Gerechtshof Amsterdam, 05-07-2012, BX1699, 09/00302 t/m 09/00306, 11/00298 t/m 11/00310 en 11/00336 t/m 11/00348

5 juli 2012

uitspraak van de vijfde enkelvoudige belastingkamer

op het onder kenmerk 09/00302 t/m 09/00306 ingeschreven hoger beroep van

en het incidenteel hoger beroep van

de inspecteur van de Belastingdienst/Utrecht-Gooi/kantoor Hilversum, de inspecteur,

tegen de uitspraak in de zaken met kenmerk AWB 07/5524, 07/5525 en 07/5531 t/m 07/5533 van 17 maart 2009 van de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank),

alsmede

op het onder kenmerk 11/00298 t/m 11/00310 ingeschreven hoger beroep van de inspecteur

en het onder kenmerk 11/00336 t/m 11/00348 ingeschreven hoger beroep van belanghebbende

tegen de uitspraak in de zaken met kenmerk AWB 06/3509, 06/3510, 07/5518 t/m 07/5523, 07/5526 t/m 07/5530 van de rechtbank van 10 maart 2011

in het geding tussen belanghebbende en de inspecteur.

1. Ontstaan en loop van het geding

1. Algemeen

1.1.1. De inspecteur heeft met dagtekening 31 mei 2003 aan belanghebbende navorderingsaanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (IB/PV) opgelegd voor de jaren 1991 tot en met 1999 en in de vermogensbelasting (VB) voor de jaren 1992 tot en met 2000. In de navorderingsaanslagen IB/PV voor de jaren 1991 tot en met 1997 en VB voor de jaren 1992 t/m 1998 zijn verhogingen van 100% begrepen, waarvan geen kwijtschelding is verleend. Ter zake van de voor de latere jaren opgelegde navorderingsaanslagen zijn beschikkingen genomen waarbij een boete is opgelegd ter grootte van 100% van de nagevorderde belasting.

1.1.2. De inspecteur heeft het bezwaar tegen de navorderingsaanslagen, de kwijtscheldingsbesluiten en de boetebeschikkingen bij in één geschrift vervatte uitspraken, gedagtekend 6 februari 2006 ongegrond verklaard.

1.2. Uitspraak van de rechtbank van 17 maart 2009

1.2.2. Het tegen deze uitspraak door belanghebbende ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 24 april 2009 en aangevuld bij brief van 23 juni 2009.

1.2.3. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend en daarbij incidenteel hoger beroep ingesteld.

1.2.4. Belanghebbende heeft het incidenteel hoger beroep beantwoord.

1.2.5. Bij brief van 19 mei 2011 heeft de gemachtigde nadere stukken ingezonden, waarvan een afschrift aan de inspecteur is gezonden.

1.2.6. Van het verhandelde ter zitting van 7 juni 2011 is een proces-verbaal opgemaakt dat bij brief van 17 juni 2011 naar partijen is gezonden.

1.3. Uitspraak van de rechtbank van 10 maart 2011

1.3.1. Het beroep tegen de uitspraken op bezwaar inzake de navorderingsaanslagen IB/PV voor de jaren 1991 t/m 1997, alsmede VB voor de jaren 1992 t/m 1997 en de daarbij genomen kwijtscheldingsbesluiten is bij de rechtbank ingeschreven onder kenmerk AWB 06/3509. 06/3510, 07/5518 t/m 07/5523 en 07/5526 t/m 07/5530. In dit beroep heeft de rechtbank uitspraak gedaan op 10 maart 2011. In deze uitspraak is het beroep gegrond verklaard, zijn de daarbij bestreden uitspraken op bezwaar vernietigd en zijn de navorderingsaanslagen IB/PV voor de jaren 1996 en 1997 vernietigd. Voorts is de inspecteur opgedragen de overige navorderingsaanslagen te verminderen met inachtneming van het overwogene onder 4.17, 4.22 en 4.23 van de uitspraak van de rechtbank, en – naar het Hof verstaat – kwijtschelding te verlenen van 25% van de in de navorderingsaanslagen begrepen verhogingen.

1.3.2. Het tegen deze uitspraak door de inspecteur ingestelde hoger beroep, ingeschreven onder kenmerk 11/00298 t/m 11/00310, is bij het Hof ingekomen op 13 april 2011 en aangevuld bij brief van 10 mei 2011.

1.3.3. Het tegen deze uitspraak door belanghebbende ingestelde hoger beroep, ingeschreven onder kenmerk 11/00336 t/m 11/00348, is bij het Hof ingekomen op 19 april 2011 en aangevuld bij brief van 6 juli 2011.

