Gerechtshof Arnhem, 12-10-2010, BO3389, 09-00429

Uitspraak van de tweede meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

de inspecteur van de Belastingdienst/P (hierna: de Inspecteur)

tegen de uitspraak van de rechtbank Arnhem van 10 november 2009, nummer AWB 08/4735, in het geding tussen

X te Z (hierna: belanghebbende) en de Inspecteur.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1 Aan belanghebbende is over het jaar 2004 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 25.199. Er is heffingsrente berekend.

1.2 Op het bezwaarschrift van belanghebbende heeft de Inspecteur bij in één geschrift verenigde uitspraken op bezwaar de aanslag en – naar het Hof begrijpt – de beschikking heffingsrente gehandhaafd.

1.3 Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij de rechtbank Arnhem (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft het beroep bij uitspraak van 10 november 2009 gegrond verklaard, de uitspraak op bezwaar vernietigd, de aanslag verminderd tot – naar het Hof begrijpt – een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van nihil, bij beschikking het verlies vastgesteld op € 1.755 en – naar het Hof begrijpt – de heffingsrente dienovereenkomstig verminderd.

1.4 De Inspecteur heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld. Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

1.5 Belanghebbende heeft een nader stuk ingediend, gedagtekend 11 juni 2010 en ingekomen bij het Hof op 14 juni 2010.

1.6 Tot de stukken van het geding behoren, naast de hiervoor vermelde stukken, het van de Rechtbank ontvangen dossier dat op deze zaak betrekking heeft.

1.7 Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 2 juli 2010 te Arnhem. Daarbij zijn verschenen en gehoord belanghebbende, zijn zoon AX en zijn gemachtigde, alsmede de Inspecteur.

1.8 De Inspecteur heeft bij deze mondelinge behandeling een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij.

1.9 Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat aan deze uitspraak is gehecht.

2. De vaststaande feiten

2.1 Belanghebbende, zijn broer en zijn zoon AX zijn de vennoten van Y Vastgoed V.O.F. (hierna: de vof).

2.2 Belanghebbende houdt via X Holding B.V. (hierna: de Holding) aandelen in Bouwbedrijf X B.V. (hierna: de BV).

2.3 De BV dreef haar onderneming in een pand gelegen aan de a-straat te Z (hierna: pand 1). Pand 1 werd gehuurd van belanghebbende en zijn broer.

2.4 Bij brief van 18 juni 1999 bevestigt de gemeente Z aan belanghebbende en zijn broer dat zij op een aan te kopen perceel een bord met de tekst ‘Hier bouwt en vestigt zich Bouwbedrijf X’ kunnen plaatsen.

2.5 Bij notariële akte van levering van 21 december 2000 heeft de gemeente Z aan belanghebbende, zijn broer en zoon – ieder voor een derde onverdeeld aandeel – een bouwterrein (hierna: de grond) geleverd, plaatselijk bekend b-straat 2, ten behoeve van de bouw van een bedrijfsgebouw. De kosten van de grond bedragen € 162.536.

2.6 Op de grond is in de periode januari 2001 tot oktober 2001 een bedrijfspand met kantoorruimte en een loods (hierna: pand 2) gebouwd. De bouwkosten van pand 2 bedragen € 301.594; in 2002 is nog € 17.696 in pand 2 geïnvesteerd.

2.7 Bij notariële akte van 15 januari 2001 leveren belanghebbende en zijn broer pand 1 aan derden. De verkoopprijs bedraagt ƒ 425.000 en verder is in artikel 3 bepaald dat de feitelijke levering plaatsvindt zodra pand 2 door de BV in gebruik wordt genomen.

2.9 In juli 2004 hebben B RT, rijkstaxateur, en C, makelaar en taxateur, de waarde in het economische verkeer van pand 2 (inclusief de grond) – naar de toestand en waarde per 29 juni 2004 – geschat op € 415.000, hetgeen is vastgelegd in een taxatierapport.

2.10 De Holding heeft op 22 december 2004 haar aandelen in de BV verkocht. Ten gevolge daarvan wordt de terbeschikkingstelling door belanghebbende van zijn aandeel in pand 2 aan de BV niet meer aangemerkt als werkzaamheid. Pand 2 gaat dan over naar zijn privé¬vermogen, waarbij het verschil tussen de waarde in het economische verkeer en de boekwaarde behoort tot zijn belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden.

3. Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen

3.1 In geschil is primair of belanghebbende aan de BV een onzakelijke huur in rekening heeft gebracht. Bij bevestigende beantwoording van deze vraag is vervolgens in geschil of dit van invloed is op de waarde van pand 2 in het jaar 2001.

3.2 Subsidiair is in geschil of de waarde van pand 2 in het onderhavige jaar (2004) € 415.000 dan wel € 465.140 bedraagt.

3.3 Beide partijen hebben voor hun standpunt aangevoerd wat is vermeld in de van hen afkomstige stukken. Daaraan hebben zij ter zitting toegevoegd hetgeen is vermeld in het aan deze uitspraak gehechte proces-verbaal van de zitting.

3.4 De Inspecteur concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en vermindering van de aanslag tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van primair € 23.699 en subsidiair € 14.959.

