Gerechtshof Amsterdam, 10-06-2010, BM8207, 08/00974

10 juni 2010

uitspraak van de eerste enkelvoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

X, wonende te Z, belanghebbende,

tegen de uitspraak in de zaak no. 07/3565 van de rechtbank Utrecht (hierna: de rechtbank) in het geding tussen

belanghebbende

en

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De heffingsambtenaar heeft bij op naam van belanghebbende gestelde beschikking met dagtekening 30 april 2007 krachtens de Wet waardering onroerende zaken de waarde van het perceel aan de [a-straat] te [Z] per waardepeildatum 1 januari 2005 voor het tijdvak 1 januari 2007 tot en met 31 december 2007 (hierna: de WOZ-waarde) vastgesteld op € 109.000.

1.2. Nadat belanghebbende bezwaar had gemaakt tegen de WOZ-beschikking heeft de heffingsambtenaar bij uitspraak, gedagtekend 12 november 2007, belanghebbende niet-ontvankelijk verklaard in zijn bezwaar en ambtshalve de WOZ-waarde verlaagd naar € 93.000.

1.3. Bij uitspraak van 29 juli 2008 heeft de rechtbank het hiertegen door belanghebbende ingestelde beroep ongegrond verklaard.

1.4. Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is op 9 september 2008 per faxbericht bij het Hof ingekomen. De heffingsambtenaar heeft een verweerschrift ingediend.

1.5. Van belanghebbende zijn nadere stukken met dagtekening 11 september 2009 ontvangen. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan de wederpartij.

1.6. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 23 september 2009. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden. De heffingsambtenaar - die bij aangetekende brief van 27 juli 2009, verzonden aan het opgegeven postadres Postbus 200, 3940 AE Doorn, is uitgenodigd voor de zitting - is niet verschenen. Blijkens gegevens van TNT Post is de brief waarin de uitnodiging voor de zitting is opgenomen op 28 juli 2009 aan de heffingsambtenaar uitgereikt.

1.7. Na sluiting van het onderzoek heeft de griffier aan partijen bericht dat schriftelijk uitspraak zal worden gedaan. Van belanghebbende is na sluiting van het onderzoek een fax met dagtekening 16 oktober 2009 ontvangen, met als bijlage een kopie van een uitspraak van het Gerechtshof Arnhem van 6 oktober 2009, zaaknummer 08/00428. Deze stukken van belanghebbende vormen voor het Hof geen aanleiding om het onderzoek te heropenen.

2. Feiten

2.2. Voorts bevindt zich bij de gedingstukken een door de heffingsambtenaar overgelegde kopie van een kohierlijst met dagtekening 24 april 2007, waarop onder meer de naam van belanghebbende is opgenomen. Achter de naam van belanghebbende zijn opgenomen het onder 1.1 genoemde postadres, aanslagnummer en het bedrag van de aanslag (€ 147). Boven aan de pagina van de kohierlijst staat vermeld: “Definitieve aanslagvervaardiging. Samenstellen aanslagbiljetten definitief”. Boven de lijst staat een aantal selectiewaarden opgenomen waaronder: “Heffingstijdvak 01.01.2007- 01.01.2008” en “Dagtekening 30.04.2007”. Tot de stukken van het geding behoort tevens een kopie van een factuur van Data B. Mailservice B.V., gericht aan de Gemeente Utrechtse Heuvelrug, waarin onder meer is opgenomen: “Printen, snijden aanslagen 2007” met verzenddatum 25 april 2007, alsmede ‘afhandelingskosten TNT’ en ‘portokosten’ met dezelfde verzenddatum. Bij de factuur is gevoegd een orderbevestiging van TNT Post aan Data B. Mailservice B.V. met orderdatum 27 april 2007.

2.3. Tot de stukken van het geding behoort tevens een “herinnering aanslag gemeentelijke belastingen” met dagtekening 30 juli 2007 en aanslagnummer [0000000000000 00], waarop een “openstaand bedrag van de aanslag” wordt vermeld van € 147. Dit stuk is als volgt geadresseerd: [X], [b-straat], [0000 XX] [Z].