1.4.1. Bij brief van 27 december 2011 heeft de gemachtigde nadere stukken ingezonden. Deze zijn in enkelvoud ingebracht voor alle hiervoor genoemde beroepen gezamenlijk en in afschrift verstrekt aan de wederpartij.

1.4.2. De eerste meervoudige belastingkamer heeft de hogere beroepen ter verdere behandeling verwezen naar een enkelvoudige belastingkamer.

1.4.3. Het onderzoek ter zitting van de vijfde enkelvoudige belastingkamer heeft plaatsgevonden op 18 januari 2012. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

2. Feiten

2.1. Van de door de rechtbank in de uitspraak van 10 maart 2011 vastgestelde feiten neemt het Hof de volgende feiten over (belanghebbende wordt daarin aangeduid als ‘eiser’, de inspecteur als ‘verweerder’):

"2.2. Op 27 oktober 2000 hebben de Belgische autoriteiten (…) gegevens, afkomstig van de KB-Lux op basis van de EG-Richtlijn van 19 december 1977 (77/799/EEG) in het kader van een spontane uitwisseling van inlichtingen aan het Nederlandse ministerie van Financiën verstrekt. (…)

2.4. Naar aanleiding van deze informatie heeft verweerder onder verwijzing naar de inlichtingenplicht van artikel 47, eerste lid, aanhef en onder a, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: de Awr) op 25 januari 2002 schriftelijk aan eiser gevraagd een verklaring met betrekking tot door hem aangehouden buitenlandse bankrekeningen in te vullen en terug te sturen.

2.5. Eiser heeft op 7 februari 2002 – voor zover hier van belang – door invulling van die verklaring aan verweerder opgegeven houder te zijn (geweest) van een in het buitenland aangehouden bankrekening in Luxemburg bij KB-Lux. Het door eiser verstrekte rekeningnummer is 56 [123456]-34 en als jaar van opening wordt vermeld 1993. Achter dit jaartal heeft eiser een vraagteken geplaatst. Daarnaast vermeldt hij, met als jaartal van opening 1999, ook voorzien van een vraagteken, een bankrekening bij de Gottard Bank in Zwitserland. Verder heeft eiser in deze opgave vermeld dat hij nadere gegevens heeft opgevraagd bij de bank.

2.6. Bij brief van 11 februari 2002 heeft verweerder, wederom onder verwijzing naar artikel 47 Awr, vervolgvragen met betrekking tot de rekeningen gesteld, waaronder de vraag op welke wijze bedragen zijn gestort of overgemaakt en overgeboekt of opgenomen. Voorts heeft verweerder gevraagd (afschriften van) op de rekeningen betrekking hebbende documenten toe te zenden.

2.10. Bij kennisgeving van 25 april 2003 heeft verweerder aan eiser aangekondigd de navorderingsaanslagen ib/pvv over de jaren 1991 tot en met 1999 en vb over de jaren 1992 tot en met 2000 op te leggen, alsmede vergrijpboetes van 100%. In een bijlage heeft verweerder de resultaten van de schatting van inkomsten en vermogens per jaar alsmede de belastingbedragen, heffingsrentebedragen en vergrijpboetes neergelegd.

2.11. Bij brief van 15 mei 2003 deelt verweerder aan eiser mee dat eiser niet op zijn kennisgeving van 25 april 2003 heeft gereageerd. In de brief deelt verweerder voorts mee de aanslagen op te leggen. Hij deelt ook mee dat de aanslagbiljetten kunnen afwijken van de brief van 25 april 2003. Bij de mededeling treft eiser, zo schrijft verweerder, aanslagbiljetten aan. De ontbrekende aanslagbiljetten zijn, zo schrijft verweerder, geautomatiseerd aangemaakt en worden apart toegezonden. (…)

2.2. Het Hof voegt hieraan nog de volgende feiten toe.

2.2.3. De navorderingsaanslagen zijn, met uitzondering van de IB/PV voor het jaar 1997, vastgesteld in overeenstemming met voormelde gegevens. Tegelijk met de vaststelling van de navorderingsaanslagen zijn de in geschil zijnde kwijtscheldingsbesluiten en boetebeschikkingen genomen.

2.2.4. Tot de gedingstukken in eerste aanleg behoren fotokopieën van de navorderingsaanslagbiljetten IB/PV voor de jaren 1991 t/m 1995 en VB voor alle jaren.

