Gerechtshof Amsterdam, 05-04-2012, BW1501, 11/00596

GERECHTSHOF AMSTERDAM

kenmerk 11/00596

5 april 2012

de inspecteur van de Belastingdienst/Douane Noord/ kantoor Nijmegen,

tegen de uitspraak in de zaak no. AWB 09/4489 van de rechtbank Haarlem in het geding tussen

[X] B.V. te [Z], belanghebbende,

gemachtigde R.F.R. Hoekstra,

De rechtbank heeft in haar uitspraak de navolgende feiten vastgesteld. Belanghebbende wordt daarin aangeduid als ‘eiseres’, de inspecteur als ‘verweerder’.

“2.1. Eiseres heeft in de in geding zijnde periode 21 aangiften voor brengen in het vrije verkeer (hierna: de aangiften) gedaan in opdracht van [A] B.V. te [Q], onderdeel van de fiscale eenheid [B] Beheer B.V. Deze aangiften betreffen onder meer de invoer van zogenoemde “self inflatable matrassen” (hierna: de matrassen). De matrassen bestaan uit twee lagen gesloten doek met daartussen een laag open cell polyurethaan en een inlaatventiel voor lucht. Anders dan een traditioneel luchtbed lopen de matrassen, door het gebruikte materiaal, vanzelf vol met lucht. [A] B.V. importeert de matrassen sinds 1998. Eiseres heeft de matrassen in de (21) aangiften vrijwel steeds ingedeeld onder code 9404.2190 van de Gecombineerde Nomenclatuur (hierna: GN). Het verschuldigde tarief volgens deze code bedraagt 3,7%. Op de certificaten van oorsprong behorende bij de matrassen is in kolom 8 GN-post 6306 vermeld.

2.3. Op 12 februari 2002 heeft eiseres aangifte ten invoer voor de matrassen gedaan met toepassing van de GN-code 6306 4900. Naar aanleiding hiervan heeft zij bij brief van 1 mei 2002 een verzoek om teruggaaf ingediend, waarbij zij heeft verzocht om de matrassen in te delen in GN-code 9404 2190. Dit verzoek is door verweerder gehonoreerd bij ongedateerde beschikking. In deze beschikking is, voorzover hier van belang, vermeld:

“Na beoordeling van de bij het verzoek gevoegde stukken, monster, en na raadpleging van het bij de douane gebruikte geautomatiseerde systeem Sagitta en de boekwerken HBI deel 2

en 3 ben ik van mening dat de goederen tw matrassen opgevuld met polyurethaan, ingedeeld kunnen worden onder goederencode 9404.2190.00. belast met 3,7% aan douanerechten,

Beslissing op het verzoek om terugbetaling

Bovenstaande geeft mij aanleiding uw verzoek om terugbetaling op grond van artikel 236 van Verordening (EEG) nr. 2913/92 toe te wijzen.”

2.4. Verweerder heeft over de periode 1 januari 2001 tot en met 30 april 2003, welke periode thans niet in geding is, een controle uitgevoerd bij [A] B.V. Het rapport dat daarvan is opgemaakt is gedagtekend 20 oktober 2003. Ook in die periode zijn de matrassen door eiseres ingedeeld in GN-code 9404 2190. Naar aanleiding van dit onderzoek zijn geen correcties aangebracht op de door eiseres ter zake van de matrassen gehanteerde GN-code. Tot de stukken van het geding behoort een e-mail van 12 september 2003 van [C] (van [B] Beheer B.V.) aan [D] (van [A] B.V.) waarin, voor zover hier van belang, is vermeld:

“[D],

De controle door de medewerker van de douane zal vandaag op ons adres klaar zijn. Ik heb nog geen definitieve antwoorden, maar er zijn een drietal problemen:

A Self-inflating matjes

Deze worden tot dusver in het algemeen ingevoerd als matjes tegen een invoertarief van ruim 3%.

De douane twijfelt eraan en wil deze als luchtbedden zien en belasten met ruim 12%. Zowel in 2001 als in 2002 is er een keer een zending matjes als luchtbedden ingeklaard en afgerekend. De douane zal waarschijnlijk een monster willen nemen.

(…)”

De rechtbank heeft belanghebbendes beroep gegrond verklaard, waarbij zij, voor zover hier van belang, heeft overwogen:

“Ten aanzien van het verzoek ex artikel 236 van het CDW

4.1. Tussen partijen is niet in geschil dat de matrassen moeten worden ingedeeld in GN-code 6306 4900. Eiseres heeft de matrassen aangegeven onder GN-code 9404 2190 en daardoor te weinig douanerechten betaald. Derhalve is er in beginsel grond voor een boeking achteraf. Tot een boeking achteraf kan evenwel niet in alle gevallen worden overgegaan.

4.2. (…)

4.3. Eiseres stelt dat in het onderhavige geval sprake is van een vergissing als bedoeld in artikel 220, tweede lid, aanhef en onder b van het CDW op grond waarvan over moet worden gegaan tot terugbetaling als bedoeld in artikel 236 van het CDW. Verweerder voert aan dat geen sprake is van een vergissing jegens eiseres en, zo daarvan wel sprake zou zijn, eiseres die vergissing redelijkerwijze zelf had kunnen ontdekken.

