Gerechtshof Amsterdam, 12-07-2016, ECLI:NL:GHAMS:2016:3767, 14/00329, 14/00330, 16/00247 en 16/00248

“IV VERSTREKTE INLICHTINGEN

De hierna volgende inlichtingen zijn gesteund op stukken die het Belgisch gerecht in beslag heeft genomen bij een huiszoeking bij een verdachte van andere misdrijven.

Het betreft gegevens van de Bank van Lanschot Bankiers Luxembourg.

De stukken, bestaande uit verscheidene lijsten op papier (bijlagen 1 tot en met 11) werden aangetroffen en in beslag genomen bij een huiszoeking in een garagebox te W(...) uitgevoerd in het kader van een onderzoek onder leiding van Onderzoeksrechter V(…). Deze garagebox werd op dat ogenblik gehuurd door de heer P(…) en door diens bende gebruikt als uitvalsbasis voor overvallen. Met een brief van 18 december 2001 heeft de procureur-generaal aan de belastingadministratie toelating verleend tot het nemen van inzage en afschrift van het dossier (bijlage 12).

Toelichting van de feiten zoals blijkt uit de verhoren. De kopieën van de bankstukken werden door V(…) gekopieerd uit een de computerbestand van de heer M(…). M(…) had als helpdeskmedewerker bij de firma L(…) te W(…) de gegevens in bezit gekregen via zijn afdelingschef, de heer J(…). P(…) is een gewezen werknemer van de bank. L(…) is een toeleveringsbedrijf van kantoorbenodigdheden aan bedrijven. De originele bankgegevens stonden op “microtape” zoals V(…) het verwoordt. Door middel van een toestel van een Duitse zusterfirma van L (…) zijn de originele bankgegevens gelezen en op een diskette gezet en vervolgens afgedrukt. (…) Dergelijke tape [microtape] is leesbaar en omzetbaar met behulp van een computer. (…) Tenslotte heeft V(…) de afgedrukte lijsten gefotokopieerd -ten minste een gedeelte ervan- en deze kopieën bewaard in de gehuurde garagebox, waar zij door de politie werden aangetroffen.

Mogelijke motieven zoals blijkt uit de verhoren.

V(…) vermoedt dat M(…) en P(…) de bedoeling hadden de bank op te lichten door middel van deze stukken. V(…) verklaart dat M(…) hem en zijn dochter zou hebben bedreigd voor het geval “er iets uitkwam van deze stukken”. Het kopiëren en bewaren van de lijsten door V(…) evenals de beweerde bedreiging, kunnen ook wijzen op de intentie om de klanten van de bank aan de hand van de adreslijsten te lokaliseren met het oog op huisdiefstal.

Besluit

Dit alles betekent dat door de betrokkenen een hoge mate van geloofwaardigheid aan de stukken werd gehecht. Immers, de stukken zijn voor betrokkenen slechts nuttig onder een dubbele voorwaarde. Ten eerste moeten ze echt zijn in de zin van afkomstig van de bedrijfsadministratie van de bank. Ten tweede moeten ze accuraat zijn in de zin van overeenkomen met de werkelijkheid inzake enerzijds de namen en adressen van de rekeninghouders en anderzijds de rekeningstanden. Hieruit kan besloten worden dat de stukken zowel inzake herkomst als inhoud inderdaad een hoog gehalte aan waarachtigheid bevatten.

De stukken zijn door het Parket in beslag genomen ter gelegenheid van een huiszoeking, en bijgevolg op rechtmatige wijze verkregen. Vervolgens werd aan de administratie toelating van en inzage in en afschrift van de stukken verleend. Bijgevolg heeft de administratie de stukken verkregen op rechtmatige wijze. Bovendien betekent dit dat de oorsprong van de stukken ondubbelzinnig is.” (…)

Op basis van de gegevens die zijn verstrekt bij de brief van 18 februari 2005 is in maart 2007 binnen de Belastingdienst het project Bank Zonder Naam (hierna: het Project) gestart. Doel van het Project was het op projectmatige wijze behandelen van de ontvangen gegevens door middel van het identificeren en sofiëren van de beschikbare renseignementen, teneinde de niet aangegeven inkomens- en vermogensbestanddelen (bankrekeningen) alsnog in de belastingheffing te betrekken.