2.2.5. Van de navorderingsaanslagen IB/PV voor de jaren 1996, 1997, 1998 en 1999 heeft de inspecteur in eerste aanleg zogenoemde schermprinten overgelegd. Blijkens de schermprint voor het jaar 1997 is een boete opgelegd ter grootte van ƒ 21.731.

2.2.8. In de aanvulling op het door belanghebbende ingestelde hogere beroep onder kenmerk 11/00336 t/m 11/00348 heeft de gemachtigde er onder meer op gewezen dat in het proces-verbaal van het verhandelde ter zitting van 7 juni 2011 ten onrechte is opgenomen dat het Hof met toestemming van de gemachtigde stukken heeft ingezien en dat ten onrechte is vermeld dat de inspecteur ‘errata op de Amsterdamse versie van het Draaiboek en de Nieuwsbrieven’ heeft overgelegd en dat de ‘errata’ door de inspecteur zijn gevoegd bij zijn verweerschrift in deze hogere beroepen. Ter zitting van 18 januari 2012 heeft het lid van de belastingkamer partijen erop gewezen dat de passage over het met toestemming van de gemachtigde inzien van stukken moet worden geacht te zijn verwijderd.

3. Geschil in hoger beroep

Met inachtneming van het voorgaande is in de onderhavige door belanghebbende ingestelde hogere beroepen het volgende in geschil:

3.2. de vraag of de navorderingsaanslagen IB/PV voor de jaren 1996 tot en met 1999 bekend zijn gemaakt,

3.3. de vraag over welke periode belanghebbende de KB-Luxrekeningen heeft aangehouden en de vraag of artikel 27e AWR van toepassing is,

3.4. de vraag of de verhogingen en boeten terecht en tot het juiste percentage zijn opgelegd,

3.5. de vraag of de voor de behandeling van belastingzaken redelijkerwijs in aanmerking te nemen termijn is overschreden en

3.6. de vraag of recht bestaat op een integrale proceskostenvergoeding.

3.7. In het door de inspecteur ingestelde incidentele hoger beroep is als grief aangevoerd dat de rechtbank de verhogingen en boeten met niet meer dan 20% had mogen kwijtschelden onderscheidenlijk verminderen.

3.8. In het door de inspecteur ingestelde principale hoger beroep is de onder 3.7 opgenomen grief herhaald en is daaraan toegevoegd de grief dat de rechtbank de navorderingsaanslagen IB/PV voor de jaren 1996 en 1997 ten onrechte heeft vernietigd.

4. Beoordeling van het geschil

Overwegingen met betrekking tot de enkelvoudige belasting

4.1. Algemeen

Voor een beoordeling van hetgeen belanghebbende heeft aangevoerd met betrekking tot onder 3.1 genoemde algemene punten, waaronder zijn betoog over het al dan niet verplicht bewaren van gegevens, over het bij de schatting gemaakte onderscheid tussen particulieren en ondernemers en over het bij de schatting gemaakte onderscheid tussen de op de fotokopieën vermelde saldi tot ƒ 500.000 enerzijds en hogere saldi anderzijds, verwijst het Hof naar de onder 3.1 vermelde uitspraak van 2 juli 2009.

4.2. Bekendmaking navorderingsaanslagen

4.2.1. In zijn beroep in eerste aanleg heeft belanghebbende grieven aangevoerd aangaande de bekendmaking van de navorderingsaanslagen IB/PV voor de jaren 1996 t/m 1999, inhoudende dat deze niet zijn ontvangen en mitsdien niet zijn verzonden. In hoger beroep zijn deze grieven herhaald.

4.2.3. Deze grieven hebben in de uitspraak van de rechtbank van 10 maart 2011 geleid tot het oordeel dat de inspecteur niet heeft voldaan aan de op hem rustende last te bewijzen dat de navorderingsaanslagen zijn bekend gemaakt overeenkomstig de ingevolge artikel 3:41, lid 1, Awb in samenhang met artikel 8, lid 1, Invorderingswet 1990 geldende voorschriften, waaraan de rechtbank de conclusie heeft verbonden dat tussen partijen in dat geval niet in geschil is dat deze navorderingsaanslagen dienen te worden vernietigd.

