Gerechtshof Arnhem, 24-04-2012, BW6248, 11/00460 t/m 11/00465

nummers 11/00460 t/m 11/00465

uitspraakdatum: 24 april 2012

Uitspraak van de tweede meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

X B.V. te Z (hierna: belanghebbende)

tegen de uitspraak van de rechtbank Arnhem van 19 mei 2011, nummers AWB 10/1920 t/m AWB 10/1925

in het geschil tussen belanghebbende

en

de inspecteur van de Belastingdienst/P (hierna: de Inspecteur)

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1 Belanghebbende heeft voor de tijdvakken januari 2004 tot en met mei 2004 en het tijdvak juli 2004 op aangifte een bedrag van € 1.194.351 aan belasting van personenauto’s en motorrijwielen (hierna: BPM) voldaan voor in totaal 56 auto’s.

1.2 Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de Inspecteur bij uitspraken op bezwaar van 26 april 2010 (tijdvakken januari en februari 2004), 4 mei 2010 (tijdvak maart 2004), 27 april 2010 (tijdvak april 2004), 6 mei 2010 (tijdvak mei 2004) en 7 mei 2010 (tijdvak juli 2004) de bezwaren ongegrond verklaard, met uitzondering van het bezwaar gericht tegen de voldoening op aangifte met betrekking tot het tijdvak mei 2004. Dit laatste bezwaar is gegrond verklaard en heeft geleid tot een teruggaaf tot een bedrag van € 3.507 ter zake van één auto.

1.3 Belanghebbende is tegen die uitspraken in beroep gekomen bij de rechtbank Arnhem (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft de beroepen bij uitspraak van 19 mei 2011 ongegrond verklaard.

1.4 Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.5 Tot de stukken van het geding behoren, naast de hiervoor vermelde stukken, het van de Rechtbank ontvangen dossier dat op deze zaak betrekking heeft alsmede alle stukken die nadien, al dan niet met bijlagen, door partijen in hoger beroep zijn overgelegd.

1.6 Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 7 februari 2011 te Arnhem. Daarbij zijn verschenen en gehoord belanghebbende, alsmede de Inspecteur.

1.7 Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat aan deze uitspraak is gehecht.

2. De feiten

De Rechtbank heeft de feiten in de deze zaken als volgt vastgesteld (waarbij eiseres dient te worden gelezen als belanghebbende en verweerder als de Inspecteur):

“2.1 Eiseres handelt in auto’s van exclusieve merken. Eiseres is geen erkende dealer en daarom heeft zij ten behoeve van de parallelimport in Q (D) de vennootschap A GmbH opgericht. Deze vennootschap koopt de auto’s in die via eiseres aan Nederlandse klanten worden doorverkocht.

2.2 Aan eiseres is krachtens artikel 8 van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (hierna: Wet BPM) een vergunning verleend. In de aan deze vergunning verbonden voorwaarden staat onder meer vermeld:

2.3 Eiseres heeft de 56 auto’s waarvoor aangifte is gedaan in de onderhavige tijdvakken laten taxeren door B te R. Met 45 auto’s was ten tijde van de kentekenregistratie in Nederland minder dan 100 kilometer gereden. In bijna alle gevallen was tussen de eerste registratie in Duitsland en de eerste registratie in Nederland minder dan een maand verstreken. In de taxatierapporten van de auto’s is vermeld dat door parallelimport de waarde van de auto’s is gedaald. Verder is daarin vermeld dat de auto’s niet meer als nieuw en ongebruikt worden aangemerkt en dat daardoor de waarde extreem is gedaald. De Douane heeft de auto’s aangemerkt als gebruikt. Deze taxatierapporten zijn door eiseres ingebracht op grond van de zogenoemde tegenbewijsregeling die in het leven is geroepen door het besluit van de staatssecretaris van Financiën van 3 december 2003 (nr. DGB2003/6752M, Stcrt. 2003, nr. 238). In dit besluit staat onder meer het volgende vermeld:

(...) Wanneer de inspecteur twijfelt aan de opgegeven waarde kan hij (...) een hertaxatie laten instellen. (.,.)

Wanneer eenmaal is gekozen voor toepassing van deze goedkeuring en de belastingdienst akkoord is gegaan met een afschrijving die afwijkt van de afschrijving zoals vermeld in de tabel, kan de aangever uitsluitend nog op deze keuze terugkomen via bezwaar tegen de eigen aangifte (...)

