Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 11-12-2018, ECLI:NL:GHARL:2018:10722, 17/01312

2.1.

Belanghebbende is gehuwd met [A] (hierna: de echtgenoot). Tot en met 11 januari 2012 waren zij woonachtig in Duitsland, alwaar door hen een agrarische onderneming werd gedreven. Die onderneming is in de loop van het jaar 2011 gestaakt. Een groot aantal vermogensbestanddelen van de onderneming is bij die gelegenheid verkocht. Een gedeelte van de landerijen in Duitsland is behouden gebleven.

2.2.

Per 12 januari 2012 zijn belanghebbende en de echtgenoot naar Nederland geremigreerd.

2.3.

Belanghebbende en de echtgenoot waren houder van een viertal bankrekeningen in Duitsland (hierna: de Duitse bankrekeningen). De met de staking van de onderneming behaalde verkoopopbrengst is (deels) op de Duitse bankrekeningen terecht gekomen.

2.4.

De saldi van de Duitse bankrekeningen waren per januari 2012 als volgt:

2.5.

Op 29 mei 2012 is van rekeningnummer [00000] een bedrag van € 615.231 overgemaakt naar een notaris in Nederland in verband met de aankoop van grond in Nederland.

2.6.

Op 7 augustus 2012 is het saldo van rekeningnummer [00000] overgemaakt op rekeningnummer [00001] . Vervolgens is het saldo van rekeningnummer [00001] op 8 augustus 2012 overgemaakt naar een rekening die belanghebbende en de echtgenoot aanhouden bij de [a-bank] in Nederland.

2.7.

Belanghebbende heeft op 26 mei 2014 aangifte IB/PVV gedaan voor het jaar 2012. De aangifte is verzorgd, ondertekend en ingediend door een medewerker van Administratiekantoor [B] B.V. (aangesloten bij het Register Belastingadviseurs), de toenmalige adviseur van belanghebbende en de echtgenoot. In de aangifte is gekozen voor een behandeling als binnenlands belastingplichtige en is de echtgenoot aangemerkt fiscaal partner. Onder ‘Bezittingen’ (vraag 63) en ‘Voordeel uit sparen en beleggen’ (vraag 65) is het volgende vermeld:

2.8.

Met dagtekening 13 februari 2015 is een aanslag IB/PVV voor het jaar 2012 opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van nihil (na verrekening van een persoonsgebonden aftrek van € 5.676) en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 79.694 (na verrekening van een persoonsgebonden aftrek van € 4.273). Voor de hierover verschuldigde inkomstenbelasting ten bedrage van € 23.908 is aftrek elders belast inkomen verleend, zodat op de aanslag geen IB/PVV verschuldigd is.

2.9.

Naar aanleiding van de aangiften IB/PVV van belanghebbende en de echtgenoot voor het jaar 2013 heeft de Inspecteur verzocht informatie te verstrekken over in het buitenland aangehouden bank- en/of effectenrekeningen.

2.10.

Bij brief van 13 juli 2016 en e-mail van 27 september 2016 van de toenmalige adviseur hebben belanghebbende en de echtgenoot informatie verstrekt met betrekking tot de Duitse bankrekeningen, waaronder bankafschriften. De brief van 13 juli 2016 luidt, voor zover van belang, als volgt:

2.11.

Bij brief van 25 oktober 2016 heeft de Inspecteur medegedeeld voornemens te zijn aan belanghebbende een navorderingsaanslag IB/PVV over het jaar 2012 op te leggen, alsmede een vergrijpboete ingevolge artikel 67e van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR), wegens het niet aangeven van de saldi van de Duitse bankrekeningen per 1 januari 2012 ten bedrage van € 1.984.622. De boete is als volgt gemotiveerd:

-

Algemene bekendheid dat buitenlandse banksaldi dan wel vermogen moeten worden aangegeven voor heffing van de inkomstenbelasting

-

Uit uw schrijven blijkt dat het jaar 2012 in verband met emigratie voor het eerst door uw kantoor is gedaan. U vermeldt daarbij tevens dat ten tijde van het opstellen van de aangifte inkomstenbelasting u verondersteld dat de Duitse onderneming van cliënten zich op 1 januari 2012 nog in de liquidatiefase bevond.

- Het voldoen van de wettelijke verplichtingen om stukken en bescheiden te verstrekken ten behoeve van de belastingheffing.

2.12.

De toenmalige adviseur heeft hierop bij e-mail van 22 november 2016, voor zover van belang, als volgt gereageerd:

2.13.

Bij brief van 24 november 2016 heeft de Inspecteur te kennen gegeven geen aanleiding te zien de boete te matigen. Voor zover relevant luidt de brief als volgt:

2.14.

Met dagtekening 17 december 2016 is de navorderingsaanslag IB/PVV over het jaar 2012 opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van nihil en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 159.079. Voor de hierover verschuldigde inkomstenbelasting ten bedrage van € 47.723 is voor een bedrag van € 1.551 aan aftrek elders belast inkomen verleend (in plaats van € 23.908 bij aanslag). Aan belastingrente is € 6.078 in rekening gebracht. Verder is een vergrijpboete opgelegd van € 16.698. Het aanslagbiljet vermeldt wat de boete betreft:

2.15.

Belanghebbende heeft bezwaar gemaakt tegen de beschikkingen inzake de belastingrente en de boete. De navorderingsaanslag IB/PVV over het jaar 2012 heeft belanghebbende niet bestreden.

2.16.

De Inspecteur heeft de bezwaren bij uitspraak op bezwaar afgewezen en de beschikkingen inzake de belastingrente en de boete gehandhaafd.

2.17.

Wat betreft de belastingrente heeft de Rechtbank overwogen dat de Inspecteur hangende de beroepsprocedure te kennen heeft gegeven dat het in rekening gebrachte bedrag conform het standpunt van belanghebbende moet worden verminderd tot € 4.130 en dienovereenkomstig beslist.

2.18.

Wat betreft de boete heeft de Rechtbank geoordeeld dat de Inspecteur er niet in is geslaagd te bewijzen dat belanghebbende in de samenwerking met de toenmalige adviseur heeft gefaald, waardoor het aan de grove schuld van belanghebbende is te wijten dat de aangifte tot een te laag bedrag is gedaan. De verklaring van belanghebbende en de echtgenoot dat ze naar beste weten alle relevante gegevens hebben aangeleverd aan de toenmalige adviseur, waaronder begrepen de gegevens omtrent het bestaan van de Duitse bankrekeningen, heeft de Rechtbank geloofwaardig geacht. De Rechtbank heeft ook geloof gehecht aan de weerspreking van de bewering van het administratiekantoor (de toenmalige adviseur) dat belanghebbende ten tijde van het doen van de aangifte zelf in de veronderstelling verkeerde dat de tegoeden op de Duitse bankrekeningen niet behoefden te worden aangegeven, omdat deze nog tot het Duitse ondernemingsvermogen zouden behoren. Volgens de Rechtbank berust de bewijsvoering van de Inspecteur voor het overige op een aantal aannames, veronderstellingen en vermoedens. De Rechtbank heeft daarbij nog overwogen dat de onderhavige zaak verschilt van zogenoemde KB-Lux-zaken, omdat de tegoeden in dit geval niet in een land met een bankgeheim werden aangehouden, zodat ‘opzet’ niet gegeven is. Bovendien heeft de Rechtbank gewezen op verschillende contra-indicaties voor de aanwezigheid van grove schuld. De onschuldpresumptie brengt volgens de Rechtbank in dit geval mee dat twijfel in het voordeel van belanghebbende moet worden uitgelegd.