Gerechtshof Arnhem, 18-10-2011, BU2108, 11-00178

Uitspraak van de tweede meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

X te Z (hierna: belanghebbende)

de inspecteur van de Belastingdienst/P (hierna: de Inspecteur)

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1 Aan belanghebbende is een naheffingsaanslag in de belasting van personenauto’s en motorrijwielen (hierna: BPM) opgelegd van € 3.893. Bij beschikking is tevens een vergrijpboete opgelegd van € 1.946.

1.2 Op het bezwaarschrift van belanghebbende heeft de Inspecteur bij uitspraak op bezwaar de naheffingsaanslag gehandhaafd en de boetebeschikking verminderd tot € 973.

1.3 Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij de rechtbank Arnhem (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft bij uitspraak van 15 februari 2011 het beroep inzake de naheffingsaanslag ongegrond verklaard, het beroep inzake de boete gegrond verklaard, de uitspraak van de Inspecteur vernietigd voor zover het de boete betreft en de boetebeschikking vernietigd.

1.4 Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.5 Tot de stukken van het geding behoren, naast de hiervoor vermelde stukken, het van de Rechtbank ontvangen dossier dat op deze zaak betrekking heeft.

1.6 Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 6 september 2011 te Arnhem. Daarbij zijn verschenen en gehoord belanghebbende, alsmede de Inspecteur.

1.7 Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat aan deze uitspraak is gehecht.

2. Feiten

2.1 Belanghebbende is sinds 1995 vennoot van de vennootschap onder firma A V.O.F. (hierna: de VOF). De VOF exploiteert een sloopbedrijf en drijft tevens een (klein) handel in en reparatie van auto’s.

2.2 Op 26 april 2005 heeft B te Q, Duitsland, een factuur aan de VOF gestuurd voor de verkoop en levering van een personenauto met schade van het merk Mercedes Benz E 200 CDI met chassisnummer WDB1234567A123456 (hierna: de Mercedes) voor een bedrag van € 23.000 exclusief 16% Mehrwertsteuer.

2.3 Op 22 oktober 2005 hebben medewerkers van de Belastingdienst/Douane geconstateerd dat belanghebbende gebruik heeft gemaakt van de Mercedes, die op dat moment was voorzien van handelaarskentekenplaten. In het daarvan opgemaakte rapport staat onder meer het volgende over deze constatering:

“BEVINDING:

2.4 Op 1 november 2005 heeft een medewerker van de Belastingdienst/Douane blijkens voornoemd rapport telefonisch contact gehad met belanghebbende. Belanghebbende is in dit gesprek akkoord gegaan met de constatering dat de auto niet in de handelsvoorraad van de VOF is opgenomen.

2.5 Een agent van de regiopolitie B heeft op 24 december 2009 een proces-verbaal opgemaakt waarin het volgende is vermeld:

Ik, verbalisant, (…), verklaar het volgende:

Inzake gepleegde strafbare feit(en), Vals kenteken/kentekenplaten, heb ik het navolgende onderzoek ingesteld.

Dit proces-verbaal is door mij op ambtseed opgemaakt en ondertekend te R op 24 december 2009.

(…)”

2.6 Uit de formulieren die de Regiopolitie B van de politie in U heeft ontvangen blijkt – voor zover van belang – het volgende:

“ZFZR (Zentrales Fahrzeugregister) Auskunft Zulassungsabschnitt

2.7 Ter zake van het hiervoor onder 2.5 genoemde gebruik op 19 december 2009 zijn aan belanghebbende de onderhavige naheffingsaanslag en een boetebeschikking opgelegd.

2.8 De Belastingdienst heeft beslag gelegd op de Mercedes en deze op 30 augustus 2011 bij opbod verkocht voor € 5.000.

3. Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen

3.1 Tussen partijen is in geschil of de Inspecteur terecht de onderhavige naheffingsaanslag aan belanghebbende heeft opgelegd.

3.2 Belanghebbende beantwoordt deze vraag ontkennend en de Inspecteur bevestigend. Partijen hebben voor hun standpunt aangevoerd wat is vermeld in de van hen afkomstige stukken. Voor hetgeen zij daaraan ter zitting nog hebben toegevoegd, wordt verwezen naar het proces-verbaal van de zitting.

3.3 Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de bestreden uitspraken en de naheffingsaanslag.

3.4 De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.

4. Beoordeling van het geschil

4.1 Ingevolge artikel 1, vijfde lid, van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (hierna: de Wet; tekst 2009) is, ingeval een niet-geregistreerde personenauto feitelijk ter beschikking staat van een in Nederland wonende natuurlijk persoon, de belasting verschuldigd ter zake van de aanvang van het gebruik met dat motorrijtuig in Nederland van de weg in de zin van de Wegenverkeerswet 1994.

