Gerechtshof 's-Gravenhage, 04-05-2010, BM9577, BK-09-00329

GERECHTSHOF 's-GRAVENHAGE

Aanslag en bezwaar

1.1. Aan belanghebbende is over het jaar 2000 een aanslag in de inkomstenbelasting en de premieheffing volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen van ƒ 171.582.

1.2. Belanghebbende heeft tegen de aanslag bezwaar gemaakt. Bij de bestreden uitspraak is de aanslag gehandhaafd.

Loop van het geding

2.1. Belanghebbende is van bovenvermelde uitspraak in beroep gekomen bij het Gerechtshof te Amsterdam. Dat Hof heeft bij uitspraak van 4 juli 2005, nr. P04/3059, het beroep ongegrond verklaard.

2.2. Op het tegen de uitspraak van het Gerechtshof te Amsterdam door belanghebbende ingestelde beroep in cassatie heeft de Hoge Raad bij arrest van 29 mei 2009, nr. 42 483, LJN BI5106, de uitspraak van voornoemd Hof vernietigd en de zaak ter verdere behandeling en beslissing verwezen naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage.

2.3. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld zich schriftelijk uit te laten naar aanleiding van het arrest van de Hoge Raad, van welke gelegenheid beide partijen gebruik hebben gemaakt. Partijen hebben vervolgens op elkaars uitlatingen gereageerd.

2.4. De Inspecteur heeft op 12 maart 2010 een nader stuk ingediend, waarvan op 15 maart 2010 een afschrift aan belanghebbende is toegezonden. De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Gerechtshof van 23 maart 2010, gehouden te 's-Gravenhage. Aldaar zijn beide partijen verschenen. Van het verhandelde ter zitting is door de griffier een proces-verbaal opgemaakt.

Vaststaande feiten

Op grond van de stukken van het geding en het ter zitting verhandelde is, als tussen partijen niet in geschil, dan wel door een van hen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, het volgende komen vast te staan:

3.1. Belanghebbende heeft sedert 1991 zuivere inkomsten uit de verhuur van onroerende zaken genoten. Ultimo 1997 heeft hij twee (woon)panden in eigendom verworven, gelegen aan het [a-straat 1] te [Z] respectievelijk de [b-straat 1] te [P] (hierna ook: de panden). De panden zijn beide met ingang van 1 januari 1998 in gemeubileerde staat door belanghebbende aan derden verhuurd voor respectievelijk ƒ 1.800 en ƒ 1.250 per maand.

3.2. Tot de stukken van het geding behoort een op 6 november 1997 opgemaakt rapport inzake een op 3 november 1997 uitgevoerde taxatie van het pand aan de [b-straat 1] te [P]. De indeling van het pand wordt als volgt omschreven: "Hal, toilet, woonkamer, keuken, bijkeuken, aanbouw met 2 ruimten, 1e Verdieping; 3 slaapkamers en badkamer, berging. 2e Verdieping: bergvliering." De omschrijving van keuken, sanitair, centrale verwarming en warmwatervoorzieningen luidt: "Eenvoudige keuken, 2x toilet, ligbad, douche, wastafel, C.V., gasketel, warmwater via C.V. ketel.". In het taxatierapport wordt de onderhoudstoestand van het pand op alle aspecten als "matig" of "slecht" getaxeerd. Voorts wordt op korte termijn de noodzaak verwacht tot vernieuwing van de cv-apparatuur over te gaan, wordt een keuring van de elektrische installatie geadviseerd en is onder het kopje "nadere mededelingen" vermeld dat de gehele woning gerenoveerd dient te worden.

3.3. Belanghebbende heeft gedurende de jaren 1998, 1999 en 2000 verbouwingswerkzaam-heden aan de panden verricht c.q. laten verrichten. In de aangiften voor de inkomstenbelasting over de jaren 1998 en 1999 heeft hij als kosten van onderhoud voor de panden respectievelijk een bedrag van ƒ 69.008 en ƒ 71.546 in aftrek gebracht op zijn inkomen.