4.3. Periode waarin de rekeningen werden gehouden en artikel 27e AWR

4.3.2. De inspecteur heeft nadrukkelijk gesteld, en het Hof acht dit inmiddels ook van algemene bekendheid dat de KB-Luxbank op verzoek van rekeninghouders volledige gegevens over het verloop van door hen gehouden rekeningen verstrekt tot maximaal 10 jaar terug, te rekenen vanaf het jaar waarin het verzoek wordt gedaan. Voor de stelling van belanghebbende dat de KB-Luxbank niet voor een tweede keer gegevens verstrekt is - mede gelet op de betwisting daarvan door de inspecteur - geen onderbouwing gegeven. Nu de inspecteur belanghebbende voor het eerst bij brief van 25 januari 2002 heeft verzocht gegevens over door hem gehouden buitenlandse bankrekeningen te verstrekken en bij brief van 11 februari 2002 heeft verzocht (afschriften van) de op die rekeningen betrekking hebbende documenten toe te zenden, had belanghebbende bijna 2 jaar de tijd deze gegevens en documenten op te vragen om aldus zijn stelling, dat hij deze rekeningen alleen in het jaar 1994 heeft aangehouden, te onderbouwen.

4.3.3. Voorts had belanghebbende tot in 2004 bij de KB-Luxbank kunnen vragen om afschriften, waaruit de door hem gestelde bijschrijving vanaf en terugboeking naar in Nederland aangegeven bankrekeningen konden blijken.

4.3.4. Nu belanghebbende van geen van deze mogelijkheden gebruik heeft gemaakt, kan niet geoordeeld worden dat hij redelijkerwijs niet over die gegevens kon beschikken. Aan het desondanks weigeren deze gegevens te verstrekken mocht de inspecteur de conclusie verbinden dat de rekeningen werden gehouden gedurende de gehele door hem in aanmerking genomen periode. Het Hof verwijst hierbij naar rechtsoverweging 4.3.1 in het arrest van de Hoge Raad van 15 april 2011, LJN BN6324. Bovendien, zo heeft de inspecteur onweersproken gesteld, is de KB-Luxbank bereid om op verzoek van de rekeninghouders gegevens over het openen en opheffen van rekeningen te verstrekken, ook als het jaar van opening/opheffing buiten de in 4.3.2 bedoelde 10-jaarstermijn lag. Belanghebbende heeft ook van deze mogelijkheid geen gebruik gemaakt.

4.3.5. Ter zitting van 18 januari 2012 heeft de gemachtigde opgemerkt dat waar hij over in Nederland aangegeven rekeningen spreekt, hij geen rekeningen bij in Nederland gevestigde banken bedoelt, maar rekeningen bij buitenlandse banken, waarop in Nederlandse valuta gelden zijn gestort. Het Hof gaat hieraan voorbij, reeds omdat deze opmerking zich niet verdraagt met de eveneens ingenomen stelling dat de inspecteur de mogelijkheid heeft gehad bij de banken te informeren naar mutaties op de bankrekeningen ten name van belanghebbende. Deze laatste stelling wordt in dit kader overigens verworpen, nu het aan belanghebbende is om te voldoen aan een door de inspecteur gedaan verzoek gegevens te verstrekken.

4.3.6. Ingevolge artikel 49 AWR dienen de gevraagde gegevens duidelijk, stellig en zonder voorbehoud te worden verstrekt binnen een door de inspecteur te stellen termijn. Nu vaststaat dat belanghebbende hier niet aan heeft voldaan, gebiedt artikel 27e AWR de rechter het beroep ongegrond te verklaren tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraak op bezwaar onjuist is. De rechtbank heeft dit artikel dan ook terecht toegepast.

4.3.7. Belanghebbende heeft verwezen naar een in hoger beroep ingezonden, onder 2.2.8 aangehaalde, verklaring van de heer [A]. Hoewel de geloofwaardigheid van deze verklaring niet in twijfel wordt getrokken, kan deze belanghebbende niet baten. Een in het kader van een bepaalde zakelijke transactie gegeven advies een rekening in het buitenland te openen, staat immers geheel los van de mogelijkheid dat reeds eerder een rekening in het buitenland was geopend op grond van andere overwegingen.

Slotsom met betrekking tot de enkelvoudige belasting

4.4.1. De rechtbank heeft in de uitspraak van 10 maart 2011 de navorderingsaanslagen IB/PV voor de jaren 1996 en 1997 ten onrechte vernietigd. Het daartegen ingestelde hogere beroep van de inspecteur is mitsdien gegrond.

4.4.2. De rechtbank heeft in zijn uitspraak van 17 maart 2009 geoordeeld dat de schatting van de correcties door de inspecteur redelijk was en het tegen de enkelvoudige belasting gerichte beroep ongegrond verklaard. Gelet op het in de nadien gedane uitspraak van dit Hof van 2 juli 2009 opgenomen oordeel over die schatting, zoals vermeld onder 3.1, dient deze uitspraak te worden vernietigd. Het daartegen ingestelde hogere beroep van belanghebbende is mitsdien gegrond.

