Gerechtshof Amsterdam, 05-09-2013, ECLI:NL:GHAMS:2013:2773, 09/00263

De rechtbank heeft omtrent de beroepsgrond dat de inspecteur niet tijdig een besluit op het bezwaar heeft genomen het volgende overwogen (waarbij belanghebbende wordt aangeduid als ‘eiser’ en de inspecteur als ‘verweerder’):

Op deze gronden heeft de rechtbank het beroep gegrond verklaard en het bezwaar wegens gebrek aan belang niet-ontvankelijk verklaard.

Het Hof stelt voorop dat, voor zover de bezwaren van belanghebbende zich keren tegen daden van invordering die uit hoofde van de voorlopige aanslag zijn verricht, zij tevergeefs worden voorgesteld omdat die invorderingshandelingen in de onderhavige procedure als zodanig niet ten toetse kunnen komen. In de onderhavige procedure is wél de vraag aan de orde of de voorlopige aanslag een rechtsgeldige titel vormt voor die daden van invordering.

Vaststaat dat in de aangifte de WAO-uitkering is opgenomen onder de rubriek voor beloningen uit vroegere dienstbetrekking, en dat in de aangifte de arbeidskorting niet is berekend. Pas door het bezwaarschrift heeft de inspecteur kennis kunnen nemen van het standpunt van belanghebbende dat de WAO-uitkering, in weerwil van het bepaalde in artikel 1.7a van de Wet IB 2001, tot de grondslag voor de berekening van de arbeidskorting gerekend zou moeten worden.

De voorlopige aanslag is opgelegd op basis van (een naar 's Hofs oordeel alleszins redelijke interpretatie van) de gegevens van de aangifte en de toepasselijke wettelijke bepalingen. Feiten of omstandigheden op grond waarvan de inspecteur bij het opleggen van de voorlopige aanslag had moeten afwijken van de in de aangifte verstrekte gegevens, zijn niet gesteld of gebleken. In zoverre kan van de voorlopige aanslag niet worden gezegd dat die onzorgvuldig of anderszins onrechtmatig is opgelegd.

Belanghebbende heeft gesteld dat de inspecteur de voorlopige aanslag had moeten verminderen omdat hij had na kennisneming van het standpunt van belanghebbende had moeten onderkennen dat (ook) de WAO-uitkering tot de berekeningsgrondslag voor de arbeidskorting behoorde.

Voor zover belanghebbende thans nog wél een belang heeft bij zijn bezwaar is dit gelegen in de toetsing van de rechtmatigheid van de voorlopige aanslag bij het opleggen daarvan en het handhaven daarvan tot aan de definitieve aanslag. In dit verband heeft belanghebbende evenwel naar 's Hofs oordeel tegenover de gemotiveerde betwisting door de inspecteur geen feiten en omstandigheden aannemelijk gemaakt die tot het oordeel leiden dat de inspecteur onzorgvuldig of anderszins onrechtmatig heeft gehandeld. Daarbij neemt het Hof in aanmerking dat de inspecteur gelet op het bepaalde in artikel 13 AWR bij het vaststellen van een voorlopige aanslag een ruimere beoordelingsmarge heeft dan bij het vaststellen van de definitieve aanslag (hij kan volstaan met het maken van een redelijke schatting op basis van de hem ter beschikking staande gegevens), dat hij die marge gelet op hetgeen in 4.6.2 en 4.6.3 is overwogen niet heeft overschreden, en dat de termijn van een jaar die de inspecteur had om uitspraak op het bezwaar tegen de voorlopige aanslag te doen nog niet was verstreken op het moment dat het bezwaarschrift tegen de inmiddels opgelegde definitieve aanslag door hem werd ontvangen.

Het Hof verklaart het bezwaar, voor zover het nog belang heeft, ongegrond.

Het Hof stelt in rechte vast dat de inspecteur onrechtmatig heeft gehandeld door niet - uiterlijk bij de ontvangst van het bezwaarschrift tegen de definitieve aanslag - uitspraak te doen op het bezwaar.

De primaire eis van belanghebbende, strekkende tot vernietiging van de voorlopige aanslag, stuit erop af dat het bezwaar ongegrond is.

Reeds omdat de voorlopige aanslag niet onrechtmatig is, kan het Hof geen gevolg geven aan het verzoek van belanghebbende om "aan de inspecteur opdracht te geven [de] vernietiging [van de voorlopige aanslag] op een zodanige wijze in het administratieve systeem van de belastingdienst te verwerken, dat voortaan elke nadere, daarop gebaseerde maatregel van invordering achterwege blijft en de gevolgen van de altijd nog bestaande onjuiste verrekening ongedaan worden gemaakt".

