Gerechtshof Amsterdam, 16-01-2020, ECLI:NL:GHAMS:2020:158, 18/00309

“1. Bij brief van 15 juli 2015 heeft eisers gemachtigde zich tot burgemeester en wethouders van de gemeente Edam-Volendam gewend. Hij heeft daarin vermeld dat hij onderzoek heeft gedaan naar de bouwkundige- en brandveiligheidsituatie van de voor publiek toegankelijke orthodontiepraktijk van eiser die zich bevindt op de 1e en 2e verdieping in het bedrijfsverzamelgebouw aan het [adres] . De brief vermeldt voorts:

“Deze kwestie is voor [X] actueel omdat zijn royaal bemeten praktijkruimte eveneens wordt gebruikt en uitgebaat om deze productief en winstgevend te maken, voor algemene doeleinden zoals informatie voor groepen, overlegruimte e.d., voor aantallen personen ruim boven de vijftig.

(…)

De heer [X] persisteert in zijn verzoek aan uw college (…) alsnog een gebruiksvergunning te entameren voor zijn orthodontiepraktijk, die voldoet aan het van toepassing zijnde Bouwbesluit 2003, aan bouwkundige- en brandveiligheidseisen, bijvoorbeeld ten aanzien van ontvluchting, en opstelling van een door de brandweer goedgekeurd ontruimingsplan voor een bezetting van ten minste 50 personen in zijn orthodontiepraktijk.”

2. In antwoord op bovenstaande brief van 15 juli 2015 hebben burgemeester en wethouders eiser op 4 november 2015 onder meer het volgende bericht:

“Op grond van artikel 2.1 lid 1 onder d van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is het verboden zonder omgevingsvergunning een project uit te voeren, voor zover dat geheel of gedeeltelijk bestaat uit het in gebruik nemen of gebruiken van een bouwwerk in met het oog op de brandveiligheid bij Amvb (zijnde het Besluit omgevingsrecht (Bor)) aangewezen categorieën van gevallen. In artikel 2.2 van het Bor is bepaald dat in de navolgende gevallen een gebruiksvergunningplicht geldt:

- bij het in gebruik nemen of gebruiken van een bouwwerk waarin bedrijfsmatig of in het kader van verzorging nachtverblijf zal worden verschaft aan meer dan 10 personen, dan wel het in afwijking daarvan bij de bouwverordening, bedoeld in artikel 8 van de Woningwet, bepaalde aantal personen;

- het in gebruik nemen of gebruiken van een bouwwerk waarin dagverblijf zal worden verschaft aan:

1°. meer dan 10 personen jonger dan 12 jaar, of

2°. meer dan 10 lichamelijk of verstandelijk gehandicapte personen.

Dit artikel is derhalve niet van toepassing op een orthodontiepraktijk. Er geldt voor de orthondontiepraktijk van de heer [X] derhalve geen gebruiksvergunningsplicht.

Artikel 1.18 van het Bouwbesluit 2012 bepaalt dat het verboden is zonder of in afwijking van een daaraan voorafgaande gebruiksmelding een bouwwerk in gebruik te nemen of te gebruiken indien daarin meer dan 50 personen tegelijk aanwezig zullen zijn of indien er toepassing is gegeven aan artikel 1.3 (gelijkwaardigheidsbepaling) voor een in verband met een in hoofdstuk 6 of 7 uit het oogpunt van brandveiligheid gegeven voorschrift en een woonfunctie in gebruik te nemen of te gebruiken voor kamergewijze verhuur. De normadressant van dit artikel is: de gebruiker van het pand.

In uw brief geeft u aan dat in de orthodontiepraktijk van de heer [X] bij enige regelmaat 50 personen of meer aanwezig zijn. Naar uw mening dient de gemeente voor dat gebruik een gebruiksvergunning te entameren.

Zoals hierboven is aangegeven moet volgens artikel 1.18 van het Bouwbesluit 2012 degene die het bouwwerk gebruikt, in het geval er meer dan 50 personen aanwezig zullen zijn een gebruiksmelding doen. Een gebruiksvergunning is in dit geval, gelet op de inhoud van artikel

lid 1 onder d van de Wabo, niet nodig.