2.4. Bij brief met dagtekening 18 augustus 2007, die door de heffingsambtenaar op dezelfde datum is ontvangen, heeft belanghebbende bezwaar aangetekend tegen de onder 2.1 vermelde beschikking. In dit bezwaarschrift schrijft belanghebbende onder meer:

2.5. Belanghebbende heeft in de aanvulling op zijn onder 2.4 vermelde bezwaarschrift om vergoeding verzocht van de door hem gemaakte kosten in verband met zijn tegen de beschikking gerichte bezwaarschrift. Deze kosten heeft belanghebbende als volgt nader gespecificeerd:

2.6. De heffingsambtenaar heeft bij uitspraak van 12 november 2007 belanghebbende wegens termijnoverschrijding niet-ontvankelijk verklaard in zijn bezwaar en de door hem gevraagde kostenvergoeding afgewezen. Bij ambtshalve genomen besluit heeft hij de vastgestelde WOZ-waarde van de woning verminderd tot € 93.000.

3. Geschil in hoger beroep

Evenals in eerste aanleg is in hoger beroep in geschil of belanghebbende terecht niet-ontvankelijk is verklaard in zijn bezwaar en, zo nee, of belanghebbende recht heeft op vergoeding van proceskosten in verband met het door hem ingestelde bezwaar en (hoger) beroep. Belanghebbende betwist niet langer de (ambtshalve) nader vastgestelde WOZ-waarde van € 93.000.

4. Beoordeling van het geschil

Ontvankelijkheid

4.1.1. Primair is in geschil of belanghebbende terecht niet-ontvankelijk is verklaard in zijn bezwaar. Op grond van artikel 6:7 van de Algemene Wet bestuursrecht (hierna: Awb) bedraagt de termijn voor het indienen van een bezwaarschrift zes weken. De termijn vangt aan met ingang van de dag na die van de dagtekening van de beschikking, tenzij de dag van dagtekening is gelegen vóór de dag van de bekendmaking daarvan (artikel 22j, aanhef en onder a, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen). Bekendmaking van een beschikking geschiedt ingevolge artikel 3:41, eerste lid, Awb door toezending of uitreiking. Een bezwaarschrift is tijdig ingediend indien het vóór het einde van de termijn is ontvangen (artikel 6:9 Awb) dan wel ter post bezorgd, en niet later dan een week na afloop van die termijn is ontvangen (artikel 6:9, tweede lid, Awb).

4.1.2. Belanghebbende betwist niet dat hij meer dan zes weken na de dagtekening van de onder 2.1 vermelde beschikking bezwaar heeft gemaakt, maar stelt dat hij deze beschikking niet heeft ontvangen. In dat verband heeft hij onder meer het standpunt ingenomen dat met de door de heffingsambtenaar overgelegde gegevens wellicht aantoonbaar is dat deze de beschikking aan TNT Post voor verzending heeft aangeboden, maar dat daarmee nog niet het bewijs is geleverd dat de beschikking door hem is ontvangen. Belanghebbende stelt dat er in het traject na de aanbieding van poststukken bij TNT Post regelmatig zaken misgaan bij de feitelijke bezorging; hij stelt gemiddeld een keer per week poststukken te ontvangen die niet voor hem bestemd zijn. Voorts heeft belanghebbende zich onder meer beroepen op het gegeven dat de bezorgtijdigheid van TNT Post weliswaar hoog is (96%), maar dat daaruit volgt dat circa 4% niet binnen een werkdag dan wel in het geheel niet wordt bezorgd. Daarnaast heeft belanghebbende gewezen op informatie van diverse consumentenfora, waaruit volgens hem volgt dat er met enige regelmaat post verkeerd of in het geheel niet wordt bezorgd. Nu hij pas rond 13 augustus 2007, na terugkomst van vakantie, van de onder 2.3 genoemde betalingsherinnering heeft kennisgenomen, vervolgens terstond telefonisch contact heeft opgenomen met de heffingsambtenaar en daarna op 18 augustus 2007 zijn bezwaarschrift heeft ingediend – na ontvangst van de duplicaatbeschikking op 17 augustus 2007 - heeft hij zo spoedig als redelijkerwijs mag worden verlangd bezwaar gemaakt tegen de beschikking, zo stelt belanghebbende.

4.1.3. De heffingsambtenaar stelt dat belanghebbende terecht niet-ontvankelijk is verklaard in zijn bezwaar. Volgens de heffingsambtenaar is de beschikking met dagtekening 30 april 2007 op correcte wijze aan TNT Post ter bezorging aangeboden, waarbij de hij zich beroept op de onder 2.2 vermelde gegevens. Nu belanghebbende nog steeds hetzelfde postadres heeft, is er geen reden aan te nemen dat de beschikking niet juist is bezorgd, zo stelt de heffingsambtenaar.