Ten behoeve van het Project is het draaiboek Bank Zonder Naam (hierna: het Draaiboek) opgesteld. Het Draaiboek bevat onder meer informatie met betrekking tot de aanleiding van het Project, de organisatorische aspecten, de duur van het Project, de gegevens met betrekking tot de bankrekeningen, de fiscale en formeelrechtelijke aspecten van de heffing over buitenlands vermogen, de invordering en de praktische aandachtspunten. Het Draaiboek, versie 7 maart 2007, is openbaar gemaakt door middel van publicatie op de website van de Belastingdienst en het Ministerie van Financiën, met uitzondering van de namen en kantoorgegevens van individuele (belasting)ambtenaren. Een versie van het Draaiboek waarin uitsluitend de namen van belastingambtenaren en hun telefoonnummers en e-mailadressen zijn geanonimiseerd, is bij het verweerschrift overgelegd.

Identificatie van de op de fotokopieën vermelde rekeninghouders 2.3.1. Verweerder heeft na ontvangst van de Nota en de rekeningstandenlijsten de op de rekeningstandenlijsten vermelde informatie geverifieerd. Hiertoe zijn de volgende toetsen uitgevoerd.

Er heeft verificatie van de op rekeningstandenlijsten vermelde namen, rekeningnummers en rekeningsaldi plaatsgevonden aan de hand van gegevens welke door meewerkende rekeninghouders in eerdere projecten (het Rekeningenproject en het project Buitenlands Vermogen) zijn verstrekt aan de Belastingdienst.

Daarnaast zijn de gegevens op de rekeningstandenlijsten (tenaamstelling, rekeningnummer en rekeningsaldi) vergeleken met de gegevens die in het kader van het Project zijn verstrekt door meewerkende belastingplichtigen. Ook in strafrechtelijke onderzoeken verkregen gegevens van verdachten zijn vergeleken met de gegevens op de rekeningstandenlijsten.

Tevens heeft een chikwadraattoets plaatsgevonden.

Uit de informatie in de begeleidende Nota in combinatie met bijbehorende bijlagen, alsmede op grond van bovenstaande verificatie is door de Belastingdienst de conclusie getrokken dat er geen reden is te twijfelen aan de juistheid van de uitlatingen zoals gedaan in de Nota, en dat de daarbij verstrekte gegevens afkomstig zijn van de bank Van Lanschot Bankiers (Luxembourg) SA (hierna ook: VLB).

Op de rekeningstandenlijsten komen rekeninghouders voor met één achternaam met één of meer voorletters alsmede rekeninghouders met twee achternamen al dan niet met één of meer voorletters. In totaal gaat het om circa 2.500 renseignementen. De gegevens van de rekeninghouders zoals vermeld op de rekeningstandenlijsten zijn in het kader van het Project vergeleken met de gegevens in het geautomatiseerde systeem Beheer Van Relaties (hierna: BVR) van de Belastingdienst. Indien en voor zover uit de vergelijking met BVR slechts 1 persoon met exact dezelfde of, in andere bewoordingen, met de unieke combinatie meerdere voorletters-achternaam of combinatie (voorletters) achternaam-achternaam naar voren kwam, is deze persoon als rekeninghouder aangemerkt.

In een aantal gevallen heeft de identificatie (mede) plaatsgevonden aan de hand van de gegevens vermeld op de adressenlijsten.

“Onderzoek tenaamstelling naar personen

Het cliëntenbestand Van Lanschot is door de heer [G] , EDP-auditor van het

Centrum voor Product en Procesontwikkeling van de Belastingdienst (B/CPP) gematcht

met de gegevens uit het systeem Beheer van Relaties (BVR). In dit systeem zijn alle

natuurlijke- en rechtspersonen opgenomen die in Nederland wonen of zijn gevestigd en

die bekend zijn bij de Belastingdienst, alsmede alle niet in Nederland wonende of

gevestigde natuurlijke- of rechtspersonen met wie de Belastingdienst een relatie

onderhoudt.