Indien uw cliënt het gebruik van het pand ongewijzigd wenst voort te zetten of indien hij voor het door hem gewenste gebruik nog geen gebruiksmelding heeft gedaan kan hij via de website www.omgevingsloket.nl de benodigde gebruiksmelding indienen. De verantwoordelijkheid voor het tijdig indienen van gebruiksmeldingen ligt bij de gebruiker van het pand, niet bij de gemeente.

Voorts wijzen wij erop dat het doen van een gebruiksmelding er toe kan leiden dat er in of aan het gebouw aanvullende brandveiligheidsmaatregelen getroffen moeten worden. Volgens de publiekrechtelijke regels uit het Bouwbesluit is de gebruiker ervoor verantwoordelijk dat de regels omtrent het brandveilig gebruik worden nageleefd.

Soms is voor het realiseren van brandveiligheidsmaatregelen toestemming van de eigenaar van het gebouw nodig. Dat is een privaatrechtelijke kwestie tussen eigenaar/ verhuurder en gebruiker/ huurder.

Wie de kosten voor het aanbrengen van de noodzakelijke voorzieningen betaalt, is eveneens een privaatrechtelijke kwestie tussen verhuurder en huurder, waar de gemeente geheel buiten staat.

De gemeente toetst de melding, maar is niet verantwoordelijk voor het indienen van de melding en de uitvoering van de als gevolg daarvan te nemen maatregelen.

Gelet op het feit dat de heer [X] geen gebruiksmelding heeft gedaan is hij niet gerechtigd meer dan 50 personen tegelijk in zijn orthodontiepraktijk aanwezig te laten zijn. Indien wij op enig moment constateren dat in de orthodontiepraktijk van de heer [X] meer dan 50 mensen aanwezig zijn zonder dat hiervoor een gebruiksmelding is gedaan, dan overtreedt uw cliënt artikel 1.18 van het Bouwbesluit. Wij zullen alsdan een handhavingstraject jegens de heer [X] en zijn orthodontiepraktijk starten of een gebruiksbeperking opleggen.

3. In zijn brief van 4 december 2015, door de gemeente Edam-Volendam ontvangen op 8 december 2015, heeft eisers gemachtigde het volgende geschreven:

“Geachte college,

Bij schrijven van 15 juli 2015 heb ik uw college gemotiveerd en gedetailleerd geïnformeerd over de noodzaak van een gebruiksvergunningsvergunning voor de orthodontiepraktijk van [X] in het perceel [adres] .

Uw gemeente is, zoals u bekend, de eerst verantwoordelijke instantie voor toezicht op deze care-en-cure inrichting door middel van een gebruiksvergunning, en voor een aanschrijving bij ontbreken van de wettelijke voorzieningen zoals die vast liggen in het Bouwbesluit 2003 en de gemeentelijke bouwverordening.

Namens de heer [X] ontvangt u hierbij de plattegrond tekeningen waarop zijn aangeduid de brandveiligheidsvoorzieningen, ventilatie, vluchtwegen naar de openbare weg bij calamiteit, maximale bezettingsgraad, alsmede overige noodzakelijke gegevens omtrent de bedrijfsvoering van de orthodontiepraktijk.

Dit schrijven kunt u beschouwen als een formele aanvraag om gebruiksvergunning.”

4. Verweerder heeft de aanvraag gebruiksvergunning in behandeling genomen als een aanvraag voor een omgevingsvergunning brandveilig gebruik. Bij brief van 15 december 2015 heeft verweerder eiser dienovereenkomstig bericht en verzocht de aanvraag uiterlijk 12 januari 2016 aan te vullen. Eiser heeft bij e-mailbericht van 31 december 2015 verzocht deze termijn te verlengen tot 12 februari 2016 omdat hij niet over de voor de aanvulling van de aanvraag bruikbare tekeningen beschikte. Verweerder heeft dit verzoek afgewezen.

5. Bij besluit van 13 januari 2016 hebben burgemeester en wethouders van Edam-Volendam de omgevingsvergunningaanvraag van eiser buiten behandeling gesteld op grond van de onvolledigheid daarvan. Eiser heeft hiertegen geen rechtsmiddelen ingesteld.”