4.4.3.1. De rechtbank heeft in zijn uitspraak van 10 maart 2011 het oordeel van het Hof over de schatting in het kader van het Rekeningenproject overgenomen en de inspecteur opgedragen de navorderingsaanslagen met inachtneming van dit oordeel te verminderen. Hoewel artikel 8:72, lid 4, eerste volzin, Awb een beslissing als door de rechtbank in zijn uitspraak van 10 maart 2011 genomen mogelijk maakt, wordt deze mogelijkheid in de belastingrechtspraak niet dan wel bij hoge uitzondering toegepast. Deze mogelijkheid verdraagt zich immers niet met de in die rechtspraak geldende leer van de devolutieve werking van het beroep, inhoudende dat de rechter in zijn uitspraak beslist zoals de inspecteur bij de uitspraak op bezwaar had behoren te doen. Het Hof zal de zaak alsnog zelf afdoen door de beslissing inzake de navorderingsaanslagen VB aan te houden op de hierna onder 4.4.3.2 aangegeven gronden en door de navorderingsaanslagen IB/PV als volgt te verminderen (de bedragen zijn vermeld in guldens):

4.4.3.3. De omstandigheid dat het Hof de vermindering van de navorderingsaanslagen IB/PV en de vermindering van de aan de navorderingsaanslagen VB ten grondslag liggende correcties zelf vaststelt en daarmee afwijkt van de beslissing van de rechtbank in zijn uitspraak van 10 maart 2011 om deze berekeningen door de inspecteur te laten uitvoeren, is geen reden voor gegrondverklaring van het hoger beroep van belanghebbende tegen deze uitspraak, aangezien dit in beginsel voor de hoogte van de vermindering geen verschil maakt.

Overwegingen met betrekking tot de boeten

4.5.1.4. Nu de rechtbankuitspraken dateren van vóór 15 april 2011 gaat het Hof voorbij aan de in die uitspraken gegeven motivering voor de handhaving van de boeten.

4.5.1.7. Vaststaat dat belanghebbende op 31 januari 1994 rekeningen bij de KB-Luxbank had. Uit de fotokopieën van de microfiches blijkt dat het saldo op deze rekeningen op die datum ruim ƒ 65.000 bedroeg. Belanghebbende heeft in de verklaring, vermeld in de uitspraak van de rechtbank van 10 maart 2011 onder 2.5, als jaar van opening van de rekeningen het jaar 1993 vermeld, zij het met toevoeging van een vraagteken. Voorts wordt in de onder 2.2.6 aangehaalde verklaring van [A] melding gemaakt van een ‘Luxemburg/België plan’ uit 1993, waartoe belanghebbende is geadviseerd een rekening te openen bij een Luxemburgse bank. Uit deze bewijsmiddelen vloeit een zodanige verdenking ten nadele van belanghebbende voort, dat die vraagt om een uitleg van zijn kant. Deze uitleg heeft hij niet althans onvoldoende gegeven. Het Hof acht dan ook aannemelijk dat belanghebbende reeds in de loop van 1993 over de rekeningen bij de KB-Luxbank beschikte, daarop toen een bedrag heeft gestort van ongeveer ƒ 65.000 en daaruit ook reeds in dat jaar rente heeft genoten.

4.5.1.8. In de verklaring van de gemachtigde, vermeld in de uitspraak van de rechtbank van 10 maart 2011 onder 2.7, stelt hij dat de rekening volgens belanghebbende vrij snel na de storting weer leeg is geraakt. De onder 2.2.6 aangehaalde verklaring van [A] houdt in dat begin 1995 definitief is afgezien van voortzetting van de geplande activiteiten in Luxemburg. Ook hieruit vloeit wat betreft het jaar 1995 een zodanige verdenking ten nadele van belanghebbende voort, dat die vraagt om een uitleg van zijn kant. Deze uitleg heeft hij niet althans onvoldoende gegeven. Het Hof acht dan ook aannemelijk dat de rekeningen van belanghebbende bij de KB-Luxbank ook in 1995 nog enige tijd hebben bestaan en dat hij ook in dat jaar daaruit nog rente heeft genoten.