In de als bijlage 4 bij de aangifte voor het jaar 2000 gevoegde lijst 'kosten [b-straat] + [a-straat] 2000' is met datum 31 december 2000 een bedrag van ƒ 94.902,32 (€ 43.064) aan "onderhoud/reparaties" voor de panden opgevoerd. Een onderbouwing of specificatie van dat bedrag is gegeven.

3.5. Naar aanleiding van de door belanghebbende ingediende aangifte heeft de Inspecteur bij brief van 8 augustus 2001 belanghebbende verzocht om aanvullende informatie inzake de aftrek van onderhoudskosten met betrekking tot de panden. Gevraagd werd om facturen, offertes, kostenbegrotingen, betalingsbewijzen, bouwvergunningen, het bestek en de bouwtekeningen, alsmede om splitsing van de kosten naar kosten van onderhoud en kosten van verbetering. Bij brief van 16 augustus 2001 is dat verzoek herhaald, waarbij de Inspecteur belanghebbende heeft gewezen op de krachtens artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) op hem rustende informatieplicht. Bij brief van 4 september 2001 heeft de Inspecteur op grond van artikel 47 AWR belanghebbende verzocht de gevraagde stukken uiterlijk 20 september 2001 aan hem te doen toekomen. In antwoord op die brief heeft belanghebbende medegedeeld dat hij de stukken uiterlijk 30 september 2001 aan de Inspecteur zal toezenden, waarbij hij heeft opgemerkt dat het ordenen en kopiëren van de stukken nog wel een heel werk is. Op 5 oktober 2001 heeft belanghebbende een enveloppe met bonnen en facturen aan de Inspecteur overgelegd.

3.6. Bij brief van 11 januari 2002 heeft de Inspecteur belanghebbende geïnformeerd over zijn voornemen af te wijken van de aangifte in die zin dat van de geclaimde aftrekpost voor onderhoud en andere kosten en lasten van onroerende zaken een bedrag van € 28 861 niet als aftrekbare kosten zou worden geaccepteerd.

3.7. Tot de stukken van het geding behoort een taxatierapport met betrekking tot de panden van 14 mei 2004, in opdracht van de Inspecteur opgemaakt door de taxateurs mr. [A] en [B] (hierna: het rapport).

3.8. De indeling van het pand [b-straat 1] is daarin als volgt omschreven:

"Hoekwoning met achteringang. Begane grond: hal/gang (plavuizen vloer), openkeuken (plavuizen vloer), woonkamer (laminaat vloer), zwevend toilet met fonteintje en plavuizen vloer. 1e verdieping: overloop, slaapkamer met laminaatvloer, badkamer met douchecabine, ligbad, zwevend toilet en wastafel met zuil, slaapkamer, voorslaapkamer, kleine slaapkamer. 2e verdieping: ruimte voor CV, wasmachines en droger. Tevens werkkamer aanwezig."

3.9. Voorts is daarin vermeld dat in 1998 en 2000 in de [b-straat 1] de volgende werkzaamheden zijn verricht:

3.10. In het rapport is op basis van een analyse van de aan de panden verrichte werkzaamheden een verdeling gemaakt naar in aftrek toe te laten onderhoudskosten en niet-aftrekbare kosten van verbetering met de volgende resultaten:

De splitsing resulteert voor het jaar 2000 in een bedrag van in totaal ƒ 63.602 aan niet aftrekbare kosten van verbetering en een bedrag van ƒ 31.300 aan aftrekbare kosten. In het rapport is voorts, voor zover hier van belang, nog het volgende vermeld:

3.11. Belanghebbende heeft in bijlage 36 van het beroepschrift voor het gerechtshof te Amsterdam naast het in de aangifte opgenomen bedrag van ƒ 96.402 aan onderhoudskosten nog een bedrag van ƒ 86.850 vermeld als volgt:

ƒ 86.850.00"

Omschrijving geschil en standpunten van partijen

4.1. In geschil is of de Inspecteur een hoger bedrag dan het bij de aanslag in aftrek toegelaten bedrag van ƒ 31.300 aan kosten van onderhoud en andere kosten en lasten van onroerende zaken op de verhuurinkomsten van de panden in aftrek had moeten aanvaarden, welke vraag belanghebbende bevestigend en de Inspecteur ontkennend beantwoordt.

