Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 28-06-2022, ECLI:NL:GHARL:2022:5410, 21/00461 en 21/00462

Het Hof overweegt dat de bekendmaking van de aanslag van belang is voor de bezwaartermijn. Artikel 6:8, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) schrijft voor dat de bezwaartermijn aanvangt met ingang van de dag na die waarop het besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt. De bezwaartermijn begint dan te lopen op de dag na die van de dagtekening, maar niet eerder dan de dag na de verzending (zie artikel 22j, onderdeel a, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR)). Zolang de aanslag niet op de voorgeschreven wijze bekend is gemaakt, begint er dus nog geen bezwaartermijn te lopen.

Artikel 3.41, eerste lid, van de Awb bepaalt dat de bekendmaking van besluiten die tot een of meer belanghebbenden zijn gericht, geschiedt door toezending of uitreiking aan hen, onder wie begrepen de aanvrager.

Bekendmaking van een aanslag geschiedt op grond van artikel 8, eerste lid, van de Invorderingswet 1990 door de ontvanger, die de aanslag bekend maakt door verzending of uitreiking van het door de Inspecteur voor de belastingschuldige opgemaakte aanslagbiljet.

Het is vaste jurisprudentie van de Hoge Raad dat in de regel ervan kan worden uitgegaan dat met de terpostbezorging van het aanslagbiljet de bekendmaking heeft plaatsgevonden Deze regel lijdt echter uitzondering indien de zending de belastingschuldige niet heeft bereikt als gevolg van een fout van de Inspecteur, zoals een verkeerde adressering die aan de Inspecteur is te wijten. In dat geval kan niet worden gezegd dat bekendmaking van de aanslag op de voorgeschreven wijze heeft plaats gevonden¹.

Ter zitting van het Hof heeft de gemachtigde van belanghebbende verklaard dat de verzending van het aanslagbiljet als zodanig door belanghebbende niet wordt betwist. Het voorgaande houdt in dat in de stelling van belanghebbende dat de aanslag hem niet heeft bereikt, niet ook de betwisting van de verzending van de aanslag ligt besloten². Belanghebbende heeft evenwel gesteld dat de aanslag hem niet heeft bereikt omdat de Inspecteur gebruik heeft gemaakt van een onjuist dan wel onvolledige adres. Op de Inspecteur rust de last om aannemelijk te maken dat deze vermeende onjuiste dan wel onvolledige adressering niet aan hem is te wijten.

Het Hof stelt vast dat de onderhavige aanslagen zijn verzonden naar het adres dat was opgenomen in het bestand BvR, dat is gekoppeld aan de BRP, en dat het college van burgemeester en wethouders en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verantwoordelijk zijn voor het bijhouden van de persoonsgegevens in de BRP voor ingezetenen respectievelijk niet-ingezetenen (zie artikel 1.4 van de Wet basisregistratie personen (hierna: wet BRP). De artikelen 2.39 en 2.43 van de wet BRP bepalen dat de ingezetene die zijn adres wijzigt, dan wel vertrekt uit Nederland hiervan schriftelijk aangifte doet. Het Hof stelt daarom verder vast dat de Inspecteur de BRP niet kan muteren en dat belanghebbende zelf het initiatief heeft bij mutaties zoals in dit geval bij het vertrek naar het buitenland. De gemachtigde van belanghebbende heeft in dit verband, bij gebrek aan wetenschap, betwist dat belanghebbende bij de gemeente aangifte van vertrek heeft gedaan en zich heeft ingeschreven op het in de BRP opgenomen adres. Het Hof overweegt dat het geen enkele aanleiding ziet te veronderstellen dat de Inspecteur zelf in het aan de BRP gekoppelde bestand BvR wat betreft het – onder 2.1 genoemde – “woonadres volgens gemeente” kan muteren. Ter zitting van het Hof heeft de gemachtigde van belanghebbende overigens verklaard dat hij belanghebbende niet heeft gevraagd of hij aangifte van vertrek bij het college van burgemeester en wethouders van de gemeente (in de BRP) heeft (laten) gedaan (doen) en dat hij de in het bestand BvR vermelde datum van adreswijziging niet betwist.

