Gerechtshof Arnhem, 15-05-2012, BW7252, 11/00620, 11/00621 en 11/00622

Uitspraak van de eerste meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

X te Z (hierna: belanghebbende)

de inspecteur van de Belastingdienst/P (hierna: de Inspecteur).

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1 Aan belanghebbende is over het jaar 2003 een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (aanslagnummer 01.H.38) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 61.062 en een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 488.645. Aan heffingsrente is daarbij een bedrag berekend van € 11.402. Ook is een vergrijpboete opgelegd van € 21.937.

1.2 Voorts is aan belanghebbende over het jaar 2004 een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (aanslagnummer 01.H.48) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 96.029 en een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 827.837. Aan heffingsrente is daarbij een bedrag berekend van € 11.546. Daarbij is een vergrijpboete opgelegd van € 25.670.

1.3 Aan belanghebbende is over het jaar 2005 een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (aanslagnummer 01.H.58) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 3.171 en een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 899.795. Aan heffingsrente is daarbij een bedrag berekend van € 12.095. Ook is een vergrijpboete opgelegd van € 34.581.

1.4 Op de bezwaarschriften van belanghebbende heeft de Inspecteur bij uitspraken op bezwaar de bezwaren niet-ontvankelijk verklaard.

1.5 Belanghebbende is tegen die uitspraken in beroep gekomen bij de rechtbank Arnhem (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft de beroepen bij uitspraak van 21 juli 2011 niet-ontvankelijk verklaard.

1.7 Tot de stukken van het geding behoren, naast de hiervoor vermelde stukken, de van de Rechtbank ontvangen dossiers die op deze zaken betrekking hebben.

1.8 Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 5 april 2012 te Arnhem. Daarbij zijn verschenen en gehoord de gemachtigde van belanghebbende alsmede de Inspecteur.

1.9 Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat aan deze uitspraak is gehecht.

2. De vaststaande feiten

2.1 De onderwerpelijke aan belanghebbende opgelegde navorderingsaanslagen en boetebeschikkingen zijn alle op 23 december 2009 gedagtekend.

2.2 De gemachtigde van belanghebbende heeft met een drietal brieven van 18 februari 2010, door de Inspecteur op 19 februari 2010 ontvangen, tegen elke afzonderlijke navorderingsaanslag bezwaar gemaakt.

2.3 Met dagtekening 19 mei 2010 heeft de Inspecteur de uitspraken op bezwaar gedaan. Deze zijn naar het adres van de gemachtigde gezonden. De Inspecteur heeft in zijn uitspraken de bezwaren tegen de navorderingsaanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen niet-ontvankelijk verklaard omdat de bezwaarschriften niet tijdig zijn ingediend.

2.4 Tegen deze uitspraken is belanghebbende in beroep gekomen bij de Rechtbank. De drie beroepschriften, alle gedateerd op 7 juli 2010, zijn door de Rechtbank op 13 juli 2010 ontvangen. In belanghebbendes beroepschriften is melding gemaakt van het feit dat de Inspecteur in zijn uitspraken op bezwaar geen aandacht heeft besteed aan de opgelegde vergrijpboeten.

2.5 De Rechtbank heeft de beroepen niet-ontvankelijk verklaard omdat de beroepschriften niet tijdig zijn ingediend.

3. Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen

3.1 In geschil is of de Rechtbank de beroepen terecht niet-ontvankelijk heeft verklaard.

3.2 Belanghebbende is van mening dat de Rechtbank ten onrechte de beroepen niet-ontvankelijk heeft verklaard.

3.3 De Inspecteur is de tegenovergestelde mening toegedaan.

3.4 Beide partijen hebben voor hun standpunt aangevoerd wat is vermeld in de van hen afkomstige stukken. Daaraan hebben zij ter zitting toegevoegd hetgeen is vermeld in het aan deze uitspraak gehechte proces-verbaal van de zitting.

3.5 Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank en, naar het Hof begrijpt, tot terugwijzing naar de Rechtbank.

3.6 De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.

4. Beoordeling van het geschil

4.2 De dagtekening van de uitspraken op bezwaar is 19 mei 2010. De gemachtigde heeft ter zitting verklaard deze uitspraken te hebben ontvangen. Nu gesteld noch gebleken is dat de uitspraken op bezwaar eerst na die dagtekening zijn bekendgemaakt, eindigde de beroepstermijn met (donderdag) 30 juni 2010. Aangezien de beroepschriften, met dagtekening 7 juli 2010, door de Rechtbank zijn ontvangen op 13 juli 2010 zijn deze niet tijdig ingediend. Nu de beroepschriften later dan één week na afloop van de beroepstermijn door de Rechtbank zijn ontvangen, kan het in artikel 6:9, tweede lid, van de Awb bepaalde belanghebbende niet baten. De conclusie is derhalve dat de beroepschriften niet binnen de wettelijke termijn zijn ingediend.

