten invoer zijn namens eiseres door een expediteur ingediend. Eiseres heeft de berekende wijnaccijns voldaan.

2.2. Op 13 oktober 1989 heeft eiseres twee verzoeken om teruggaaf van wijnaccijns ingediend. Het ene verzoek heeft betrekking op aangiften die zijn gedaan door expediteur [B], en het andere verzoek op aangiften die zijn gedaan door expediteur [C]. De verzoeken hadden betrekking op de in de drie voorafgaande jaren betaalde wijnaccijns.

2.3. Op 17 oktober 1991 heeft verweerder (Douanekamer: de inspecteur) aan eiseres een brief gezonden met een verzoek om inlichtingen. Op deze brief heeft eiseres niet gereageerd. Op 3 december 1996 heeft verweerder, na telefonisch contact met de gemachtigde van eiseres, wederom schriftelijk verzocht om inlichtingen. Op dit verzoek heeft de gemachtigde van eiseres op 11 december 1996 gereageerd. Op 18 februari 1997 heeft de gemachtigde van eiseres bescheiden gestuurd naar verweerder voor de afhandeling van de verzoeken.

2.4. Verweerder heeft in een brief van 21 februari 1997 aangegeven hoe de verzoeken / bezwaren verder zouden worden behandeld. Deze brief is de aanleiding geweest voor de procedure die heeft geleid tot de uitspraak van de Tariefcommissie van 24 augustus 1999, nr. 0070/98 TC.

2.5. Op 31 juli 1997 heeft verweerder eiseres beschikking […] uitgereikt voor de wijnaccijns die op de tot en met 30 augustus 1989 door [ expediteur B]. ingediende aangiften is voldaan. Op 22 augustus 1997 heeft verweerder eiseres beschikking […] uitgereikt voor de wijnaccijns die op de tot en met 2 oktober 1989 door [expediteur C]. ingediende aangiften is voldaan.

2.6. De onderhavige procedure betreft aangiften ten invoer voor druivenwijn die na 13 oktober 1989 zijn ingediend. Namens eiseres is op deze aangiften het volgende vermeld:

“geadresseerde maakt bezwaar, gelet op het bepaalde in artikel 95 van het EEG-verdrag, op te betalen wijnaccijns”

Tussen partijen staat vast dat deze vermelding op alle in geding zijnde aangiften is geplaatst.

2.7. Tot de gedingstukken behoort een kopie van een Mededeling Afhandeling aangifte ten invoer van 4 december 1989 ten name van [expediteur C]. In het vak “Verificatie mededelingen” staat het volgende vermeld onder de noemer “Bevindingen”:

“wordt niet aangemerkt als bezwaarschrift bij art. 108 AWDA.”

Tussen partijen staat vast dat de hiervoor vermelde bevinding niet op alle in geding zijnde aangiften is geplaatst.

2.8. Eiseres beschikte niet over een vergunning als bedoeld in paragraaf 6, vijfde lid, van het Voorschrift Bezwaar en beroep (hierna: het Voorschrift), op basis waarvan de vergunninghouder ten behoud van rechten een zogeheten protestclausule mocht aanbrengen op iedere aangifte ten invoer.”.

4. Het geschil

4.1. In geschil is het antwoord op de vraag of de bezwaren tegen de teruggaafbeschikkingen, kenmerken […] en […], op goede gronden niet-ontvankelijk zijn verklaard.

5. De standpunten van partijen

5.1. Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de overgelegde stukken en naar het proces-verbaal van de zitting 9 december 2008.

5.2. Zakelijk weergegeven stelt belanghebbende dat zij op alle nà 13 oktober 1989 ingediende aangiften een protestclausule heeft geplaatst, die is aan te merken, primair, als rechtsgeldig bezwaarschrift, en subsidiair als tijdig (en niet prematuur) verzoek om teruggaaf. Zo de inspecteur dit onjuist achtte, had hij belanghebbende daarop moeten wijzen.

5.3. De inspecteur stelt, zakelijk weergegeven, dat een aantekening op een aangifteformulier niet als een rechtsgeldig bezwaarschrift of verzoekschrift kan worden aangemerkt, behoudens indien de in paragraaf 6.5. van het destijds geldende Voorschrift bezwaar en beroep bedoelde toestemming was verkregen. Belanghebbende beschikte daarover niet. Zij wist op het moment van het plaatsen van de aantekening op het aangifteformulier zeker dat het heffingsbesluit nog niet genomen was. Zij heeft zich niet aan het procesrecht gehouden. Deze omissie kan niet met een beroep op het gelijkheidsbeginsel of het zorgvuldigheidsbeginsel worden hersteld.

6. De rechtsoverwegingen

6.1. Belanghebbende stelt primair dat tegen de aangiften over de periode nà 13 oktober 1989 tijdig en rechtsgeldig bezwaar is gemaakt. Die stelling is aan de orde geweest en verworpen in de - onherroepelijk vaststaande - uitspraak van de Tariefcommissie van 24 augustus 1999, nr. 0070/98 TC, en kan derhalve noch door de inspecteur noch door de rechterlijke instanties die in de plaats zijn getreden van de Tariefcommissie -de rechtbank te Haarlem en als hoger-beroep-instantie het Gerechtshof te Amsterdam en in cassatie de Hoge Raad der Nederlanden- niet nogmaals worden getoetst en beoordeeld. Ten aanzien van deze kwestie heeft de inspecteur de bezwaren derhalve terecht niet-ontvankelijk verklaard.

6.3. Uit al het voorgaande volgt dat de uitspraak van de rechtbank moet worden bevestigd.

7. De proceskosten

De Douanekamer acht geen termen aanwezig een der partijen in de proceskosten te veroordelen.

8. De beslissing

De Douanekamer bevestigt de uitspraak van de rechtbank.

Aldus vastgesteld op 24 februari 2009 door mr. F.H.M. Possen, voorzitter, en mrs. A. Bijlsma en E.M. Vrouwenvelder, leden van de Douanekamer, in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. Bosch, griffier. De beslissing is op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken.

De griffier: De voorzitter: