Gerechtshof Arnhem, 20-11-2003, AN9660, 02-02421

1. Aanslag, bezwaar en geding voor het Hof

1.1. Aan belanghebbende is voor het jaar 2000 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen van ƒ 245.139. Er is voorts bij een in het aanslagbiljet opgenomen beschikking een bedrag aan heffingsrente berekend van ƒ 2.612.

1.2. Belanghebbende heeft tegen de aanslag tijdig bezwaar gemaakt. De Inspecteur heeft de aanslag bij de bestreden uitspraak gehandhaafd.

1.3. Belanghebbende is van deze uitspraak tijdig in beroep gekomen bij het Hof. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend en dit later aangevuld. Belanghebbende heeft voorafgaand aan de mondelinge behandeling een pleitnota toegezonden aan het Hof en aan de wederpartij.

1.4. De mondelinge behandeling van de zaak heeft, gelijktijdig met de zaken nrs. 02/2416 ([A]) en 02/02851 ([B]), plaatsgehad ter zitting van het Hof van 26 maart 2003 te Arnhem. Aldaar zijn verschenen en gehoord [belanghebbende vergezeld van zijn gemachtigde, alsmede de Inspecteur].

1.5. De Inspecteur heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij. De inhoud van beide pleitnotities moet als hier herhaald en ingelast worden beschouwd.

2. Feiten

Het Hof stelt op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting, als tussen partijen niet in geschil dan wel door één der partijen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, de volgende feiten vast.

2.1. Belanghebbende oefent in het jaar 2000 in de vorm van een eenmanszaak een landbouwbedrijf uit. De woning met ondergrond is als geheel tot het ondernemingsvermogen gerekend.

2.2. Op 31 december 2000 staakt hij de onderneming. Belanghebbende brengt per die datum de woning met ondergrond over van het ondernemingsvermogen naar het privé-vermogen.

2.3. Belanghebbende heeft over het betreffende jaar aangifte gedaan van een belastbaar inkomen van ¦ 128.889.

2.4. De aan belanghebbende opgelegde aanslag is als volgt berekend:

Belastbaar inkomen aangiftebiljet ƒ 128.889

Te belasten ƒ 135.000 à 75% ƒ 101.250

2.5. Het voordeel van f 135.000 is volledig ontstaan vóór 27 juni 2000. De korting wegens zelfbewoning is 25%.

2.6 . Belanghebbende berekent de belastbare winst op ondergrond en tuin op een waarde van nihil, daarbij de waardedruk wegens zelfbewoning stellend op 75% met inachtneming van de hiervoor genoemde bedragen aan WEVAB (f 100.000 en f 20.000) en uitgaande van volledige vrijstelling van het bedrag van f 101.250.

3. Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen

3.1. Tussen partijen is in geschil het antwoord op de volgende vraag:

Valt het bedrag van f 101.250 onder de landbouwvrijstelling van artikel 8, lid 1, onderdeel b, van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 zoals deze bepaling tot 27 juni 2000 luidde (standpunt belanghebbende) of onder de genoemde vrijstellingsbepaling, zoals die vanaf 27 juni 2000 luidt (standpunt Inspecteur). Belanghebbende beroept zich ter ondersteuning van zijn standpunt primair erop dat de wijziging van de landbouwvrijstelling "met materiële terugwerkende kracht tot 1 april 1986" in strijd is met algemene beginselen van behoorlijke wetgeving en subsidiair dat de vóór 27 juni 2000 gemaakte boekwinst gecompartimenteerd dient te worden.

3.2. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken. Zij hebben daaraan ter zitting geen nieuwe argumenten of verweren toegevoegd.

3.3. Belanghebbende betwist niet dat het onder 2.4. genoemde voordeel van f 15.000 op de ondergrond en het erf van de bedrijfsgebouwen belast is. Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de bestreden uitspraak en vermindering van de aanslag tot kennelijk een aanslag naar een belastbaar inkomen van f 143.889. De Inspecteur concludeert tot bevestiging van zijn uitspraak.

4. Beoordeling van het geschil

4.2. Belanghebbende heeft geen feiten en omstandigheden gesteld die de conclusie rechtvaardigen dat het bedrag van f 101.250 geheel of gedeeltelijk onder de vrijstelling moet worden gebracht. Het Hof begrijpt de standpunten van partijen aldus dat tussen hen vaststaat dat het bedrag van f 101.250 eveneens belast moet worden, tenzij (primair) de wetgever in strijd met de algemene beginselen van behoorlijke wetgeving zou hebben gehandeld, danwel (subsidiair) een compartimenteringsregeling moet worden toegepast.

4.4. In de belastingheffing ter zake van de ondergrond van de woning is geen inmenging in het eigendomsrecht gelegen die op grond van artikel 1 van het Eerste Protocol behorende bij het EVRM, of op grond van andere bepalingen van internationaal recht, als een ongeoorloofde inbreuk op het ongestoord genot van de eigendom kan worden aangemerkt. Daarbij is van betekenis dat, anders dan belanghebbende kennelijk meent, niet gezegd kan worden dat hij op 26 juni 2000 een op geld waardeerbaar recht op vrijstelling van het op dat moment in de ondergrond schuilende voordeel bezat, waarvan hij op 27 juni 2000 is beroofd. De enkele hoop of verwachting dat te zijner tijd een vrijstelling zal gelden is onvoldoende voor de toepasselijkheid van genoemde bepaling.

4.6. Het EVRM staat er niet aan in de weg dat aan een wet op grond waarvan belasting wordt geheven terugwerkende kracht wordt toegekend. Door de terugwerkende kracht te beperken tot het tijdvak gelegen na het tijdstip waarop het voornemen tot wetswijziging bekend is gemaakt (27 juni 2000), is de wetgever niet getreden buiten de beoordelingsvrijheid die hem bij het tot stand brengen van belastingwetten toekomt.

5. Proceskosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een kostenveroordeling als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

6. Beslissing

Het Hof verklaart het beroep ongegrond.

Aldus gedaan te Arnhem op 20 november 2003 door mr. Lamens, vice-president en voorzitter, mr. Ettema en mr. Visser, raadsheren, in tegenwoordigheid van mr. Linssen als griffier.

(I. Linssen) (J. Lamens)

De beslissing is in het openbaar uitgesproken en afschriften zijn aangetekend per post verzonden op 20 november 2003