Gerechtshof Amsterdam, 20-10-2011, BU1576, 10-00167

GERECHTSHOF AMSTERDAM

kenmerk P10/00167

20 oktober 2011

X te Z, belanghebbende,

gemachtigde mr. R. Zilver,

de inspecteur van de Belastingdienst/Amsterdam,

de inspecteur,

1.1. De inspecteur heeft met dagtekening 26 oktober 1994 aan belanghebbende voor het jaar 1991 een aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen van f 150.000. De verschuldigde belasting ad f 73.846 werd verhoogd met een boete van f 1.000.

Bij brief van 14 februari 2000 diende A namens belanghebbende bezwaar in tegen de aanslag.

Bij brief van 9 februari 2009 heeft de inspecteur medegedeeld dat de brief van 14 februari 2009 niet kon worden gekwalificeerd als een bezwaarschrift.

1.2. Belanghebbende diende tegen de brief van 9 februari 2009 een beroepschrift in bij de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank).

Bij uitspraak van 28 januari 2010, verzonden op 1 februari 2010, heeft de rechtbank het door belanghebbende ingestelde beroep niet-ontvankelijk verklaard.

1.3. Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 15 maart 2010, aangevuld bij brief van 9 april 2010. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend en daarbij incidenteel hoger beroep ingesteld.

Belanghebbende heeft bij brief van 22 juni 2010 op het incidenteel hoger beroep gereageerd.

2.2. Bij brief van 23 december 1999 richtte mr. B, advocaat te P, zich tot de inspecteur. In deze brief is, voor zover hier van belang, vermeld:

“Onder cliënt, (…) (belanghebbende), wonende aan de C-straat 0 te Q, werd in het kader van een strafzaak een aanzienlijk geldbedrag in beslag genomen. Het onderhavige bedrag behoort toe aan de vader van cliënt.

Bij brief d.d. 14 oktober jl. werd hem door de Politie […] medegedeeld dat hij voornoemd bedrag aldaar zou kunnen ophalen. Ter plaatse werd hem evenwel medegedeeld dat hij het bedrag niet zou ontvangen. Het geld werd aan de Belastingdienst overgemaakt, aangezien cliënt bij uw dienst een openstaand nog te betalen saldo zou hebben ter grootte van circa f. 70.000.

Cliënt deelde mij evenwel mede zich niet bewust te zijn van het feit dat hij nog geld zou dienen te betalen aan uw dienst.

Gaarne moge ik u dan ook verzoeken mij mede te delen of cliënt een bedrag bij uw dienst heeft openstaan en zo ja, of u door middel van een specificatie aan kunt geven uit welke bestanddelen deze schuld is opgebouwd.”

2.3. De ontvanger deelde B bij brief van 24 december 1999, voor zover hier van belang, mede:

“Ten laste van (…) (belanghebbende) staat de volgende fiscale schuld nog open:

- inkomstenbelasting 1991, […], belasting f 73.846,00, vervolgingskosten f 4.093,29 en f 12.200,00 invorderingsrente”

2.4. Het Hof neemt hier over hetgeen is vermeld in onderdelen 2.2 tot en met 2.6 van de uitspraak van de rechtbank:

“2.2. Met dagtekening 14 februari 2000 heeft A een brief gestuurd naar de “Belastingdienst Amsterdam, Afdeling Inkomstenbelasting”. In deze brief is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

“(…)

Inkomstenbelasting 1991

Betreft : [Belanghebbende]

(…)

Cliënt heeft nimmer iets vernomen van een openstaande schuld over 1991. En volgens hem is het onmogelijk, aangezien hij in de periode waarover deze aanslag is opgelegd hij niet heeft gewerkt, noch als zelfstandige, noch in loondienst.

(…)

Maar cliënt heeft mij verzocht voor hem en namens hem bezwaar te maken tegen de opgelegde aanslag.

