Gerechtshof 's-Gravenhage, 27-03-2012, BX2973, BK-11/00330

GERECHTSHOF ’s-GRAVENHAGE

Uitspraak van de eerste meervoudige belastingkamer d.d. 27 maart 2012

in het geding tussen:

op het hoger beroep van belanghebbende tegen de uitspraak van de rechtbank 's-Gravenhage van 5 april 2011, nummer AWB 11/499 SUCCR, betreffende de hierna vermelde aanslag.

Aanslag, bezwaar en geding in eerste aanleg

1.1. Aan belanghebbende is met dagtekening 23 juni 2009 een aanslag in het recht van successie opgelegd, berekend naar een verkrijging in het jaar 2008 ten bedrage van € 558.431 (1/2 van € 1.116.862).

1.2. De aanslag is, na daartegen door belanghebbende gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur gehandhaafd.

1.3. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep bij de rechtbank Haarlem ingesteld. Rechtbank Haarlem heeft zich bij uitspraak van 14 januari 2011, nummer AWB 09/5330, onbevoegd verklaard en het beroepschrift doorgezonden naar rechtbank ’s-Gravenhage. Deze rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.

Loop van het geding in hoger beroep

2.1. Belanghebbende is van de uitspraak van de rechtbank ’s-Gravenhage in hoger beroep gekomen bij het Hof. In verband daarmee is door de griffier een griffierecht geheven van € 112. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

2.2. Belanghebbende heeft bij brief, bij het Hof ingekomen op 27 januari 2012, een nader stuk ingediend, waarvan een kopie aan de Inspecteur is gezonden.

2.3. De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 14 februari 2012, gehouden te ’s-Gravenhage. Aldaar zijn beide partijen verschenen. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt.

Vaststaande feiten

Op grond van de stukken van het geding en het ter zitting verhandelde is, als tussen partijen niet in geschil dan wel door een van hen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, in hoger beroep het volgende komen vast te staan:

3.1. Op [dag en maand] 2008 is mevrouw [A] (hierna: erflaatster) overleden. Op het tijdstip van overlijden was zij weduwe.

3.2. Erflaatster heeft bij uiterste wil over haar nalatenschap beschikt. In een testament heeft zij haar twee zonen, te weten [B] en belanghebbende, tot haar enige erfgenamen benoemd.

3.3. De twee erfgenamen hebben in 2009 gezamenlijk aangifte van het recht van successie gedaan van de nalatenschap van erflater. In de aangifte is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

”De nalatenschap was op de sterfdag samengesteld als volgt:

3.4. De waarde van de effecten die tot de nalatenschap behoren, bedroeg volgens de slotnotering die is vermeld in de prijscourant die betrekking heeft op de laatste beursdag voorafgaande aan de verkrijging € 1.140.186.

3.5. Belanghebbende heeft ten aanzien van de vordering van € 313.974 een ongedateerde verklaring overgelegd, waarin het volgende is vermeld:

3.6. Belanghebbende heeft het volledige bedrag van € 313.974 doorgeleend aan [C] B.V. (hierna: de vennootschap), van welke vennootschap hij 50 percent van de aandelen hield. Bij notariële akte van 19 december 2007 heeft belanghebbende (middellijk) de resterende 50 percent van de aandelen in de vennootschap verworven voor een bedrag van € 14.033,94.

3.7. Belanghebbende heeft in 2008 tezamen en gelijkelijk met zijn echtgenote een woonhuis in eigendom, waarvan de voor dat jaar geldende WOZ-waarde € 348.900 bedraagt. De op deze woning rustende hypothecaire schuld bedraagt in het onderhavige jaar € 204.000.

3.8. De Inspecteur heeft de omvang van de boedel vastgesteld op € 1.116.862. Bij ieder van de erfgenamen is bij aanslag een verkrijging in aanmerking genomen van € 558.431.

Omschrijving geschil in hoger beroep en standpunten van partijen

4.3. De Inspecteur heeft de standpunten van belanghebbende gemotiveerd bestreden.

4.4. Voor de standpunten van partijen en de gronden waarop zij deze doen steunen, verwijst het Hof voorts naar de gedingstukken.

Conclusies van partijen

5.1. Het hoger beroep van belanghebbende strekt tot vernietiging van de uitspraak van de rechtbank, van de uitspraak op bezwaar en, naar het Hof begrijpt, tot vermindering van de aanslag naar nihil.

5.2. De Inspecteur concludeert tot ongegrondverklaring van het hoger beroep.

Oordeel van de rechtbank

6. De rechtbank heeft in haar uitspraak het volgende overwogen.

Volgens [belanghebbende] volgt uit deze leenovereenkomst dat er sprake is van een schenking omdat hij nimmer heeft afgelost of rente heeft betaald.

8.2 [De Inspecteur] heeft het standpunt ingenomen dat de vordering terecht voor de nominale waarde in de heffing is betrokken, omdat er sprake is van een renteloze lening die direct opeisbaar is. Volgens [de Inspecteur] hebben [belanghebbende] en erflaatster zelf geen bepalingen opgesteld inzake de opeisbaarheid, aflossing en verschuldigde rente.

8.3 [Belanghebbende] dient aannemelijk te maken dat de lening, die hij met erflaatster heeft gesloten, als schenking moet worden aangemerkt. Naar het oordeel van de rechtbank is [belanghebbende], gelet op de inhoud van de door hem overgelegde verklaring en hetgeen hij overigens naar voren heeft gebracht, hierin niet geslaagd. Uit de door [belanghebbende] overgelegde ongedateerde verklaring volgt de bereidheid van erflaatster om een lening te verstrekken. Het feit dat omtrent aflossing en rentevergoeding niets was bepaald, maakt nog niet dat geen sprake zou zijn van een lening en de geldverstrekking zou moeten worden aangemerkt als een schenking. Gegeven de onder 8.1 vermelde schriftelijke verklaring en het feit dat voor het overige door [belanghebbende] geen bewijs is geleverd van zijn stelling dat sprake is van een schenking, moet het er voor worden gehouden dat sprake is van een door erflaatster verstrekte lening.

Beoordeling van het hoger beroep

Waardering vordering uit hoofde van geldlening

7.1. Partijen hebben met betrekking tot de geldverstrekking in hoger beroep gezamenlijk het standpunt ingenomen dat deze niet dient te worden aangemerkt als schenking, maar als lening. Aangezien dit standpunt geen blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting, zal het Hof daarvan uitgaan.

7.2. Door de verkrijging uit de nalatenschap door belanghebbende van zijn aandeel in de vordering die zijn moeder op hem had, heeft hij voor dat deel een vordering op zichzelf verkregen, waardoor die vordering en de schuld aan zijn moeder voor dat deel door vermenging van rechtswege tenietgaat. Voor een afwaardering van de vordering voor dat deel is reeds hierom geen aanleiding.

7.3. Voor het andere deel van de vordering heeft het volgende te gelden. Belanghebbende heeft ter zitting uitdrukkelijk en onweersproken het standpunt ingenomen dat de waarde van de aandelen in de vennootschap ten tijde van de verkrijging gelijk is aan de waarde ten tijde van de overname van het 50 percent belang van de toenmalige mede-aandeelhouder op 19 december 2007. Aldus stelt belanghebbende dat de waarde van de aandelen in de vennootschap ten tijde van de verkrijging € 28.067,88 bedroeg. Voorts blijkt dat de schuld van de vennootschap uit hoofde van de geldlening aan belanghebbende voor de nominale waarde op de balans staat. De Inspecteur bestrijdt ook dit standpunt niet. Uit vorenstaande volgt dat de vennootschap ten tijde van de verkrijging, activa hield welke in waarde minimaal gelijk zijn aan het eigen vermogen groot € 28.067,88 vermeerderd met de schuld aan belanghebbende groot € 313. 974, in totaal dus groot € 342.041,88. Dit laat geen andere conclusie toe dan dat de vordering van belanghebbende op de vennootschap ten tijde van de verkrijging volwaardig was en op deze grond bestaat geen aanleiding voor de door belanghebbende voorgestane afwaardering.

7.4. Voorts heeft belanghebbende, naar zijn stelling, door het overlijden van erflaatster, naast de in het geding zijnde waarde van de lening, een bedrag verkregen van circa € 245.000 (€ 558.431 minus € 313.974), hetgeen lager is dan het door hem verschuldigde bedrag € 313.974, van doch deze stelling, wat er van zij van de juistheid daarvan, kan hem evenmin baten. Immers, bij dat bedrag dient te worden opgeteld de overwaarde van het woonhuis van belanghebbende en zijn echtgenote, en de waarde van zijn aandelenpakket in de vennootschap. Aangezien gesteld noch gebleken is dat een andere verdeling geldt, gaat het Hof ervan uit dat vijftig percent van de overwaarde van het woonhuis (€ 348.900 minus € 204.000), derhalve een bedrag van circa € 72.500, aan belanghebbende moet worden toebedeeld terwijl zijn aandelenpakket een waarde heeft van € 28.000. Vorenstaande leidt tot de conclusie dat belanghebbende solvabel was en voor de afwaardering van de lening geen plaats is.

7.6. Het vorenstaande voert tot de slotsom dat het hoger beroep ongegrond is.

Proceskosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.

Beslissing

Het Gerechtshof bevestigt de uitspraak van de rechtbank.

Deze uitspraak is vastgesteld door mrs. P.J.J. Vonk, H.A.J. Kroon en Chr.Th.P.M. Zandhuis, in tegenwoordigheid van de griffier mr. D.J. Jansen. De beslissing is op 27 maart 2012 in het openbaar uitgesproken.

De partij die beroep in cassatie instelt is griffierecht verschuldigd en zal daarover bericht ontvangen van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan worden verzocht de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.