Gerechtshof Amsterdam, 23-05-2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:3032, 16/00204

10. Eiseres stelt dat de douaneschuld door verjaring teniet is gegaan. In dat kader stelt eiseres dat de douaneschuld is ontstaan op 20 juni 2011 en dat zij de utb die is gedagtekend op 19 juni 2014, pas op 9 juli 2014 heeft ontvangen. Dit is buiten de driejaarstermijn van artikel 221 van het CDW. Nu de utb pas weken later in [Y] is ontvangen, stelt eiseres tevens dat verweerder niet aannemelijk heeft gemaakt dat de utb op 19 juni 2014 is verzonden.

11. Verweerder voert aan dat de utb tijdig is verzonden. De aangiften ten invoer zijn gedaan op 20 juni 2011. De utb is gedagtekend 19 juni 2014 en de verzending vindt altijd plaats op de datum van dagtekening. Dat is binnen de driejaarstermijn, aldus verweerder.

12. Eiseres heeft op 20 juni 2011 twee aangiften gedaan voor de douaneregeling brengen in het vrije verkeer voor open weefsels van glasvezels. Op grond van artikel 201, eerste lid, onder a, van het CDW ontstaat een douaneschuld bij invoer wanneer aan rechten bij invoer onderworpen goederen in het vrije verkeer worden gebracht. Op grond van artikel 201, tweede lid, van het CDW ontstaat de douaneschuld op het tijdstip waarop de desbetreffende douaneaangiften worden aanvaard. Op het moment van aanvaarding van de voormelde aangiften op 20 juni 2011 is in casu de douaneschuld ontstaan.

13. Ingevolge artikel 221, eerste lid, van het CDW dient het bedrag van de rechten op een daartoe geëigende wijze aan de schuldenaar te worden medegedeeld. Op grond van artikel 221, derde lid, van het CDW moet de mededeling van de douaneschuld plaatsvinden binnen drie jaar nadat de douaneschuld is ontstaan. De vaststelling van de wijze van mededeling is een kwestie die tot de interne rechtsorde van de lidstaten behoort (HvJ EU 23 februari 2006, C-201/04, Molenbergnatie NV, punt 53). In Nederland is hieraan uitvoering gegeven in artikel 7:6, eerste lid, eerste volzin, van de Algemene douanewet, alwaar is bepaald dat de mededeling geschiedt door het toezenden van een op een aanslagbiljet vermelde utb. Hieruit volgt dat de verzending en niet de ontvangst van het aanslagbiljet bepalend is voor de beoordeling of het bedrag van de rechten tijdig aan belanghebbende is medegedeeld. Dat deze nationale wettelijke regeling in overeenstemming

is met het Unierecht volgt uit het arrest HvJ EU 13 maart 2003, zaak C-156/00, Nederland/Commissie, punt 68, gelezen in samenhang met punt 26. Aan de stelling van eiseres ligt derhalve het onjuiste uitgangspunt ten grondslag dat de ontvangstheorie van toepassing is.

14. Ingevolge artikel 7:6, eerste lid, tweede volzin, van de Algemene douanewet dient het aanslagbiljet te worden voorzien van een dagtekening die geldt als dagtekening van de

vaststelling van de uitnodiging tot betaling. De utb is gedagtekend 19 juni 2014. Eiseres stelt dat verweerder niet aannemelijk heeft gemaakt dat de utb op 19 juni 2014 is verzonden, nu de utb pas op 9 juli 2014 is ontvangen. De enkele blote stelling van verweerder dat de utb op 19 juni 2014 is verzonden, die door eiseres gemotiveerd is weersproken, behoeft nadere onderbouwing, welke ontbreekt. Verweerder heeft derhalve niet aannemelijk gemaakt dat op 19 juni 2014 de utb is verzonden en dat de mededeling van de douaneschuld heeft plaatsgevonden binnen drie jaar nadat de schuld is ontstaan.

15. Gelet op het vorenoverwogene is de douaneschuld teniet gegaan door verjaring.

16. Eiseres stelt dat zij niet in de gelegenheid is gesteld reeds voor het uitreiken van de utb haar standpunten kenbaar te maken. Eerst op 9 juli 2014 heeft eiseres de utb ontvangen. Het voornemen tot het opleggen van de utb met dagtekening 3 juni 2014 heeft eiseres nooit ontvangen. De utb dient derhalve te worden vernietigd.

