Gerechtshof Arnhem, 08-02-2011, BP5732, 1000116

Uitspraak van de derde meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

X te Z (hierna: belanghebbende)

tegen de uitspraak van de rechtbank Zwolle-Lelystad van 29 januari 2010, nummer Awb 08/1215, in het geding tussen belanghebbende

en

de heffingsambtenaar van de gemeente Dalfsen (hierna: de Ambtenaar)

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1 Van belanghebbende is met dagtekening 6 augustus 2007 een bedrag van € 5.556,62 aan leges geheven voor het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verkrijgen van een bouwvergunning.

1.2 Op het bezwaarschrift van belanghebbende heeft de Ambtenaar bij uitspraak op bezwaar de legesnota verminderd tot € 4.832,62.

1.3 Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij de rechtbank te Zwolle-Lelystad (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft het beroep bij uitspraak van 29 januari 2010 ongegrond verklaard.

1.4 Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld.

1.5 Tot de stukken van het geding behoren, naast de hiervoor vermelde stukken, het van de Rechtbank ontvangen dossier dat op deze zaak betrekking heeft alsmede alle stukken die nadien, al dan niet met bijlagen, door partijen in hoger beroep zijn overgelegd.

1.6 Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 22 juli 2010 te Arnhem. Belanghebbende is met kennisgeving aan het Hof niet verschenen. De Ambtenaar is wel verschenen.

1.7 De Ambtenaar heeft bij deze mondelinge behandeling een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof. Deze pleitnota wordt door het Hof tot de stukken van geding gerekend. Een kopie van de pleitnota is aan het proces-verbaal van de zitting gehecht.

1.8 Na de mondelinge behandeling heeft het Hof de zaak aangehouden en de Ambtenaar verzocht om nadere inlichtingen te verstrekken. Na ontvangst van de betreffende informatie heeft de griffier de stukken doorgestuurd naar belanghebbende teneinde hem in de gelegenheid te stellen daarop te reageren. Belanghebbende heeft schriftelijk laten weten geen behoefte te hebben aan een reactie.

1.9 Partijen hebben het Hof toestemming gegeven om zonder mondelinge behandeling uitspraak te doen. Het Hof heeft het onderzoek vervolgens op de voet van artikel 8:57 van de Algemene wet bestuursrecht gesloten.

1.10 Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat aan deze uitspraak is gehecht.

2. De vaststaande feiten

2.1 Belanghebbende heeft in 1997 een bouwvergunning aangevraagd voor de bouw van een varkensstal op het perceel a-straat 1 te Q.

2.2 Deze aanvraag heeft in 1997 geleid tot de afgifte van een bouwgunning en tot de heffing van een bedrag van € 762,80 en een bedrag van € 2.268,90 aan leges. De leges zijn door belanghebbende ook betaald.

2.3 Op 8 februari 1999 heeft belanghebbende – in reactie op de invoering van het Varkensbesluit 1998 – opnieuw een “aanvraagformulier bouwvergunning” ingediend. Deze aanvraag is in behandeling genomen en terzake is een bedrag aan leges geheven van € 5.710,05. Ook deze leges heeft belanghebbende betaald.

2.4 In de daaropvolgende jaren hebben de bouwplannen van belanghebbende een wijziging ondergaan. Sinds 2005 heeft hij het voornemen om het bouwwerk als paardenstal te gaan gebruiken. Als gevolg van deze wijziging in gebruik zijn de bouwplannen ten opzichte van het eerdere plan voor een varkensstal als volgt aangepast:

2.5 A BV heeft op 30 maart 2007 een offerte uitgebracht voor de bouw van de paardenstal. Het project is omschreven als ‘loods 24 x 60 m; zijwandhoogte 4,25 m; dakhelling 20° te Q. De offerte is, voor zover hier van belang, als volgt gespecificeerd:

Prijs (A t/m G) excl. BTW: € 120.500,=

2.6 Op 29 mei 2007 is door of namens belanghebbende een ‘Aanvraag bouwvergunning’ ingediend tezamen met een gewijzigde bouwtekening. In de aanvraag is – voor zover van belang – ingevuld dat voor deze bouwwerkzaamheden al eerder een bouwvergunning is aangevraagd en dat de kosten € 120.000 bedragen. Bij vraag 7 ‘materiaal en kleurgebruik’ is het volgende ingevuld:

Deze informatie correspondeert met de gegevens die op de bouwtekening zijn vermeld.