4.3 Artikel 6:11 van de Awb bepaalt dat ten aanzien van een na afloop van de beroepstermijn ingediend beroepschrift een niet-ontvankelijkverklaring achterwege blijft indien redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat de indiener in verzuim is geweest.

4.4 Van een dergelijke verschoonbare termijnoverschrijding is in het onderhavige geval naar het oordeel van het Hof geen sprake. De stelling dat de te late indiening van de beroepschriften is veroorzaakt doordat belanghebbende de onderwerpelijke navorderingsaanslagen te laat naar de gemachtigde heeft doorgestuurd, kan belanghebbende niet baten. De uitspraken op bezwaar zijn namelijk rechtstreeks naar gemachtigde gestuurd en ook door hem zonder vertraging ontvangen. Van een gemachtigde die beroepsmatig rechtsbijstand verleent mag worden verwacht dat hij tijdig (pro forma) beroep instelt. Dat gemachtigde, zoals hij ter zitting heeft verklaard, aanvankelijk geen heil zag in het instellen van beroep, maar vervolgens, na het verstrijken van de beroepstermijn, tot het inzicht kwam dat hij dit alsnog diende te doen, is een omstandigheid die voor het risico van belanghebbende dient te blijven.

4.5 Belanghebbendes grieven dat zijn verhuizing voor vertraging in de communicatie en postbezorging heeft gezorgd en dat het door de omvang van de vele procedures voor een particulier niet meer is te volgen welke regels in acht dienen te worden genomen, stuiten eveneens af op het feit dat de uitspraken op bezwaar rechtstreeks naar de gemachtigde zijn verzonden en door deze zonder vertraging ook door hem zijn ontvangen. De omstandigheid dat aan belanghebbende reeds eerder, over 2003 een navorderingsaanslag is opgelegd en/of dat er samenhang is tussen de onderhavige navorderingsaanslagen en andere aanslagen waartegen wel tijdig in bezwaar en beroep is gekomen, leidt ook niet tot een ander oordeel omdat uit artikel 8:1, eerste lid,van de Awb in verbinding met artikel 26, eerste lid, van de AWR voortvloeit dat tegen elke afzonderlijke uitspraak op bezwaar beroep dient te worden ingesteld. De stelling van belanghebbende dat door de niet-ontvankelijkverklaring wordt verhinderd dat de navorderingsaanslagen door een onafhankelijke rechter worden beoordeeld doet aan het voorgaande niet af. De beroepen met betrekking tot de onderhavige navorderingsaanslagen zijn door de Rechtbank derhalve terecht niet-ontvankelijk verklaard.

4.7 Belanghebbende heeft in zijn bezwaarschriften geen gronden tegen voornoemde boeten aangevoerd, maar heeft ook niet uitdrukkelijk aangegeven dat hij niet tegen die boeten in bezwaar is gekomen. Aangezien de onderwerpelijke vergrijpboeten op dezelfde aanslagbiljetten als de navorderingsaanslagen staan vermeld, wordt onder deze omstandigheden op grond van het tweede lid van artikel 24a van de AWR een bezwaarschrift tegen de belastingaanslag geacht mede te zijn gericht tegen de boete. Aangezien de Inspecteur in zijn uitspraken op bezwaar slechts de bezwaren tegen de navorderingsaanslagen niet-ontvankelijk heeft verklaard en daarin geen enkele verwijzing naar de opgelegde boeten is opgenomen, moet naar het oordeel van het Hof worden geconcludeerd dat de Inspecteur geen uitspraak op belanghebbendes bezwaren tegen de boeten heeft gedaan.

4.8 Met belanghebbende is het Hof van oordeel dat op grond van artikel 6:2, aanhef en onderdeel b. van de Awb de in de beroepschriften opgenomen zinsnede: “hoewel het gehele bedrag van de aanslag bestreden werd, heeft de Inspecteur geen aanleiding gevonden om nader in te gaan op de opgelegde vergrijpboete”, als een beroep tegen het niet tijdig doen van uitspraken (fictieve weigeringen) op bezwaren tegen de opgelegde vergrijpboeten is op te vatten.

4.9 Nu de Rechtbank niets omtrent dit beroep tegen de zogenoemde fictieve weigeringen heeft overwogen, kan haar uitspraak in zoverre niet in stand blijven. Het Hof zal op grond van het bepaalde in artikel 27q van de AWR de zaak naar de Rechtbank terugwijzen teneinde het beroep tegen de hiervoor in 4.8 bedoelde fictieve weigeringen alsnog in behandeling te laten nemen.

5. Kosten

De proceskosten van belanghebbende zijn in overeenstemming met het Besluit proceskosten bestuursrecht te berekenen op (2? € 437 ? 1 [factor gewicht van de zaken] × 1 [factor samenhangende zaken] = € 874 aan kosten van door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand. Door de Rechtbank zal worden beoordeeld of aan belanghebbende voor de kosten van het geding voor de Rechtbank een vergoeding dient te worden toegekend.

6. Beslissing

De griffier, De voorzitter,

(W.J.N.M. Snoijink) (A.J. Kromhout)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op: 22 mei 2012.