Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 01-07-2014, ECLI:NL:GHARL:2014:5321, 13/00865 en 13/00866

Op 4 december 2008 heeft de curator een brief van de Sociale Verzekeringsbank (hierna: SVB) ontvangen, gericht aan belanghebbende en gedagtekend 1 december 2008, waarin de SVB belanghebbende mededeelt:

“Wij hebben van de Belastingdienst bericht ontvangen dat u een openstaande schuld heeft van € 172.431,00. Dit betreft nog te betalen inkomstenbelasting en/of premie volksverzekeringen over de periode van 1 januari 2003 tot en met 31 december 2003.

(…)

Bent u van mening dat het niet betalen van de aanslag u door omstandigheden niet is toe te rekenen, dan moet u dit schriftelijk aantonen.”

Belanghebbende heeft begin 2009 telefonisch contact gehad met de SVB. In dit gesprek heeft de SVB onder meer opgemerkt, dat van de Belastingdienst bericht was ontvangen dat geen belasting was betaald. Belanghebbende heeft met als dagtekening 5 januari 2009 een brief gestuurd aan de SVB. De SVB heeft vervolgens telefonisch contact opgenomen met belanghebbende. In de brief van 13 januari 2009 aan belanghebbende heeft de SVB de gang van zaken als volgt verwoord:

“Wij hebben van de Belastingdienst bericht ontvangen dat u een openstaande schuld heeft van € 172.431,00. Dit betreft nog te betalen inkomstenbelasting en/of premie volksverzekeringen over de periode van 1 januari 2003 tot en met 31 december 2003. Hierover hebben wij u een maand geleden geïnformeerd.

U heeft hierop gereageerd per brief d.d. 5 januari 2009. Daarin meldt u dat, nog afgezien van de vraag of u het bedrag schuldig bent, u reeds geruime tijd in staat van faillissement verkeert. Op basis van deze reactie hebben wij telefonisch contact met u opgenomen. In dit gesprek heeft u gemeld dat de Belastingdienst op de hoogte is van het feit dat u deze schuld betwist. Gelet op het faillissement kunt u geen belastingadviseur in de arm nemen om deze zaak aan te vechten. Daarom is er geen officieel bezwaar gemaakt tegen deze aanslag.”

Belanghebbende heeft ter zitting van 21 mei 2014 het volgende over het contact met de SVB in 2009 verklaard:

“Hij heeft de SVB verteld dat hij van de claims wist maar dat het nog geen zin had om bezwaar aan te tekenen. Daar kwam bij dat hij zich ook geen belastingadviseur kon permitteren. Hij was in de veronderstelling dat de Inspecteur zich na afloop van de strafzaak of het faillissement wel zou melden. Dat is echter niet gebeurd (…).

In 2009 heeft hij met de SVB gesproken over de partnertoeslag. Zijdelings werd opgemerkt dat van de Belastingdienst bericht was ontvangen dat geen belasting was betaald. Hij heeft een en ander mondeling en schriftelijk bij brief van 5 januari 2009 toegelicht, aangegeven dat het bericht van de Belastingdienst onjuist was, dat het ging om claims, dat hij van die claims op de hoogte was, maar dat het nog geen zin had om bezwaar te maken omdat de claims nog niet vaststonden. Ook heeft hij aan de SVB gevraagd hoe zij aan hun informatie kwamen. Het bleek dat de computersystemen van de SVB en de Belastingdienst met elkaar in contact stonden. (…) De brief van 13 januari 2009 is geschreven naar aanleiding van de brief van 5 januari 2009 en de telefoongesprekken. De SVB legt in die brief de link met een eerdere brief uit december 2008. Die brief heeft hij echter nooit ontvangen.”

Belanghebbende heeft na december 2011 van de SVB een kopie van een brief van 3 augustus 2009 ontvangen, gericht aan het adres van de curator, waarin het volgende staat vermeld:

“Wij hebben van de Belastingdienst bericht ontvangen dat u een openstaande schuld heeft van € 77.795,00. Dit betreft nog te betalen inkomstenbelasting en/of premie volksverzekeringen over de periode van 1 januari 2002 tot en met 31 december 2002. Hierover hebben wij u een maand geleden geïnformeerd.”

In de brief van belanghebbende aan de Inspecteur van 3 februari 2012 heeft hij het volgende aan de Inspecteur medegedeeld:

“Mijn AOW-pensioen wordt gekort omdat ik volgens de SVB over de jaren 2002, 2003 en 2007 geen belastingen en / of premies zou hebben betaald.

Hoewel ik hierover van de zijde van de SVB indertijd bericht heb ontvangen en het er maar bij gelaten heb wil ik nu toch tegen deze gang van zaken opkomen.”

Met als dagtekening 21 mei 2012 heeft belanghebbende een brief aan de SVB verzonden, waarin hij het volgende opmerkt:

“Door onze verhuizing is een deel van mijn archief zoek geraakt.

Op mijn AOW-Pensioen wordt gekort omdat ik over een aantal jaren geen dan wel onvoldoende belasting zou hebben betaald.

Zou u mij willen mededelen over welke jaren de Belastingdienst beweert dat ik geen dan wel onvoldoende belasting zou hebben betaald?”

Op 23 mei 2012 heeft belanghebbende schriftelijk het volgend verzoek aan de Inspecteur gedaan:

“Voorts herinner ik mij dat u mij een aantal brieven heeft toegezonden waarin u mijn inkomen eenzijdig op een veel hoger niveau vaststelde op grond waarvan onder meer mijn AOW-Pensioen gekort is.

Ik verzoek u vriendelijk om mij de afschriften van uw brieven en aanslagen (…) welke u aan mij c.q. de curator over de voornoemde periode (2002/2003 tot heden) heeft toegezonden zodat ik de gang van zaken kan reconstrueren en kan vaststellen of:

1. de door u vastgestelde inkomens correct zijn

2. mijn AOW-Pensioen terecht gekort is of niet.

3. het middelen van inkomen tot een teruggave leidt.

4. de openstaande posten daadwerkelijk verschuldigd zijn.”

In zijn brief aan de Inspecteur van 1 augustus 2012, door de Inspecteur ontvangen op 2 augustus 2012, heeft belanghebbende het volgende opgemerkt:

“Tijdens ons gesprek op 23 juli jl. heb ik u ook gevraagd om de situatie van mijn inkomen over de jaren 2002, 2003 en 2004 en 2007 te willen bezien.

Mijn inkomen over het jaar 2003 werd door de Belastingdienst, naar ik aanneem op grond van onjuiste conclusies uit vanwege de Belastingdienst plaatsgevonden hebbend onderzoek, ten onrechte op ruim EURO 300.000,-- vastgesteld.

(…)

Mijn inkomen in 2003 was (…) NIHIL.

(…)

Had het onderzoek door de Belastingdienst niet plaatsgevonden of was dit onderzoek en de daaropvolgende strafzaak voortvarend en integer afgehandeld dan had ik nog binnen de daarvoor geldende termijn zelf ten aanzien van de aanslag over de jaren 2003 en 2007 actief kunnen worden

(…)

Het sterk vertraagde opheffen van mijn faillissement is geheel en al aan het handelen door de Belastingdienst te wijten met als gevolg het verstrijken van de desbetreffende termijnen.

Dat alles mag niet in mijn nadeel werken weshalve ik u verzoek om al of niet met toepassing van de hardheidsclausule alsnog

- mijn inkomen over 2003, 2004 en 2007 op NIHIL te stellen (…)”

Eveneens op 1 augustus 2012 heeft belanghebbende een brief aan de Inspecteur gezonden, door de Inspecteur ontvangen op 3 augustus 2012, met onder meer de volgende inhoud:

“Na de verzending van mijn brief van heden keek ik een en ander nog eens na en mij bleek toen dat ook over 2002 mijn inkomen ten onrechte! met een bedrag ad EURO 124.740,-- is gecorrigeerd.

Bijgaand ontvangt u afschriften van een tweetal aan mij gerichte brieven van de SVB d.d. 13 januari 2009 en 3 augustus 2009 ter zake de door de Belastingdienst gecorrigeerd resp. vastgestelde inkomens over de jaren 2002 en 2003.

Kennelijk hebben deze correctie en vaststelling in de loop van het jaar 2009 plaatsgevonden.

De inhoud van mijn eerder schrijven van vandaag is tevens op het jaar 2002 van toepassing en ik verzoek u dan ook om de daarin genoemde redenen de correctie over het jaar 2002 tot NIHIL terug te brengen. In 2002 heb ik alleen mijn gebruikelijke salaris ontvangen.”

De Inspecteur heeft een brief van de curator van 12 december 2013 overgelegd, waarin deze op de vraag “Is het juist dat u na aanvang van het faillissement nimmer contact met de heer [X] heeft gehad?” heeft geantwoord:

“Neen, gedurende het faillissement is er regelmatig contact geweest met de heer [X], telefonisch en schriftelijk. Daarnaast is er regelmatig contact geweest met de advocaat van de heer [X], (…).”