2.7 De Verordening op de heffing en de invordering van leges 2006 (hierna: Legesverordening 2006) en de Verordening op de heffing en de invordering van leges 2007 (hierna: Legesverordening 2007) van de gemeente Dalfsen bepalen voor zover van belang:

2.8 De bij de Legesverordeningen behorende Tarieventabellen bepalen voor zover van belang:

2.9 De Ambtenaar heeft de aanvraag aangemerkt als een aanvraag tot het verkrijgen van een reguliere bouwvergunning als bedoeld in artikel 5.2.2. van de Tarieventabel.

2.10 In afwijking van het in de offerte van A BV genoemde bedrag van € 120.000, heeft de Ambtenaar de bouwkosten geraamd op:

2.11 Het bedrag aan leges is vervolgens berekend op € 4.832,62 [1,63% maal € 296.480] vermeerderd met de kosten van de welstandstoetsing van € 724, ofwel op € 5.556,62. De leges zijn geheven door middel van een op 6 augustus 2007 gedagtekende nota.

2.12 In de bezwaarfase heeft de Ambtenaar de legesnota verminderd met de kosten van de welstandstoetsing.

3. Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen

3.1 In geschil is of van belanghebbende terecht en tot het juiste bedrag leges zijn geheven voor het in behandeling nemen van de aanvraag tot het verkrijgen van een bouwvergunning.

3.2 Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat de legesnota dient te worden vernietigd omdat i) sprake is van een willekeurige en onredelijke belastingheffing, ii) voor het betreffende bouwwerk reeds eerder leges zijn geheven dan wel iii) het vertrouwensbeginsel is geschonden. Overigens stelt belanghebbende (iv) zich op het standpunt dat bij de berekening van de leges is uitgegaan van een te hoog bedrag aan bouwkosten en dat de legesnota om die reden dient te worden verminderd.

3.3 De Ambtenaar verdedigt in hoger beroep het standpunt dat i) geen grond bestaat voor het onverbindend verklaren van de Tarieventabel, ii) sprake is van een nieuw bouwplan, iii) het vertrouwensbeginsel niet is geschonden en dat iv) het bedrag van de leges juist is berekend.

3.4 Beide partijen hebben voor hun standpunt aangevoerd wat is vermeld in de van hen afkomstige stukken. Daaraan heeft de Ambtenaar ter zitting toegevoegd hetgeen is vermeld in het aan deze uitspraak gehechte proces-verbaal van de zitting.

3.5 Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, van de uitspraak op bezwaar en tot vernietiging dan wel vermindering van de legesnota.

3.6 De Ambtenaar concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.

4. Beoordeling van het geschil

4.3 Gemeenten kunnen op grond van artikel 219, lid 2, van de Gemeentewet, behoudens het verbod op het hanteren van draagkracht als verdelingsmaatstaf en de in die wet gegeven nadere regelen, zelf invulling geven aan de in de belastingverordeningen op te nemen heffingsmaatstaven voor de gemeentelijke belastingen en rechten. Het staat hun in beginsel vrij die heffingsmaatstaven op te nemen die zich het beste verstaan met het gemeentelijk beleid en de praktijk van de belastingheffing (Kamerstukken II 1989/90, 21 591, nr. 3, blz. 65-67 en blz. 77-78). Voor onverbindendverklaring is slechts plaats indien een regeling is getroffen die in strijd is met enig algemeen rechtsbeginsel.

4.4 De Rechtbank heeft onder verwijzing naar het arrest van de Hoge Raad van 14 augustus 2009, nr. 43 120, LJN BI1943, BNB 2009/276 geoordeeld dat er geen grond is om de tarieventabel onverbindend te verklaren. Het Hof sluit zich bij dit oordeel en de daartoe door de Rechtbank gebezigde gronden aan en maakt die tot de zijne.

4.6 Ingevolge artikel 2 van de Legesverordening 2006 juncto artikel 5.2 van de Tarieventabel 2006 worden ter zake van het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verkrijgen van een bouwvergunning leges geheven. Tussen partijen is niet in geschil dat door of namens belanghebbende op 29 mei 2007 een “Aanvraag bouwvergunning” is ingediend. Het Hof verstaat belanghebbendes standpunt daarom aldus dat nu sprake is van een aanvraag die betrekking heeft op een bouwplan waarvoor reeds eerder een vergunning is verleend zijns inziens ten onrechte artikel 5.2.6 van de Tarieventabel 2006 – waarin is bepaald dat onder die omstandigheden verrekening kan plaatsvinden van de voor de eerdere vergunning geheven leges – buiten toepassing is gelaten. Gelet op de hoogte van het bedrag aan leges dat eerder is geheven, zou dit betekenen dat de legesnota dient te worden verminderd tot op € 50.

4.7 De Ambtenaar betoogt dat nu belanghebbende geen bezwaar heeft gemaakt tegen de verlening van een reguliere bouwvergunning, dit besluit rechtens onaantastbaar is geworden. Indien de Ambtenaar hiermee heeft bedoeld te stellen dat de vraag of belanghebbende voldoet aan het bepaalde in artikel 5.2.6 van de Tarieventabel in deze procedure niet meer aan de orde kan komen, is dit standpunt onjuist. Hoewel de bouwvergunning onherroepelijk vaststaat, vergt – naar het oordeel van het Hof – een beslissing omtrent de juistheid van de hoogte van de aan belanghebbende in rekening gebrachte leges tevens een oordeel omtrent de door belanghebbende opgeworpen vraag of voornoemd artikel 5.2.6 in de onderhavige situatie van toepassing is.

4.8 Tussen partijen is niet in geschil dat sprake is van een aanvraag tot het verkrijgen van een bouwvergunning welke betrekking heeft op het bouwen in afwijking van een eerder ingediend bouwplan, waarvoor reeds een vergunning is verleend, maar waarvan nog geen gebruik is gemaakt. Naar het oordeel van het Hof ligt het – nu belanghebbende zulks bestrijdt – op de weg van de Ambtenaar om aannemelijk te maken dat naar de omstandigheden beoordeeld desondanks sprake is van een nieuw bouwplan als bedoeld in artikel 5.2.6. van de Verordening. Met de Rechtbank is het Hof van oordeel dat de Ambtenaar, met hetgeen hij in de stukken heeft aangevoerd en daaraan ter zitting bij de Rechtbank en het Hof heeft toegevoegd, hierin is geslaagd. Daarbij neemt het Hof in aanmerking dat het huidige bouwplan voorziet in i) een grotere inhoud, ii) een 40 percent hogere goothoogte, iii) een gewijzigde dakhelling waarbij iv) het pand, in tegenstelling tot hetgeen waarvan in het eerdere bouwplan werd uitgegaan, niet wordt onderkelderd.

4.9 Gelet op het hiervoor overwogene heeft de Ambtenaar voor het in behandeling nemen van de aanvraag tot het verkrijgen van de bouwvergunning voor dit nieuwe bouwplan terecht leges geheven op grond van artikel 5.2.2 van de Tarieventabel 2006 en de in artikel 5.2.6 van de Tarieventabel 2006 genoemde verrekening buiten toepassing gelaten.

4.11 Tussen partijen is niet in geschil dat belanghebbende een aanvraag heeft ingediend voor het verkrijgen van een bouwvergunning ter zake van de bouw van een paardenstal met een gevel van baksteen en een topgevel van damwandprofiel. Ter zake van het in behandeling nemen van deze aanvraag zijn de leges verschuldigd. Nu in de door belanghebbende ingebrachte offerte slechts de kosten worden vermeld van een staalconstructie met damwandprofielen, is de Ambtenaar er bij de berekening van de hoogte van de leges terecht vanuit gegaan dat deze offerte niet de gehele aanneemsom vertegenwoordigde. Op grond van artikel 5.1 van de Tarieventabel 2006 is de Ambtenaar in een dergelijke situatie gerechtigd over te gaan tot een raming van de bouwkosten. Niet is gebleken dat de bouwkosten – gelet op het bepaalde in het normblad NEN 2631 – op een te hoog bedrag zijn vastgesteld.

4.13 Tegenover de gemotiveerde betwisting door de Ambtenaar, is hetgeen belanghebbende heeft gesteld onvoldoende om daaraan de conclusie te kunnen verbinden dat door een daartoe bevoegde ambtenaar na kennisneming van alle relevante feiten en omstandigheden jegens belanghebbende uitlatingen zijn gedaan van dien aard dat belanghebbende daaraan het in rechte te beschermen vertrouwen heeft mogen ontlenen dat geen leges zouden worden geheven.

4.14 Op grond van hetgeen in overweging 4.1 is overwogen is het hoger beroep gegrond en dient de legesnota te worden verminderd tot 1.6 percent * € 296.480, ofwel € 4.743,68.

Het Hof stelt derhalve de kosten van door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep en het hoger beroep heeft moeten maken overeenkomstig het Besluit vast op € 483 [1,5 proceshandeling x 1 x € 322] voor de kosten in eerste aanleg en € 437 [1 proceshandeling x 1 x € 437] voor de kosten in hoger beroep, ofwel in totaal op € 920.

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan door mr. P. van der Wal, voorzitter, mr. A.J. Kromhout en mr. J.B.H. Röben, in tegenwoordigheid van drs. S. Darwinkel als griffier.

De beslissing is op 8 februari 2011 in het openbaar uitgesproken.

De griffier, De voorzitter,

(S. Darwinkel) (P. van der Wal)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op 8 februari 2011.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.