Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 30-08-2016, ECLI:NL:GHARL:2016:6958, 15/01483

Erflater [X] (hierna te noemen: [X] ), geboren [in] 1941 en overleden [in] 2014, heeft in de jaren 1963 LJN en1964 een boerderij met woonhuis, gelegen aan de [a-straat] 5A te [Z] , overgenomen met het doel de boerderij te gebruiken voor de uitoefening van een veehouderij. In 1965 is het toenmalige woonhuis afgebroken en is op dezelfde plaats een nieuw, bijna identiek, woonhuis tegen de bestaande schuur aangebouwd (hierna: het woonhuis). [X] heeft tezamen met zijn echtgenote het woonhuis tot aan zijn overlijden bewoond.

In 1971 is [X] , naast de exploitatie van de hiervoor vermelde veehouderij, gestart met de exploitatie van een vakantieboerderij. In 1988 heeft [X] de veehouderij beëindigd. De exploitatie van de vakantieboerderij heeft hij voortgezet.

De benedenverdieping van het woonhuis bestond uit een woonkamer, hal, eetkeuken, sluis/spoelruimte en toiletruimte. In het jaar 2000 is een ruimte, die in gebruik was bij de broer van [X] , bij de eetkeuken betrokken. De ruimte achter de sluis/spoelruimte (hierna te noemen: de bedrijfsruimte) was in de jaren 1971 tot en met 1987 in gebruik als veehouderij respectievelijk vakantieboerderij. In 1988 is de bedrijfsruimte geheel verbouwd tot vakantieboerderij. In de sluis/spoelruimte zit een tussendeur naar de bedrijfsruimte. De bedrijfsruimte heeft voorts een eigen ingang en beschikt over afzonderlijke energiemeters. De administratie van de vakantieboerderij werd gedaan door de echtgenote van [X] in het woonhuis. In de bedrijfsruimte is geen kantoorruimte aanwezig.

De boerderij met woonhuis is sinds de jaren 1963 LJN en1964 in de jaarstukken steeds als ondernemingsvermogen geëtiketteerd.

Zowel in het jaar 2000, naar aanleiding van de invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001, als in het jaar 2006 heeft de Inspecteur [X] de mogelijkheid geboden om de hiervoor - onder bij 2.4 - bedoelde vermogensetikettering voor wat betreft het woonhuis te herzien. [X] toenmalige gemachtigde heeft destijds uitdrukkelijk meegedeeld dat [X] het woonhuis tot zijn ondernemingsvermogen wenste te blijven rekenen. In een schrijven van 14 december 2006 schrijft hij onder meer: “Door deze brief delen wij u namens de heer W.N. [X] (..) mede dat genoemde cliënten verder geen gebruik wensen te maken van de in de genoemde werkafspraak gemaakte mogelijkheid om de bedrijfswoning met ondergrond te etiketteren als privé vermogen. De agrarische bedrijfswoning met bijbehorende ondergrond zal derhalve deel blijven uitmaken van het ondernemingsvermogen.”.

Op 15 september 2010 heeft de Inspecteur bij [X] een boekenonderzoek ingesteld. In het hiervan opgemaakte controlerapport heeft de Inspecteur meegedeeld dat hij de exploitatie van de vakantieboerderij (verhuur van de groepsaccommodatie) wegens jarenlange negatieve resultaten met ingang van 1 januari 2011 voor de heffing van IB/PVV niet meer als een bron van inkomen zal aanmerken. Dit brengt volgens de Inspecteur mee dat per 31 december 2010 moet worden afgerekend over de stille reserves van de onderneming.

Bij brief van 4 oktober 2011 heeft [X] gemachtigde de Inspecteur in reactie op het controlerapport meegedeeld dat hij van mening is dat de vakantieboerderij ook ná 1 januari 2011 nog steeds een bron van inkomen vormt. Daarnaast heeft hij meegedeeld dat het woonhuis vanaf de aankoop verplicht privévermogen is geweest en daarom in de jaarstukken steeds onjuist is geëtiketteerd en dat met toepassing van de foutenleer deze onjuiste etikettering dient te worden hersteld in het oudst openstaande jaar.

[X] gemachtigde heeft op basis van de hiervoor – onder 2.7 - vermelde standpunten aangifte IB/PVV voor het jaar 2010 gedaan. In het kader van de foutenleer heeft [X] gemachtigde het woonhuis tegen de kostprijs naar het privévermogen overgebracht en de in het woonhuis aanwezige stille reserve ter grootte van de in de loop der jaren op het woonhuis gepleegde afschrijvingen in de winst voor het jaar 2010 begrepen. Deze stille reserve bedroeg volgens [X] gemachtigde € 26.490.