4.2. Belanghebbende voert ter ondersteuning van zijn standpunt - zakelijk weergegeven - het volgende aan.

4.3. De Inspecteur houdt staande dat de aanslag juist is vastgesteld.

4.4. Voor een verdere uiteenzetting van de gronden waarop partijen hun standpunten doen steunen verwijst het Hof naar de gedingstukken.

Conclusies van partijen

5.1. Belanghebbende heeft geconcludeerd tot vernietiging van de uitspraak op bezwaar en tot vermindering van de aanslag tot een naar een belastbaar inkomen van ƒ 107.960.

5.2. De conclusie van de Inspecteur is dat de uitspraak op bezwaar dient te worden bevestigd.

Overwegingen omtrent het geschil

6.1. Op belanghebbende rust de bewijslast dat hij in het onderhavige jaar tot de door hem gestelde bedragen uitgaven heeft gedaan voor onderhoud en andere kosten en lasten van de verhuurde panden. Tussen partijen is niet in geschil dat de onder 3.9 vermelde werkzaamheden zijn verricht.

6.2. Het Hof heeft de door belanghebbende in de aangifte- en de bezwaarfase overgelegde summiere overzichten, in beroep overgelegde overzichten met daarop data, bedragen, steekwoorden, de overgelegde bonnen en facturen gewogen en in onderlinge samenhang en verband bezien. Evenwel wordt uit de bonnen en de facturen onvoldoende aannemelijk dat er tot de door belanghebbende gestelde bedragen goederen aan hem zijn geleverd dan wel diensten aan hem zijn verleend, en door hem zijn betaald, ten behoeve van het onderhoud van de panden in het onderhavige jaar. Het grootste deel van de bonnen vermeldt niet belanghebbende als afnemer en/of betaler van de geleverde goederen dan wel de diensten, terwijl niet duidelijk wordt welke goederen en diensten in relatie staan tot de panden waaraan onderhoud is verricht. Evenmin is op andere wijze, bijvoorbeeld door het overleggen van bankafschriften een relatie te leggen tussen de door belanghebbende in het geding gebrachte afschriften van bonnen en nota's en door hem daarop verrichte betalingen. Het Hof heeft al deze gegevens gewogen tegenover het rapport van de Inspecteur waarbij over het jaar 2000 een bedrag van ƒ 31.300 als onderhoudskosten in aftrek is aanvaard. De conclusie is dat belanghebbende voor de juistheid van de hoogte van de door hem gevraagde aftrek boven het reeds toegestane bedrag van ƒ 31.300 onvoldoende feitelijke gegevens bijeen heeft gebracht. Voor een andere of nadere verdeling van de bewijslast als door belanghebbende verdedigd, acht het Hof geen plaats.

6.3. Het Hof heeft bij dit oordeel het volgende in aanmerking genomen.

6.5. De bedragen die zijn genoemd in het staatje dat belanghebbende in beroep heeft overgelegd (bijlage 36) met data gelegen in het jaar 2001 kunnen verder onbesproken blijven.

6.6. In het rapport is vermeld dat het appartement in het jaar 1998 is opgeknapt. Belanghebbende heeft de stelling van de Inspecteur dat het appartement in het jaar 2000 is afgebroken niet weersproken. Dat belanghebbende in het onderhavige jaar ten behoeve van dat appartement nog kosten voor vervanging van bijvoorbeeld het sanitair heeft gemaakt is onvoldoende aannemelijk geworden.

