Gerechtshof 's-Gravenhage, 24-09-2003, ECLI:NL:GHSGR:2003:AV3774 AL1763, BK-03/02155

UITSPRAAK

ingevolge artikel 8:84 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) op het verzoek om een voorlopige voorziening van de stichting X te Z (hierna: verzoekster).

1. Aanduiding van het bestreden besluit

Verweerder, de voorzitter van het managementteam van de regio P van de Belastingdienst, heeft met dagtekening 7 augustus 2003 verzoekster onder verwijzing naar de artikelen 47, 49 en 53 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) gewezen op de verplichting gegevensdragers aan verweerder te verstrekken waarvan de raadpleging van belang kan zijn voor de belastingheffing waarvan de inhouding aan verzoekster is opgedragen en verzoekster in de gelegenheid gesteld tot 1 september 2003 aan deze verplichting (hierna ook aangeduid als: vordering) te voldoen.

2. Loop van het geding

2.2. De griffier heeft bij brief van 29 augustus 2003 aan verzoekster medegedeeld dat de voorzieningenrechter aan het verzoek voorbijgaat.

2.3. Bij brief van 29 augustus 2003 heeft verzoekster een aanvullend verzoek om voorlopige voorziening gedaan.

2.4. Het verzoek van verweerder van 28 augustus 2003 om uitstel van de zitting is op 29 augustus 2003 afgewezen. Verweerder heeft op het verzoek gereageerd met een op 2 september 2003 ingekomen verweerschrift.

3. Vaststaande feiten

3.1. In de loop van het jaar 2001 heeft verweerder een boekenonderzoek ingesteld bij verzoekster naar de aanvaardbaarheid van de aangiften loonbelasting, omzetbelasting en vennootschapsbelasting over de jaren 1996 tot en met 2000. Het onderzoek is nog niet afgerond. Een concept-controlerapport is aan verzoekster op 18 februari 2003 toegezonden.

3.5. Verzoekster heeft op dit verzoek gereageerd bij brief van 7 april 2003 en medegedeeld dat interne e-mailbestanden niet tot de administratie behoren en dat vooralsnog geen gevolg wordt gegeven aan het verzoek omdat niet duidelijk is of alle bestanden worden gevraagd waarbij tevens wordt gewezen op de mogelijkheid dat bestanden vallen onder het verschoningsrecht. In zijn brief van 8 april 2003 gaat verweerder hierop in en wijst verzoekster op de in de artikelen 47 en 49 van de AWR neergelegde verplichtingen en de sancties van de artikelen 25, lid 6 en 27e van de AWR bij het niet voldoen aan deze verplichtingen. In laatstgenoemde brief wordt het verzoek wat C betreft "geparkeerd" en uitgebreid met de e-mailbestanden van E.

3.7. Bij brief van 25 augustus 2003 heeft verweerder het verzoek om de in de brief van 7 augustus 2003 gestelde termijn te verlengen tot twee weken na de uitspraak van de voorzieningenrechter afgewezen.

4. Inhoud van het verzoek en standpunten

4.1. Verzoekster vraagt op basis van een voorlopige oordeel:

- Verweerder te gelasten geen gebruik te maken van de informatie op de gegevensdragers, indien verzoekster niet in de gelegenheid wordt gesteld daarbij aanwezig te zijn dan wel indien zij daarvan geen gebruik maakt op de hoogte stelt van de zoektermen die worden gebruikt.

4.2. Verzoekster heeft daartoe - zakelijk weergegeven - het volgende aangevoerd:

4.3. Verweerder heeft - zakelijk weergegeven - het volgende gesteld.

5. Overwegingen omtrent het verzoek

5.1. Ingevolge artikel 8:81 Awb kan, indien tegen een besluit bij de rechtbank beroep is ingesteld dan wel, voorafgaand aan een mogelijk beroep bij de rechtbank, bezwaar is gemaakt de voorzieningenrechter die bevoegd is of kan worden in de hoofdzaak, op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist.