3.5 Belanghebbende concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.

4. Beoordeling van het geschil

De uitspraak van de Rechtbank vermeldt dat de eindwaarde van € 415.000 niet in geschil is. Het Hof stelt voorop dat in beginsel geen rechtsregel eraan in de weg staat dat de Inspecteur zijn stellingen in hoger beroep aanpast. Dit zou slechts anders zijn voor zover de stelling uitdrukkelijk en ondubbelzinnig zou zijn ingetrokken, dan wel in hoger beroep zou zijn aangevoerd onder zodanige omstandigheden, dat behandeling ervan zou leiden tot een inbreuk op een goede procesorde (vgl. de arresten van 14 augustus 2009, nr. 08/00066, LJN BJ5125, BNB 2010/19, en 4 december 2009, 08/2258, LJN BG7213, BNB 2010/65). Dergelijke uitzonderingen doen zich naar het oordeel van het Hof in dit geval niet voor. Het Hof merkt nog op dat belanghebbende zich ter zitting over genoemde stelling van de Inspecteur heeft uitgelaten en niet heeft gevraagd om meer bedenktijd. Verder was belanghebbende bekend met de in 2.11 vermelde brief. Het Hof ziet derhalve geen reden om de subsidiaire stelling van de Inspecteur buiten behandeling te laten.

4.4 Belanghebbende, zijn broer en zijn zoon, hebben in december 2000 grond aangeschaft. Het Hof acht aannemelijk dat belanghebbende, zijn broer en zijn zoon, enerzijds en de BV anderzijds toen al het doel hadden daarop bedrijfsopstallen te stichten die ter beschikking zouden worden gesteld aan de BV (zie ook 2.4). Onder deze omstandigheden behoorde de grond reeds bij de invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) op 1 januari 2001 tot het vermogen van een werkzaamheid (zie het hiervoor in 4.3 aangehaalde arrest). De grond wordt te boek gesteld voor de waarde in het economische verkeer op dat tijdstip (artikel I, onderdeel M, lid 1, van Hoofdstuk 2 van de Invoeringswet Wet inkomstenbelasting 2001). Op 1 januari 2001 was nog geen huurovereenkomst gesloten, dus kan op die waarde geen invloed uitgaan van een huur die zoals de Inspecteur stelt lager is dan tussen onafhankelijke derden zou zijn overeengekomen.

4.5 Wanneer op 1 januari 2001 de huurprijs reeds was overeengekomen en de huur, zoals de Inspecteur stelt, lager zou zijn dan tussen onafhankelijke derden zou zijn overeengekomen, kan daarmee toch geen rekening worden gehouden en wel om de volgende redenen. Ingevolge artikel 3.92 van de Wet IB 2001 dient belanghebbende – in verband met de verhuur aan de BV – de ontvangen huurinkomsten als resultaat uit overige werkzaamheden aan te geven. Artikel 3.94 van de Wet IB 2001 bepaalt vervolgens – in navolging van het totaalwinstbegrip van artikel 3.8 van de Wet IB 2001 – dat resultaat uit een werkzaamheid het bedrag is van de gezamenlijke voordelen die, onder welke naam en in welke vorm ook, worden behaald met een werkzaamheid. Dit brengt mee dat moet worden beoordeeld of belanghebbende een zakelijke huur van de BV heeft ontvangen. Zo nee, dan dient het resultaat uit een werkzaamheid te worden gecorrigeerd naar zakelijke verhoudingen (vgl. Kamerstukken II 1999/2000, 26727, nr. 7, blz. 470; zie ook het Besluit van de staats¬secretaris van Financiën van 30 november 2001, nr. CPP2001/3035M, B.3.4.y, BNB 2002/50). Naar het oordeel van het Hof brengt het voorgaande mee dat een onzakelijke huur ieder jaar dient te worden gecorrigeerd naar een zakelijke huur. De Inspecteur heeft dit ter zitting ook erkend.

4.6 Voor een vermindering van de waarde van pand 2 in 2001 wegens een onzakelijke huur – in verband met de berekening van de stakingswinst in het jaar 2004 – ziet het Hof derhalve geen aanleiding omdat met de lage huur rekening wordt gehouden door de te ontvangen huur te corrigeren naar een zakelijk niveau. Het zou dubbel zijn om met deze gestelde omstandigheid nogmaals rekening te houden door de inbrengwaarde van pand 2 aan te passen. Dat feitelijk de betaalde huur niet is gecorrigeerd, doet daaraan niet af.

Slotsom

Op grond van het vorenstaande is het hoger beroep ongegrond. Het Hof zal de uitspraak van de Rechtbank bevestigen.

5. Kosten

Belanghebbende verzoekt de Inspecteur te veroordelen in zijn integrale proceskosten. In het arrest van 13 april 2007, nr. 41.235, LJN BA2802, BNB 2007/260, oordeelt de Hoge Raad dat voor een toekenning van een proceskostenvergoeding in afwijking van de forfaitaire bedragen van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: het Besluit) grond is indien het bestuursorgaan het verwijt treft dat het een beschikking of uitspraak geeft respectievelijk doet of in rechte handhaaft, terwijl op dat moment duidelijk is dat die beschikking of uitspraak in daartegen ingestelde procedure geen stand zal houden. Naar het oordeel van het Hof is van dit laatste geen sprake en zijn ook geen andere bijzondere omstandigheden aanwezig die aanleiding zijn af te wijken van de forfaitaire bedragen. De proceskosten van belanghebbende zijn in overeenstemming met het Besluit te berekenen op (2 [1 punt voor verweerschrift, 1 punt voor verschijnen zitting] ? € 437 ? 1 [gewicht van de zaak] =) € 874 aan kosten van door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand en op € 22 aan reis en verblijfkosten.

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan door mr. B.F.A. van Huijgevoort, voorzitter, mr. J. van de Merwe en mr. J.B.H. Röben, in tegenwoordigheid van mr. W.J.N.M. Snoijink als griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 12 oktober 2010.

De griffier, De voorzitter,

(W.J.N.M. Snoijink) (B.F.A. van Huijgevoort)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op 13 oktober 2010.