6.7. Voor de toepassing van het bepaalde in artikel 35 van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 is beslissend of de werkzaamheden die belanghebbende heeft verricht of heeft laten verrichten al dan niet ertoe hebben gestrekt om het pand, in bruikbare staat te herstellen en aldus de ingetreden achteruitgang op te heffen. Blijkens het rapport heeft de taxateur ter zake van het door belanghebbende opgevoerde bedrag ad ƒ 94.902 onderzocht of sprake is van onderhoud of verbetering. Bij de bepaling van de hoogte van het bedrag aan onderhoudskosten heeft hij in voldoende mate rekening gehouden met bovenvermelde norm en heeft hij, gelet op het in 6.2 overwogene kunnen komen tot zijn conclusies als hiervoor vermeld. Belanghebbende heeft het tegendeel niet aannemelijk gemaakt.

6.8. Belanghebbende heeft aangevoerd dat de Inspecteur met enkel glas in plaats van dubbel glas en met een gewoon aanrechtblad in plaats van een marmeren aanrechtblad rekening had moeten houden. De Inspecteur heeft echter onweersproken gesteld dat nader is gebleken dat in het pand [a-straat 1] al in het jaar 1997 dubbel glas is aangebracht, zodat voor het onderhavige jaar dienaangaande terecht geen bedrag in aftrek is toegelaten.

6.9. Voor wat betreft de keuken aan de [b-straat] heeft de Inspecteur voldoende aannemelijk gemaakt dat rekening is gehouden met het feit dat een verbetering heeft plaatsgevonden bij het vervangen van een eenvoudige rechte keuken door een hoekkeuken die - in tegenstelling tot de oude keuken - is voorzien van een marmeren aanrechtblad, een Miele fornuis en een draaicarrousel.

6.10. De Inspecteur heeft gemotiveerd betwist dat sprake is geweest van een vervanging van de keuken aan [a-straat 1]. Belanghebbende heeft zijn stelling dat aldaar in het onderhavige jaar een keuken is geplaatst van ƒ 11.000 door [e-bedrijf], niet aannemelijk gemaakt. De overgelegde rekeningen van [e-bedrijf] betreffen slechts een bedrag van ongeveer ƒ 800 in totaal en betreft goederen die zijn geleverd aan belanghebbende op zijn huisadres. Niet aannemelijk is geworden dat die goederen dienden ter vervanging van de keuken. Voor zover de stellingen van belanghebbende moeten worden begrepen als zouden de goederen betrekking hebben op de keuken aan de [b-straat] geldt hetgeen hiervoor onder 6.7 is overwogen.

6.11. De door belanghebbende ingenomen stelling dat bij verhuur van panden kleine posten tot een bedrag van ƒ 1.000 zonder meer in aftrek kunnen worden toegelaten kan reeds daarom niet slagen omdat het door belanghebbende voor het onderhavige jaar in aftrek gebrachte bedrag vele malen hoger is.

6.12. De stelling van belanghebbende dat, nu in eerdere jaren onderhoudskosten in aftrek zijn toegelaten, zonder meer kan worden aangenomen dat voor het onderhavige jaar tot het door belanghebbende gestelde bedrag onderhoudskosten aftrekbaar zijn is onjuist, aangezien ieder jaar op zich staat. Een beroep op het vertrouwensbeginsel is in dat verband niet gerechtvaardigd. Voor het overige geldt hetgeen het gerechtshof te Amsterdam onder 5.4 omtrent het beroep op opgewekt vertrouwen heeft overwogen. Het Hof neemt dit oordeel over en maakt het tot het zijne.

