Gerechtshof Amsterdam, 27-01-2011, BP3304, 10/00002

datum uitspraak 27 januari 2011

uitspraak van de douanekamer

op het hoger beroep van

de inspecteur van de Belastingdienst/Douane,[…], de inspecteur,

tegen de uitspraak in de zaak no. 09/3727 van de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank) in het geding tussen

de inspecteur

en

A te Z, belanghebbende.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De inspecteur heeft met dagtekening 2 mei 2009 aan belanghebbende een uitnodiging tot betaling (UTB) uitgereikt voor een bedrag € 211,51 aan douanerechten en een bedrag van € 1647,68 aan omzetbelasting ter zake van de invoer in het vrije verkeer van sieraden.

1.3. Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 5 januari 2010, aangevuld bij brief van 16 maart 2010. Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

2. Feiten

2.1. Belanghebbende, woonachtig in Nederland, kwam op 2 mei 2009 vanuit Irak op Schiphol aan. Zij verliet de aankomsthal via het groene kanaal “niets aan te geven”. Vervolgens is door de douaneambtenaar een controle ingesteld, waarbij blijkens het proces-verbaal de volgende sieraden zijn aangetroffen:

2.2. Aan de hand van de door belanghebbende overhandigde facturen heeft de douaneambtenaar de UTB uitgereikt van € 211,51 aan douanerecht en van € 1.647,68 aan omzetbelasting. Wegens de nog niet verleende reizigersvrijstelling heeft de inspecteur tijdens de bezwaarprocedure voor twee van de drie armbanden uit de eerste set sieraden € 16,80 aan douanerecht en € 130,91 aan omzetbelasting op de UTB in mindering gebracht. Bij de uitspraak op bezwaar is de UTB vervolgens nader vastgesteld op € 194,71 wegens verschuldigde douanerechten en € 1.516,77 aan verschuldigde omzetbelasting.

3. Geschil in hoger beroep

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de stukken van het geding, waaronder het proces-verbaal van het verhandelde ter zitting bij het Hof.

4. De voor het hoger beroep relevante overwegingen van de rechtbank

De relevante overwegingen met betrekking tot de toepassing van de vrijstelling voor terugkerende goederen op de buikriem, luiden, waarbij de rechtbank partijen aanduidt als eiseres en verweerder, als volgt:

“9. Op grond van artikel 185, lid 1, van het Communautair douanewetboek (hierna: CDW) worden communautaire goederen die, na uit het douanegebied van de Gemeenschap te zijn uitgevoerd, opnieuw in dit douanegebied worden binnengebracht en binnen een termijn van drie jaar in het vrije verkeer worden gebracht, op verzoek van de belanghebbende van rechten bij invoer vrijgesteld (terugkerende goederen). Met overeenkomstige toepassing van deze bepaling bestaat ingevolge artikel 21, lid 1, aanhef en onderdeel a, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet OB) aanspraak op vrijstelling voor de omzetbelasting bij invoer.

10. De onder 9. vermelde vrijstelling voor terugkerende goederen is onder meer uitgewerkt in artikel 848 UCDW. Blijkens het eerste lid van voormeld artikel kunnen als “terugkerende goederen” worden toegelaten: goederen waarvoor bij de aangifte voor het vrije verkeer wordt overgelegd: a. hetzij het exemplaar van de aangifte ten uitvoer (...), hetzij het in artikel 850 bedoelde inlichtingenblad. In de laatste volzin van het tweede lid van artikel 848 UCDW is bepaald dat de onder a en b bedoelde documenten niet zijn vereist in een geval als het onderhavige, waarbij de goederen door enige andere handeling (het kiezen van het groene of rode kanaal) worden aangegeven voor het vrije verkeer. In artikel 848, derde lid, UCDW is bepaald dat de douaneautoriteiten (...), wanneer zij dit noodzakelijk achten, met name met het oog op de identificatie van de goederen van belanghebbende aanvullende bewijsstukken kunnen eisen.

12. De rechtbank acht de onderhavige buikriem een sieraad dat hoort bij de cultuur van eiseres en in de context van haar reis tot haar normale bagage mag worden gerekend (een gouden buikriem maakte ook deel uit van de goederen in bovengenoemde uitspraak). Nu blijkens punt 6.3. van bovengenoemde uitspraak de bewijslast op verweerder rust gaat hij uit van een onjuiste bewijslastverdeling door van eiseres bewijs te verlangen dat de invoerrechten voor de buikriem zijn betaald. Zulks is slechts anders indien hij gerede twijfel heeft omtrent de juistheid van de aangifte en hij aan de hand van objectieve criteria de aangifte voorshands niet kan volgen. Verweerder heeft eerst ter zitting gesteld dat het gegeven dat de buikriem bijna geen sporen van gebruik vertoonde en dat de buikriem een hoge waarde had voor hem redenen waren om nader bewijs van eiseres te verlangen of er bij de eerdere invoer daadwerkelijk invoerrechten voor de buikriem zijn betaald.

