Gerechtshof Amsterdam, 08-09-2011, BS8754, 10/00641

8 september 2011

uitspraak van de tweede meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

tegen de uitspraak in de zaak met kenmerk AWB 09/5634 van de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank) in het geding tussen

belanghebbende

en

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De inspecteur heeft met dagtekening 27 augustus 2009 aan belanghebbende een naheffingsaanslag in de Belasting van personenauto’s en motorrijwielen (BPM) opgelegd, ten bedrage van € 9.074. Tevens is bij beschikking een boete van € 90 vastgesteld.

1.2. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de inspecteur bij uitspraak, gedagtekend 13 november 2009, de aanslag en de boetebeschikking gehandhaafd.

1.3. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de inspecteur beroep ingesteld bij de rechtbank. Bij uitspraak van 12 augustus 2010, verzonden op 17 augustus 2010, heeft de rechtbank het beroep gegrond verklaard, de uitspraak op bezwaar vernietigd voor zover deze ziet op de boetebeschikking, de boetebeschikking vernietigd, de inspecteur veroordeeld in de proceskosten ten bedrage van € 1.093 en gelast dat de Staat der Nederlanden (Ministerie van Financiën) het betaalde griffierecht van € 150 vergoedt.

1.4. Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 28 september 2010. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 25 augustus 2011. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

2. Feiten

2.1. De rechtbank heeft in de onderdelen 2.1. en 2.3. van haar uitspraak de volgende feiten vastgesteld.

2.2. Aan de door de rechtbank vastgestelde feiten voegt het Hof het volgende toe.

2.2.1. Registratie van de bestelauto in het kentekenregister op naam van belanghebbende heeft plaatsgevonden op 15 november 2006. Op 19 december 2006 is de auto in beslag genomen. Ingevolge een vonnis van 17 april 2007 is belanghebbende strafrechtelijk veroordeeld.

2.2.3. De auto is op 17 december 2007 opgenomen in de (fiscale) handelsvoorraad van de Staat der Nederlanden. Op 18 januari 2008 is de auto opgenomen in de handelsvoorraad van een garagebedrijf. Op 26 januari 2008 is het kenteken van de auto op naam gesteld van een nieuwe kentekenhouder. Deze kentekenhouder is geen ondernemer in de zin van artikel 7 van de Wet op de omzetbelasting 1968.

3. Geschil in hoger beroep

4. Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank heeft in haar uitspraak ten aanzien van de enkelvoudige belasting het volgende overwogen:

“4.1.1. Ingevolge artikel 15b, eerste lid, van de Wet BPM wordt, indien de belasting met betrekking tot een bestelauto is geheven van een ondernemer als bedoeld in artikel 7 van de Wet op de omzetbelasting 1968, die de bestelauto meer dan bijkomstig bezigt in het kader van zijn onderneming, op aanvraag teruggaaf van belasting verleend, indien bij deze aanvraag een verklaring wordt overgelegd dat de bestelauto meer dan bijkomstig in het kader van de onderneming zal worden gebruikt.

4.1.2. Ingevolge artikel 15b, zesde lid, van de Wet BPM wordt, indien tijdens de eerste vijf jaren na het tijdstip waarop de bestelauto is ingeschreven in het in artikel 1, tweede lid, bedoelde register, niet of niet langer wordt voldaan aan de voorwaarden en beperkingen voor teruggaaf, vanaf het moment dat hieraan niet of niet langer wordt voldaan het teruggegeven bedrag, nadat dit is verminderd overeenkomstig artikel 10, als belasting verschuldigd.

4.1.3. Ingevolge artikel 26, tweede lid, van de Awr, voor zover hier van belang, wordt de voldoening op afdracht op aangifte, van een bedrag als belasting voor de mogelijkheid van beroep gelijkgesteld met een voor beroep vatbare beschikking van de inspecteur.

4.3. De rechtbank is van oordeel dat de officier van justitie bij het in beslag nemen van de bestelauto heeft gehandeld als overheid in het kader van een specifiek voor hem geldende juridische regime. De officier van justitie kan derhalve niet worden aangemerkt als ondernemer in de zin van de Wet op de omzetbelasting 1968 komt dan ook niet in aanmerking voor teruggaaf van belasting.

4.3. De rechtbank stelt vast dat eiser de bestelauto, vanaf het moment van inbeslagname, te weten 19 december 2006, niet meer ter beschikking heeft gehad om meer dan bijkomstig te gebruiken in het kader van zijn onderneming. Dat eiser, zoals hij stelt, de bestelauto bijvoorbeeld in verband met vakantie of ziekte vaker niet heeft gebruikt en dan geen naheffing is gevolgd, maakt dit niet anders. Van belang is immers of de bestelauto beschikbaar was om te worden gebruikt niet of daadwerkelijk gebruik is gemaakt van de bestelauto. Vanaf 19 december 2006 was dat niet meer het geval. Gelet daarop is terecht de naheffingsaanslag opgelegd.”.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Belanghebbende stelt dat uit de waardering van de bestelauto (€ 18.700) in het onder 2.2.2. genoemde schikkingsvoorstel blijkt dat het openbaar ministerie is uitgegaan van de waarde van de auto exclusief BPM en dat hij, gelet op die omstandigheid, er op mocht vertrouwen dat de inspecteur, als onderdeel van de overheid, niet zou overgaan tot naheffing van BPM. Het Hof stelt in dit verband voorop dat volgens vaste rechtspraak als hoofdregel heeft te gelden dat de inspecteur niet gebonden is aan uitlatingen van andere overheidsorganen, zoals het openbaar ministerie. Bijzondere omstandigheden kunnen een inbreuk op deze hoofdregel rechtvaardigen. Als een bijzondere omstandigheid geldt de situatie waarin het andere overheidsorgaan mede betrokken is bij de uitvoering van de betreffende belastingwet (Hoge Raad 23 maart 1994, nr. 28.925, BNB 1994/145), doch uitsluitend voor zover dit andere overheidsorgaan uitlatingen heeft gedaan in het kader van de controle op de naleving van die belastingwet (Hoge Raad 5 januari 2000, nr. 34 689, BNB 2000/81). Het openbaar ministerie is niet belast met de controle op de naleving van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (hierna: Wet BPM), zodat een bijzondere omstandigheid in vorenbedoelde zin zich niet voordoet. De inspecteur is niet gebonden aan uitlatingen van het openbaar ministerie, zodat reeds daarom het beroep op het vertrouwensbeginsel faalt.

5.2. Het beroep van belanghebbende op het zorgvuldigheidsbeginsel en het beginsel van fair play faalt eveneens, reeds omdat de inspecteur op geen enkele wijze betrokken is geweest bij de inbeslagname en verkoop van de bestelauto, noch bij de totstandkoming van de schikking. Voor zover belanghebbende bedoelt te stellen dat de inspecteur op grond van het zorgvuldigheidsbeginsel en het beginsel van fair play gehouden is om bij de uitoefening van zijn heffingstaak rekening te houden met handelingen en uitlatingen van het openbaar ministerie, dient deze stelling evenzeer te worden verworpen, nu deze stelling geen steun vindt in het recht.

5.3. Partijen hebben zich ter zitting nader op het standpunt gesteld dat eerst op 23 november 2007 niet langer werd voldaan aan de voorwaarden en beperkingen voor de teruggaaf van BPM, zodat voor de berekening van de verschuldigde belasting van deze datum moet worden uitgegaan. Het Hof zal partijen hierin volgen. Ingevolge artikel 13a, derde en zevende lid, Wet BPM, gelezen in samenhang met artikel 10 Wet BPM en artikel 8, vijfde lid, Uitvoeringsregeling BPM, zoals deze bepalingen luidden op 23 november 2007, dient de verschuldigde BPM te worden vastgesteld op 63/100 x € 9.758 = € 6.147.

5.4. Niet meer in geschil is dat de rechtbank na gegrondverklaring van het beroep ten onrechte geen vergoeding heeft toegekend voor de kosten van de bezwaarfase en dat deze kosten moeten worden vastgesteld op € 161 (beroepsmatige bijstand voor indienen van het bezwaarschrift). Het Hof zal partijen hier in volgen.

Slotsom

5.5. De slotsom is dat het hoger beroep gegrond is. De uitspraak van de rechtbank dient te worden vernietigd.

6. Kosten

Het Hof acht termen aanwezig voor een kostenveroordeling op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. De voor vergoeding in aanmerking komende kosten zijn opgenomen in artikel 1 van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: het Besluit)

Voor het onderhavige geval zijn dat de in onderdeel a vermelde kosten van door een derde beroepsmatige verleende rechtsbijstand. Ingevolge artikel 2, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van het Besluit stelt het Hof het bedrag van deze kosten overeenkomstig het in de bijlage bij het Besluit opgenomen tarief op: 2 (beroepschrift en bijwonen zitting) x € 437 x 1 (wegingsfactor) = € 874.

7. Beslissing

De uitspraak is gedaan door mrs. B.A. van Brummelen, voorzitter, E.M. Vrouwenvelder en J.P.F. Slijpen, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. Bosch, als griffier. De beslissing is op 8 september 2011 in het openbaar uitgesproken.