(…)”

2.3. Verweerder (Hof: de inspecteur) heeft met dagtekening 7 april 2000 een brief aan A gestuurd. In deze brief is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

“ Op 14 februari 2000 heeft u een brief gestuurd met een verzoek namens uw cliënt [belanghebbende]. Op 20 maart 2000 heb ik u telefonisch gesproken en heb ik u verzocht mij een machtiging te sturen waaruit blijkt dat en in hoeverre [belanghebbende] u machtigt.

Thans blijkt dat ik nog steeds niets van u heb ontvangen, ik vraag mij af wat hier de reden van is. Ik kan uw brief, c.q. verzoek, dan ook niet in behandeling nemen.

Wellicht ten overvloede wijs ik u erop dat de termijn waarbinnen bezwaar kan worden gemaakt reeds lang verstreken is.”

2.4. B , voormalig advocaat van eiser (Hof: belanghebbende), heeft met dagtekening 11 mei 2000 een brief naar verweerder gestuurd. In deze brief is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

“(…)

Bij brief d.d. 24 december 1999 heeft u zonder enige nadere onderbouwing aangegeven dat uw dienst een aantal vorderingen op cliënt zou hebben.

Cliënt betwist een en ander en wenst zo spoedig mogelijk stukken te ontvangen waaruit de juistheid van de vordering zou moeten blijken. Indien mogelijk zal ik alsdan mogelijkerwijs een bezwaarschrift indienen.

(…)

Tenslotte deel ik u mede dat ik middels de boekhouder van cliënt afschrift heb ontvangen van zijn brief aan uw Dienst d.d. 14 februari 2000. Op vorenbedoeld schrijven heeft u nog niet gereageerd.

(…)”

2.5. Op 12 mei 2000 stuurt de ontvanger de volgende fax naar B.

“(…)

Uw fax van 11 mei 2000 heb ik ontvangen. Als bijlage treft u aan een brief van mijn collega mevrouw D waarin zij verzoekt om een machtiging. Heer A blijkt, ook telefonisch, onbereikbaar.

(…)”

2.6. Met dagtekening 29 januari 2009 stuurt R. Zilver, gemachtigde van eiser, een brief naar de Belastingdienst. In deze brief is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

“(…)

Uit door mij ontvangen stukken blijkt dat namens cliënt door de heer A bezwaar is gemaakt tegen aan cliënt opgelegd aanslag inkomstenbelasting 1991 met nummer […]. Cliënt deelde mij mede dat op het bezwaar nog geen uitspraak is gedaan en dat hij ook niet is gehoord dienaangaande.

Aangezien ik tevens heb vernomen dat u degene bent geweest die vermeld bezwaar behandelT, wend ik mij tot u met het verzoek cliënt alsnog te horen in deze.(…)””

De rechtbank heeft belanghebbendes beroep niet-ontvankelijk verklaard waarbij zij, voor zover hier van belang, heeft overwogen:

“4.4.1. De rechtbank overweegt als volgt. In de brief van 14 februari 2000 heeft A met zoveel woorden aangegeven dat hij namens eiser bezwaar maakt tegen de aanslag IB/PVV 1991. De brief van A diende dan ook te worden opgevat als een namens eiser ingediende bezwaarschrift tegen de betreffende aanslag en beschikking. Ingevolge artikel 2:1 van de Awb kon de Belastingdienst van A wel een machtiging verlangen.

Uit hetgeen is vermeld onder 2.3 tot en met 2.5 blijkt dat A geen machtiging heeft overgelegd. Het niet overleggen van een machtiging heeft, anders dan verweerder meent, niet tot gevolg dat verweerder geen uitspraak op bezwaar behoeft te doen. Verweerder diende in dit geval, gelet op de artikelen 2:1 en 6:6 van de Awb in onderlinge samenhang bezien, het namens eiser ingediende bezwaarschrift bij voor beroep vatbare beschikking niet-ontvankelijk te verklaren. Gelet op het voorgaande is de rechtbank dan ook van oordeel dat verweerder ten onrechte geen uitspraak op bezwaar heeft gedaan.