2.4 De taxatierapporten zijn door eiseres gebruikt ten behoeve van de tegenbewijsregeling. Op het aangiftepunt hebben medewerkers van verweerder echter de overgelegde taxatierapporten terzijde gelegd en de verschuldigde BPM berekend aan de hand van de forfaitaire kortingspercentages van artikel 10, tweede lid, Wet BPM. De door verweerder herrekende bruto BPM-bedragen zijn op de door eiseres gebruikte aangifteformulieren ingevuld, soms onder doorhaling van de door eiseres ingevulde bedragen. Met medeneming van de herberekening van de individuele BPM-bedragen door verweerder heeft eiseres vervolgens de maandaangiften BPM voldaan. De verschillen tussen de berekeningen van eiseres en verweerder kunnen als volgt worden weergegeven:

3.3.1. Het Hof heeft voorts geoordeeld dat voor het bepalen van het bedrag aan BPM dat is verschuldigd ter zake van de registratie van de auto’s, uitgegaan moet worden van nieuwe auto’s van hetzelfde merk en hetzelfde type, omdat de onderhavige auto’s daarmee het meest concurreren. Het Hof heeft zich daarbij gebaseerd op de omstandigheid dat de onderhavige auto’s in nieuwstaat verkeerden en dat de kopers bereid zijn geweest een hoger bedrag dan de nieuwprijs voor deze auto’s te betalen. In dit verband acht het Hof van belang dat de geringe kilometerstanden en het feit dat de auto’s enkele dagen op Duits kenteken hebben gestaan, blijkbaar geen waardeverminderende factor voor deze auto’s hebben gevormd en dat de registratie in Duitsland (...) plaatsvond na het sluiten van de koopovereenkomst met de afnemers van belanghebbende. De taxatierapporten heeft het Hof terzijde geschoven omdat daarin volgens het Hof is uitgegaan van onjuiste referentievoertuigen, te weten van gebruikte voertuigen.

3.3.2. (...)

2.6 Met dagtekening 21 oktober 2009 heeft verweerder voor de tijdvakken januari 2004 en maart 2004 een teruggaaf verleend van in totaal € 70.534.

2.7 Vervolgens heeft verweerder de uitspraken op bezwaar gedaan ten aanzien van de tijdvakken januari 2004 tot en met mei 2004 en juli 2004, waarbij over het tijdvak mei 2004 een teruggaaf is verleend van € 3.507.”

3. Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen

3.1 In de eerste plaats is in geschil of belanghebbende door de Inspecteur op onrechtmatige wijze is beperkt in haar recht om naar eigen inzicht de verschuldigde BPM op aangifte te voldoen. Belanghebbende is van mening dat het verschil tussen wat zij had willen aangeven en uiteindelijk is aangegeven onverschuldigd is betaald en voor teruggaaf in aanmerking komt.

3.2 Voor zover zou worden geoordeeld dat geen sprake is van onverschuldigde betaling is in geschil of de onderhavige auto’s, anders dan die van het tijdvak juni 2004, gebruikte auto’s zijn waarvoor de tegenbewijsregeling geldt. Volgens belanghebbende is dit voor alle auto’s het geval, terwijl de Inspecteur stelt dat de auto’s overeenkomstig het arrest van de Hoge Raad van 29 mei 2009 als nieuw dienen te worden aangemerkt en aldus niet te veel BPM is voldaan.

3.3 Beide partijen hebben voor hun standpunt verder aangevoerd wat is vermeld in de van hen afkomstige stukken. Daaraan hebben zij ter zitting toegevoegd hetgeen is vermeld in het aan deze uitspraak gehechte proces-verbaal van de zitting.

4. Beoordeling van het geschil

4.1 De auto’s, die, gelet op het feit dat reeds eerder in een andere lidstaat een kenteken was toegekend, voor toepassing van de Wet BPM als gebruikt waren aan te merken, werden eerst getoond bij een meldpunt van de Rijksdienst voor het wegverkeer (hierna: RDW) voor een technische keuring. Hierbij werd een formulier “Aangifte BPM” ingevuld dat onder punt 4 “Te betalen BPM” ruimte biedt om de door belanghebbende berekende BPM te vermelden. In zulke door belanghebbende als bijlage bij het beroepschrift gevoegde formulieren “Aangifte BPM” is deze ruimte in veel gevallen niet ingevuld. Onderaan het formulier is een “Ruimte voor de Belastingdienst”. In deze ruimte is in de aangiftes BPM het bedrag van de door de Belastingdienst herrekende BPM ingevuld. In verband met het feit dat belanghebbende maandelijks aangifte doet, fungeren de formulieren “Aangifte BPM” voor belanghebbende niet als zodanig; belanghebbende doet maandelijks achteraf een “verzamelaangifte” voor alle auto’s waarover die maand BPM verschuldigd is geworden. Noch het bedrag dat door belanghebbende op het formulier “Aangifte BPM” ingevuld had kunnen worden, noch de door de belastingdienst op dit formulier herrekende BPM is in alle gevallen gelijk aan het bedrag dat uiteindelijk door belanghebbende in de maandelijkse aangifte is opgenomen en voldaan. Belanghebbende kan namelijk bijvoorbeeld besluiten af te zien van het aanvragen van een kenteken voor de auto, zodat het belastbare feit zich niet voordoet of het tijdsverloop tussen de datum van de technische keuring bij de RDW en het tijdstip van verkoop van de auto (en de registratie in het kentekenregister) is zodanig groot dat de uiteindelijk verschuldigde BPM lager is dan die zou zijn op het moment van het aanbieden ter keuring van de auto bij het meldpunt van de RDW.

