Gerechtshof 's-Gravenhage, 30-03-2010, BM4145, BK-09/00412 t/m 09/00416

GERECHTSHOF 's-GRAVENHAGE

Aanslagen, beschikkingen, bezwaren en geding in eerste aanleg

1.1. De Inspecteur, de voorzitter van de Belastingdienst Haaglanden, heeft aan belanghebbende de volgende (navorderings)aanslag(en) en vergrijpboeten opgelegd en heffingsrente in rekening gebracht:

1.2. Bij in een geschrift vervatte uitspraken op bezwaar van 7 augustus 2007 heeft de Inspecteur de (navorderings)aanslag(en), de boetebeschikkingen en de beschikkingen heffingsrente gehandhaafd.

1.3. Belanghebbende heeft tegen de uitspraken op bezwaar beroep bij de rechtbank ingesteld. De rechtbank heeft de beroepen betreffende de navorderingsaanslagen IB/PVV over de jaren 2002 en 2003, de navorderingsaanslagen premie WAZ over de jaren 2002 en 2003 en de aanslag IB/PVV over het jaar 2004 en de daarbij opgelegde beschikkingen heffingsrente ongegrond verklaard, de beroepen betreffende de navorderingsaanslagen IB/PVV over de jaren 2000 en 2001 en de daarbij opgelegde beschikkingen heffingsrente gegrond verklaard en de beroepen betreffende de vergrijpboetes gegrond verklaard.

Loop van het geding in hoger beroep

2.1. Belanghebbende is van de uitspraken van de rechtbank in hoger beroep gekomen bij het Hof. In verband daarmee is in iedere zaak door de griffier van belanghebbende een griffierecht geheven van € 110. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

2.2. De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Gerechtshof van 16 februari 2010, gehouden te Den Haag. Aldaar zijn beide partijen verschenen.

Vaststaande feiten

Op grond van de stukken van het geding en het ter zitting verhandelde is in hoger beroep, als tussen partijen niet in geschil, dan wel door een van hen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, het volgende komen vast te staan:

3.1. Belanghebbende staat sinds 1 januari 1984 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel als eenmanszaak met de omschrijving kamerverhuurbedrijf, gevestigd aan de [a-straat 1, 2, 3 en 4] (hierna: de panden) te [Z]. Vanaf de opheffing van het bordeelverbod in oktober 2000 zijn aan belanghebbende met betrekking tot de panden exploitatievergunningen voor een seksinrichting verleend. Op de aanvraagformulieren voor de exploitatievergunningen is steeds belanghebbende als exploitant vermeld.

3.3. Belanghebbende is sinds het vertrek van haar vader naar Aruba in 1994 betrokken bij de panden. De panden [1 en 2] zijn in 2000 en 2001 door Bouw- en Aannemingsbedrijf [A] gesloopt en herbouwd. De aanneemsom hiervoor bedroeg ƒ 151.580,77 en is in verschillende termijnen door belanghebbende betaald en als onderhoudskosten in de betreffende jaren in mindering gebracht op het resultaat. De panden waren tot 5 maart 2004 het eigendom van de vader van belanghebbende. Op 5 maart 2004 heeft belanghebbende de panden van haar vader geleverd gekregen voor een koopsom van in totaal € 249.577.

3.4. Belanghebbende heeft in de aan de orde zijnde jaren in haar aangiften IB/PVV beheervergoedingen aangegeven als inkomsten uit tegenwoordige arbeid. Over 2000 en 2001 als resultaat uit overige werkzaamheden ten bedrage van respectievelijk ƒ 155.516 en ƒ 162.253. Over 2002 tot en met 2004 als loon uit tegenwoordige dienstbetrekking ten bedrage van respectievelijk € 75.000, € 100.000 en € 24.000 (over de periode 1 januari tot 5 maart 2004).

3.5. Op 18 april 2005 is bij belanghebbende een boekenonderzoek begonnen, naar de aanvaardbaarheid van de aangiften IB/PVV en de aangiften premie WAZ over de periode 2000-2004. Op 24 april 2007 heeft de Inspecteur het controlerapport uitgebracht.