In het systeem worden ook gegevens bijgehouden over de relaties die er bestaan tussen

de opgenomen natuurlijke en rechtspersonen, zoals ouder-kind of gehuwde relatie, of het

zijn van aandeelhouder of bestuurder van een rechtspersoon.

In het BVR-systeem blijven historische gegevens bewaard. Het BVR-systeem wordt

gevoed met gegevens uit de gemeentelijke basisadministratie en het Handelsregister

van de Kamer van Koophandel en met eigen gegevens van de Belastingdienst.

Het onderzoek naar de tenaamstellingen middels matching met het BVR heeft zich

gericht op de identificatie van personen onder de hiervoor bij de punten 1, 2 en 3

genoemde op naam gestelde rekeningen.

De heer [G] verklaarde tegenover mij dat de identificatie, zakelijk weergegeven

als volgt gegaan is.

Voorbereiding

 Als bron voor het cliëntenbestand Van Lanschot zijn drie bronbestanden gebruikt, te

weten de gedigitaliseerde van de Belgische autoriteiten ontvangen rekeningstanden

per de data 21-12-1994, 05-09-1996 en 28-11-1996.

 Vanuit deze bronbestanden is een bestand gemaakt dat de essentiële gegevens

bevat, te weten per regel een tenaamstelling, een rekeningnummer en de saldi per

soort.

 Om de volledige koppeling (is het terug kunnen zoeken naar het originele

brongegeven) tussen de van de Belgische autoriteiten ontvangen papieren

bescheiden en de nu beschikbare digitale versie is aan elke regel een digitaal

identificatienummer toegekend

 Dit digitale identificatienummer is samen met de tenaamstelling weggeschreven naar

een nieuw bestand.

 Tenaamstellingen met slechts een enkele naam zonder verdere vermelding van

letters zijn uit het bestand gehaald.

 De hiervoor onder punt 4 aangegeven tenaamstellingen zijn uit het bestand gehaald.

 De hiervoor onder punt 5 aangegeven tenaamstellingen zijn uit het bestand gehaald.

 De toevoegingen “A/O”, “-“, “,”,”/” en een spatie, alsmede de toevoegingen “B” en

“LH” en andere in de tenaamstelling van de rekening, zijn ten behoeve van het

matchen uit de tenaamstelling gehaald.

 Aangezien het nu overgebleven bestand de gegevens bevat van 3 bronbestanden,

waarin veel van de te naamgestelde rekeningen op alle 3 de data voorkomen is het

bestand op naamsniveau ontdaan van dubbele en drievoudige vermeldingen.

 In verband met de mogelijke verschillende schrijfwijzen tussen het Nederlands en de

talen die gebruikt worden in Luxemburg zijn namen als Kraaij en Kraay voorlopig uit

de herkende posten gelaten. Deze posten zijn wel opgeleverd maar voor verdere

herkenning door middel van menselijke interventie voorgedragen

 In de toegevoegde letters bij de tenaamstelling van de rekening komt in enkele

gevallen de lettercombinatie TH voor. In Nederland is dit een gebruikelijke

schrijfwijze is voor Theo(dorus). De officiele voorletter voor deze persoon is slechts

de T. In de gevallen waar het duidelijk was dat met TH Theo(dorus) bedoeld werd, is

TH vervangen door T. Het zelfde geldt voor de naam Chris(tianus), daarbij is CHR

vervangen door C. Deze posten zijn wel opgeleverd maar voor verdere herkenning

door middel van menselijke interventie voorgedragen

 Het bestand is gesplitst in 2 aparte bestanden te weten die met enkele namen, als

hiervoor bij de bij punt 1 beschreven rekeningen en een bestand met dubbele namen

als hiervoor bij de punten 2 en 3 beschreven.