4.2 Met betrekking tot de vraag of belanghebbende op onrechtmatige wijze is beperkt in haar vrijheid naar eigen inzicht aangifte te doen van de door haar verschuldigde BPM oordeelt het Hof als volgt. Naar het oordeel van het Hof brengt noch het feit dat op het formulier “Aangifte BPM” een ruimte is gereserveerd voor de Belastingdienst, noch het feit dat door of namens de Belastingdienst in deze ruimte wordt vermeld wat naar de mening van deze dienst de verschuldigde BPM is, mee dat belanghebbende niet vrij zou zijn geweest naar eigen inzicht maandelijks aangifte te doen van de verschuldigde BPM. Belanghebbende heeft verder gesteld dat zij haar vergunning krachtens artikel 8 van de Wet BPM zou verliezen als zij niet de door de Belastingdienst gewenste bedragen in de maandelijkse aangifte zou opnemen, dan wel als uitgangspunt zou nemen. Belanghebbende heeft zich ook op het standpunt gesteld dat de Inspecteur de afgifte van kentekens blokkeerde indien zij dit niet deed. Alleen vanwege deze (onrechtmatige) druk is, aldus nog steeds belanghebbende, met de Inspecteur de afspraak gemaakt de (maand)aangifte te doen conform het op het meldpunt van de RDW berekende bedrag aan verschuldigde BPM. Het Hof is van oordeel dat belanghebbende, gelet op de gemotiveerde betwisting door de Inspecteur, bovenstaande stellingen niet aannemelijk heeft gemaakt. Het feit dat belanghebbende op sommige formulieren “Aangifte BPM” de tekst “onder protest” heeft vermeld, maakt dit niet anders, nu niet duidelijk is waarop dit protest ziet. Gelet op de bij de pleitnota overgelegde correspondentie tussen belanghebbende en de toenmalige gemachtigde is duidelijk dat belanghebbende op dat moment reeds voornemens was bezwaar te maken tegen de eigen aangifte, zodat deze toevoeging ook betrekking kan hebben op dat voornemen. Een en ander laat de mogelijkheid uitdrukkelijk open dat belanghebbende er vrijwillig voor heeft gekozen bezwaar te maken tegen de eigen aangifte. Voor zover de Inspecteur op belanghebbende druk heeft uitgeoefend het door hem gewenste bedrag aan BPM te voldoen – bijvoorbeeld door te wijzen op de mogelijke gevolgen zoals het opleggen van naheffingsaanslagen met vergrijpboetes – is niet aannemelijk geworden dat deze druk zodanig was, dat geoordeeld moet worden dat belanghebbende daarmee op onrechtmatige wijze zou zijn beperkt in haar vrijheid naar eigen inzicht aangifte te doen van de door haar verschuldigde BPM. Het Hof heeft daarbij tevens in aanmerking genomen de inhoud van de correspondentie tussen de Inspecteur en de voormalige gemachtigde van belanghebbende waaruit kan worden afgeleid dat overeenstemming bestond tussen partijen over de wijze waarop over de onderhavige materie, door het voeren van de bovenvermelde proefprocedure, duidelijkheid kon worden verkregen.

4.3 Belanghebbende heeft zich verder op het standpunt gesteld dat met betrekking tot verschillende auto’s sprake was van andere uitvoeringstypes, dan wel dat zij beschikten over andere accessoires dan waarvan eerder was uitgegaan. Belanghebbende heeft (mede) in dit verband taxatiekaarten van C uit S overgelegd. Deze taxatiekaarten zijn opgesteld vele jaren nadat de betreffende auto’s zijn verkocht zodat ervan uitgegaan dient te worden dat de opsteller van de taxatiekaarten de auto’s niet heeft kunnen zien. Gelet hierop en op de gemotiveerde betwisting door de Inspecteur, is het Hof met de Rechtbank van oordeel dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat bij de keuring op het meldpunt van de RDW, waar de auto’s wel fysiek aanwezig waren, verschillende accessoires over het hoofd zouden zijn gezien. Het Hof zal derhalve uitgaan van de uitvoeringen en accessoires zoals vermeld in de formulieren “Aangifte BPM” en de (maand)aangiftes van belanghebbende.