6.13. Belanghebbende heeft ter zake van inrichtingsgoederen als serviezen, bedden, rolgordijnen, matrassen en dergelijke, bonnen overgelegd. Het Hof acht aannemelijk dat dit soort goederen voor inrichting van de panden is aangekocht en gebruikt. Aan de hand van de voormelde bescheiden is echter niet duidelijk welke van de goederen voor de inrichting van welk pand is gebruikt. In goede justitie stelt het Hof de waarde van de aangeschafte inventaris vast op ƒ 5.000 per pand. Jaarlijks dient daarop 15 percent te worden afgeschreven, hetgeen voor het onderhavige jaar uitkomt op ƒ 1.500 in totaal voor beide panden.

6.14. Belanghebbende heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat hij een bedrag van ƒ 2.115 heeft voldaan aan [...], een bemiddelingsbureau dat is ingeschakeld voor de verhuur van de panden. Deze uitgaven vormen kosten die in aftrek kunnen komen op de inkomsten uit verhuur. Deze kosten kunnen alsnog in aftrek worden gebracht nu gesteld noch is gebleken dat de Inspecteur hiermee bij de aanslagregeling rekening heeft gehouden.

6.15. Het Hof trekt niet in twijfel dat belanghebbende zich bij de in het jaar 2000 verrichte werkzaamheden heeft laten bijstaan door vrienden en familie alsmede dat er plavuizen, een draaicarrousel, een Mielefornuis, lambrisering en dergelijke zijn geplaatst. Het oordeel of dienaangaande sprake is van vervanging en onderhoud of wel verbetering is juridisch van aard en kan niet door middel van getuigenbewijs worden bijgebracht. Het Hof passeert daarom het getuigenaanbod van belanghebbende. Ook uitgaande van de juistheid van deze verklaringen komt het door belanghebbende bewezen bedrag aan kosten voor onderhoud niet boven het door de Inspecteur als zodanig geaccepteerde bedrag. Om diezelfde reden passeert het Hof het getuigenaanbod omtrent de diefstal van badkamerattributen uit het pand [b-straat 1], omtrent de bewoning van dat pand door studenten en omtrent de aanleg van vloerverwarming.

6.16. Op grond van al het overwogene is het gelijk ten dele aan belanghebbende. Het bij de aanslag vastgestelde belastbare inkomen zal het Hof verminderen tot (ƒ 171.582 - ƒ 1.500 - ƒ 2.115 =)ƒ 167.967.

Proceskosten en griffierecht

7.1. Het Hof acht termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de door belanghebbende gemaakte proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. Het Hof stelt deze kosten, op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht en de daarbij behorende bijlage, vast op € 2.657 wegens beroepsmatig verleende rechtsbijstand (3,5 punten à € 322 x 1,5 (gewicht van de zaak) in beroep en 2 punten à € 322 x 1,5 (gewicht van de zaak) in bezwaar) en € 48 wegens reiskosten Amsterdam en Den Haag, in totaal derhalve op € 2.705.

7.2. Belanghebbende heeft verzocht om een volledige vergoeding van de in bezwaar gemaakte kosten om reden dat een tweede taxatie nodig was. Het Hof ziet hiervoor geen aanleiding nu uit de gedingstukken naar voren komt dat nader onderzoek nodig was omdat belanghebbende na de eerste taxatie had gemeld dat hij niet alle bonnen had opgevoerd maar alleen tijdens de eerste taxatie had getoond en dat de Inspecteur belanghebbende nogmaals heeft verzocht een uitsplitsing te maken van bonnen per onderdeel van het onderhoud zodat dit bij de taxatie beschikbaar zou zijn en beide partijen niet tevreden waren over het verloop van de eerste taxatie.

7.3. Voorts dient aan belanghebbende het voor deze zaak gestorte griffierecht te worden vergoed.

Beslissing

Deze uitspraak is vastgesteld door mrs. P.J.J. Vonk, J.J.J. Engel en O.C.R. Marres in tegenwoordigheid van de griffier mr. Y. Postema- van der Koogh. De beslissing is op 4 mei 2010 in het openbaar uitgesproken.

De partij die beroep in cassatie instelt is griffierecht verschuldigd en zal daarover bericht ontvangen van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan worden verzocht de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.