4.5.1.9. Het Hof acht de inspecteur er niet in geslaagd voldoende overtuigend te bewijzen dat belanghebbende voor de IB/PV voor de jaren 1991 en 1992 en 1996 tot en met 1999 en voor de VB voor de jaren 1992 en 1993 en 1996 tot en met 2000 een beboetbaar feit heeft begaan. De gegevens op de fotokopieën van de microfiches zijn in zoverre niet bruikbaar voor beboetingsdoeleinden. Het op die fotokopieën vermelde saldo is niet zodanig hoog, dat moet worden aangenomen dat ook vóór 1993 of na 1995 een saldo aanwezig moet zijn geweest. Daarbij is mede van belang dat het hier gaat om zichtrekeningen (en dus niet om beleggingsrekeningen), waarover belanghebbende geloofwaardig heeft gesteld dat zij dienden voor het zo nodig doen van betalingen vanwege zakelijke transacties.

4.5.1.10. Voorts heeft belanghebbende in de verklaring, vermeld in de uitspraak van de rechtbank van 10 maart 2011 onder 2.5 ingevuld dat hij in Zwitserland een bankrekening had in het jaar 1999, maar nadien heeft de gemachtigde, in zijn brief aan de inspecteur van 16 augustus 2002, het bestaan van die rekening ontkend, zodat daarover geen zekerheid is te verkrijgen. Het Hof zal dan ook de eventuele aanwezigheid van deze rekening buiten beschouwing laten.

4.5.1.11. De inspecteur heeft onweersproken gesteld dat belanghebbende in zijn aangiften voor de IB/PV geen rente uit KB-Luxrekeningen heeft vermeld en dat hij de rentevrijstelling voor alle onderhavige jaren heeft gebruikt en dat uit de gedane aangiften volgt dat de voor de vermogensbelasting geldende vrijstellingen eveneens zijn gebruikt. Dit brengt mee dat elke gulden niet aangegeven doch wel genoten rente en elke gulden niet aangegeven doch wel aangehouden vermogen ertoe heeft geleid dat te weinig belasting is geheven, gelijk de inspecteur heeft aangevoerd.

4.5.1.12. Belanghebbende heeft bankrekeningen geopend in een land met een bankgeheim. Het Hof acht aannemelijk dat belanghebbende die rekeningen heeft geopend teneinde de inkomsten en het vermogen buiten het zicht van de fiscus te houden. In dat geval is het aan zijn opzet te wijten dat aanvankelijk te weinig belasting is geheven.

4.5.1.13. Gelet op het hiervoor overwogene acht het Hof bewezen dat uit het door belanghebbende bij de KB-Luxbank aangehouden tegoed in de jaren 1993, 1994 en 1995 belastbare rente is genoten en dat over dit tegoed op 1 januari van de jaren 1994 en 1995 vermogensbelasting is verschuldigd.

4.5.1.14. Op grond van het vorenoverwogene acht het Hof de inspecteur erin geslaagd aannemelijk te maken dat belanghebbende op de zojuist vermelde data en in de zojuist vermelde jaren niet aangegeven vermogen heeft gehouden en daaruit niet aangegeven rente heeft genoten, dat dit voor de jaren 1993 en 1995 ertoe heeft geleid dat te weinig VB en IB/PV is geheven en dat dit aan opzet van belanghebbende is te wijten. Voor het jaar 1994 kan evenwel niet worden gezegd dat de weinig IB/PV is geheven, aangezien de voor dat jaar opgelegde navorderingsaanslag IB/PV dient te worden vernietigd (zie 4.4.3.1).

4.5.2. De hoogte van de boeten

4.5.2.1. Ingeval van ‘opzet’ bedraagt de boete 50%, tenzij sprake is van strafverzwarende omstandigheden als bedoeld in § 43 van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998 (in de tot 1 januari 2009 geldende tekst) in welk geval de boete tot 100% kan worden verhoogd. Evenvermelde paragraaf noemt als strafverzwarende omstandigheden listigheid, valsheid en samenspanning. De nadien geldende regelgeving leidt niet tot een voor belanghebbende gunstiger resultaat.

4.5.2.2. De inspecteur stelt dat het onderbrengen van gelden in een land met een bankgeheim een strafverzwarende omstandigheid is, als gevolg waarvan de boete wordt verhoogd tot 100%.

4.5.2.3. Het Hof acht aannemelijk dat belanghebbende een bankrekening heeft geopend in een land met een bankgeheim mede om de inkomsten daaruit op een listige wijze voor de inspecteur verborgen te houden. Reeds op grond van het voorgaande is het Hof van oordeel dat er sprake is van strafverzwarende omstandigheden en dat om die reden een boete van - in beginsel - 100% passend en geboden is.

