Gerechtshof Arnhem, 17-05-2005, AT8715, 03-00722

Uitspraak

op het beroep van X te Z (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van de Inspecteur van de Belastingdienst/P (hierna: de Inspecteur) op het bezwaarschrift van belanghebbende betreffende na te melden aan hem opgelegde aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 1999.

1.2. Belanghebbende heeft tegen de aanslag bezwaar gemaakt. De Inspecteur heeft de aanslag bij de bestreden uitspraak gehandhaafd.

1.3. Belanghebbende is van deze uitspraak in beroep gekomen bij het Hof. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.4. De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 27 april 2005 te Arnhem. Aldaar zijn verschenen en gehoord de gemachtigde van belanghebbende alsmede de Inspecteur.

1.5. De gemachtigde van belanghebbende heeft voorafgaande aan de zitting aan het Hof en aan de wederpartij een pleitnota doen toekomen die, met instemming van partijen, geacht wordt ter zitting te zijn voorgelezen. De Inspecteur heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij. De inhoud van de pleitnota‘s moet als hier ingelast worden aangemerkt.

2.2. Belanghebbende is longarts en oefende tot 1 januari 1997 dat beroep zelfstandig uit. Hij heeft met zijn echtgenote een, op 19 december 1996 geregistreerde, zogenoemde voorovereenkomst gesloten tot oprichting van een besloten vennootschap waarin de door hem uitgeoefende longartsenpraktijk zal worden ingebracht.

Bij notariële akte van gelijke datum heeft belanghebbende zijn onderneming in de BV ingebracht naar de toestand per 1 januari 1997.

2.4. De stakingswinst die belanghebbende ter gelegenheid van de overdracht van zijn onderneming aan de BV heeft gerealiseerd bedraagt ƒ 350.000.

2.5. Uit de inbrengbalans per 1 januari 1997 die is opgemaakt bij de in 2.3 bedoelde oprichting van en inbreng in de BV, blijkt dat belanghebbende tegenover de inbreng van de praktijk heeft verkregen een aandelenkapitaal van ƒ 44.074 en een tegoed in rekening-courant van ƒ 691.910.

2.6. Op 31 december 1999 heeft belanghebbende met de BV een overeenkomst gesloten met als opschrift: Stakingswinstlijfrente, waarbij belanghebbende, ten laste van de BV en ten gunste van de langstlevende van hem en zijn echtgenote, een onmiddellijk ingaande lijfrente heeft bedongen van ƒ 7.116 per jaar, bij zijn vooroverlijden te verminderen tot 70% van dat bedrag. De koopsom voor deze lijfrente bedroeg ƒ 145.910. Ter voldoening van de koopsom heeft belanghebbende tot hetzelfde bedrag een overeenkomst van geldlening gesloten met de BV.

2.7. Belanghebbende heeft aangifte gedaan van een belastbaar inkomen van ƒ 154.750, te belasten op de voet van artikel 57 van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 (hierna: de Wet). De Inspecteur heeft het belastbare inkomen als volgt vastgesteld:

3.2. Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat hij recht heeft op vorenbedoelde aftrek. Hij stelt dat uit rechtspraak van de Hoge Raad blijkt dat het afsluiten van een lijfrente-overeenkomst met een BV in oprichting niet mogelijk is. Voorts blijkt daaruit dat de verschuldigde lijfrentepremie kan worden voldaan door verrekening in rekening- courant. Niet valt in te zien dat voldoening van de premie door middel van het afsluiten van een afzonderlijke geldlening niet is toegestaan. Het was van de aanvang af de bedoeling om een stakingswinstlijfrente te bedingen tot het bedrag dat ingevolge de onder 3.1 vermelde wetsbepaling maximaal mogelijk was. De oprichtingsakte van de BV voorziet daar ook in. Nu de lijfrente in het kalenderjaar van oprichting van de BV is bedongen bestaat voldoende causaal verband met de overdracht van de onderneming.

