Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 01-08-2017, ECLI:NL:GHARL:2017:6563, 15/01222 t/m 15/01224

2.1.

Belanghebbende was gehuwd met [A] . Zijn echtgenote is [in] 2014 overleden.

2.2.

Belanghebbende is middellijk of onmiddellijk lid van onder meer de volgende coöperaties:

- Coöperatieve vereniging [B] UA (hierna [B] UA). Leden voor wat betreft zeggenschap: belanghebbende (33,33%), [C] (hierna: [C] ) (33,33%) en wijlen de echtgenote van belanghebbende (33,33%). [B] UA verzorgt fiscale aangiften, verwerkt administraties en verricht accountantswerkzaamheden.

- Coöperatieve vereniging [D] UA (hierna: [D] UA). Bestuurders en leden: belanghebbende (50%) en [C] (50%). [D] UA verzorgt fiscale en juridische adviezen, richt coöperaties op en verkoopt manuals omtrent coöperaties. Onder deze coöperatie hangt het “ [E] ” waarmee belanghebbende actief is.

- Coöperatieve vereniging [F] UA (hierna: [F] UA). Bestuurders en leden: belanghebbende (50%) en [C] (50%). [F] UA verhuurt haar panden [a-straat] 40 en 58 te [Z] aan een aantal van de hier genoemde coöperaties. Daarnaast verhuurt [F] UA de woning aan [a-straat] 40a aan derden.

- Coöperatieve vereniging [G] UA. Bestuurders en leden: belanghebbende, [C] , [F] UA, [H] en diens vennootschap [I] B.V. [H] is de directeur.

- Coöperatieve vereniging [J] U.A. Bestuurders en leden: [D] UA, [F] UA en [B] UA. Er vinden geen activiteiten plaats.

2.3.

Belanghebbende is voorts betrokken bij drie coöperaties waarin geen activiteiten plaatsvinden.

2.4.

Belanghebbende heeft als bestuurder van [B] UA en [D] UA werkzaamheden verricht. De bestuurderswerkzaamheden voor [B] UA, waarin 12 tot 14 personen werkzaam zijn, omvatten onder meer de personeelswerkzaamheden, het voeren van besprekingen over klantinhoudelijke zaken en de exploitatie van het bedrijf. De bestuurder draagt de verantwoordelijkheden die samen gaan met de bestuursfunctie. Deze werkzaamheden heeft belanghebbende onbezoldigd verricht voor de coöperaties.

2.5.

1. Opdrachtgever geeft hierbij opdracht aan opdrachtnemer om werkzaamheden te verrichten ten behoeve van de medeopdrachtgevers in casu cliënten die door bemiddeling van de opdrachtgever opdracht geven aan de opdrachtnemer, bestaande uit het verrichten van diensten zoals het ontwerpen en ontwikkelen van de [E] , het geven van lezingen en presentaties, verstrekken van adviezen in de ruimste zin en in voorkomende gevallen optreden als gemachtigde, welke opdracht opdrachtnemer hierbij aanvaardt. De voormelde diensten betreffen voornamelijk diensten aan het [E] project.

2. Opdrachtnemer aanvaardt eveneens de opdracht tot het verlenen van bestuurstaken in het belang van de (mede)opdrachtgevers in casu van de cliënten welke aan de coöperatie verbonden zijn.

3. Voor de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van deze overeenkomst, zal opdrachtnemer zich zo veel als nodig aan opdrachtgever ter beschikking stellen.

1. De door opdrachtgever verschuldigde vergoeding voor de uitvoering van deze opdracht dient door partijen jaarlijks nader te worden bepaald. (…)

2. De vergoeding wordt maandelijks bij achterafbetaling op factuurbasis aan opdrachtnemer voldaan. Opdrachtgever voldoet de declaratie binnen 30 dagen na ontvangst, (…)

3. De vergoeding ingevolge dit artikel is niet (langer) verschuldigd, indien en zodra opdrachtnemer gedurende een aaneengesloten periode van 3 maand(en) geen uitvoering (meer) geeft aan deze overeenkomst. Indien echter opdrachtnemer geen uitvoering (meer) kan geven aan deze overeenkomst ten gevolge van arbeidsongeschiktheid, is opdrachtgever de vergoeding ingevolge dit artikel niet (meer) verschuldigd, indien en zodra deze arbeidsongeschiktheid een aaneengesloten periode van meer dan 3 maanden heeft geduurd. (…)

Artikel 5: Exoneratie

1. Opdrachtnemer is jegens opdrachtgever uitdrukkelijk zelf aansprakelijk voor schade die tijdens de uitvoering van de opdracht aan opdrachtgever dan wel aan een cliënt zal worden toegebracht door opdrachtnemer (…).

