Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 30-07-2013, ECLI:NL:GHARL:2013:5629, BK 11/00203
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 30-07-2013, ECLI:NL:GHARL:2013:5629, BK 11/00203
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
- Datum uitspraak
- 30 juli 2013
- Datum publicatie
- 2 augustus 2013
- ECLI
- ECLI:NL:GHARL:2013:5629
- Formele relaties
- Eerste aanleg: ECLI:NL:RBLEE:2011:BR4848, Bekrachtiging/bevestiging
- Zaaknummer
- BK 11/00203
Inhoudsindicatie
In geschil is of
1e. aan de tarieven, opgenomen in de Tarieventabel 2007 (hierna: de Tarieventabel) behorende bij de verordening op de heffing en de invordering van leges 2000 (hierna: de Legesverordening), verbindende kracht moet worden ontzegd omdat de tarieven niet zodanig zijn vastgesteld dat de geraamde baten van de leges niet uitgaan boven de geraamde lasten terzake;
2e. aan de tarieven, opgenomen in de Tarieventabel, verbindende kracht moet worden ontzegd omdat bij de toerekening van geraamde kosten aan de met leges belaste diensten is gehandeld in strijd met de algemene rechtsbeginselen;
3e. aan het tarief van 3,55% van de bouwsom verbindende kracht moet worden ontzegd omdat het leidt tot een willekeurige en onredelijke belastingheffing die de wetgever bij het toekennen aan de gemeente van de bevoegdheid om leges te heffen niet op het oog heeft gehad.
Uitspraak
Afdeling belastingrecht
Locatie Leeuwarden
Nummer 11/00203
uitspraakdatum: 30 juli 2013
Uitspraak van de eerste meervoudige belastingkamer
op het hoger beroep van
Stichting [X], gevestigd te [Z] (hierna: belanghebbende)
tegen de uitspraak van de rechtbank Groningen van 26 mei 2011, nr. AWB 08/1643, in het geding tussen belanghebbende en
de heffingsambtenaar van de gemeente Haren (hierna: de Heffingsambtenaar)
1 Ontstaan en loop van het geding
De Heffingsambtenaar heeft bij nota van 18 oktober 2007, factuurnummer [000000000], van belanghebbende ter zake van het in behandeling nemen van een aanvraag van een reguliere bouwvergunning € 76.855 aan leges gevorderd (hierna: de aanslag).
Belanghebbende heeft tegen de aanslag bezwaar gemaakt. Bij uitspraak op bezwaar van 3 juli 2008 heeft de Heffingsambtenaar het bezwaar ongegrond verklaard en de aanslag gehandhaafd.
Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep ingesteld bij de rechtbank Groningen (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft bij uitspraak van 26 mei 2011, nr. AWB 08/1643, het beroep gegrond verklaard en de aanslag verminderd tot € 75.855.
Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld. De Heffingsambtenaar heeft een verweerschrift ingediend.
Tot de stukken van het geding behoren, naast de hiervoor vermelde stukken, het van de Rechtbank ontvangen dossier dat op de zaak betrekking heeft alsmede alle stukken die nadien, al dan niet met bijlagen, door partijen in hoger beroep zijn overgelegd.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 22 mei 2013 te Leeuwarden. Daarbij zijn verschenen en gehoord mr. [A] en mr. [B] namens belanghebbende alsmede mr. [C], [D] en [E] namens de Heffingsambtenaar.
Belanghebbende heeft voorafgaande aan de zitting van het Hof een pleitnota aan het Hof en aan de Heffingsambtenaar gezonden. De Heffingsambtenaar heeft ter zitting een pleitnota overgelegd en voorgedragen.
Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat aan deze uitspraak is gehecht.
2 De vaststaande feiten
Op 16 juli 2007 heeft belanghebbende bij de gemeente Haren een aanvraag tot het verlenen van een reguliere bouwvergunning ingediend. Ter zake van het in behandeling nemen van deze aanvraag heeft de Heffingsambtenaar de aanslag opgelegd. De aanslag is bij brief van 10 oktober 2007, verzonden op 22 oktober 2007, als volgt toegelicht:
“Voor het in behandeling nemen van de aanvraag om een reguliere bouwvergunning voor het veranderen van een verpleegtehuis op het perceel [a-straat] 3A te [Z], brengen wij u de volgende leges in rekening.
Het basisbedrag is gebaseerd op een stichtingskostenbedrag (..) van € 2.100.000,00.