4.2. De rechtbank heeft omtrent het primaire geschilpunt, voor zover thans relevant, als volgt overwogen (waarbij belanghebbende is aangeduid als ‘eiser’ en de heffingsambtenaar als ‘verweerder’):

2.5. Met inachtneming van hetgeen hiervoor is overwogen, stelt de rechtbank vast dat (…) de termijn voor het instellen van bezwaar (…) aangevangen is op 1 mei 2007 en geëindigd op 11 juli 2007. Het bezwaarschrift van eiser van 18 augustus 2007 is derhalve niet binnen de daarvoor gestelde termijn ingediend. Verweerder heeft het bezwaar van eiser terecht niet ontvankelijk verklaard.”

4.3.1. Niet in geschil is dat het postadres van belanghebbende[b-straat], [0000 XX] [Z] is. Op grond van de dagtekening van de WOZ-beschikking en de stukken beschreven in onderdeel 2.2 van deze uitspraak, in hun onderlinge verband beschouwd, acht het Hof het, evenals de rechtbank, aannemelijk dat de heffingsambtenaar de beschikking, voorzien van de juiste tenaamstelling en adressering, vóór de daarop aangegeven dagtekening voor verzending heeft aangeboden aan TNT Post. Het Hof is derhalve van oordeel dat de onderhavige beschikking op de voorgeschreven wijze bekend is gemaakt. Hieruit volgt dat de termijn van zes weken waarbinnen bezwaar kan worden gemaakt, is aangevangen op de dag na die van de dagtekening van de beschikking, derhalve op 1 mei 2007. Het bezwaarschrift is op 18 augustus 2007, dus na afloop van de bezwaartermijn, ingediend.

4.3.3. Het ligt in dit geval echter wel op de weg van belanghebbende om, nadat hij kennis heeft genomen van de hem opgelegde beschikking, binnen een redelijke termijn daarna aan de heffingsambtenaar om opheldering te vragen door middel van bijvoorbeeld het opvragen van een duplicaat beschikking. Belanghebbende heeft onweersproken gesteld dat hij direct na terugkomst van zijn vakantie naar aanleiding van de ontvangst van de onder onderdeel 2.3 genoemde betalingsherinnering op 16 augustus 2007 telefonisch contact heeft opgenomen met de gemeente om opheldering te vragen en dat hij na de ontvangst van het duplicaat van de beschikking op 17 augustus reeds de volgende dag bezwaar heeft gemaakt. Onder deze omstandigheden kan redelijkerwijs niet worden geoordeeld dat belanghebbende ter zake van de te late indiening van het bezwaar in verzuim is geweest. Op grond van het hiervoor overwogene is het Hof van oordeel dat belanghebbende ten onrechte niet-ontvankelijk is verklaard in zijn bezwaar.

4.4. Overeenkomstig het verzoek van belanghebbende wijst het Hof de zaak niet terug naar de heffingsambtenaar voor het opnieuw doen van uitspraak op bezwaar, maar voorziet het zelf in de zaak. Een heropening van het onderzoek voor een nader onderzoek naar belanghebbendes verzoek om kostenvergoeding acht het Hof niet noodzakelijk, nu de heffingsambtenaar reeds in eerste aanleg een standpunt heeft ingenomen over dit verzoek en er bovendien ervoor heeft gekozen niet op de zittingen in eerste aanleg en hoger beroep te verschijnen om zijn standpunt ter zake desgevraagd nader toe te lichten.

Proceskosten bezwaarfase

4.5.1. Belanghebbende heeft verzocht om vergoeding van reis- en verletkosten die hij in verband met de motivering van het door hem tegen de beschikking ingediende bezwaarschrift heeft gemaakt. Deze kosten zijn door hem belopen in verband met de bezichtiging van de woning, nabij gelegen referentieobjecten en overleg – op dezelfde dag - met een makelaar/taxateur. Nu de onderhavige woning voor belanghebbende geen eigen woning is en hij onvoldoende bekend was met de referentieobjecten en de lokale marktomstandigheden te [Z], was het volgens belanghebbende voor een gefundeerd bezwaar tegen de vastgestelde WOZ-waarde noodzakelijk zich ter plekke op de hoogte te stellen van de referentieobjecten en een plaatselijke makelaar/taxateur te raadplegen. Gelet op de grote reisafstand naar de onderhavige woning en de noodzaak om op een werkdag ter plekke overleg te plegen met de door hem ingeschakelde taxateur, was het onontkoombaar voor deze werkzaamheden reiskosten te maken en een volle dag verlof op te nemen, aldus belanghebbende. Belanghebbende stelt dat hij op basis van dit lokale onderzoek en het overleg met de makelaar/taxateur zijn bezwaarschrift inhoudelijk nader heeft kunnen motiveren en dat deze motivering ook gedeeltelijk is gehonoreerd, gelet op de ambtshalve nader vastgestelde WOZ-waarde. De heffingsambtenaar heeft het feit dat de kosten zijn gemaakt en de door belanghebbende gestelde hoogte daarvan niet betwist. Naar het standpunt van de heffingsambtenaar komen deze kosten echter niet voor vergoeding in aanmerking omdat sprake is van een niet-ontvankelijk bezwaar.