Het voorgaande leidt het Hof tot het oordeel dat de Inspecteur is geslaagd in het leveren van het bewijs dat de verzending van de aanslagen naar het vermeende onjuiste dan wel onvolledige adres: [adres2] te [woonplaats] (zie 2.1.), niet aan hem is te wijten. Met de terpostbezorging van de aanslagbiljetten heeft de bekendmaking daarmee plaatsgevonden (zie 4.4.) Het Hof merkt daarbij op dat voor de vraag of de aanslagen op de voorgeschreven wijze bekend zijn gemaakt, niet relevant is dat de Deutsche Post mogelijk kampte met bezorgingsproblemen.

Nu de aanslagen op de voorgeschreven wijze aan belanghebbende bekend zijn gemaakt, is de bezwaartermijn van 6 weken (artikel 6:7 Awb) aangevangen op 19 januari 2017 - de dag na die van de dagtekening - en loopt deze af op 2 maart 2017.

Nu belanghebbende eerst op 15 mei 2017 de aangifte IB/PVV 2015, die door de Inspecteur terecht is aangemerkt als bezwaarschrift tegen de onderhavige aanslagen, heeft ingediend, staat vast dat de bezwaartermijn is overschreden. Dit houdt in dat niet-ontvankelijkverklaring wegens deze termijnoverschrijding alleen achterwege zal blijven, indien redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat belanghebbende in verzuim is geweest (zie artikel 6:11 Awb). Nu belanghebbende zich hierop beroept, draagt hij wat betreft de aanslagen de bewijslast van de feitelijke stellingen die aan hij aan dit beroep ten grondslag legt³.

Het Hof overweegt dat de verzending van de aanslagen per post het vermoeden rechtvaardigt dat de aanslagen op het daarop vermelde adres zijn ontvangen. Indien echter op grond van hetgeen belanghebbende aanvoert de ontvangst van de aanslagen redelijkerwijs kan worden betwijfeld, is het aan de Inspecteur om nader bewijs ten aanzien van de ontvangst van de aanslagen te leveren⁴.

Het Hof is van oordeel dat belanghebbende niet is geslaagd in het leveren van het van hem verlangde bewijs. De blote stelling dat de postbezorging in Duitsland toentertijd kampte met problemen, is onvoldoende om te concluderen dat redelijke twijfel omtrent ontvangst van de onderhavige aanslagen bestaat. Het Hof betrekt in zijn oordeel dat de Inspecteur onweersproken heeft gesteld dat er in de [adres3] hooguit vijf adressen zijn en dat belanghebbende eerst bij e-mailbericht van 18 april 2022, dus ruim vijf jaar na de verzending van de onderhavige aanslagen, aan Deutsche Post heeft gemeld dat er problemen zijn met de postbezorging.

Gelet op het voorgaande heeft de Inspecteur de bezwaren tegen de aanslagen en de daarbij behorende beschikkingen belastingrente terecht niet-ontvankelijk verklaard.

Het Hof overweegt dat tot het arrest van de Hoge Raad van 5 juli 2019⁵ voor de beoordeling van de ontvankelijkheid van bezwaar en beroep tegen bestuurlijke boetes andere bewijsregels golden dan door het Hof bij 4.9. en 4.10 hiervoor omschreven. Tot dan toe was het vaste jurisprudentie dat als een belastingplichtige aan wie een bestuurlijke boete was opgelegd, gemotiveerd stelde dat de termijnoverschrijding niet aan hem was toe te rekenen, de niet-ontvankelijkverklaring achterwege bleef indien de onjuistheid van zijn stelling door de inspecteur niet kon worden bewezen⁶. In het genoemde arrest van 5 juli 2019 is de Hoge Raad hiervan teruggekomen, maar heeft ook beslist dat deze ‘oude’ bewijsregels blijven gelden voor bezwaar- en beroepschriften die zijn ingediend vóór 1 augustus 2019.

Het bezwaar van belanghebbende tegen de boetebeschikking dateert van voor 1 augustus 2019 (zie 2.5. en 4.9.). In dit geval blijven dus de ‘oude’ bewijsregels (zie 4.13.) van kracht. Het voorgaande betekent in dit geval dat het aan de Inspecteur is om te bewijzen dat de stelling van belanghebbende dat de postbezorging in de periode van het verzenden van de aanslagen met veel problemen kampte en dat het falen van de Duitse postdienst ertoe heeft geleid dat hij de aanslagen niet heeft ontvangen, onjuist is, dat wil zeggen dat buiten redelijke twijfel is dat deze stelling van belanghebbende onjuist is.

Het Hof is van oordeel dat de Inspecteur met zijn enkele stelling dat de postbezorging in Duitsland een goede reputatie heeft, niet in het leveren van dit bewijs (zie 4.14.) is geslaagd.

Het voorgaande leidt het Hof tot het oordeel dat de Rechtbank het beroep ten aanzien van de opgelegde verzuimboete ten onrechte ongegrond heeft verklaard.

Het Hof ziet echter geen aanleiding om de zaak terug te wijzen naar de Inspecteur. Belanghebbende heeft tijdens de zitting bij het Hof ook naar daartoe in de gelegenheid te zijn gesteld immers tegen de verzuimboete geen afzonderlijke grieven aangevoerd en de feiten die hebben geleid tot het opleggen van de verzuimboete niet bestreden. Het Hof zal daarom zelf in de zaak voorzien.

De verzuimboete van € 369 is opgelegd vanwege het niet tijdig doen van de aangifte IB/PVV 2015.

Bij het niet of niet tijdig doen van aangifte IB/PVV kan ingevolge artikel 67a AWR in samenhang met artikel 9, derde lid, AWR slechts sprake zijn van een verzuim, indien de aangifte niet binnen een door de Inspecteur gestelde termijn is gedaan en geen gevolg is gegeven aan een aanmaning van de Inspecteur.

De Inspecteur heeft gesteld - onderbouwd met het inbrengen van de verzendrapportage (zie 2.2.) - dat hij de uitnodiging tot het doen van de aangifte IB/PVV 2015, de herinnering tot het doen van deze aangifte en de aanmaning tot het doen van deze aangifte heeft verzonden aan het adres: [adres1] te [plaats1] dat volgt uit de BRP, met dagtekening 31 maart 2016, 21 juni 2016 respectievelijk 2 augustus 2016 (zie 2.2.). De aanmaning vermeldt een uiterste inzendtermijn van 16 augustus 2016.

Het Hof stelt vast dat belanghebbende op 15 mei 2017 (digitaal) - dus buiten de door de Inspecteur in de aanmaning gestelde termijn - de aangifte heeft ingediend.

Ter zitting heeft de gemachtigde van belanghebbende verklaard hier niets op te kunnen zeggen dan alleen dat belanghebbende toentertijd werd bijgestaan door een fiscalist. Daarmee heeft belanghebbende de verzending noch de ontvangst van de – onder 4.19 – brieven gemotiveerd betwist, zodat het Hof uitgaat van de verzending door de Inspecteur en de ontvangst daarvan door belanghebbende.

Gelet op het vorenstaande staat buiten redelijke twijfel⁷ vast dat belanghebbende de aangifte niet heeft gedaan binnen de door de Inspecteur in de aanmaning gestelde termijn. Afwezigheid van alle schuld (avas) van de zijde van belanghebbende is niet gesteld. De Inspecteur heeft daarom terecht op grond van artikel 67a AWR een verzuimboete opgelegd.

De opgelegde boete van € 369 is overeenkomstig het boetebeleid van de Inspecteur, zoals neergelegd in paragraaf 6 en 21, lid 2, van het Besluit Bestuurlijke Boete Belastingdienst. Het Hof acht deze boete van € 369 passend en geboden.