4.5.2.4. Met betrekking tot de vraag of een boete passend en geboden is dient de rechter onder andere in aanmerking te nemen de wijze waarop de hoogte van de verschuldigde belasting is komen vast te staan, waaronder in voorkomende gevallen ook valt de omstandigheid dat artikel 27e AWR van toepassing is (Hoge Raad 18 januari 2008, LJN BC1962).

4.5.2.6. Ook de onderhavige navorderingsaanslagen zijn berekend op de wijze als bedoeld in het hiervoor geciteerde onderdeel 4.6.3 van het arrest van de Hoge Raad. Het Hof heeft in zijn aan dat arrest ten grondslag liggende uitspraak van 2 juli 2009 er geen blijk van gegeven dat het bij de beoordeling van de mate van kwijtschelding van de boete in verband met de toepassing van artikel 27e AWR rekening heeft gehouden met de door de Hoge Raad in 4.6.3 genoemde omstandigheid dat de schatting is gebaseerd op de hoogste correcties binnen de vergelijkingsgroep.

4.5.2.7. In zijn uitspraak van 2 juli 2009 heeft het Hof in onderdeel 5.7.2.6 in verband met de toepassing van artikel 27e AWR een kwijtschelding van 20% gerechtvaardigd geacht. Daarbij heeft het Hof van belang geacht dat de schatting tot stand is gekomen aan de hand van gegevens van derden en dat bij de schatting een grote onzekerheidsmarge in aanmerking is genomen. Het in dit verband gerechtvaardigd geachte kwijtscheldingspercentage van 20 is het resultaat van deze in samenhang en onderling verband te beschouwen omstandigheden. Dit resultaat wordt niet anders indien daarin ook betrokken wordt de omstandigheid dat de schatting is gebaseerd op de hoogste inkomenscorrecties binnen de vergelijkingsgroep. Gelet op de omstandigheden van het geval acht het Hof elk van de hieruit resulterende boeten een passende en ook geboden sanctie voor de begane vergrijpen.

4.5.2.8. De rechtbank heeft in haar uitspraak van 10 maart 2011 geoordeeld dat de toepassing van artikel 27e AWR leidt tot een matiging van de boeten met 15%. Hoewel het de rechtbank vrijstaat tot een zodanig oordeel te komen, ziet het Hof in de omstandigheid dat in de uitspraak van 2 juli 2009 en de daarop volgende uitspraken inzake het Rekeningenproject toepassing van artikel 27e AWR heeft geleid tot een matiging met 20% reden deze door de rechtbank toegepaste matiging te verhogen tot 20%.

4.5.2.9. Het Hof verwerpt de stelling van de gemachtigde dat belanghebbende in zijn verdediging geschaad zou zijn. Voor een op die grond te verlenen matiging van de boete is daarom geen reden. In hetgeen de gemachtigde overigens heeft aangevoerd, ziet het Hof evenmin reden voor een verdergaande matiging.

4.5.3. Overschrijding redelijke termijn

4.5.3.2. De door de inspecteur bedoelde uitgangspunten laten toe dat op grond van bijzondere omstandigheden de in die uitgangspunten opgenomen tabel buiten toepassing blijft. Dat zodanige omstandigheden zich in het onderhavige geval voordoen is gesteld noch gebleken. Het Hof past om die reden de tabel toe, hetgeen inhoudt dat de door de rechtbank verleende vermindering wordt beperkt tot 20% van de boeten zoals deze zijn gematigd in verband met het overwogene onder 4.5.2.7, hetgeen ertoe leidt dat boeten uiteindelijk worden beperkt tot 64% van de nagevorderde belasting.

Heffingsrente

4.6. Het beroep in eerste aanleg moet worden geacht mede te zijn gericht tegen de uitspraken van de inspecteur betreffende de gelijktijdig met de navorderingsaanslagen genomen beschikkingen inzake in rekening gebrachte heffingsrente (hierna ook: de beschikkingen heffingsrente). De rechtbank heeft over de juistheid van die beschikkingen geen beslissing genomen. Belanghebbende heeft geen afzonderlijke grieven tegen die beschikkingen aangevoerd. Ook anderszins is het Hof niet gebleken dat de heffingsrente in rekening is gebracht in strijd met de wettelijke bepalingen of enige andere rechtsregel. Derhalve bestaat geen aanleiding om de heffingsrente verder te verminderen dan overeenkomstig de vermindering van de navorderingsaanslagen.