 Het bestand met dubbele namen is ontdaan van gebruikelijke voorvoegsels als v. vd,

ter e.d.. Dit is gedaan om matching op de combinatie van achternamen in BVR

mogelijk te maken. Als voorbeeld hiervan kan het volgende dienen. Op de

naamscombinatie Van den Berg - De Dijk, kan worden gezocht door te matchen met

de naamscombinaties Berg-Dijk en Dijk-Berg.

 :.. .:

:..,:....

Matchen

Bestand enkele namen.

 Het vanuit de bronbestanden gemaakte bestand, bestaande uit naam en letters, is

gematcht met BVR op de vraag hoe vaak een naam, in combinatie met de voorletters

in de volgorde zoals genoemd in de bronbestanden, voorkomt. Komt de combinatie

in BVR maar 1 keer voor, dan is deze persoont als uniek in het BVR aangemerkt, en

in combinatie met het (BSN) sofinummer, opgeleverd ter verdere behandeling.

Bestand dubbele namen

 Het vanuit de bronbestanden gemaakte bestand, bestaande uit een dubbele naam

en in sommige gevallen voorzien van letters, is gematcht met het BVR op de vraag

hoe vaak de combinatie van namen in het BVR, aan elkaar gekoppeld via een

bestaande huwelijksrelatie, voorkomt. Komt de combinatie van namen in willekeurige

volgorde maar 1 keer voor dan zijn deze beide personen als uniek in het BVR

aangemerkt en, in combinatie met het (BSN)sofinummer, opgeleverd ter verdere

behandeling.”

Identificatie eiser

Lijst B.1:

“Date: 9/05/96 (…)

RACINE * NAME *CCY* CURRENT ACCOUNTS * DEPOSITS * [000000] [X] - [Y] NLG 56,414.71 .00

BONDS * SHARES / OPTIONS * INV. FUNDS * TOTAL **459,444.41 .00 .00 515,859.12 A”

Lijst B.2:

“Date: 11/28/96 (…)RACINE * NAME *CCY* CURRENT ACCOUNTS * DEPOSITS * [000000] [X] - [Y] NLG 926,26 .00

BONDS * SHARES / OPTIONS * INV. FUNDS * TOTAL **466,211.04 .00 .00 467,137.30

Lijst B.6:

“ [000000] [X] - [Y] 941221 NLG 481913,32 945,72 468348,24

0 0 0 A 18 364”

Contacten tussen partijen vóór het opleggen van de navorderingsaanslagen 2.5.1. Verweerder heeft eiser met dagtekening 7 maart 2007 een vragenbrief gestuurd waarin onder meer het volgende is opgenomen:

“De Belastingdienst is een onderzoek gestart naar Nederlandse ingezetenen die in het buitenland één of meerdere bankrekening(en) aanhouden, dan wel aan hebben gehouden, waarbij het vermoeden bestaat dat in de aangiften inkomstenbelasting en/of vermogensbelasting geen opgaaf is gedaan van saldi en opbrengsten daarvan.

Uit dit onderzoek is naar voren gekomen dat u houder bent (geweest) van in het buitenland aangehouden bankrekeningen. De gegevens van deze bankrekening(en) kunnen van belang zijn voor uw belastingheffing. Daarom verzoek ik u mij de gegevens en inlichtingen te verstrekken, die in de bijlage bij deze brief worden gevraagd.

Ik wijs u erop dat u op grond van artikel 47, lid 1, letter a van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) verplicht bent de gevraagde gegevens en inlichtingen te verstrekken. In artikel 49 AWR is bepaald dat deze gegevens duidelijk, stellig en zonder voorbehoud moeten worden verstrekt op de aangegeven wijze en binnen een door de inspecteur te stellen termijn. Indien u niet of niet volledig aan deze verplichtingen voldoet is op grond van artikel 25, lid 6, letter b en artikel 27e, letter b AWR omkering van de bewijslast van toepassing. In dat geval moet u in een latere procedure overtuigend aantonen dat, en in hoeverre, een hierop betrekking hebbende (navorderings)aanslag onjuist is. (…)”

De bijlagen bevatten de formulieren “Verklaring in het buitenland aangehouden bankrekening(en)” en “Opgaaf in het buitenland aangehouden bankrekening(en)”, waarin eiser wordt gevraagd om aan te geven van welke in het buitenland aangehouden bankrekeningen hij rekeninghouder is geweest, onder vermelding van onder andere rekeningnummer, naam van de bank, saldo en jaar van opening van de rekening.