4.4. Vooropgesteld zij dat terugbetaling ex artikel 236 van het CDW afhankelijk is gesteld van drie cumulatieve voorwaarden. Wanneer aan die drie voorwaarden is voldaan, kan de belastingschuldige aanspraak maken op niet-navordering c.q. terugbetaling. De rechtbank zal hierna beoordelen of aan deze drie voorwaarden is voldaan.

4.5. In de eerste plaats moet inning van de rechten achterwege zijn gebleven ten gevolge van een vergissing van de bevoegde douaneautoriteit. In dat verband wijst eiseres op de omstandigheid dat verweerder naar aanleiding van een door haar in mei 2002 ingediend teruggavenverzoek (zie 2.3) betreffende een import in een eerder tijdvak van gelijksoortige matrassen, heeft ingestemd met indeling in GN-code 9404 2190. In het licht van het feit dat partijen het erover eens zijn dat de matrassen moeten worden ingedeeld in GN-code 6306 4900, moet die instemming worden aangemerkt als een vergissing. De stelling van verweerder dat het hier geen actieve gedraging betreft omdat het product niet fysiek zou zijn opgenomen wordt verworpen nu uit het onder 2.3 vermelde citaat volgt dat verweerder, voorafgaand aan de beschikking, daarvan een monster heeft genomen. Verweerder heeft voorts de stelling van eiseres dat de beschikking betrekking heeft op matrassen als de onderhavige, niet langer betwist. Onder die omstandigheden moet de onder 2.3 bedoelde beschikking worden aangemerkt als een vergissing van de douaneautoriteiten.

4.6. In de tweede plaats moet de vergissing van de autoriteiten van dien aard zijn dat eiseres deze, ondanks haar beroepservaring en de door haar te betrachten zorgvuldigheid, redelijkerwijze niet kon ontdekken. Verweerder voert in dat kader aan dat de vergissing door eiseres ontdekt had kunnen worden nu de indeling van de matrassen niet complex is en in de desbetreffende oorsprongscertificaten de juiste GN-post vermelden. De rechtbank volgt verweerder hierin niet. Eiseres heeft onweersproken gesteld dat zij bij de indeling van de matrassen de BTI-database heeft geraadpleegd waarin Duitse en Zweedse BTI’s waren opgenomen waarbij, zo is tussen partijen niet in geschil, vergelijkbare matrassen waren ingedeeld in GN-code 9404 2190. Voorts staat vast dat de Nederlandse Douaneautoriteit in 2002 voor vergelijkbare matrassen ook BTI’s heeft afgegeven met indeling in GN-post 9404. Onder die omstandigheden kan niet worden gezegd dat eiseres de vergissing van verweerder redelijkerwijs had kunnen ontdekken. Dat in de oorsprongscertificaten de juiste GN-code stond vermeld doet daar niet aan af, aangezien een dergelijke vermelding niet leidend is bij de indeling van goederen. Steun voor haar oordeel vindt de rechtbank ook in het feit dat de indeling van de matrassen heeft geleid tot de indelingsverordening van de Europese Commissie van 8 juni 2007 (VO 652/2007). Tot het instellen van een indelingsverordening wordt alleen overgegaan als de indeling in de lidstaten niet uniform plaatsvindt. Uit de instelling van een indelingsverordening leidt de rechtbank af dat aantekening 1a bij hoofdstuk 94, onder meer inhoudende dat dit hoofdstuk geen luchtmatrassen omvat, niet zo duidelijk was als verweerder stelt in die zin dat daaruit klaarblijkelijk niet eenduidig viel af te leiden dat matrassen als de onderhavige, die zich vanzelf met lucht vullen zodra het ventiel wordt geopend, niet onder hoofdstuk 94 kunnen worden ingedeeld.

4.7. Ten derde moet eiseres voor zijn douaneaangifte aan alle voorschriften van de geldende regelgeving hebben voldaan. Een vereiste waarvan door verweerder niet is betwist dat het in deze zaak is vervuld.

4.8. Nu aan alle drie de voorwaarden is voldaan, is de rechtbank van oordeel dat eiseres recht heeft op teruggave van douanerechten ex artikel 236 van het CDW (vgl. Hof van Justitie van de Europese Unie 19 oktober 2000, nr. C-15/99, ‘Hans Sommer GmbH & Co.KG’). Het beroep met zaaknr. 09/4489 is gegrond.

Ten aanzien van het verzoek ex artikel 239 van het CDW

4.9. In artikel 239, eerste lid, van het CDW is, voor zover hier van belang, bepaald:

“1. Tot terugbetaling of kwijtschelding van de rechten bij invoer (…) kan ook worden overgegaan in de gevallen andere dan bedoeld in de artikelen 236, (…)”.

Als tot terugbetaling wordt overgegaan op grond van een geval bedoeld in artikel 236 van het CDW, zoals hier, wordt niet toegekomen aan terugbetaling op grond van artikel 239 van het CDW. Het beroep met zaaknr. 10/554 wordt daarom ongegrond verklaard.

4.10. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep met zaaknr. 09/4489 gegrond en het beroep met zaaknr. 10/554 ongegrond te worden verklaard.”

Het Hof:

- vernietigt de uitspraak van de rechtbank;

- verklaart het beroep ongegrond.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

1.. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2. het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.