"Uit het evaluatieonderzoek van het uniform bestuursprocesrecht, Ervaringen met de Awb, het bestuursprocesrecht, Deventer, 1996 (...) is niet naar voren gekomen dat in de praktijk behoefte bestaat aan een zelfstandig kort geding. Er is geen aanleiding voor het maken van een uitzondering in de belastingrechtspraak. Voorts merken wij op dat naar aanleiding van een aanbeveling van de Werkgroep voor aspecten van rechtsbescherming in het belastingrecht van 2 december 1996 met betrekking tot de verplichtingen ten dienste van de belastingheffing (hoofdstuk VIII, afdeling 2, van de Awr) het voornemen bestaat een aantal besluiten met betrekking tot deze verplichtingen voor bezwaar vatbaar te maken. De Tweede Kamer is bij brief van 15 april 1997 (WDB97/119 M) door de tweede ondergetekende van dit voornemen op de hoogte gebracht. Het betreft besluiten betreffende de toepassing van de administratieplicht (artikel 52 Awr) en de plicht tot informatieverstrekking over derden (artikel 53 Awr), terzake waarvan de Werkgroep een tekort signaleert in de rechtsbescherming van de belastingplichtigen." (Kamerstukken II, 1997/98, 25 175, nr. 5, blz. 4.)

5.3. In de memorie van toelichting bij het voorstel van wet tot wijziging van de Invorderingswet 1990 (Herziening procesrecht aansprakelijkstelling) is vermeld dat de aanbeveling van de Werkgroep voor aspecten van rechtsbescherming in het belastingrecht om een rechtsgang te openen ter zake van besluiten betreffende de toepassing van de bepalingen inzake de administratieplicht en de plicht tot informatieverstrekking in een afzonderlijk wetsvoorstel zal worden opgenomen (Kamerstukken II, 2001/2002, 28.183, nr. 3, blz. 1).

5.4. In de brief van verweerder van 7 augustus 2003 waarbij wordt gewezen op de verplichting om gegevensbestanden te verstrekken ligt geen voor bezwaar vatbare beschikking besloten, waartegen het instellen van bezwaar, en bij afwijzing daarvan, beroep mogelijk is. In het onderhavige geval is het besluit ten aanzien waarvan een voorlopige voorziening wordt verzocht niet hetzelfde besluit als dat waartegen bezwaar is gemaakt of beroep is ingediend. Het bezwaar betreft immers de in 3.2 vermelde naheffingsaanslagen. Het onderhavige verzoek tot het treffen van een voorlopige voorziening heeft dan ook geen betrekking op de werking van deze naheffingsaanslagen.

5.5. Anders dan verzoekster meent, stelt het vereiste van de connexiteit naar het oordeel van de voorzieningenrechter als voorwaarde dat het besluit ten aanzien waarvan een voorlopige voorziening wordt verzocht hetzelfde besluit is waarover de "hoofdzaak" loopt, dat wil zeggen het besluit waartegen bezwaar is gemaakt of beroep is ingediend. Aldus is verzekerd dat de uitspraak in de bodemprocedure de uitspraak van de voorzieningenrechter volledig vervangt (PG Awb II, p. 506, lk.). Blijkens de hiervoor in 5.2 vermelde geschiedenis van de totstandkoming van de herziening van het fiscale procesrecht ligt dit voor het belastingrecht niet anders. Zoals aldaar tevens is aangegeven, heeft de wetgever onder ogen gezien dat van de connexiteitseis een belemmerende werking voor de rechtsbescherming uitgaat als het gaat om informatieverplichtingen die de fiscus kan opleggen. De voorzieningenrechter heeft deze situatie als een gegeven te aanvaarden en het is aan de wetgever dit tekort in de rechtsbescherming van de belastingplichtigen op te heffen, zoals hij - als vermeld in 5.3 - voornemens is te doen.

5.6. Op grond van het vorenoverwogene is niet voldaan aan het vereiste van connexiteit. Nu artikel 8:81 Awb deze connexiteit uitdrukkelijk als voorwaarde stelt voor de bevoegdheid van de voorzieningenrechter tot het treffen van een voorlopige voorziening zal deze zich hierna onbevoegd verklaren.

6. Proceskosten

De voorzieningenrechter acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

7. Beslissing

De voorzieningenrechter verklaart zich onbevoegd.

Deze uitspraak is vastgesteld op 24 september 2003 door mr. Tijnagel als voorzieningenrechter. De beslissing is op die datum in het openbaar uitgesproken, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier mr. Postema.

W.g. Postema en Tijnagel.

nummer BK-03/02155 blz. 8/8