4.4.2. De verwijzing van verweerder naar het arrest van de Hoge Raad van 14 februari 2003, nr. 37063, V-N 2003/11.5 leidt niet tot een andere conclusie nu de feiten in het voorliggende geval voorshands niet op een lijn kunnen worden gesteld met de feiten in het arrest daar de gemachtigde in het betreffende arrest, anders dan in casu, met zoveel woorden had aangegeven dat hij geen gemachtigde was.

4.5. Nu verweerder ten onrechte geen uitspraak op bezwaar heeft gedaan is ter beoordeling van de ontvankelijkheid van het beroep van belang de brief van 7 april 2000 van verweerder te kwalificeren. De rechtbank is van oordeel dat die brief gelet op de daarin opgenomen tekst: ‘ik kan uw brief, c.q. verzoek, dan ook niet in behandeling nemen’, moet worden aangemerkt als een schriftelijke weigering een besluit te nemen in de zin van artikel 6:2, aanhef en onderdeel a, van de Awb (tekst 2000). Een dergelijke weigering moet worden gelijkgesteld met een afwijzende uitspraak, zodat belanghebbende hiertegen beroep kan instellen op grond van artikel 8:1 van de Awb in verband met artikel 26, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (tekst 2000).

4.6. Eiser had derhalve gelet op de toepasselijke termijnen binnen zes weken na de brief van 7 april 2000 beroep dienen in te stellen bij (toen) het gerechtshof. Het beroep is echter pas ingesteld op 23 maart 2009.

Op grond van artikel 6:11 van de Awb blijft ten aanzien van een na de termijn ingediend beroepschrift niet-ontvankelijkverklaring op grond daarvan achterwege, indien redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat de indiener in verzuim is geweest. Het in artikel 6:11 van de Awb bepaalde impliceert dat het aan de indiener van het beroep is om feiten die kunnen leiden tot verschoonbaarheid van een termijnoverschrijding te stellen en zonodig aannemelijk te maken.

Eiser heeft daartoe slechts gesteld dat hij met bovengenoemde afhandeling van het bezwaarschrift niet bekend was. Het bezwaarschrift is echter ingediend door een gemachtigde, die blijkens hetgeen eiser ter zitting heeft verklaard ook door hem was gemachtigd. Niet gesteld of gebleken is dat de gemachtigde de brief van 7 april 2000, die op grond van artikel 6:17 van de Awb aan hem is toegezonden, niet heeft ontvangen. Nu eiser A heeft gemachtigd, dient het achterwege blijven van enige reactie van de zijde van de gemachtigde en de termijnoverschrijding bij het instellen van het beroep voor rekening van eiser te blijven.”

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken. Voor het verhandelde ter zitting wordt verwezen naar het proces-verbaal van zitting.

Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de rechtbank, de uitspraak op bezwaar en de ambtshalve opgelegde aanslag.

De inspecteur concludeert primair tot bevestiging van de uitspraak van de rechtbank en subsidiair tot niet-ontvankelijkverklaring van het bezwaar.

6.6. De inspecteur heeft het standpunt ingenomen dat de brief van A van 14 februari 2000 niet als een bezwaarschrift is aan te merken omdat de vereiste machtiging ontbreekt. Hij heeft daarom geen uitspraak op bezwaar gedaan waardoor een voor beroep vatbare uitspraak op bezwaar ontbreekt. De rechtbank heeft daarom het beroep terecht niet-ontvankelijk verklaard.

Het Hof oordeelt als volgt. De omstandigheid dat de indiener van een bezwaar ook na een herhaald verzoek daartoe geen machtiging overlegt waarna de inspecteur concludeert dat het bezwaar door een onbevoegde is ingediend, ontslaat de inspecteur niet van de verplichting om het bezwaar op grond van dit standpunt niet-ontvankelijk te verklaren en daarbij een rechtsmiddelverwijzing op te nemen.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2. het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.