Gerechtshof Leeuwarden, 30-05-2008, BD3197, BK 62/05 Waterschapsbelasting

BELASTINGKAMER GERECHTSHOF TE LEEUWARDEN UITSPRAAK

Kenmerk: BK 05/62 30 mei 2008

2.2. Voor het waterkwantiteitsbeheer is het gebied waarin het perceel zich bevindt ingedeeld in omslagklasse 3. De indeling in omslagklassen is vastgelegd in de Omslagklassenverordening waterschap Hunze en Aa’s 2000 (hierna: de verordening). De verordening luidt in de voor het onderhavige jaar geldende tekst en voor zover thans van belang:

“Artikel 2 Instelling Omslagklassen

Teneinde te voorkomen dat verschillen in hoedanigheid of ligging van onroerende zaken bij de toepassing van de omslagverordening leiden tot onevenredig voor- of nadeel voor de omslagplichtigen worden in het taakgebied betreffende het kwantiteitsbeheer vier omslagklassen ingesteld voor de ongebouwde onroerende zaken met de aanduiding klasse 1, 2, 3 en een klasse ‘open water’.

Artikel 3 Begrenzing omslagklassen

a. De begrenzing van de omslagklassen als bedoeld in artikel 2, is aangegeven op de bij deze Verordening behorende kaart van het beheersgebied van het waterschap.

(...)

Artikel 4 Vermenigvuldigingsfactoren ongebouwd

a. Ten aanzien van de in artikel 3 van de omslagverordening bedoelde omslagplichtigen wordt voor de heffingsmaatstaf van een ongebouwde onroerende zaak die geheel of nagenoeg geheel in een omslagklasse is gelegen een vermenigvuldigingsfactor toegepast. Als vermenigvuldigingsfactor geldt voor:

Omslagklasse Vermenigvuldigingsfactor

1 (onzichtbare afwatering) 0,28

2. (zichtbare afwatering zonder wateraanvoer) 0,60

3. (zichtbare afwatering met wateraanvoer) 1,00

4 (‘open water’) 0,28

...”

2.3. De toelichting bij de verordening vermeldt onder andere het volgende:

Omslagklassen

(…) Het instellen van omslagklassen is afhankelijk van de vraag of verschillen in hoedanigheid en ligging leiden tot onevenredig voor- of nadeel voor de omslagplichtigen. Met betrekking tot verschillen in hoedanigheid of ligging is het voorzieningenniveau van het waterschap van belang. (…) Bij voorzieningen moet worden gedacht aan onder andere watergangenstelsel, lengten en afmetingen van watergangen (af- of aanvoerfactor), drooglegging, bemaling, kunstwerken (…).

Omslagklassen ongebouwd

Zoals reeds gezegd bestaat er verschil in voorzieningen tussen de gronden gelegen op A en B en de overige gronden van het beheersgebied.

Deze hooggelegen gronden leveren minder waterbezwaar dan de overige gronden. Met name de afvoerfactor is een belangrijke graadmeter voor het voorzieningenniveau. (…) Voor de afvoer van water wordt gebruik gemaakt van watergangen die aangelegd en onderhouden dienen te worden. Op grond van deze overweging in combinatie met de beoogde globale classificatie, is een classificatie opgezet op basis van het onderscheid in zichtbare en onzichtbare afwatering.

Bij zichtbare afwatering wordt gebruik gemaakt van watergangen en bij onzichtbare zijgt het neerslagoverschot in de bodem en vindt het eerste deel van het afvoertraject door de grond plaats en niet via watergangen. (…) Gronden binnen de invloedssfeer van een schouw- of hoofdwatergang hebben, afhankelijk van hun droogleggingsbehoefte, belang bij deze watergangen. Regenwater dat op deze gronden valt zal in nattere perioden sneller zijn afgevoerd door de watergangen. Op grotere afstand van de watergangen wordt deze invloed snel kleiner.

Gronden die binnen de invloedssfeer van watergangen liggen komen in de klasse met zichtbare afwatering. Gronden waarvan het belang bij de watergangen niet direct aantoonbaar is komen in de klasse met onzichtbare afwatering.

Daarnaast is in het gebied met zichtbare afwatering onderscheid gemaakt in gronden met en zonder wateraanvoer. Het beheersgebied van het waterschap is ingedeeld in peilgebieden en/of afstromingsgebieden waarbij per betreffend gebied één waterstand wordt nagestreefd. (…) Bij het toepassen van de norm voor classificatie is uitgegaan van de peilgebiedsindeling c.q. indeling in afstromingsgebieden. (…) Binnen de peilgebieden danwel afstromingsgebieden is gekeken of de wateraanvoer voor 50% of meer van het betreffende gebied (…) gerealiseerd kan worden. Zo ja dan wordt het gehele peilgebied dan wel afstromingsgebied in de omslagklasse met wateraanvoer ingedeeld. Is dit deel minder dan 50% dan wordt het gehele peilgebied dan [wel] afstromingsgebied in de omslagklasse zonder wateraanvoer ingedeeld.

4.2. De heffingsambtenaar heeft onder andere verklaard dat het waterniveau van het gebied waarin het perceel zich bevindt (hierna: het peilgebied) op peil wordt gehouden door één stuw, dat het peilgebied vanuit waterstaatkundig oogpunt een als eenheid te beschouwen gebied is en dat het peilgebied op zodanige wijze is afgebakend dat daarin een zo groot mogelijke oppervlakte profiteert van de stuw en een zo klein mogelijke oppervlakte daarvan minder profijt heeft.