3.3. De Inspecteur is van mening dat uit de inbrengakte blijkt dat belanghebbende, als tegenprestatie voor de ingebrachte onderneming, slechts aandelenkapitaal en een vordering in rekening-courant heeft verkregen. Alleen indien de waarde van de ingebrachte onderneming tekort schiet, is voldoening van de lijfrentepremie door verrekening in rekening-courant toegestaan. In het onderhavige geval bestaat de tegenprestatie voor de lijfrente uit geldmiddelen die belanghebbende heeft verkregen uit een geldlening. Aan de voorwaarde voor aftrek wordt niet voldaan zodat geen aftrek mogelijk is. De ontvangen uitkering is onbelast op grond van de zogenoemde saldo-methode.

3.4. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden die door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken. Daaraan is ter zitting nog het volgende toegevoegd.

3.5. Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de bestreden uitspraak en vermindering van de aanslag tot een aanslag die is berekend conform de gegevens in de aangifte. De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak op het bezwaarschrift.

4.2. Op grond van artikel 45, zevende lid, aanhef en onderdeel a, aanhef en onder ten tweede, van de Wet wordt een premie voor lijfrenten alleen in aanmerking genomen indien zij is verschuldigd aan een in Nederland gevestigd lichaam, mits de lijfrenten zijn bedongen als tegenprestatie voor de overdracht van een onderneming.

4.3. In de in 4.1 genoemde wettelijke bepaling is slechts als eis opgenomen dat de lijfrenten zijn bedongen als tegenprestatie voor de overdracht van de onderneming. Dat de daarvoor verschuldigde lijfrentepremie moet zijn voldaan door middel van de overdracht van (vermogensbestanddelen van) de onderneming valt in die bepaling niet te lezen. Evenmin valt daarin een tijdsbepaling te lezen. Het is voldoende dat aannemelijk is dat enig verband bestaat tussen de overdracht van de onderneming enerzijds en de lijfrenteovereenkomst anderzijds.

4.4. De gemachtigde van belanghebbende heeft ter zitting onweersproken aangevoerd dat reeds bij het voornemen tot oprichting van de BV door belanghebbende het plan is opgevat ter zake van de inbreng van de onderneming in de BV een stakingslijfrente te bedingen. In de oprichtingsakte van de BV is die mogelijkheid ook uitdrukkelijk opgenomen. Nu ook uit de overeenkomst waarbij de lijfrenten zijn bedongen kan worden opgemaakt dat zij verband houdt met de staking van de onderneming van belanghebbende en de overdracht daarvan aan de BV, voor het maximum van de te bedingen lijfrenten is aangesloten bij de bepalingen van artikel 45a, vijfde lid, van de Wet en de onderhavige lijfrenteovereenkomst is gesloten nog in het kalenderjaar waarin de BV is opgericht, is het Hof van oordeel dat het vereiste causale verband tussen het bedingen van de lijfrente en de overdracht van de onderneming aanwezig is. Nu niet in geschil is dat de BV een in Nederland gevestigd lichaam is en de lijfrente ook overigens aan alle wettelijke voorwaarden voldoet, is in het onderhavige geval voldaan aan de voor aftrek gestelde eisen.

4.5. Anders dan de Inspecteur verdedigt kan uit het arrest van de Hoge Raad van 26 augustus 1998, nr. 32.864, BNB 1998/349c*, niet worden afgeleid dat het voldoen van de lijfrentepremie door verrekening in rekening-courant of door het aangaan van een geldlening, alleen is toegestaan indien de waarde van het ingebrachte vermogen ontoereikend is. Dat het vermogen van de onderneming en, na de inbreng, de creditering ten gunste van belanghebbende, ruim voldoende waren om de lijfrentepremie te voldoen, doen aan het vorenstaande oordeel derhalve niet af.

4.6. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat het gelijk aan de zijde van belanghebbende is. Het belastbare inkomen over het onderhavige jaar moet worden verminderd tot ƒ 154.750, geheel te belasten op de voet van artikel 57, tweede lid, van de Wet.

Aldus gedaan te Arnhem op 17 mei 2005 door mr. J.P.M. Kooijmans, voorzitter, mr. J. Lamens en dr. P.F. Goes, en op die datum in het openbaar uitgesproken, in tegenwoordigheid van mr. W.J.N.M. Snoijink als griffier.

De griffier De voorzitter

(W.J.N.M. Snoijink) (J.P.M. Kooijmans)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op 30 mei 2005

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.