2. (…)

3 De opdrachtnemer kan deelnemen in de beroepsaansprakelijkheidsverzekering als persoon en in casu als zelfstandige beroepsbeoefenaar.

1. Het is opdrachtnemer, zonder toestemming van opdrachtgever gedurende de looptijd van deze overeenkomst en gedurende een periode van 3 jaar na het einde daarvan verboden om, direct of indirect in enigerlei vorm een bedrijf dat zich richt op de administratieve, fiscale, fiscaal-juridische, juridische, en coöperatie dienstverlening te vestigen (…) hetzij activiteiten op voornoemd gebied te ontwikkelen. (…)

1. Het is aan opdrachtnemer om te beschikken over een verklaring VAR-Arbeidsrelatie, zodat over de door opdrachtgever aan opdrachtnemer te betalen vergoeding geen belasting verschuldigd is in casus loonbelasting en/of premies werknemersverzekeringen behoeven te worden afgedragen.”

2.6.

1. Opdrachtgever geeft hierbij opdracht aan opdrachtnemer om werkzaamheden te verrichten ten behoeve van de medeopdrachtgevers in casu cliënten die door bemiddeling van de opdrachtgever opdracht geven aan de opdrachtnemer, bestaande uit het verrichten van Administratieve, Fiscale- en Fiscaal-juridische diensten, welke opdracht opdrachtnemer hierbij aanvaardt.

2. Opdrachtnemer aanvaardt eveneens de opdracht tot het verlenen van bestuurstaken in het belang van de (mede)opdrachtgevers in casu van de cliënten welke aan de coöperatie verbonden zijn.

3. Voor de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van deze overeenkomst, zal opdrachtnemer zich zo veel als nodig aan opdrachtgever ter beschikking stellen.

1. De door opdrachtgever verschuldigde vergoeding voor de uitvoering van deze opdracht dient door partijen jaarlijks nader te worden bepaald. (…)

2. De vergoeding wordt maandelijks bij achterafbetaling op factuurbasis aan opdrachtnemer voldaan. Opdrachtgever voldoet de declaratie binnen 30 dagen na ontvangst, (…)

3. De vergoeding ingevolge dit artikel is niet (langer) verschuldigd, indien en zodra opdrachtnemer gedurende een aaneengesloten periode van 3 maand(en) geen uitvoering (meer) geeft aan deze overeenkomst. Indien echter opdrachtnemer geen uitvoering (meer) kan geven aan deze overeenkomst ten gevolge van arbeidsongeschiktheid, is opdrachtgever de vergoeding ingevolge dit artikel niet (meer) verschuldigd, indien en zodra deze arbeidsongeschiktheid een aaneengesloten periode van meer dan 3 maanden heeft geduurd. (…)

Artikel 5: Exoneratie

1. Opdrachtnemer is jegens opdrachtgever uitdrukkelijk zelf aansprakelijk voor schade die tijdens de uitvoering van de opdracht aan opdrachtgever dan wel aan een cliënt zal worden toegebracht door opdrachtnemer (…).

2. (…)

3 De opdrachtnemer kan deelnemen in de beroepsaansprakelijkheidsverzekering als persoon en in casu als zelfstandig beroepsbeoefenaar.

1. Het is opdrachtnemer, zonder toestemming van opdrachtgever gedurende de looptijd van deze overeenkomst en gedurende een periode van 3 jaar na het einde daarvan verboden om, direct of indirect in enigerlei vorm een bedrijf dat zich richt op de administratieve, fiscale, fiscaal-juridische en automatiseringsdienstverlening te vestigen (…) hetzij activiteiten op voornoemd gebied te ontwikkelen. (…)

1. Het is aan opdrachtnemer om te beschikken over een verklaring VAR-Arbeidsrelatie WUO (…)”

2.7.

De onder 2.5 genoemde Akte dienstverlening en de onder 2.6 genoemde overeenkomst van dienstverlening worden hierna tezamen aangeduid als de Dienstverleningsovereenkomsten.

2.8.

Belanghebbende beschikt over een werkruimte op het kantoor van de coöperaties, maar ook over een eigen werkruimte in zijn woning waar hij werkzaamheden verricht en klanten kan ontvangen.

2.9.