Basisbedrag : €. 75.550,00
Welstandsadvies : €. 1.205,50
Start bouw : €. 50,00
Gereed bouw : €. 50,00
(…)”
In de uitspraak op bezwaar is het volgende overzicht van de kostendekkendheid van de verordening opgenomen:
“Bouwzaken, burgerzaken
en overige dienstverlening
Omschrijving Kosten Opbrengsten %kdh
-
Bouwzaken € 704.321 € 703.750 99.9 %
-
Burgerzaken € 421.616 € 235.655 55.9 %
-
Overige diensten € 96.356 € 24.209 25.1 %
Totaal € 1.222.293 € 963.614 78.8 %”
In de bijlage bij de uitspraak op bezwaar is het volgende “OVERZICHT GERAAMDE BATEN EN LASTEN 2007 M.B.T. LEGESVERORDENING” opgenomen:
“Bouwzaken 704.321
Uren tbv diensten op afdeling 600.675
Kosten andere afdelingen, BTW, oninbaarheid 88.136
Kapitaallasten 15.510
Burgerzaken 421.616
Uren tbv diensten op afdeling 285.719
Kosten Rijk 51.452
Kosten andere afdelingen, BTW, oninbaarheid 76.795
Kapitaallasten 7.650
Overige dienstverlening 96.356
Uren tbv diensten op afdeling 77.150
Kosten andere afdelingen, BTW, oninbaarheid 19.206
TOTAAL LASTEN LEGESVERORDENING 1.222.293
Legesopbrengsten bouwzaken 703.750 99,9%
Legesopbrengsten burgerzaken 235.655 55,9%
Legesopbrengsten overige
dienstverlening 24.209 25,1%
TOTAAL BATEN LEGESVERORDENING 963.614
Percentage kostendekkendheid totaal 78,8%”
In de procedure voor de Rechtbank heeft de Heffingsambtenaar bij fax van 28 oktober 2009 “nadere specificaties van de geraamde baten en lasten met betrekking tot de Legesverordening van de gemeente Haren over het jaar 2007” overgelegd. Deze specificaties geven een nadere uitsplitsing van het in de bijlage bij de uitspraak op bezwaar opgenomen overzicht voor “product 265 Bouwzaken 2007”, “Burgerzaken” en “Overige Diensten”.
In de specificatie “product 265 Bouwzaken 2007” zijn de volgende, op de beleidsbegroting van de gemeente Haren gebaseerde kosten vermeld:
- -
-
subproduct 26510 Bouwzaken algemeen 223.210
- -
-
subproduct 26520 Schetsplannen 56.700
- -
-
subproduct 26530 Reguliere bouwvergunningen 371.630
- -
-
subproduct 26540 Lichte bouwvergunningen 62.100
- -
-
subproduct 26550 Sloopvergunningen 13.890
- -
-
subproduct 26560 Projecten bouwzaken 23.800
Deze kosten, in totaal € 751.330, zijn toegerekend aan de met leges belaste diensten. In een toelichting op de specificatie merkt de Heffingsambtenaar op dat het toegerekende bedrag van € 751.330 verminderd moet worden met € 40.000 “voor een aantal ROV-zaken (Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting), zoals handhaving, huisnummering en een project dat betrekking heeft op de bevordering van duurzaam, energiezuinig en veilig bouwen”.
Vervolgens zijn op het resterende bedrag aan kosten van € 711.330 “diverse vermeerderingen en verminderingen” toegepast:
- -
-
Correctie voor inflatie 1,25% € 863 +/+
- -
-
BTW 19% € 13.274 +/+
- -
-
Oninbaarheid (dubieuze debiteuren) € 5.000 +/+
- -
-
Brandweerkosten met betrekking tot bouwvergunningen € 3.500 +/+
- -
-
Uren juridische procedures € 29.645 -/-
Na deze vermeerderingen en verminderingen bedragen de aan de met bouwleges belaste diensten toegerekende kosten € 704.231.
In de procedure voor de Rechtbank heeft de Heffingsambtenaar bij brief van 22 juni 2010 onder meer het volgende overzicht van het “subproduct 29.10 Persoonsregistraties (GBA) Burgerzaken” overgelegd.
“Begroting 2007
Subproduct 29.10 Persoonsregistratie
Activiteit GBA uren per jaar bedrag
-
Mutaties, mailing en controle in GBA 884 € 61.880
-
Selecties maken uit GBA 208 € 14.560
-
Aanmeldingen uit het buitenland
verwerken in GBA 208 € 14.560
4. Archiefonderzoek 260 € 18.200
5. Applicatiebeheer GBA 286 € 20.020
6. Uittreksels uit GBA halen 110 € 7.070
7. Vestigingen en binnenverhuizingen
verwerken in GBA 68 € 4.760
8. Controle persoonslijsten (PL-en) in GBA 450 € 31.500
Totaal 2.474 € 173.180
(…)
Verder zijn ten laste van dit product kosten begroot i.v.m. de kosten [F], toelevering afdeling Systemen en Informatie en kosten T&T (online raadplegen) samen € 46.938. De totale begroting op het subproduct 29.10 “Persoonsregistratie GBA” is € 220.118 (€ 173.180 + € 46.938).”