4.2 Op grond van artikel 5, tweede lid, van de Wet wordt met betrekking tot een niet geregistreerde personenauto de belasting geheven van degene die het motorrijtuig feitelijk ter beschikking heeft. Ingeval van constatering van het gebruik van de weg met de personenauto waarvoor de belasting die is verschuldigd ter zake van het in artikel 1, vijfde lid, van de Wet genoemde feit niet is betaald, kan op grond van artikel 12b van de Wet de belasting worden nageheven van degene die het motorrijtuig feitelijk ter beschikking heeft. Het tijdstip van aanvang van het gebruik van de weg wordt daarbij gesteld op het tijdstip van constatering.

4.3 Belanghebbende betoogt dat hij op het controletijdstip niet de feitelijke beschikkingsmacht over de Mercedes had. Ter onderbouwing hiervan voert belanghebbende kort gezegd het volgende aan. Hij kan niet als eigenaar aangemerkt worden, omdat de auto op naam van de VOF staat. Op het controletijdstip heeft hij niet met de Mercedes, maar met een andere, gelijkwaardige auto gereden op de tijd en de plaats die door de regiopolitie is opgegeven.

4.4 In de regel zal degene die een motorrijtuig feitelijk gebruikt degene zijn die de feitelijke beschikkingsmacht over dat motorrijtuig heeft (Hoge Raad 18 maart 1998, nr. 32.627, BNB 1998/134). Indien echter een persoon een aan een derde ter beschikking staande personenauto uitsluitend ten behoeve van die derde bestuurt, kan niet worden gezegd dat die auto (mede) aan die persoon feitelijk ter beschikking staat in de zin van de hiervoor in overweging 4.1 genoemde wetsbepaling (vgl. Hoge Raad 7 mei 1997, nr. 32.246, BNB 1997/195 en HR 18 maart 1998, nr. 32.627, BNB 1998/134).

4.5 Met betrekking tot de vraag of de onderhavige naheffingsaanslag terecht is opgelegd, overweegt het Hof het volgende. Belanghebbende heeft niet betwist dat hij op 22 oktober 2005 met de Mercedes gebruik heeft gemaakt van de openbare weg. Op dat moment heeft hij ook verklaard, dat de auto niet tot de handelsvoorraad van de VOF behoort. Het Hof acht voorts aannemelijk dat belanghebbende op 19 december 2009 met de Mercedes gebruik heeft gemaakt van de openbare weg. Dat dit een andere auto betrof dan de Mercedes, acht het Hof niet aannemelijk gelet op de wisselende verklaringen die belanghebbende hierover heeft afgelegd en gelet op de verklaring van de agent van de regiopolitie B. Dat belanghebbende de Mercedes uitsluitend ten behoeve van een derde heeft bestuurd, is niet gebleken.

4.6 Gelet hierop heeft de Inspecteur met juistheid geconcludeerd dat belanghebbende op de controledatum de feitelijke beschikkingsmacht over de Mercedes had. Nu op 19 december 2009 sprake is van een niet-geregistreerde personenauto die ter beschikking stond aan belanghebbende, die inwoner is van Nederland, met welke personenauto gebruik is gemaakt van de openbare weg in Nederland, heeft de Inspecteur belanghebbende terecht in de heffing van de BPM betrokken

4.7 Voor zover belanghebbende bedoeld heeft een beroep te doen op de tegenbewijsregeling van artikel 10b van de Wet (tekst 2011), heeft hij onvoldoende aangevoerd op grond waarvan het aannemelijk is dat de waarde in het economische verkeer van de Mercedes op 19 december 2009 lager is dan de waarde waarvan de Inspecteur uit is gegaan.

4.8 Hetgeen belanghebbende overigens heeft aangevoerd leidt niet tot een andere conclusie, zodat de Inspecteur terecht een naheffingsaanslag aan belanghebbende heeft opgelegd.

4.9 Belanghebbende heeft verzocht om een vergoeding van de schade die voortvloeit uit de inbeslagname van de Mercedes. Het Hof merkt het verzoek om schadevergoeding met betrekking tot de inbeslagnameprocedure aan als een verzoek om schadevergoeding op grond van artikel 8:73 van de Algemene wet bestuursrecht. Nu het hoger beroep ongegrond is en het besluit derhalve rechtmatig is genomen ziet het Hof reeds hierom geen aanleiding voor het toekennen van een schadevergoeding.

5. Kosten

Het Hof ziet geen aanleiding voor een veroordeling in de proceskosten.

6. Beslissing

Het Hof bevestigt de uitspraak van de Rechtbank.

Deze uitspraak is gedaan door mr. R.F.C. Spek, voorzitter, mr. R.A.V. Boxem en mr. M.C.M. de Kroon, in tegenwoordigheid van mr. N. ten Broek als griffier.

De beslissing is op 18 oktober 2011 in het openbaar uitgesproken.

De griffier, De voorzitter,

(N. ten Broek) (R.F.C. Spek)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op 18 oktober 2011

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.