Verweerder heeft eiser bij brief van 28 november 2007 op de hoogte gesteld van het voornemen om navorderingsaanslagen IB/PVV 1995 en 2002 en Vermogensbelasting 1996 met een boete op te leggen. In de brief is onder meer het volgende vermeld:

“Redelijke schattingOndanks mijn herhaalde verzoeken om informatie en mijn verwijzing naar uw verplichtingen zoals genoemd in artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen, heeft u niet voldaan aan de op u rustende verplichtingen. (…)

Aan de hand van gegevens van een groot aantal rekeninghouders die één of meerdere bankrekeningen bij Van Lanschot Bankiers (Luxembourg) SA hebben aangehouden in de periode 1994/1996 heb ik een verloop van de gemiddeld aangehouden tegoeden kunnen vaststellen. De gemiddeld aangehouden tegoeden zijn in de door mij onderzochte periode op jaarbasis toegenomen met gemiddeld ruim 23,5% per jaar. Deze toename kan zijn ontstaan uit het herbeleggen van rente en dividendinkomsten, waardestijging van aandelen en beleggingsfondsen en het saldo van opnames en stortingen.

Omdat ik de inkomsten en het vermogen moet schatten is er voor mij geen aanleiding om rekening te houden met een lagere toename van de tegoeden dan uit het onderzoek bij de onderzochte groep rekeninghouders is gebleken. Uitgaande van de mij bekende door u aangehouden tegoeden zal ik in mijn berekeningen voor de vermogensbelasting tot en met 2000 rekening houden met een jaarlijkse toename van uw tegoeden van 23,5%.

Ik zal uw vermogen op 1 januari 1996 met fl 595.163 (€ 270.073) verhogen.

Met betrekking tot de inkomstenbelasting 1995 heb ik een rendement berekend op de door u in het buitenland aangehouden vermogensbestanddelen. Het rendement op beleggingen in buitenlandse beleggingsfondsen bedraagt op grond van artikel 29a van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 in beginsel 6% per jaar. Voorde bepaling van de rente op spaarrekeningen, depositorekeningen en obligaties heb ik rekening gehouden met de percentages van de wettelijke rente, de marktrente en rendementen volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het rentepercentage op spaarrekeningen, depositorekeningen en obligaties heb ik voor 1995 geschat op 6%. Met betrekking tot het voor de inkomstenbelasting te belasten rendement op aandelen ben ik tevens uitgegaan van een gemiddelde van 6% per jaar. Hierdoor worden de inkomsten op de door u en/of uw echtgeno(o)t(e) in het buitenland aangehouden bankrekeningen berekend op 6% van het door mij berekende saldo op 1 januari van dat jaar. Hiervoor heb ik reeds vermeld op welke wijze de tegoeden op de buitenlandse bankrekening(en) zijn berekend.

Dit heeft tot gevolg dat het belastbaar inkomen over 1995 met fl 28.915 (€ 13.121) wordt verhoogd.

Met betrekking tot de inkomstenbelasting 2002 zal ik voor de berekening van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen uitgaan van dezelfde berekeningswijze als voor de Vermogensbelasting. Het voordeel uit sparen en beleggen bedraagt op grond van artikel 5.2 Wet IB 2001 4 % van dit berekende vermogensbestanddeel.

Uw inkomen uit sparen en beleggen over 2002 zal ik verhogen met € 485.958.