13. De rechtbank overweegt dat het gestelde criterium dat de buikriem bijna geen sporen van gebruik vertoonde slechts betrekking kan hebben op bij verweerder gerezen twijfels of het goed wel eerder binnen het douanegebied van de Gemeenschap is geweest. Dit laatste is echter in strijd met het door verweerder te zitting ingenomen standpunt dat de buikriem wel eerder in Nederland is geweest. Dit feit kan daarom niet als objectief criterium dienen om van eiseres nader bewijs te verlangen op dit punt.

14. De hoge waarde van de buikriem is voor verweerder eveneens een criterium op grond waarvan van eiseres mag worden verlangd aannemelijk te maken dat bij de invoer in 2008 invoerrechten zijn betaald. De betrekkelijke hoge waarde (€4.769) acht de rechtbank op zich zelf een onvoldoende objectief criterium om nader bewijs van eiseres te verlangen. De waarde is inherent aan dit type gouden sieraad, dat geen handelskarakter heeft. Nu verweerder verder geen objectieve criteria heeft gesteld kan hij van eiseres geen nader bewijs verlangen. Afgezien van het feit dat de bewijslast op verweerder rust heeft eiseres in dit verband aangevoerd dat zij al het nodige heeft gedaan om te achterhalen of dat daadwerkelijk is gebeurd. Pogingen daartoe zijn mislukt, omdat zij de kennissen in Duitsland naar wie haar schoonouders destijds de buikriem hebben toegezonden en de neef uit Duitsland die haar de buikriem op haar verlovingsfeest heeft overhandigd niet heeft weten te achterhalen. In de brief van 20 mei 2009 van eiseres aan verweerder staat vermeld dat zij haar schoonfamilie in Noord-Irak heeft gevraagd of zij de benodigde invoerrechten hebben betaald bij het invoeren van de buikriem in 2008 en dat zij op die vraag een bevestigend antwoord kreeg. De rechtbank acht de door eiseres op schrift gestelde verklaringen in combinatie met de door haar daarop ter zitting gegeven mondelinge toelichting geloofwaardig. Gelet op alle feiten en omstandigheden in onderling verband en samenhang bezien, acht de rechtbank het aannemelijk dat hier dan ook sprake is van “terugkerende goederen” als hierboven onder 9 bedoeld die op 2 mei 2009 van douanerechten zijn vrijgesteld.”.

5. Beoordeling van het geschil

5.2. Op grond van die niet, althans onvoldoende, weersproken omstandigheden, in onderlinge samenhang bezien, is het Hof – anders dan de rechtbank – van oordeel dat plaats was voor gegronde twijfel aan de aangifte van belanghebbende, en dat het de ambtenaar dan ook vrijstond om nader bewijs van de juistheid van de aangifte te vragen.

5.3. Tegenover de betwisting door de inspecteur heeft belanghebbende haar stelling dat voor de buikriem in Duitsland aangifte voor het vrije verkeer is gedaan, met betaling van de verschuldigde rechten bij invoer, niet aannemelijk gemaakt. Dat belanghebbende desgevraagd niet de naam heeft kunnen noemen van de persoon die de buikriem van Irak naar Duitsland zou hebben gebracht, en die ten behoeve van de schoonouders van belanghebbende een substantieel bedrag aan douanerechten aan de Duitse douane zou hebben betaald, sterkt het Hof in zijn oordeel. Nu ook anderszins niet is gebleken van betaling van de verschuldigde rechten komt het Hof tot de conclusie dat de buikriem niet de status van communautair goed had op het moment dat deze werd uitgevoerd. Mitsdien bestond bij terugkeer geen aanspraak op vrijstelling ingevolge de regeling terugkerende goederen.

5.4. Gelet op het vorenoverwogene stond het belanghebbende niet vrij om de buikriem aan te geven met gebruikmaking van het zogeheten “groene kanaal”. Derhalve is de buikriem op onregelmatige wijze in het douanegebied van de Gemeenschap binnengebracht in de zin van artikel 202 CDW. Voor de heffing van omzetbelasting is sprake van invoer in de zin van artikel 1, aanhef en letter d, van de Wet op de omzetbelasting 1968 op het tijdstip waarop het groene kanaal wordt betreden (HR 10 april 2009, nr. 07/10432, V-N 2009/17.20). Belanghebbende is dan ook terecht uitgenodigd tot betaling van de uit dien hoofde verschuldigde douanerechten en omzetbelasting.

6. Kosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

7. Beslissing

De uitspraak is gedaan door mrs. A. Bijlsma, voorzitter, B.A. van Brummelen en K. Kooijman, leden van de douanekamer, in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. Bosch als griffier. De beslissing is op 27 januari 2011 in het openbaar uitgesproken.