3.6. Een kopie van het controlerapport is aan belanghebbende verstuurd met daarin een kennisgeving van het voornemen vergrijpboeten op te leggen. Vervolgens zijn op basis van de bevindingen in het controlerapport de onderhavige (navorderings)aanslag(en) en vergrijpboetes opgelegd.

Omschrijving geschil en standpunten van partijen

4.1. In hoger beroep is in geschil of de inkomsten die voortvloeien uit de kamerverhuur aan prostituees bij belanghebbende terecht zijn belast als winst uit onderneming en of navordering mogelijk is. Belanghebbende beantwoordt deze vragen ontkennend en de Inspecteur bevestigend.

4.2. Belanghebbende is het niet eens met de uitkomsten van het boekenonderzoek. Zij stelt zich - samengevat - op het standpunt dat ten aanzien van haar werkzaamheden met betrekking tot de kamerverhuur aan prostituees geen sprake is van ondernemerschap, maar van normaal vermogensbeheer. Daaraan verbindt zij de conclusie dat tot 5 maart 2004 - de datum waarop zij de juridische eigendom van de panden heeft verkregen - slechts de van haar vader ontvangen beheervergoedingen bij haar belastbaar zijn als inkomsten uit werk en woning. Vanaf 5 maart 2004 worden de panden volgens belanghebbende bij haar in de rendementsgrondslag voor het inkomen uit sparen en beleggen begrepen en dient de belastingheffing plaats te vinden naar het toepasselijke forfaitaire rendement in plaats van naar de werkelijke inkomsten uit kamerverhuur. Voorts stelt belanghebbende dat sprake is van een ambtelijk verzuim bij de aanslagregeling over de jaren 2000 tot en met 2003 dat aan navordering IB/PVV over die jaren in de weg staat. Daartoe stelt belanghebbende - naar het Hof begrijpt - dat zij er op mocht vertrouwen dat de Inspecteur met het volgen van de aangiften IB/PVV over die jaren bewust een standpunt heeft ingenomen.

4.3. De Inspecteur stelt dat de (navorderings)aanslag(en) terecht en niet naar een te hoog bedrag zijn opgelegd. De Inspecteur is van mening dat ter zake van de kamerverhuur aan prostituees sprake is van ondernemerschap, en dat belanghebbende moet worden aangemerkt als de persoon voor wier rekening en risico de onderneming wordt gedreven. Subsidiair stelt de Inspecteur zich op het standpunt dat de inkomsten uit de verhuur van de panden bij belanghebbende zijn belast als resultaat uit overige werkzaamheden. Voorts stelt de Inspecteur dat belanghebbende niet heeft voldaan aan de op haar rustende inlichtingen- en administratieverplichting, dat zij de vereiste aangifte niet heeft gedaan en dat navordering mogelijk is.

4.4. Voor de gronden waarop partijen hun standpunten overigens doen steunen verwijst het Hof naar de gedingstukken.

Conclusies van partijen

5.1. Belanghebbende concludeert - naar het Hof begrijpt - tot vernietiging van de uitspraken van de rechtbank en van de uitspraken op bezwaar, tot vernietiging van de (navorderings)aanslag(en) en de beschikkingen heffingsrente en vaststelling van de aanslag IB/PVV voor het jaar 2004 naar het aangeven bedrag aan belastbaar inkomen uit werk en woning en uit sparen en beleggen.

5.2. De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraken van de rechtbank.

Beoordeling van het geschil in hoger beroep

6.1. Ten aanzien van de vraag of de inkomsten die voortvloeien uit de kamerverhuur aan prostituees terecht bij belanghebbende zijn belast als winst uit onderneming heeft de rechtbank het volgende overwogen, waarbij voor "eiseres" gelezen moet worden: belanghebbende, en voor "verweerder" gelezen moet worden: de Inspecteur.

6.2. In hoger beroep stelt belanghebbende dat de hiervoor door de rechtbank aangehaalde bevindingen uit het controlerapport in strijd zijn met de feitelijke gang van zaken. Daartoe voert belanghebbende aan dat zij de opbrengsten uit de verhuur van kamers aan raamprostituees contant aan haar vader op Aruba heeft overgedragen, zoals moet blijken uit de in 2007 opgestelde vaststellingsovereenkomst waarin belanghebbende en haar vader - zakelijk samengevat - verklaren dat de netto huuropbrengsten van de panden regelmatig tussen hen zijn afgerekend. Het Hof hecht geen geloof het in deze vaststellingsovereenkomst neergelegde, zoals hiervoor zakelijk weergegeven. Het Hof houdt het ervoor dat belanghebbende de beschikking hield over de opbrengsten van de panden. Ook de op 2 augustus 1993 te Aruba door een notaris opgestelde machtiging waarbij de vader van belanghebbende haar een volmacht voor rechtshandelingen aangaande de panden verstrekt, steunt belanghebbende niet in haar stelling dat zij de panden voor rekening en risico van haar vader exploiteerde. In die machtiging staat daarover niets vermeld en daarin is ook niets opgenomen over aan wie de opbrengsten uiteindelijk ten goede komt. Ook overigens blijken uit de gedingstukken geen feiten of omstandigheden die de conclusie rechtvaardigen dat belanghebbende de raamprostitutie-inrichting voor rekening en risico van haar vader exploiteerde. De rechtbank is tot het juiste oordeel gekomen dat de in geschil zijnde activiteiten zijn aan te merken als een onderneming welke voor rekening en risico van belanghebbende wordt gedreven.

6.3. Belanghebbende stelt zich vervolgens op het standpunt dat de Inspecteur geen grond heeft om over de jaren 2000 tot en met 2003 navorderingsaanslagen IB/PVV op te leggen omdat de feitelijke situatie hem bekend was dan wel redelijkerwijs bekend had kunnen zijn. Dienaangaande overweegt het Hof als volgt.

6.4. Navordering is mogelijk indien de Inspecteur beschikt over een feit dat grond oplevert voor het vermoeden dat een aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld. Daarbij geldt dat een feit, dat de inspecteur bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn, geen grond voor navordering kan opleveren, behoudens in de gevallen waarin de belastingplichtige ter zake van dit feit de Inspecteur opzettelijk onjuiste inlichtingen heeft verstrekt, of opzettelijk de juiste inlichtingen heeft onthouden. Hiervan is ook sprake ingeval belanghebbende welbewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard onjuiste inlichtingen te verstrekken.

6.5. In de namens belanghebbende door haar gemachtigde gedane aangiften IB/PVV over de jaren 2000 tot en met 2003 zijn de met de verhuur van kamers aan raamprostituees behaalde opbrengsten aangegeven als inkomsten uit vermogen. De feiten en omstandigheden die zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek van de Inspecteur leiden tot de conclusie dat die inkomsten hadden moeten worden aangegeven als winst uit onderneming. Dit vormt een nieuw feit dat navordering rechtvaardigt behoudens de hiervoor onder 6.4 vermelde uitzonderingen.

6.6. Allereerst dient dan de vraag beantwoord te worden of de Inspecteur bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn met de feiten die tot navordering hebben geleid. Het Hof beantwoordt deze vraag ontkennend. Tegenover de gemotiveerde betwisting door de Inspecteur heeft belanghebbende geen dan wel onvoldoende feiten en omstandigheden aangedragen op grond waarvan geoordeeld moet worden dat de Inspecteur bekend was met de werkelijke aard en omvang van de werkzaamheden als onder 6.1 hiervoor beschreven en de omvang van de daaruit voortvloeiende inkomsten van belanghebbende over genoemde jaren. Voorts blijkt uit de gedingstukken dat de Inspecteur in het kader van de aanslagregeling over het jaar 1996 in zijn brief van 20 november 1997 uitdrukkelijk de vraag heeft gesteld, welke werkzaamheden er door belanghebbende in 1996 zijn verricht. In antwoord op deze vraag schrijft de gemachtigde van belanghebbende in zijn brief van 24 november 1997: "Naar aanleiding van uw schrijven, d.d. 20 november j.l., deel ik u mede dat voornoemde cliënte (belanghebbende, het Hof) het vermogen van haar ouders, woonachtig op de Nederlandse Antillen, beheert." Gelet op dit antwoord en de over de daarop volgende jaren gedane aangiften heeft de Inspecteur redelijkerwijs niet bekend kunnen - of behoeven - zijn met de feiten die tot navordering aanleiding hebben gegeven. De door belanghebbende ingebrachte afschriften van een briefwisseling tussen de Inspecteur en de vader van belanghebbende bevatten geen feiten en omstandigheden die hem aanleiding hadden moeten geven tot een nader onderzoek van de aangiften. Vorenstaand oordeel brengt met zich dat het beroep van belanghebbende op het vertrouwensbeginsel betreffende de fiscale kwalificatie van de inkomsten faalt.