Navordering

Uw aangiften over de jaren 1995 en 2002 heb ik behandeld voordat ik over de informatie met betrekking tot de door u in het buitenland aangehouden bankrekening(en) kon beschikken. Hierdoor zijn uw aanslagen over deze jaren tot te lage bedragen vastgesteld en ben ik voornemens u op grond van artikel 16, lid 1, 3 en 4 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) navorderingsaanslagen (met boete) op te leggen. (…)

Kennisgeving boete

(Navorderingsaanslag IB/PH 1995 en VB 1996)

Op grond van artikel 18, lid 1 van de AWR ben ik voornemens over de correcties een niet-ordeboete van 100% op te leggen. Van deze boete zal ik overeenkomstig § 21, lid 3 van het Voorschrift administratieve boeten 1993 niet kwijtschelden.

(Navorderingsaanslag IB/PH 2002)Naast de gevolgen voor de belastingheffing ben ik voornemens om gelijktijdig met het vaststellen van de navorderingaanslag een boete op te leggen. Het betreft een vergrijpboete ingevolge artikel 67e AWR en hoofdstuk IV van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998. Er is sprake van (voorwaardelijke) opzet. Deze boete bedraagt 50% van het bedrag van de navorderingsaanslag. Op grond van § 43, lid 3 van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998 wordt deze boete verhoogd tot 100%.

Motivering boete Uit het onderzoek door de Belastingdienst zijn de volgende feiten en omstandigheden gebleken op grond waarvan ik voornemens ben deze boete op te leggen.

U bent geïdentificeerd als houder van een of meerdere buitenlandse bankrekeningen. U heeft de hiervoor vermelde vermogensbestanddelen en inkomsten niet vermeld in uw belastingaangifte(n). Dit ondanks dat in de aangifte(n) uitdrukkelijk gevraagd wordt naar (buitenlandse) inkomensbestanddelen en/of vermogensbestanddelen. Op grond hiervan ben ik van mening dat sprake is van (voorwaardelijke) opzet. Het feit dat u gebruik heeft gemaakt van een of meer buitenlandse bankrekeningen (onder andere) in een land met een bankgeheim waardoor de belastingdienst het zicht op (het ontstaan van) de tegoeden en de inkomsten daaruit is ontnomen merk ik aan als listigheid, valsheid of samenspanning e.d. als bedoeld in paragraaf 21, lid 3 van het Voorschrift administratieve boeten 1993 en als een strafverzwarende omstandigheid als bedoeld in paragraaf 42 juncto paragraaf 43 van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998. Dit heeft tot gevolg dat de boeten 100% van de verschuldigde (enkelvoudige) belasting bedragen.

(…)

Uitnodiging om te reageren Ik stel u in de gelegenheid om vóór 12 december 2007 schriftelijk op de voorgenomen navordering te reageren. Tevens kunt u dan de gronden waarop mijn voornemen tot het opleggen van de boete berust, gemotiveerd betwisten. Indien u dat wenst kunt u uw standpunt ook mondeling toelichten. Ik verzoek u in dat geval vóór 10 december 2007 een afspraak met mij te maken. U kunt mij bereiken via telefoonnummer (…).

(…)”

Contacten tussen partijen na het opleggen van de navorderingsaanslagen

“Het zal u ongetwijfeld bekend zijn dat aan cliënt de aanslagen zijn opgelegd in het kader van buitenlands banktegoed, het project Bank Zonder Naam / Van Lanschot. Het zal u ook bekend zijn dat in den lande bij diverse inspecties door mij namens cliënten bezwaarschriften zijn ingediend, waarop tot op heden geen uitspraak is gedaan. De gronden van mijn bezwaar voor deze door u opgelegde aanslagen zijn geheel afhankelijk van de uitspraak op het door mij namens mijn cliënten eerder ingediende bezwaarschriften. Daarenboven zal, voor het geval het bezwaarschrift ongegrond wordt verklaard en hiertegen een beroepschrift wordt ingediend bij de Rechtbank, de uitspraak van deze Rechtbank mede bepalend zijn voor de aan te voeren gronden van mijn bezwaar. In het licht hiervan en uit het oogpunt van doelmatigheid, verzoek ik u mij namens mijn cliënt uitstel voor het indienen van de gronden van het bezwaar te verlenen totdat er onherroepelijk uitspraak is gedaan in het hoogste resort in het Rekeningenproject Bank Zonder Naam.”

Geheimhoudingsbeslissingen