4.5.2. Op grond van artikel 7:15, tweede lid, Awb komen kosten voor vergoeding in aanmerking indien belanghebbende deze kosten in verband met de behandeling van het bezwaar redelijkerwijs heeft moeten maken en voor zover het bestreden besluit wordt herroepen wegens aan het bestuursorgaan te wijten onrechtmatigheid. Nu het Hof van oordeel is dat belanghebbende ten onrechte niet-ontvankelijk is verklaard in zijn bezwaar en belanghebbende bovendien reeds vóór de uitspraak op bezwaar heeft verzocht om een kostenvergoeding, zijn er in beginsel termen aanwezig om de heffingsambtenaar te veroordelen in de kosten van de bezwaarprocedure. Beoordeeld moet worden of de door belanghebbende geclaimde proceskosten voor de bezwaarfase kosten zijn die kwalificeren als kosten ex. artikel 7:15 Awb jo. artikel 1, aanhef, onderdeel c (reiskosten) en d (verletkosten) van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Besluit van 22 december 1993, Stb. 763; hierna: Bpb).

4.6. Krachtens artikel 1, onderdeel c, van het Bpb kan een partij worden veroordeeld in de reiskosten van een belanghebbende. Onder de aldus voor vergoeding in aanmerking komende reiskosten kunnen vallen reiskosten die belanghebbende redelijkerwijs heeft moeten maken in verband met een deugdelijke voorbereiding van zijn bezwaarschrift; hiervan kan sprake zijn indien het in dat verband noodzakelijk is de plaatselijke situatie te bestuderen (vgl. HR 13 juli 1994, nr. 29.210, BNB 1994/268 en HR 17 mei 2000, nr. 35.266, BNB 2000/229). Belanghebbende heeft aannemelijk gemaakt dat hij onvoldoende bekend was met de referentieobjecten en de lokale marktomstandigheden in [Z] en dat het voor een deugdelijke inhoudelijke motivering van zijn bezwaarschrift tegen de beschikking, welk bezwaarschrift uiteindelijk (mede) heeft geleid tot een ambtshalve vermindering van de bij de beschikking vastgestelde WOZ-waarde, noodzakelijk was vanuit zijn woonplaats af te reizen naar [Z], waarbij belanghebbende bovendien heeft gesteld dat hij dit niet kon combineren met een privébezoek. Op grond van het voorgaande concludeert het Hof dat de door belanghebbende gestelde reiskosten gemaakt in de bezwaarfase in verband met de bezichtiging van de woning, de referentieobjecten en het overleg met de taxateur voor vergoeding in aanmerking komen.

4.7.1. Krachtens artikel 1, onderdeel d, van het Bpb kan een partij worden veroordeeld in de verletkosten van een belanghebbende. In de nota van toelichting bij het voorafgaand aan het Bpb geldende besluit, het Besluit proceskosten fiscale procedures (hierna: Bpf), is hierover, voor zover thans van belang, het volgende opgenomen:

4.7.2. De nota van toelichting bij het Bpb vermeldt hierover het volgende (Stb. 1993, 763, blz. 7):

“De rechter kan in de kostenveroordeling een vergoeding voor verletkosten opnemen, uiteraard voor zover men deze redelijkerwijs heeft moeten maken. Verletkosten zijn kosten voor tijdverzuim voor bij voorbeeld het persoonlijk bewonen van een zitting. Het gaat dus niet om tijdverzuim door bij voorbeeld het lezen van stukken; dergelijke kosten moeten voor rekening van partijen zelf blijven.”

Slotsom

4.8. De slotsom is dat het hoger beroep gegrond is. De uitspraak van de rechtbank en de uitspraak van de heffingsambtenaar dienen te worden vernietigd en de door belanghebbende gevraagde kostenvergoeding dient te worden toegewezen. Nu belanghebbende de door de heffingsambtenaar ambtshalve verminderde WOZ-waarde niet langer betwist, zal het Hof de aldus nader vastgestelde waarde handhaven.

5. Kosten

6. Beslissing

De uitspraak is gedaan door mr. H.E. Kostense, lid van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. L.B.M. van Bakel, als griffier. De beslissing is op 10 juni 2010 in het openbaar uitgesproken.