Voorts heeft de heffingsambtenaar ter zitting verklaard dat uit kostenoverwegingen is gekozen voor zo groot mogelijke peilgebieden, waardoor de mogelijkheid is ontstaan dat in het peilgebied percelen liggen die niet direct profiteren van de stuw, maar dat het voor die percelen aanbrengen van een tweede stuw niet verantwoord zou zijn in verband met de kosten daarvan.

4.3. Het Hof stelt voorop dat bij geschillen over de indeling van een perceel in een bepaalde omslagklasse op het waterschap de last rust aannemelijk te maken dat het perceel waarom het gaat het gestelde belang heeft bij zijn taakvervulling.

Het waterschap kan daarbij echter volstaan met bewijs ten aanzien het waterstaatkundig als eenheid aan te merken gebied waarvan dat perceel deel uitmaakt, behoudens bijzondere omstandigheden die zich tegen heffing ten aanzien van juist dit perceel verzetten (zie onder meer HR 15 december 1999, nr. 34.736, BNB 2000/112).

4.4. De heffingsambtenaar heeft gesteld dat het stuwpeilgebied waarvan het perceel van belanghebbende deel uitmaakt, in waterstaatkundig opzicht een als eenheid te beschouwen gebied is. Het Hof acht deze stelling aannemelijk gemaakt, gelet op de door de heffingsambtenaar bij het verweerschrift overgelegde bijlage 1, de ter zitting overgelegde hoogtekaart van het peilgebied en de daarop door hem gegeven toelichting.

Daarmee is namelijk aannemelijk gemaakt dat het gebied dat op de genoemde bijlage 1 wordt aangeduid met ‘C’ bestaat uit een zodanig fysiek samenhangend stelsel van oppervlaktewateren die bij het waterschap in beheer zijn en die worden gereguleerd door de met nummer 0001 aangeduide stuw – waardoor binnen het peilgebied sprake is van dezelfde waterstand – dat dit gebied als een waterstaatkundige eenheid moet worden aangemerkt.

4.6. Belanghebbende heeft onder andere gesteld dat de sloot naast het perceel in de zomer over de gehele lengte leeg staat en ’s winters slechts over een lengte van enkele meters is gevuld met hooguit 10 centimeter regenwater, terwijl er volgens hem ook geen sprake is van zichtbare afwatering vanaf zijn perceel.

De grond van het perceel is zo droog dat de grasgroei en de opbrengst van het perceel beneden een aanvaardbaar niveau ligt, aldus belanghebbende. Deze stellingen leveren niet de bedoelde bijzondere omstandigheid op, reeds omdat de heffingsambtenaar met de door hem ter zitting overgelegde hoogtekaart, alsmede de daarop gegeven toelichting, aannemelijk heeft gemaakt dat als gevolg van de waterregulering door middel van de stuw en het daarmee samenhangende stelsel van wateraanvoer en afwatering de grondwaterstand van het perceel zich bevindt – op een relatief gering gedeelte van het perceel na – binnen de ook vanuit landbouwkundig oogpunt nagestreefde marge tussen 1,20 meter en 1,60 meter drooglegging. Het perceel van belanghebbende heeft derhalve profijt van de waterregulering in het peilgebied.

De stelling van belanghebbende dat zijn grond (desondanks) te droog is, doet hieraan niet af. Dit nog daargelaten de omstandigheid dat het mogelijk is, naar belanghebbende heeft erkend, om ten behoeve van het perceel water te betrekken uit de aan – een korte zijde van –het perceel grenzende watergang van het waterschap (belanghebbende heeft hierover verklaard dat de kosten van de dan benodigde pomp hem te hoog zijn). Ook hetgeen voor het overige door belanghebbende naar voren is gebracht, kwalificeert niet als een bijzondere omstandigheid in de hiervoor bedoelde zin.

4.7. Voorts kan naar het oordeel van het Hof evenmin worden gesteld dat de grenzen van het peilgebied willekeurig zijn vastgesteld. Daarbij moet worden meegewogen dat aan het waterschap een zekere vrijheid toekomt bij het instellen van omslagklassen en de indeling van gebieden in die omslagklassen, mits daarbij de grenzen der redelijkheid in acht zijn genomen (vgl. onder meer HR 15 december 1999, nr. 34.736, BNB 2000/112, en HR 22 oktober 2004, nr. 38.862, Belastingblad 2004/1278).

Bij de indeling van het peilgebied als geheel, en de daarbij op basis van de verordening gehanteerde criteria, zijn naar het oordeel van het Hof de grenzen der redelijkheid niet overschreden. Het gegeven dat het waterschap daarbij tevens een bepaalde kostenafweging heeft gemaakt (en daarbij heeft gestreefd naar de het bereiken van een zo groot mogelijke oppervlakte die profiteert van de voorzieningen van het waterschap en een zo klein mogelijke oppervlakte die daarvan minder profijt heeft) en de omstandigheid dat een aantal percelen in het peilgebeid niet profiteert van de stuw en de wateraanvoer, maken dit oordeel niet anders.

Daarbij weegt het Hof mee dat de percelen die volgens de door de heffingsambtenaar overgelegde hoogtekaart niet binnen de genoemde droogleggingsnorm vallen, niet een aaneengesloten gebied betreffen, maar verspreid liggen binnen het peilgebied.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

1 - bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.