Gerechtshof Den Haag, 23-03-2021, ECLI:NL:GHDHA:2021:782, BK-20/00694 en BK-20/00695

Belanghebbende, gehuwd met [A] , heeft in de aangifte IB/PVV voor het jaar 2012 een bedrag van € 7.500 aan (contante) giften opgenomen met de omschrijving " [stichting] " ( [stichting] ). In totaal is aan giften een bedrag van € 6.689, rekening houdend met een drempel van € 811, in aftrek gebracht. Het volledige bedrag van de giften is aan belanghebbende toegerekend.

In reactie op een informatieverzoek van de Inspecteur heeft belanghebbende onder andere de volgende vier kwitanties van de [stichting] verstrekt:

Voorts heeft belanghebbende afschriften verstrekt van geldopnames van een bankrekening op naam van [A] . Uit deze afschriften blijken de volgende geldopnames in 2012:

Tevens heeft belanghebbende een door de penningmeester van de [stichting] ondertekende donatieverklaring van de [stichting] overgelegd, gedateerd 21 oktober 2013, waarin de onder 2.1.2 genoemde kwitanties staan vermeld.

Met dagtekening 28 november 2014 heeft de Inspecteur een aanslag IB/PVV voor het jaar 2012 opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 44.915. De Inspecteur heeft de giften aan de [stichting] in aftrek toegelaten.

Belanghebbende heeft in de aangifte IB/PVV voor het jaar 2013 een bedrag van € 6.800 aan (contante) giften opgenomen met de omschrijving " [stichting] " ( [stichting] ). In totaal is aan giften een bedrag van € 6.014, rekening houdend met een drempel van € 601, in aftrek gebracht. Het volledige bedrag van de giften is aan belanghebbende toegerekend.

In reactie op een informatieverzoek van de Inspecteur heeft belanghebbende onder andere de volgende vier kwitanties van de [stichting] verstrekt:

Voorts heeft belanghebbende een ondertekende donatieverklaring van de [stichting] overgelegd, gedateerd 22 augustus 2014, waarin de onder 2.2.2 genoemde kwitanties staan vermeld.

Met dagtekening 10 december 2014 heeft de Inspecteur een aanslag IB/PVV voor het jaar 2013 opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 39.195. De Inspecteur heeft de giften aan de [stichting] in aftrek toegelaten.

De [stichting] stond in beide jaren geregistreerd als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

De Belastingdienst is in 2013 een onderzoek gestart naar de houdbaarheid van de ANBI-status van de [stichting] . Daaruit bleek ten aanzien van het jaar 2012 dat belastingplichtigen gezamenlijk voor ten minste een bedrag van € 3.000.000 aan giften aan de [stichting] in aftrek hadden gebracht terwijl in de jaarstukken van de [stichting] voor dat jaar een bedrag van € 591.210 aan ontvangen giften was verantwoord. Voorts bleek dat de [stichting] in het jaar 2012 meer kwitanties (in totaal 2.500) had uitgeschreven dan in haar administratie was verantwoord (531) en dat de [stichting] in de jaarstukken voor 2013 een bedrag van € 88.564 aan ontvangen donaties had verwerkt terwijl in aangiften IB/PVV van diverse belastingplichtigen in totaal € 3.445.808 aan giften aan de [stichting] was aangegeven. Van dit onderzoek is een rapport opgemaakt dat is gedagtekend 17 mei 2016.

Omdat de administratie van de [stichting] ernstige gebreken vertoonde is de ANBI-status van de [stichting] op 6 januari 2014 ingetrokken met terugwerkende kracht tot 1 januari 2008.

In januari 2015 is de FIOD gestart met strafrechtelijke onderzoeken naar het gebruik van valse giftkwitanties bij drie andere ANBI-instellingen dan de [stichting] ( [FIOD-onderzoek 1] en [FIOD-onderzoek 2] ). Uit die onderzoeken bleek dat diverse belastingplichtigen die giften aan voormelde instanties in de aangiften hadden opgenomen ook giften aan de [stichting] hadden opgenomen in hun aangiften. De bevindingen uit deze strafrechtelijke onderzoeken zijn opgenomen in een proces-verbaal met dossiernummer 56796 en een proces-verbaal met dossiernummer 56034. De Officier van Justitie heeft toestemming verleend de bevindingen uit deze FIOD-onderzoeken te gebruiken voor fiscale doeleinden.

Voormelde bevindingen (2.3.2 en 2.3.4) zijn aanleiding geweest voor de FIOD om op 17 september 2015 een strafrechtelijk onderzoek te starten naar de [stichting] en haar bestuurders in verband met het opmaken van valse giftkwitanties en/of donatieverklaringen van de [stichting] en het gebruik hiervan bij het doen van aangiften IB/PVV ( [FIOD-onderzoek 3] ).

De bevindingen uit het strafrechtelijk onderzoek [FIOD-onderzoek 3] zijn door de FIOD opgenomen in een proces-verbaal, met dossiernummer 57425. De Officier van Justitie heeft op 16 maart 2017 toestemming verleend de bevindingen uit het FIOD-onderzoek te gebruiken voor fiscale doeleinden. De resultaten van het onderzoek zijn op 23 april 2018 ter beschikking gesteld aan de Belastingdienst/kantoor Den Haag. Het (geanonimiseerde) proces-verbaal met bijlagen is door de Inspecteur verstrekt op een CD-rom (het FIOD-rapport).

Belanghebbende is in voormeld onderzoek niet als verdachte aangemerkt noch is hij als getuige gehoord.

In het FIOD-rapport zijn proces-verbalen van verhoor van verdachten opgenomen uit de strafrechtelijke onderzoeken [FIOD-onderzoek 1] en [FIOD-onderzoek 2] . De verdachten hebben onder andere verklaringen afgelegd over de handel in giftkwitanties bij de [stichting] .

Het FIOD-rapport bevat een proces-verbaal van een opsporingsambtenaar van de FIOD betreffende "aangetroffen belastingaangiften en correspondentie op de PC van de [stichting] " (blz. 930 e.v.). Het proces-verbaal vermeldt onder meer: