Gerechtshof 's-Gravenhage, 19-10-2010, BO2798, BK-10/00100 en BK-10/00101

GERECHTSHOF 's-GRAVENHAGE

Uitspraak van de eerste meervoudige belastingkamer d.d. 19 oktober 2010

In de zaak met nummer BK-10/00100

In de zaak met nummer BK-10/00101

op het hoger beroep van de Inspecteur, tegen de uitspraak van de rechtbank 's-Gravenhage van 22 januari 2010, nummer AWB 09/4880 IB/PVV, betreffende na te vermelden ten aanzien van belanghebbende, gegeven beschikking heffingsrente.

Beschikkingen, bezwaren en gedingen in eerste aanleg

In de zaak met nummer BK-10/00100

1.1. Gelijktijdig met het opleggen aan belanghebbende van een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen voor het jaar 2004, is door de Inspecteur bij beschikking € 264 heffingsrente in rekening gebracht.

In de zaak met nummer BK-10/00101

1.2. Gelijktijdig met het opleggen aan belanghebbende van een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen voor het jaar 2003, is door de Inspecteur bij beschikking € 425 heffingsrente in rekening gebracht.

In de zaak met nummer BK-10/00100 en in de zaak met nummer BK-10/00101

1.3. Bij uitspraken op bezwaar heeft de Inspecteur de beschikkingen gehandhaafd.

1.4. Belanghebbende heeft tegen de uitspraken op bezwaar beroep ingesteld bij de rechtbank. De rechtbank heeft de beroepen gegrond verklaard en de uitspraken op bezwaar en de beschikkingen vernietigd, met nevenveroordelingen.

Loop van het geding in hoger beroep

In de zaak met nummer BK-10/00100 en in de zaak met nummer BK-10/00101

2.1. De Inspecteur is van de uitspraken van de rechtbank in hoger beroep gekomen bij het Hof.

2.2. Belanghebbende heeft verweerschriften ingediend.

Vaststaande feiten

In de zaak met nummer BK-10/00100 en in de zaak met nummer BK-10/00101

Op grond van de stukken van het geding en het ter zitting in hoger beroep verhandelde is als tussen partijen niet in geschil, dan wel door een van hen gesteld en op zichzelf aannemelijk, het volgende komen vast staan:

3.3. Met dagtekening 21 december 2007 is de definitieve aanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen voor het jaar 2004 ten name van belanghebbende vastgesteld. Hierbij is het bedrag van de heffingskorting vastgesteld op € 1.307.

3.4. Op 15 januari 2008 heeft de partner aangifte in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen over het jaar 2006 gedaan. Daarbij heeft de partner een verlies uit werk en woning van € 40.574 aangegeven.

3.5. Met dagtekening 29 november 2008 heeft de Inspecteur de aanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen voor het jaar 2006 van de partner conform de door de hem ingediende aangifte vastgesteld.

3.6. De Inspecteur heeft geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om ingevolge artikel 3.152, vijfde lid, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001) in combinatie met artikel 23 van de Uitvoeringsregeling Wet IB 2001 bij beschikking een voorlopige verliesverrekening in aanmerking te nemen van 80% van het vermoedelijke verlies.

3.7. De inspecteur heeft het verlies over het jaar 2006 van de partner bij beschikking met dagtekening 25 februari 2009 (gedeeltelijk) verrekend met diens belastbare inkomen uit werk en woning over de jaren 2003 en 2004. Naar aanleiding hiervan was de partner geen inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen meer verschuldigd over de jaren 2003 en 2004 en zijn de aan hem opgelegde aanslagen in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen over die jaren verminderd tot nihil. Dit resulteerde in een teruggaaf van inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen aan de partner ten bedrage van € 3.558 over 2003 en € 1.307 over 2004. Over deze teruggaven heeft de Inspecteur geen heffingsrente vergoed.

3.8. De Inspecteur heeft met dagtekening 17 april 2009 (2003) respectievelijk 20 maart 2009 (2004) aan belanghebbende de onderhavige navorderingsaanslagen opgelegd. Daarbij heeft hij een bedrag van € 425 respectievelijk € 264 heffingsrente in rekening gebracht. De heffingsrente is berekend over het tijdvak 1 januari 2004 tot en met 17 april 2009 respectievelijk 1 januari 2005 tot en met 20 maart 2009.

Omschrijving geschil en standpunten van partijen

In de zaak met nummer BK-10/100 en in de zaak met nummer BK-10/101

4.1. In hoger beroep is in geschil of terecht heffingsrente in rekening is gebracht, en zo ja, over welk tijdvak de heffingsrente dient te worden berekend.

4.2. De Inspecteur stelt zich op het standpunt dat terecht heffingsrente in rekening is gebracht, en wel over het tijdvak zoals aangegeven in artikel 30f, derde lid, onderdeel a, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR). Hij voert daartoe aan dat op het moment dat het verlies over 2006 werd verrekend met het inkomen uit werk en woning over 2003 en 2004 van de partner, kwam vast te staan dat belanghebbende over de gehele periode ten onrechte de uitbetaalde heffingskorting tot haar beschikking heeft gehad en dat zij deze moest terugbetalen.

Conclusies van partijen

In de zaak met nummer BK-10/00100 en in de zaak met nummer BK-10/00101

5.1. Het hoger beroep van de Inspecteur strekt tot vernietiging van de uitspraken van de rechtbank en tot bevestiging van de uitspraken op bezwaar en van de beschikkingen.

5.2. Belanghebbende heeft geconcludeerd tot bevestiging van de bestreden uitspraken.

Overwegingen van de rechtbank

In de zaak met nummer BK-10/00100 en in de zaak met nummer BK-10/00101

6. De rechtbank heeft de beroepen gegrond verklaard op grond van de volgende overwegingen, waarbij onder "eiseres" dient te worden verstaan: belanghebbende en onder "verweerder": de Inspecteur.

"2.9. Ingevolge artikel 30f, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) wordt met betrekking tot de inkomstenbelasting heffingsrente berekend ingeval een navorderingsaanslag wordt vastgesteld. Ingevolge het derde lid, letter a van dat artikel wordt met betrekking tot de inkomstenbelasting de heffingsrente enkelvoudig berekend over het tijdvak dat aanvangt op de dag na het einde van het tijdvak waarover de belasting wordt geheven en eindigt op de dag van de dagtekening van het aanslagbiljet. Ingevolge artikel 30h, eerste lid, van de AWR wordt heffingsrente in rekening gebracht over het positieve bedrag van de belastingaanslag.

2.10. Ingevolge artikel 8.10, eerste lid, van de Wet IB 2001 geldt de algemene heffingskorting voor iedere belastingplichtige. Ingevolge artikel 8.8 van de Wet IB 2001 bedraagt de gecombineerde heffingskorting (alle heffingskortingen waar een belastingplichtige volgens de Wet IB 2001 recht op heeft) maximaal het bedrag van de gecombineerde inkomensheffing (het gezamenlijke bedrag, na toepassing van regelingen ter voorkoming van dubbele belasting, van de over het inkomen uit box 1, 2 en 3 verschuldigde belasting en premies volksverzekeringen). Ingevolge artikel 8.9, eerste en tweede lid, van de Wet IB 2001 kan, indien de belastingplichtige in het kalenderjaar gedurende meer dan zes maanden dezelfde partner heeft, de gecombineerde heffingskorting, onder voorwaarden, worden verhoogd. De verhoging van de gecombineerde heffingskorting bedraagt maximaal het bedrag van de door de partner verschuldigde gecombineerde inkomensheffing verminderd met zijn gecombineerde heffingskorting. De wetgever heeft er aldus voor gekozen om het al dan niet recht hebben op een uitbetaling van de heffingskortingen (in dit geval de algemene heffingskorting) aan de minstverdienende partner afhankelijk te stellen van het bedrag van de door de meest verdienende partner verschuldigde belasting en premies volksverzekeringen over het desbetreffende jaar.

Overwegingen omtrent het geschil

In de zaak met nummer BK-10/00100 en in de zaak met nummer BK-10/00101

7.1. Bij de verrekening van het verlies van de partner over het jaar 2006 met zijn inkomens uit werk en woning over de jaren 2003 en 2004, welke verrekening voor de partner heeft geleid tot aanslagen van nihil over die jaren, is komen vaststaan dat belanghebbende de aan haar uitbetaalde heffingskortingen over de jaren 2003 en 2004 ten onrechte heeft ontvangen. Niet in geschil is dat dienaangaande terecht navorderingsaanslagen aan belanghebbende zijn opgelegd.

7.2. Op grond van artikel 30f, eerste lid en derde lid, onderdeel a, in samenhang met artikel 30h van de AWR is over het bedrag van die navorderingsaanslagen heffingsrente verschuldigd. De omstandigheid dat over de als gevolg van de achterwaartse verliesverrekening van het verlies over 2006 aan de partner verleende teruggaaf van inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen 2003 en 2004 - overeenkomstig artikel 30g, vierde lid, van de AWR - geen heffingsrente is vergoed, staat hieraan niet in de weg. De wetgever heeft immers bij de introductie van artikel 30g, vierde lid, van de AWR in 1984 bewust ervoor gekozen vergoeding van heffingsrente bij verrekening van een verlies uit een volgend jaar achterwege te laten. Voorts geldt dat de wetgever de situatie van de terugneming van de heffingskorting wegens verliesverrekening bij de partner van de belastingplichtige en de mogelijkheid van navordering bij de belastingplichtige met heffingsrente uitdrukkelijk onder ogen heeft gezien, zoals blijkt uit de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel dat heeft geleid tot de Wet inkomstenbelasting 2001:

Uit het vorenoverwogene volgt dat de wetgever bewust ervoor heeft gekozen om enerzijds bij vermindering van de aanslag die voortvloeit uit de verrekening van een verlies van een volgend jaar geen heffingsrente te vergoeden en anderzijds bij het navorderen van een ten onrechte verleende heffingskorting wel heffingsrente in rekening te brengen. Het Hof heeft zich hierbij neer te leggen. Ingevolge artikel 11 van de Wet Algemene bepalingen is het hem immers verboden de innerlijke waarde of billijkheid van de wet te beoordelen, zodat de vraag of sprake is van strijd met het rechtsgevoel niet ter beoordeling van het Hof staat.

7.3. Vervolgens is aan de orde de vraag over welk tijdvak de heffingsrente dient te worden berekend. Belanghebbende betoogt dat deze eerst vanaf het moment van het vaststellen van de verliesverrekeningsbeschikking van de partner (25 februari 2009) mag worden berekend, omdat pas vanaf dat moment de destijds aan haar uitbetaalde heffingskorting ten onrechte tot haar ter beschikking heeft gestaan.

7.4. Het Hof kan belanghebbende daarin niet volgen. Aan belanghebbende kan worden toegegeven dat op het moment van het vaststellen van de verliesverrekeningsbeschikking van de partner (25 februari 2009) is komen vaststaan dat de aan belanghebbende voor de jaren 2003 en 2004 uitbetaalde heffingskortingen ten onrechte zijn verleend, doch dit betekent niet dat deze enkel vanaf die datum ten onrechte tot haar beschikking hebben gestaan. Bij het vaststellen van de verliesverrekeningsbeschikking van de partner bleek dat belanghebbende nooit recht heeft gehad op de haar verleende heffingskortingen, zodat moet worden geconcludeerd dat vanaf de uitbetaling van de heffingskortingen deze ten onrechte tot belanghebbendes beschikking hebben gestaan. Dit brengt mee dat de heffingsrente terecht is berekend over de tijdvakken die aanvangen op de dag na het einde van de tijdvakken waarover de belasting wordt geheven, derhalve vanaf 1 januari 2004 respectievelijk 1 januari 2005 (artikel 30f, derde lid, onderdeel a, van de AWR).

7.5. Het vorenoverwogene brengt mee dat het hoger beroep gegrond is.

Proceskosten

In de zaak met nummer BK-10/00100 en in de zaak met nummer BK-10/00101

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een proceskostenveroordeling.

Beslissing

Bij ontstentenis van de voorzitter is de uitspraak getekend door mr. H.A.J. Kroon.

De partij die beroep in cassatie instelt is griffierecht verschuldigd en zal daarover bericht ontvangen van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan worden verzocht de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.