6.7. Belanghebbende herhaalt in hoger beroep de stelling dat er in het verleden tussen de vader van belanghebbende en de Inspecteur afspraken zijn gemaakt waaraan belanghebbende het in rechte te beschermen vertrouwen kan ontlenen dat er sprake is van - naar het Hof begrijpt - normaal vermogensbeheer. Tegenover de gemotiveerde betwisting van deze stelling door de Inspecteur heeft belanghebbende geen dan wel onvoldoende feiten en omstandigheden aannemelijk gemaakt op grond waarvan geoordeeld kan worden dat de door belanghebbende gestelde afspraken zijn gemaakt.

6.8. Ten aanzien van de hoogte van de in geschil zijnde aanslagen wordt het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard indien niet de vereiste aangifte is gedaan, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraak op bezwaar onjuist is. De vereiste aangifte is niet gedaan ingeval de tekortkomingen in de aangifte van dien aard zijn dat de inspecteur daardoor onvoldoende in staat is de verschuldigde belasting en de grondslag daarvoor vast te stellen. Gelet op de omvang van de door de Inspecteur in het controlerapport van 24 april 2007 gestelde correcties op het resultaat uit de voor rekening en risico van belanghebbende gedreven onderneming, welke door belanghebbende niet dan wel onvoldoende zijn weersproken, zijn de tekortkomingen in de aangiften over de in geschil zijnde jaren van dien aard dat de Inspecteur daardoor onvoldoende in staat moet worden geacht de verschuldigde belasting en de grondslag daarvoor vast te stellen.

6.9. Gelet op het hiervoor onder 6.8 overwogene beroept de Inspecteur zich terecht op omkering van de bewijslast. Het hoger beroep moet dan ook ongegrond worden verklaard tenzij blijkt dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn. Dienaangaande heeft de rechtbank het volgende overwogen, waarbij voor "eiseres" gelezen moet worden: belanghebbende, en voor "verweerder" gelezen moet worden: de Inspecteur.

6.10. Het Hof acht de door de rechtbank weergegeven feiten en omstandigheden juist en de daarop gebaseerde beslissing goed. In hoger beroep doet belanghebbende subsidiair nog een beroep op de foutenleer en op goed koopmansgebruik om tot een lagere vaststelling van de winst uit onderneming over de in geschil zijnde jaren te komen. Belanghebbende laat echter na voormeld beroep met voldoende feiten en omstandigheden te schragen. Ook deze subsidiaire beroepsgronden van belanghebbende falen daarom.

6.11. Belanghebbende stelt zich ten aanzien van de in rekening gebrachte heffingsrente op het standpunt dat de heffingsrente conform de wettelijke bepalingen en in overeenstemming met de nader door het Hof vastgestelde (navorderings)aanslagen moet worden vastgesteld. Nu het Hof van oordeel is dat de aanslagen door de rechtbank niet tot een te hoog bedrag zijn vastgesteld, is ook de heffingsrente tot een juist bedrag in rekening gebracht.

6.12. Het vorenstaande voert het Hof tot de slotsom dat het hoger beroep van belanghebbende ongegrond is.

Proceskosten en griffierecht

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een kostenveroordeling als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

Beslissing

Het Gerechtshof bevestigt de uitspraken van de rechtbank.

Deze uitspraak is vastgesteld door mrs. H.A.J. Kroon, Th. Groeneveld en P.J.J. Vonk, in tegenwoordigheid van de griffier drs. F. van Veen. De beslissing is op 30 maart 2010 in het openbaar uitgesproken.

De partij die beroep in cassatie instelt is griffierecht verschuldigd en zal daarover bericht ontvangen van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan worden verzocht de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.