In de onder 2.4 genoemde brief heeft de Heffingsambtenaar voorts opgemerkt dat er bij de berekening van het in de uitspraak op bezwaar vermelde dekkingspercentage vier subproducten abusievelijk over het hoofd zijn gezien, te weten Woningbouw en Beheer (26420), Overig Wegen, Straten en Pleinen (4790), Fiscaal gebied (6420) en Baten parkeren (6490). Uit onderzoek in de begroting op het laagste niveau naar kosten en baten, die in verband staan met legesfeiten, is, aldus de Heffingsambtenaar, gebleken dat ook deze subproducten kosten en/of baten bevatten die zijn gekoppeld aan met leges belaste diensten. De geraamde baten en lasten van deze vier subproducten leiden in totaal tot een bijtelling bij de baten van € 50.542 en tot een bijtelling bij de lasten van € 32.951. De Heffingsambtenaar heeft in de meergenoemde brief erkend dat in de specificatie van de kosten een aantal delen van de kostenposten ten onrechte zijn toegerekend aan de leges. Dit betreft een deel van de post Handhaving en Toezicht Reclame (€ 7.245) en een deel van de post Bouwzaken Algemeen (€ 32.200). Rekening houdend met voorgaande cijfers bedragen de geraamde lasten ter zake van met leges belaste diensten in totaal € 1.215.799 en de geraamde baten van de leges € 1.014.156. Het dekkingspercentage bedraagt volgens dit nadere standpunt van de Heffingsambtenaar 83,4.
In hoger beroep heeft de Heffingsambtenaar bij brief van 9 november 2012 een overzicht van de overheadkosten in 2007 overgelegd. De samenvatting van dit overzicht luidt:
“Totale kostenbegroting van alle uren 10.829.635
Totale Urenkosten leges 963.460
Totale overheadkosten 4.355.828
Overhead toegerekend aan leges 387.517
De breuk is dus 963.460/10.829.635 maal de totale overheadkosten. Hiermee komt het bedrag van de overhead die toegerekend is aan de leges op € 387.517. Hieronder is in een tabel aangegeven welke producten in de overheadberekening zitten en voor welke bedragen deze zijn meegenomen.
Producten Totaalbedrag Overhead Overhead mee-
genomen in leges
Administratieve Organisatie 32.154 2.861
Bestel- en personenauto’s 145.805 12.972
Betalingsverkeer en Invorderingen 187.420 16.674
CMD Programmatuur 44.337 3.944
Concernmanagement 127.365 11.331
Facilitaire voorzieningen 700.911 62.357
Gebouwen Beheer 46.400 4.128
Informatie 218.744 19.461
Materieel zonder tijdsregistratie 142.593 12.686
Personeelsbeleid 465.503 41.414
Primaire arbeidsvoorwaarden 755.395 67.204
Registratie van Financiële e.a.g 289.897 25.791
Secundaire arbeidsvoorwaarden 122.200 10.872
Systemen 750.089 66.732
Tekstverwerking 181.067 16.109
Treasury 5.950 529
Verzekeringen en aansprakelijkheid 13.300 1.183
[b-straat] 9A 126.698 11.272
4.355.828 387.517”
3 Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen
In geschil is of
1e. aan de tarieven, opgenomen in de Tarieventabel 2007 (hierna: de Tarieventabel) behorende bij de verordening op de heffing en de invordering van leges 2000 (hierna: de Legesverordening), verbindende kracht moet worden ontzegd omdat de tarieven niet zodanig zijn vastgesteld dat de geraamde baten van de leges niet uitgaan boven de geraamde lasten terzake;
2e. aan de tarieven, opgenomen in de Tarieventabel, verbindende kracht moet worden ontzegd omdat bij de toerekening van geraamde kosten aan de met leges belaste diensten is gehandeld in strijd met de algemene rechtsbeginselen;
3e. aan het tarief van 3,55% van de bouwsom verbindende kracht moet worden ontzegd omdat het leidt tot een willekeurige en onredelijke belastingheffing die de wetgever bij het toekennen aan de gemeente van de bevoegdheid om leges te heffen niet op het oog heeft gehad.
Belanghebbende beantwoordt de in geschil zijnde vragen bevestigend en concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, de uitspraak op bezwaar en de aanslag.
De Heffingsambtenaar beantwoordt de in geschil zijnde vragen ontkennend en concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.
Beide partijen hebben voor hun standpunt voorts aangevoerd wat is vermeld in de van hen afkomstige stukken. Daaraan hebben zij ter zitting toegevoegd hetgeen is vermeld in het aan deze uitspraak gehechte proces-verbaal van de zitting.