4.4 Naar het oordeel van het Hof klaagt belanghebbende er terecht over dat de Rechtbank ten onrechte met betrekking tot alle auto’s heeft overwogen dat deze als nieuw dienen te worden aangemerkt. Het Hof is van oordeel dat, onder meer gelet op de datum van eerste toelating, de kilometerstand en de toestand van de auto (eventuele schades), nieuwe auto’s als referentie-auto’s kunnen dienen met betrekking tot alle auto’s, met uitzondering van de volgende.

De stelling van belanghebbende dat nieuwe auto’s slechts dan als referentie-auto’s kunnen dienen indien wordt voldaan aan alle uitgangspunten zoals vermeld in het in onderdeel 2.5 aangehaalde arrest van de Hoge Raad van 29 mei 2009, wordt door het Hof uitdrukkelijk verworpen.

4.5 Met betrekking tot deze auto’s zijn door belanghebbende taxatierapporten overgelegd van het bureau B te R, alsmede van een taxatiekaart van C uit S. Belanghebbende heeft zich op het standpunt gesteld dat de verschuldigde BPM berekend dient te worden met gebruikmaking van de in deze rapporten vermelde waarde van de auto’s. De Inspecteur heeft zulks gemotiveerd weersproken. Naar het oordeel van het Hof kunnen deze taxaties niet dienen om het afschrijvingspercentage vast te stellen. In de rapporten van B worden de vastgestelde waarden slechts onderbouwd met zeer algemene stellingen, zoals dat de auto ‘een niet gemakkelijk te verkopen auto is’, of extreem in waarde is gedaald omdat het een via parellelimport in Nederland ingevoerde auto is. Op de taxatiekaarten van C ontbreekt elke onderbouwing. Nu aan de in deze rapporten weergeven waardebepaling bij verkoop aan particulier en waardebepaling bij inkoop (handelsinkoopwaarde) niet kan worden gevolgd, is de verschuldigde BPM terecht bepaald aan de hand van het forfait in artikel 10 van de Wet BPM.

4.6 Gelet op hetgeen hiervoor in onderdeel 4.3 is overwogen is het Hof van oordeel dat niet kan worden uitgegaan van de accessoires en uitvoeringen zoals vermeld op de taxatiekaarten van C. In dat geval is niet in geschil dat belanghebbende voor het tijdvak maart 2004 een bedrag van € 783 en voor het tijdvak mei 2004 een bedrag van € 368 teveel BPM op aangifte heeft voldaan.

slotsom

Op grond van het vorenstaande is het hoger beroep van belanghebbende gegrond.

5. Proceskosten

Het Hof acht termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de door belanghebbende gemaakte proceskosten. Het Hof stelt de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep en het hoger beroep heeft moeten maken overeenkomstig de in het Besluit proceskosten bestuursrecht opgenomen forfaitaire normen vast op € 1.748. Dit bedrag bestaat uit € 874 voor de kosten in de beroepsfase (1 punt voor beroepschrift en 1 punt voor verschijnen ter zitting, waarde per punt € 437, factor 1) en € 874 voor de kosten in hoger beroep (1 punt voor hogerberoepschrift, 1 punt voor verschijnen ter zitting, waarde per punt € 437, factor 1). Belanghebbende heeft verzocht om toekenning van een integrale proceskostenvergoeding als bedoeld in artikel 2, derde lid, van het Besluit proceskosten bestuursrecht. Voor toekenning van een proceskostenvergoeding in afwijking van de forfaitaire bedragen is slechts plaats in bijzondere omstandigheden. Voor een afwijking van de forfaitaire bedragen is onder meer grond indien het bestuursorgaan een verwijt treft dat het een naheffingsaanslag oplegt of in rechte handhaaft, terwijl op dat moment duidelijk is dat die naheffingsaanslag in een daartegen ingestelde procedure geen stand zal houden. Naar het oordeel van het Hof is daarvan in dit geval geen sprake.

6. Beslissing

Het Gerechtsof:

Deze uitspraak is gedaan door mr. R.A.V. Boxem, voorzitter, mr. J.P.M. Kooijmans en mr. J. van de Merwe, in tegenwoordigheid van mr. J.L.M. Egberts als griffier.

De beslissing is op 24 april 2012 in het openbaar uitgesproken.

De griffier, De voorzitter,

(J.L.M. Egberts) (R.A.V. Boxem)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op