Slotsom

5. Proceskosten

5.1. Het Hof acht termen aanwezig de inspecteur op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht te veroordelen tot vergoeding van de kosten die belanghebbende heeft moeten maken in verband met de onder 4.7 onder (a), (b) en (c) genoemde hoger beroepen. Voor een vergoeding van kosten die belanghebbende heeft moeten maken in het kader van het onder 4.7 onder (d) genoemde hoger beroep acht het Hof geen termen aanwezig.

5.2. De voor vergoeding in aanmerking komende kosten dienen te worden berekend op de voet van artikel 2, eerste lid, aanhef en onder a, van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: het Besluit). Belanghebbende heeft gesteld dat een integrale proceskostenvergoeding dient te worden verleend, waarmee hij kennelijk stelt dat er bijzondere omstandigheden zijn die het ingevolge artikel 2, lid 3, van het Besluit mogelijk maken af te wijken van het eerste lid. Het is aan belanghebbende om die omstandigheden aannemelijk te maken. Het Hof acht hem daarin niet geslaagd. Aan de door de gemachtigde in dat kader ingezonden nota’s kan om die reden voorbij worden gegaan.

5.3. De omstandigheid dat het door belanghebbende ingestelde hoger beroep tegen de uitspraak van 17 maart 2009 ter griffie van het gerechtshof is ingeschreven onder 5 kenmerken is geen reden voor de proceskosten uit te gaan van samenhangende zaken in de zin van artikel 3 van het Besluit.

5.4. Het Hof sluit voor de kostenvergoeding vóór het hogere beroep aan bij de door partijen niet bestreden berekening zoals de rechtbank die heeft gemaakt in zijn uitspraak van 17 maart 2009. Deze berekening heeft geleid tot een vergoeding van € 966.

5.5. Voor de kostenvergoeding in het hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank van 17 maart 2009 berekent het Hof de kosten op 2,5 punten voor proceshandelingen (1 voor het indienen van het beroepschrift, 1 voor het verschijnen ter zitting van 7 juni 2011 en 0,5 voor het verschijnen ter zitting van 18 januari 2012) x € 322 x 1,5 (wegingsfactor) = € 1.207,50. Het Hof merkt daarbij op dat het hoger beroep is ingesteld vóór 1 oktober 2009, zodat met inachtneming van het overwogene in het arrest van de Hoge Raad van 23 december 2011, LJN BU8918, de vergoeding wordt berekend naar het tot die datum van toepassing zijnde bedrag.

5.6. Voor de kostenvergoeding in het hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank van 10 maart 2011 berekent het Hof de kosten op 2 punten voor proceshandelingen (1 voor het indienen van het beroepschrift en 1 voor het verschijnen ter zitting van 18 januari 2012) x € 437 x 1,5 (wegingsfactor) = € 1.311.

5.7. Voor de vergoeding van het griffierecht in eerste aanleg neemt het Hof de beslissing van de rechtbank over. Nu de hogere beroepen van belanghebbende gegrond zijn is er reden de door belanghebbende ter zake van die beroepen betaalde griffierechten door de inspecteur te laten vergoeden.

6. Schadevergoeding

6.1. Onder verwijzing naar het arrest van de Hoge Raad van 10 juni 2011, LJN BO5046, heeft de gemachtigde verzocht belanghebbende een schadevergoeding toe te kennen.

6.2. Nu uit de duur van de procedure volgt dat de door de Hoge Raad in dat arrest bedoelde termijn is overschreden, ziet het Hof aanleiding voor een heropening van het onderzoek met overeenkomstige toepassing van artikel 8:73, lid 2, Awb en de Staat der Nederlanden (de Minister van Veiligheid en Justitie) in de gelegenheid te stellen als partij aan het geding deel te nemen.

7. Beslissing

7.1. Uitspraak van de rechtbank van 17 maart 2009

7.2. Uitspraak van de rechtbank van 10 maart 2011

7.3. Vermogensbelasting

Het Hof draagt in de vorm van een tussenuitspraak voorts de inspecteur op de vermogens voor de vermogensbelasting te berekenen met inachtneming van rechtsoverweging 4.4.3.2 en het Hof die berekening binnen 8 weken na deze uitspraak te doen toekomen. Het Hof houdt iedere verdere beslissing inzake het beroep betreffende de navorderingsaanslagen VB en de daarop betrekking hebbende kwijtscheldingsbesluiten en boetebeschikkingen aan.

7.4. Schadevergoeding

De uitspraak is gedaan door mr. J.P.A. Boersma, lid van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. E.G. van der Laan als griffier. De beslissing is op 5 juli 2012 in het openbaar uitgesproken.