17. Uit de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie volgt dat de verplichting van de lidstaten om de rechten van de verdediging te eerbiedigen een beginsel van het gemeenschapsrecht is, dat geldt wanneer bezwarende besluiten worden genomen die binnen het toepassingsgebied van het recht van de Europese Unie vallen. In dit verband wordt in het bijzonder verwezen naar de arresten van het HvJ EU van 26 februari 2013, Åkerberg Fransson, C 617/10, ECLI:EU:C:2013:105, BNB 2014/15, en van 3 juli 2014, gevoegde zaken Kamino International Logistics B.V. en Datema Hellman Logistics B.V., C 129/13 en C 130/13, ECLI:EU:C:2014:2041, BNB 2014/231. Het beginsel brengt in het bijzonder mee dat eenieder het recht heeft om te worden gehoord alvorens een besluit wordt genomen dat zijn belangen op nadelige wijze kan beïnvloeden. Bezwarende besluiten zoals een mededeling bedoeld in artikel 221, eerste lid, van het CDW vallen binnen het toepassingsgebied van het recht van de Unie.

18. Verweerder heeft ter zitting aangevoerd dat het voornemen is verzonden op de datum die op deze brief staat vermeld en dat een brief wordt gedagtekend op de datum van verzending. Verweerder heeft voorts aangevoerd dat brieven niet aangetekend worden verzonden en dat niet alle brieven worden geregistreerd. Onder deze omstandigheden, gezien het niet aangetekend versturen van het voornemen en het ook niet op een andere manier bijhouden van een verzendadministratie van brieven, en de betwisting door eiseres, heeft verweerder niet aannemelijk gemaakt dat het voornemen tot het opleggen van de utb op 3 juni 2014 is verzonden.

19. Gelet op voorgaande is eiseres niet in de gelegenheid gesteld haar standpunten naar behoren kenbaar te maken. Het beginsel van eerbiediging van de rechten van de verdediging is derhalve geschonden.

20. De schending van de rechten van de verdediging bij de totstandkoming van een bezwarend besluit leidt tot nietigverklaring van het na afloop van de betrokken administratieve procedure genomen besluit wanneer deze procedure zonder de onregelmatigheid een andere afloop zou kunnen hebben gehad. Voor het oordeel dat het besluitvormingsproces van de douaneautoriteiten zonder de schending een andere afloop zou kunnen hebben gehad, is niet vereist dat de douaneautoriteiten zonder deze schending zouden hebben afgezien van het vaststellen van één of meer van de desbetreffende uitnodigingen tot betaling of dat zij deze op een lager bedrag zouden hebben gesteld. Voldoende is te bewijzen dat wanneer de schending niet had plaatsgevonden degene tot wie de uitnodiging tot betaling is gericht, een inbreng had kunnen leveren die voor het vaststellen van de uitnodiging tot betaling van belang was en waarvan niet kan worden uitgesloten dat deze tot een besluitvormingsproces met een andere afloop had kunnen leiden. De rechter dient een en ander te beoordelen aan de hand van de specifieke feitelijke en juridische omstandigheden van het geval (zie Hoge Raad 26 juni 2015, nr. 10/02774bis, ECLI:NL:HR:2015:1666, BNB 2015/186, onderdelen 2.3.2 en 2.3.3). Indien een inbreng een juridische stelling betreft, dient te worden beoordeeld of deze stelling zodanig hout snijdt dat deze tot een andere afloop had kunnen leiden (zie Hoge Raad 9 oktober 2015, nr. 13/01275, ECLI:NL:HR:2015:2989).

21. Eiseres stelt dat de onderhavige procedure zonder de schending een andere afloop zou kunnen hebben gehad en voert de volgende zes punten aan:

1. Verweerder heeft in het midden gelaten welke goederen naar wie zijn doorgevoerd en er is geen bewijs dat eiseres goederen met als land van oorsprong China heeft ingevoerd.

2. Uit geen enkel stuk blijkt dat de goederen niet de oorsprong Maleisië maar de oorsprong China hebben.

3. De conclusies uit het OLAF-rapport zijn niet goed onderbouwd.

4. Verweerder heeft nagelaten antwoord te geven op de vraag van eiseres of de goederen van eiseres zich bevonden in de 332 containers of de additionele 244 containers.

5. De Maleise autoriteiten hebben een vergissing gemaakt met betrekking tot de preferentiële oorsprong.

6. Eiseres heeft geen wetenschap gehad over de vermeende oorsprong van de goederen.

22. Gelet op hetgeen eiseres had willen aanvoeren en mede gelet op hetgeen de rechtbank over de punten 1 tot en met 3 van eiseres hierna onder overwegingen 23 tot en met 26 van deze uitspraak zal overwegen, had eiseres een inbreng kunnen leveren die voor het vaststellen van de utb van belang was en waarvan niet kan worden uitgesloten dat deze tot een besluitvormingsproces met een andere afloop had kunnen leiden. Onder deze omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat er sprake is van een benadeling welke een vernietiging van de utb rechtvaardigt.

23. Eiseres stelt dat verweerder niet aannemelijk heeft gemaakt welke goederen door wie zijn doorgevoerd en dat er geen bewijs is dat eiseres ook maar één goed met als land van oorsprong China heeft ingevoerd.

24. Verweerder betwist de stelling van eiseres en stelt zich op het standpunt dat er geen ingrijpende bewerking zoals bedoeld in artikel 24 van het CDW heeft plaatsgevonden. OLAF heeft in zijn onderzoek vastgesteld dat door [Exporteur A] weefsels van glasvezels uit China werden overgebracht naar Maleisië. De goederen werden na aankomst uit China overgebracht naar de Free zone of Port Klang. De binnenkomst van de goederen werd geregistreerd in ZB1 lijsten. Bij aankomst hadden de goederen de oorsprong China. De goederen die de Free zone of Port Klang verlaten worden geregistreerd in ZB2 lijsten. Door de Maleise autoriteiten is een koppeling gemaakt tussen de ZB1 en de ZB2 lijsten. De autoriteiten hebben een match gemaakt door de containernummers en aantallen te matchen met de invoeren in Nederland. Er is vastgesteld dat de goederen zonder enige bewerking zijn doorgevoerd naar lidstaten van de Europese Unie. Nu niet is voldaan aan artikel 24 van het CDW hebben de goederen de oorsprong China behouden, aldus verweerder.

25. De rechtbank stelt voorop dat nu verweerder wil afwijken van de aangiften voor het brengen in het vrije verkeer, op verweerder de bewijslast rust.

26. Verweerder heeft ter onderbouwing van zijn standpunt verwezen naar de bevindingen in de OLAF-rapporten. Eiseres heeft echter betwist dat zij goederen met de oorsprong China heeft ingevoerd. Verweerder heeft ter zitting geen afdoende toelichting kunnen geven op de overgelegde bijlagen. Enkel is gesteld dat de Maleise autoriteiten een koppeling heeft (Hof: hebben) gemaakt tussen de ZB1 en de ZB2 lijsten en dat de lijsten volledig zijn zijn doorgelinkt naar de aangiften van eiseres. Bij betwisting door eiseres mag van verweerder meer worden verwacht dan de enkele verwijzing naar OLAF-rapporten zonder toelichting op de specifieke situatie van eiseres. Nu verweerder niet in staat is een link te maken tussen de goederen die zijn aangegeven door eiseres voor het brengen in het vrije verkeer en de ZB1 en ZB2 lijsten, kan niet worden gezegd dat de bevindingen uit de OLAF-rapporten van toepassing zijn op de onderhavige aangiften voor het brengen in het vrije verkeer. Verweerder heeft derhalve niet aannemelijk gemaakt dat de onderhavige goederen de oorsprong China hebben. Ook op deze grond dient de utb te worden vernietigd.

27. Nu op grond van de overwegingen onder 15, 22 en 26 elk afzonderlijk al de utb moet worden vernietigd, behoeven de overige grieven van eiseres geen bespreking meer.”