Op de gronden als vermeld onder 4.7.1 tot en met 4.7.3 in de uitspraak met kenmerknummer 09/00242 verwerpt het Hof het hiertegen gerichte betoog van belanghebbende voor zover dit ertoe strekt dat hem een hogere proceskostenvergoeding dan op de voet van artikel 7:15 Algemene wet bestuursrecht (Awb) en artikel 8:75 Awb kan worden toegekend.

Van een bijzondere omstandigheid als bedoeld in artikel 2, derde lid, van het Besluit proceskosten bestuursrecht is overigens in casu naar ’s Hofs oordeel geen sprake. Voor zover dit al van belang is, merkt het Hof daarbij op dat in casu geen grondslag bestaat voor het oordeel dat een (materiële) gemeenschapsrechtelijke norm is geschonden (zie hierna onder 4.10.7).

Kosten waarvoor de (beperkte) vergoedingsregeling op de voet van artikel 7:15 Awb en artikel 8:75 Awb is bedoeld, en die op die voet niet voor vergoeding in aanmerking komen, komen niet alsnog in aanmerking voor vergoeding op de voet van art. 8:73 Awb. Het Hof verenigt zich met hetgeen de rechtbank daaromtrent heeft overwogen en voegt daaraan toe dat belanghebbende niet heeft kunnen wijzen op, en het Hof ook overigens niet is gebleken van, ontwikkelingen in het (internationale) recht die tot een ander oordeelnopen.

Op grond van artikel 8:73 Awb kan, ingeval van een gegrond beroep, vergoeding worden toegekend van kosten, andere dan proceskosten. Aan de voorwaarde dat het beroep gegrond is, is voldaan.

Het Hof volgt belanghebbende voor zover hij stelt dat hij - naar het Hof ambtshalve aanvult: reeds op grond van zijn hoedanigheid van onderdaan van één der lidstaten van de Europese Unie - recht heeft op een 'effective remedy' tegen een schending van een gemeenschapsrechtelijke norm en dat hij bij vaststelling van een gekwalificeerde schending van een zodanige norm, recht heeft op vergoeding van aan het desbetreffende normschendende overheidsorgaan toe te rekenen schade. Een en ander binnen de modaliteiten van het nationale recht, dat evenwel de effectieve werking van het gemeenschapsrecht niet mag beknotten.

Als materiële rechtsnormen die belanghebbende geschonden acht, heeft hij in dit verband genoemd het recht op non-discriminatie van gehandicapte arbeiders zoals verankerd in artikel 13 EG (Hof: vergelijk thans artikel 19 EU-Verdrag) en EG-Richtlijn nr. 2000/78, het eigendomsrecht van artikel 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM, alsmede het recht op een ongestoord privéleven als bedoeld in artikel 8 EVRM.

Op grond van de gedingstukken en datgene wat partijen over en weer hebben gesteld, stelt het Hof de voor de toetsing van de gestelde normschending relevante feitelijke grondslag als volgt vast: de inspecteur heeft onrechtmatig geweigerd uitspraak te doen op bezwaar. Tegen die onrechtmatige weigering heeft belanghebbende een beroepsprocedure ingesteld. Gelet op de (wederzijds bekende) standpunten valt aan te nemen dat belanghebbende die procedure ook zou hebben ingesteld indien de inspecteur, zoals hij had behoren te doen, wel uitspraak op bezwaar zou hebben gedaan.

Het Hof is van oordeel dat deze feitelijke grondslag verre van toereikend is voor de constatering van een schending (laat staan een gekwalificeerde) door de inspecteur van de door belanghebbende ingeroepen materieelrechtelijke normen, en - ten overvloede - dat het vereiste oorzakelijke verband tussen het door belanghebbende gestelde doen en laten van (functionarissen van) de Belastingdienst en de door belanghebbende gestelde schade - afgezien van de proceskosten in bezwaar en beroep, waarvoor artikel 8:73 Awb geen remedie biedt - niet is komen vast te staan. Het Hof verwijst voorts naar hetgeen onder 4.8.9 en 4.8.10 is overwogen in zijn uitspraak met kenmerknummer 09/00242 en dat hier van overeenkomstige toepassing is.