Gerechtshof Amsterdam, 10-06-2021, ECLI:NL:GHAMS:2021:2259, 19/01326 tot en met 19/01332

2.1.

De rechtbank heeft de feiten als volgt vastgesteld.

2. Voor het kunnen uitvoeren van haar activiteiten werkt eiseres samen met lokale partnerorganisaties (PNGO’s) in Bangladesh. Eiseres sluit met de PNGO’s overeenkomsten waarin de verschillende wederzijdse verplichtingen zijn opgenomen. Zij is verantwoordelijk voor het algehele management van de projecten en de contacten met donoren. Ze verstrekt aan de PNGO’s overeengekomen bedragen. De PNGO’s zijn verplicht de projecten onder de overeengekomen voorwaarden uit te voeren en hierover tezamen met de financiële verantwoording op juiste wijze te rapporteren aan eiseres. De PNGO’s hebben zich verplicht om het logo van eiseres te voeren op geprinte materialen die betrekking hebben op de projecten.

3. Om de betrokkenheid van de lokale bevolking te waarborgen vormt eiseres ‘community based organisations” (CBO’s). Voor de samenstelling van een CBO geeft zij richtlijnen. De rol van een CBO houdt onder meer in dat zij goedkeuring moet geven met betrekking tot de vereisten ten aanzien van de voorzieningen. Ook ziet zij toe op de kwaliteit van de aangelegde voorzieningen.

4. De lokale afnemers van de verschillende voorzieningen zoals de waterputten en de latrines, te weten CBO’s, scholen en individuele huishoudens, betalen voorafgaand aan de verstrekking van de voorzieningen een verplichte vergoeding daarvoor. De vergoedingen bedragen 5% tot 40% van de kosten van een voorziening dan wel de totale kosten. Het doel is daarmee de betrokkenheid van de lokale bevolking bij de projecten te waarborgen. De vergoedingen worden aan de PNGO’s betaald. De bedragen die een PNGO ontvangt verrekent eiseres met hetgeen zij uit hoofde van de overeenkomst met die PNGO aan de PNGO dient over te maken.

5. In september 2009 hebben 189 landen, waaronder Nederland, de zogenoemde “Millennium Verklaring van de Verenigde Naties” aangenomen. Op basis van deze Verklaring hebben de Verenigde Naties een actieplan ontwikkeld met betrekking tot armoedebestrijding. Dit plan bestaat uit acht Millennium Development Goals (hierna: MDG’s) die in 2015 moeten zijn gerealiseerd. De Nederlandse overheid heeft deze MDG’s in haar nationale ontwikkelingsbeleid geïmplementeerd.

6. Op 8 augustus 2012 heeft eiseres een subsidie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) toegezegd gekregen op basis van het door eiseres ingediende 4-jarenrapport “ [projectnaam] in Bangladesh”. Eiseres ontving een toezegging ter waarde van maximaal € 3.000.000 onder de voorwaarde dat eiseres eenzelfde bedrag aan fondsen voor haar projecten ophaalt uit de private sector. In de schriftelijke vastlegging daarvan is onder meer opgenomen dat eiseres verantwoordelijk is voor veilig drinkwater en sanitair in bepaalde gebieden van Bangladesh, dat zij de intellectuele eigendom van alles wat zij produceert ter beschikking stelt aan de Nederlandse Staat, dat BuZa de mogelijkheid heeft om aanwijzingen te geven aan eiseres over hoe de projecten moeten worden geïmplementeerd bij bepaalde wijzigingen van omstandigheden, dat eiseres periodiek op voorgeschreven wijze moet rapporteren over de projecten en besteding van de subsidie en ten slotte dat als eiseres niet voldoet aan haar verplichtingen betaling wordt opgeschort of terugbetaling kan worden geëist.

7. Bij brief van 28 januari 2014 verzoekt eiseres verweerder om het nultarief toe te passen op haar gerealiseerde omzet, waarbij volledig recht op aftrek van voorbelasting bestaat. Naar aanleiding hiervan heeft verweerder zich in een brief van 17 juni 2014 op het standpunt gesteld dat eiseres niet als ondernemer in de zin van de Wet op de omzetbelasting 1968 (Wet OB) kan worden aangemerkt.

8. Op voorstel van verweerder zijn aan eiseres vanaf 2014 aangiftebiljetten uitgereikt, dit om eiseres in de gelegenheid te stellen een bezwaarprocedure te voeren. Eiseres heeft middels zeven aangiftebiljetten over de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2016 de aan haar in rekening gebrachte omzetbelasting (voorbelasting) in aftrek gebracht als bedoeld in artikel 15, eerste lid, van de Wet OB en dientengevolge om teruggaaf verzocht.”

2.2.

Nu de hiervoor vermelde feiten door partijen op zichzelf niet zijn bestreden zal ook het Hof daarvan uitgaan. In aanvulling hierop voegt het Hof nog het volgende toe.

2.3.

Tot de gedingstukken behoort een voorbeeld van een Partnership Agreement. Het betreft Partnership Agreement for Project Nr: 39. Daarin is, voor zover hier van belang, bepaald:

1.2 (…)

PARTNER, (…) is responsible for ensuring that funds are spent in accordance with the Project budget, undertaking the field work (…)

3.1

[Stichting X] will assume responsibility for the overall management of the project and for liaison with the other donors.

4.2

The PARTNER shall implement the project (…)

4.13

The PARTNER shall bear all kind responsibility for their staff employed (…)

4.16

The PARTNER shall report four times per year (…).

4.19

The PARTNER shall follow the visibility toolkit to ensure the visibility of [Stichting X] (…)

5.1

The entire GRANT AMOUNT is designated for the approved action. The approved budget cannot be changed without prior discussion and approval from the [Stichting X] . (…)

5.6

If the PARTNER under-spends by more than 15% within a financial quarter, [Stichting X] reserves the right to reduce the following payment by the amount of the unspent amount. (…)

5.7

Any over-expenditure by PARTNER on any budget line (…) shall not be reimbursed without prior written agreement (…).

5.11

PARTNER shall allow [Stichting X] (…) full access to the PARTNER accounts for the purpose of examination, verification of expenditure Reports or Audits. (…)

5.14

[Stichting X] shall be entitled, (…), to defer payment (…) until the PARTNER has fulfilled to [Stichting X] ’s satisfaction all its prior obligations under this Agreement.

5.15

PARTNER shall return all unspent Project funds to [Stichting X] (…).

6.1

[Stichting X] shall provide the PARTNER with capital expenditure in accordance with Project Budget necessary to purchase equipment and inputs for use by the PARTNER for Project-specific purposes.(…)’

6.2. (…)

PARTNER shall provide indemnity to [Stichting X] and its donors regarding water options those once handed over to the users, [Stichting X] (…) will not be responsible by any means to the quality of water or any legal issues that could come in the future.

7.1

The visibility of the project shall be maintained. For all items, goods, documents; identity should be hold the authorised and approved project and [Stichting X] logo. (…) The partner NGO shall take all necessary steps to publicise the fact that [Stichting X] (…) has financed the project.”

2.4.

In een memo van het Ministerie van Financiën van 25 november 2011 inzake de toepassing van de resolutie BTW-283 is vermeld:

2.5.

In een door de Staatssecretaris van Financiën voor akkoord geparafeerde notitie van 24 februari 2012 van het Directoraat-Generaal van de Belastingdienst is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld: