Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 26-08-2014, ECLI:NL:GHARL:2014:6698, 1301062

In hoger beroep is in geschil of de Rechtbank terecht heeft geconcludeerd tot omkering en verzwaring van de bewijslast omdat de vereiste aangifte niet is gedaan. Belanghebbende beantwoordt deze vraag ontkennend en de Inspecteur bevestigend. Indien de vraag bevestigend moet worden beantwoord, is – naar belanghebbende desgevraagd ter zitting ondubbelzinnig heeft verklaard – de redelijkheid van de schatting van de Inspecteur niet in geschil. Voorts houdt partijen verdeeld of de vergrijpboete van € 2.379 een passende en geboden sanctie is. Belanghebbende beantwoordt die vraag ontkennend, de Inspecteur bevestigend.

Beide partijen hebben voor hun standpunt aangevoerd wat is vermeld in de van hen afkomstige stukken. Daaraan hebben zij ter zitting toegevoegd hetgeen is vermeld in het proces-verbaal van de zitting.

Belanghebbende concludeert kennelijk tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank en van de uitspraken op bezwaar alsmede tot vernietiging van de navorderingsaanslag, de herziene verliesvaststellingsbeschikking en de vergrijpboete.

Voor de beantwoording van de vraag of belanghebbende de vereiste aangifte niet heeft gedaan, heeft de Rechtbank terecht vooropgesteld dat bij inhoudelijke gebreken in een aangifte slechts dan kan worden aangenomen dat de vereiste aangifte niet is gedaan, indien aan de hand van de normale regels van stelplicht en bewijslast is vastgesteld dat sprake is van één of meer gebreken die ertoe leiden dat de volgens de aangifte verschuldigde belasting verhoudingsgewijs aanzienlijk lager is dan de werkelijk verschuldigde belasting en dat het bedrag van de belasting dat als gevolg van de gebreken in de aangifte niet zou zijn geheven, op zich zelf beschouwd aanzienlijk is. Daarbij geldt voorts dat de belastingplichtige ten tijde van het doen van de aangifte wist of zich ervan bewust moest zijn dat door die gebreken een aanzienlijk bedrag aan verschuldigde belasting niet zou worden geheven.

Voor de beoordeling van de vraag of belanghebbende de vereiste aangifte IB/PVV 2008 niet heeft gedaan, dient te dezen te worden uitgegaan van de - ruim vóór het vaststellen van de primitieve aanslag ingediende - herziene aangifte van belanghebbende. Daarin is een belastbaar inkomen uit werk en woning verantwoord van € 10.139.

De vele (19 keer) in de - gebrekkige - administratie van belanghebbende geboekte privéstortingen vragen, naar de Inspecteur terecht stelt, om een aannemelijke verklaring. Belanghebbende heeft in dat verband erop gewezen dat hij in 2008 verschillende overeenkomsten van geldlening heeft gesloten. Die gelden zijn, aldus belanghebbende, aangewend voor de privéstortingen. De Inspecteur heeft echter daarbij opgemerkt dat volgens de kasadministratie een bedrag van € 19.880 is gestort in de periode van 5 februari tot en met 2 april 2008. In die periode was er, aldus de Inspecteur, nog geen sprake van de (gestelde) geldleningen. Voor het eerst in hoger beroep heeft belanghebbende gesteld dat die gelden zijn verkregen uit een legaat van de echtgenote van belanghebbende. Desgevraagd heeft belanghebbende geen enkele onderbouwing met betrekking tot het gestelde legaat kunnen geven. Ook zijn door hem dienaangaande geen bewijsstukken bijgebracht.

Gelet op het vorenoverwogene, is met betrekking tot de privéstortingen ten bedrage van in totaal € 19.880, zoals ook door de Inspecteur in de stukken is gesteld, naar het oordeel van het Hof het vermoeden gewettigd dat dit bedrag niet verantwoorde omzet van belanghebbendes onderneming vormt. Dit vermoeden wordt mede gevoed door de omstandigheid dat in de (herziene) aangifte van belanghebbende als privéstortingen is verantwoord een bedrag van € 33.578, terwijl in de kasadministratie van belanghebbende een bedrag van € 74.630 als privéstortingen is geboekt. Het Hof heeft dit vermoeden ter zitting aan belanghebbende voorgehouden en hem in de gelegenheid gesteld dit vermoeden te ontzenuwen. Belanghebbende heeft in dat verband slechts herhaald dat de storting van € 19.880 afkomstig is uit een legaat van zijn echtgenote. Met deze – eerst in hoger beroep aangevoerde en niet met bewijsstukken onderbouwde verklaring – is belanghebbende naar het oordeel van het Hof niet erin geslaagd het vermoeden te ontzenuwen, dat wil zeggen in twijfel te trekken.

Gelet op het in 4.4 overwogene, moet ervan worden uitgegaan dat belanghebbende ten minste € 19.880 aan omzet niet in zijn aangifte heeft verantwoord, dat wil zeggen, indien wordt geabstraheerd van omzetbelasting, een bedrag van € 16.705 aan winst (100/119 * € 19.880). De over dit bedrag verschuldigde belasting acht het Hof in absolute zin aanzienlijk. Het verschil tussen de over het in de (herziene) aangifte aangegeven belastbaar inkomen uit werk en woning van € 10.139 verschuldigde belasting en de (ten minste) werkelijk verschuldigde belasting over een belastbaar inkomen uit werk en woning van (ten minste) € 26.844 (€ 10.139 plus € 16.705), acht het Hof ook in relatieve zin aanzienlijk. Naar het oordeel van het Hof moet belanghebbende - door omzet te presenteren als een privéstorting - ten tijde van het doen van de herziene aangifte zich ervan bewust zijn geweest dat een aanzienlijk bedrag aan belasting niet zou worden geheven. In hoger beroep heeft belanghebbende overigens geen grieven aangevoerd met betrekking tot het ‘bewustheidsvereiste’.

Een en ander betekent dat de Rechtbank terecht heeft geconcludeerd dat belanghebbende de vereiste aangifte als bedoeld in artikel 27e van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) niet heeft gedaan en dat daarom de bewijslast te dezen moet worden omgekeerd en verzwaard. De Rechtbank heeft geoordeeld dat belanghebbende niet heeft doen blijken dat en in hoeverre de uitspraak op bezwaar onjuist is. De Rechtbank heeft verder geoordeeld dat de schatting van de Inspecteur redelijk is. In zijn appelschriftuur heeft belanghebbende tegen die oordelen geen grieven aangevoerd. Ter zitting van het Hof heeft belanghebbende desgevraagd verklaard dat het hoger beroep voor wat betreft de enkelvoudige belasting alleen betrekking heeft op de vraag of de bewijslast moet worden omgekeerd en verzwaard, omdat de vereiste aangifte niet is gedaan.

Met betrekking tot de vergrijpboete heeft belanghebbende het oordeel van de Rechtbank, kort gezegd, dat sprake is van grove schuld aan de zijde van belanghebbende in hoger beroep niet bestreden. Belanghebbende bepleit een vermindering van de vergrijpboete vanwege de omstandigheid dat de belastingschuld met omkering en verzwaring van de bewijslast is komen vast te staan en vanwege zijn draagkracht.

Met hetgeen in onderdeel 4.5 is overwogen staat naar het oordeel van het Hof vast dat het aan de grove schuld van belanghebbende is te wijten dat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld. In beginsel acht het Hof voor het vergrijp dat door belanghebbende te dezen is begaan een boete van 25% van de nagevorderde belasting passend en geboden. De omstandigheid dat de belastingschuld is vastgesteld met toepassing van artikel 27e van de AWR (omkering en verzwaring van de bewijslast) kan in het kader van straftoemeting aanleiding vormen tot matiging van de boete over te gaan. In aanmerking genomen echter dat de Inspecteur hier slechts een deel van de - gepresenteerde - privéstortingen heeft aangemerkt als winst, ziet het Hof geen aanleiding de opgelegde boete van 25% te matigen vanwege de omstandigheid dat sprake is van omkering en verzwaring van de bewijslast. Het verzoek van belanghebbende om rekening te houden met zijn draagkracht, vormt evenmin grond voor matiging van de boete. Belanghebbende heeft daaromtrent immers – noch in de gedingstukken noch ter zitting – iets aangevoerd.

Gelijk de Rechtbank heeft geoordeeld, acht het Hof een boete van € 2.379 te dezen passend en geboden voor het vergrijp dat belanghebbende heeft begaan.