De coöperaties registreren de verrichte werkzaamheden (urenverantwoording) en factureren op naam van de desbetreffende coöperatie aan de cliënten. Belanghebbende factureert voor zijn werkzaamheden aan [D] UA en [B] UA. Belanghebbende houdt bij het factureren rekening met de financiële ruimte van de coöperaties.

2.10.

Tot en met het jaar 2008 hebben de coöperaties de aan belanghebbende uitgekeerde arbeidsvergoedingen aangemerkt als loon en hebben zij daarop loonheffingen ingehouden. Belanghebbende heeft tot en met het jaar 2007 deze inkomsten aangegeven als inkomsten uit dienstbetrekking.

2.11.

Belanghebbende heeft in 2008 een bedrag van € 21.119 van [B] UA en € 2.227 van [D] UA ontvangen waarop die coöperaties loonheffingen hebben ingehouden. In 2009 en 2010 heeft belanghebbende een vast bedrag van € 2.500 per maand (€ 30.000 per jaar) van [B] UA ontvangen. Belanghebbende ontvangt van [D] UA een vast bedrag van € 400 per geadviseerde coöperatie. Deze betaling heeft betrekking op aan derden verleende bijstand en adviezen inzake de oprichting van coöperaties. Belanghebbende heeft in 2010 € 8.000 van [D] UA ontvangen. Daarnaast heeft belanghebbende in 2010 € 9.870 ontvangen voor overige diensten.

2.12.

Belanghebbende heeft zich met ingang van 1 januari 2009 als eenmanszaak onder de naam [K] Fiscaal & Juridisch Adviesbureau ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. De bedrijfsomschrijving luidt: “Administratieve, fiscale en fiscaal-juridische dienstverlening, alsmede advisering inzake financiële, bedrijfseconomische en juridische aangelegenheden voor het MKB”.

2.13.

2.14.

2.15.

Zonder nader overleg heeft de Inspecteur bij uitspraak op bezwaar met dagtekening 12 oktober 2011 het belastbare inkomen uit werk en woning verminderd tot € 3.636, waarbij hij abusievelijk tweemaal de looninkomsten van [L] Bouw van € 2.378 in het belastbare inkomen heeft begrepen.

2.16.

2.2

Beoordeling ondernemerschap inkomstenbelasting

3.1

Aangiften inkomstenbelasting 2008 en 2009

3.2

Immateriële vaste activa

7.2

Reactie op kennisgeving boete

2.17.

2.18.

2.19.

Belanghebbende heeft, alhoewel daartoe uitgenodigd en aangemaand, geen aangifte IB/PVV 2009 ingediend. Met dagtekening 19 oktober 2011 is een ambtshalve aanslag IB/PVV 2009 opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 21.397 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 566.

2.20.

Belanghebbende heeft tijdig bezwaar gemaakt tegen deze aanslag en alsnog aangiftegegevens ingediend. Hierin is een belastbaar inkomen uit werk en woning vermeld van negatief € 590, het resultaat van onder andere winst uit onderneming, zelfstandigenaftrek en MKB-winstvrijstelling. In een op 23 november 2012 door de Inspecteur, [N] , opgemaakte interne notitie is vastgelegd dat met toestemming van belanghebbende het bezwaarschrift tegen de primitieve aanslag gelijk zal worden behandeld met het bezwaar tegen de op grond van het boekenonderzoek nog op te leggen navorderingsaanslag. Een afzonderlijke uitspraak op bezwaar is niet gedaan.

2.21.

2.22.

2.23.

Belanghebbende heeft, alhoewel daartoe uitgenodigd en aangemaand, geen aangifte IB/PVV 2010 ingediend. Met dagtekening 13 februari 2013 is ambtshalve een aanslag IB/PVV 2010 opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 294.000, te weten zeven maal het gebruikelijk loon van € 42.000 (artikel 12a van de Wet op de loonbelasting 1964 (hierna: Wet LB)). Belanghebbende heeft tijdig bezwaar gemaakt tegen deze aanslag en alsnog aangiftegegevens ingediend. Hierin is een belastbaar inkomen uit werk en woning vermeld van € 11.892, het resultaat van onder andere winst uit onderneming, zelfstandigenaftrek, MKB-winstvrijstelling en persoonsgebonden aftrek.

2.24.

2.25.

Belanghebbende heeft voor het jaar 2010 een VAR-WUO aangevraagd. In zijn verzoek heeft hij aangegeven dat hij zeven of meer opdrachtgevers heeft.