Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 05-12-2002, AF2222, 99/00688

HET GERECHTSHOF TE 's-HERTOGENBOSCH

U I T S P R A A K

Uitspraak van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, vierde meervoudige Belastingkamer, op het beroep van X te Y (hierna: belanghebbende), tegen de uitspraak van het hoofd van de eenheid Particulieren P van de rijksbelastingdienst (hierna: de Inspecteur) op het bezwaarschrift betreffende de aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 1995.

1. Ontstaan en loop van het geding

Belanghebbende heeft in zijn aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 1995 een belastbaar inkomen aangegeven van ƒ 105.923,-- negatief. In deze aangifte is een bedrag van ƒ 147.363,-- aan "Onderhoud en andere kosten en lasten" in mindering gebracht op de inkomsten uit overige onroerende zaken, op welk bedrag de Inspecteur bij de aanslagregeling onder andere een correctie heeft aangebracht van ƒ 43.672,-- inzake arbeidslonen en reiskosten. Het belastbaar inkomen is vastgesteld op ƒ 44.889,-- negatief en het verlies van het jaar 1995 is bij voor bezwaar vatbare beschikking vastgesteld op ƒ 44.889,--. Belanghebbende heeft tegen de aanslag een bezwaarschrift ingediend. Bij uitspraak op het bezwaar is het inkomen per saldo met ƒ 780,-- verlaagd en nader vastgesteld op ƒ 45.669,-- negatief.

De eerste mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad met gesloten deuren ter zitting van de vijfde enkelvoudige Belastingkamer van het Hof van 30 januari 2002 te Maastricht. Naar aanleiding van het verhandelde ter deze zitting is de zaak verwezen naar de meervoudige Belastingkamer. De tweede mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad met gesloten deuren ter zitting van de vierde meervoudige Belastingkamer van het Hof van 25 september 2002 te 's-Hertogenbosch. Aldaar zijn verschenen en gehoord belanghebbende, alsmede de Inspecteur.

Belanghebbende heeft op de eerste zitting een pleitnota voorgedragen. De Inspecteur heeft op de tweede zitting een pleitnota voorgedragen. De inhoud van beide pleitnota´s moet als hier ingelast worden aangemerkt.

2. Feiten

Het Hof stelt op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting, als tussen partijen niet in geschil dan wel door een der partijen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, de volgende feiten vast.

2.3. De Inspecteur heeft in elk geval bij de behandeling van het bezwaarschrift met zijn brief van 9 december 1998 belanghebbende in de gelegenheid gesteld de identiteit van de werklieden bekend te maken, inclusief de volledige adressen, alsmede een specificatie te verstrekken van de per man uitbetaalde bedragen.

2.4. In de bezwaarfase heeft de Inspecteur een gedeelte van de in aftrek gebrachte, maar gecorrigeerde arbeidslonen, groot ƒ 2.400,--, tevens aangemerkt als niet-aftrekbare kosten van verbetering. Tussen partijen is thans niet meer in geschil dat deze correctie ten onrechte is aangebracht, zodat per saldo een bedrag van ƒ 41.272,-- aan arbeidslonen en reiskosten van anonieme werklieden inzake groot onderhoud niet in aftrek is toegelaten.

3. Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen

3.1. Tussen partijen is uitsluitend nog in geschil het antwoord op de vraag of de in 2.3 bedoelde arbeidslonen en reiskosten van anonieme werklieden ten bedrage van ƒ 41.272,-- zijn aan te merken als aftrekbare onderhoudskosten bij de inkomsten uit onroerende zaken. Belanghebbende beantwoordt deze vraag bevestigend, de Inspecteur ontkennend.

3.2. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken. Zij hebben daaraan ter zitting nog het volgende toegevoegd.

Ik twijfel niet aan de juistheid van de boekhouding. Ik geloof ook dat de uitgaven hebben gestrekt tot groot onderhoud. Er is een ambtenaar van de inspectie ter plaatste geweest om dat te controleren. Ik zal dus niet zeggen dat belanghebbende liegt of een valse boekhouding heeft vervaardigt. Maar ik wil gewoon de namen van alle personen aan wie hij heeft betaald.

Ik ben nu nog in staat de identiteit van de werklieden te achterhalen, mar ik wil dat niet omdat ik dat nu eenmaal met die mensen heb afgesproken. Daar acht ik me aan gebonden en dus houd ik me daaraan.

4. Overwegingen omtrent het geschil

4.1. Het Hof sluit aan bij het onder 3.2 genoemde gezamenlijk oordeel van partijen, nu dit oordeel niet blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting.

4.2. Niet in geschil is, dat belanghebbende in onderhavig jaar grootschalig onderhoud heeft doen uitvoeren aan het pand. De Inspecteur heeft op 14 november 1996 een taxatie doen uitvoeren van het pand door een taxateur van de Belastingdienst en heeft naar aanleiding daarvan de onderhoudskosten als zodanig aanvaard.

Belanghebbende heeft verklaard, en de Inspecteur heeft dit naar het oordeel van het Hof onvoldoende weersproken, dat de werkzaamheden tegen betaling zijn verricht.

De werkzaamheden zijn verricht door personen, die niet wensten, dat hun namen bekend werden en aan belanghebbende daarom geen kwitanties hebben verstrekt. Belanghebbende heeft de ter zake uitbetaalde bedragen vastgelegd in zijn bij de processtukken gevoegde uitvoerige boekhouding, waaruit per kostenpost en per dag de uitgaven gevolgd kunnen worden.

De Inspecteur heeft niettemin de in 2.4. en 3.1. bedoelde correctie van de aftrek aangebracht. Hij heeft deze correctie gemotiveerd met de noodzaak om de uitvoerders van het werk te kunnen traceren.

De Inspecteur heeft desgevraagd op de zitting van 25 september 2002 nog eens herhaald dat hij niet twijfelt aan de aard en de omvang van de onderwerpelijke kosten en dat hij de aftrekpost alleen heeft geweigerd omdat hij de namen van de derden wilde hebben.

Het bewijs dat de aanslag onjuist is vastgesteld kan op alle mogelijke manieren worden geleverd (zie onder andere Hoge Raad 13 september 1989, nr. 26.254 (onder meer gepubliceerd in BNB 1989/318)).

4.3. Op grond van de stukken, in het bijzonder de door belanghebbende overgelegde administratie van de onderwerpelijke kosten, de verklaringen ter zitting en al hetgeen overigens in 4.2. is overwogen is het Hof van oordeel dat belanghebbende voldoende heeft doen blijken dat het door de Inspecteur vastgestelde verlies voor het jaar 1995 onjuist is. Hij heeft, naar het oordeel van het Hof tevens voldoende doen blijken dat de gehele in 4.2. bedoelde correctie ten onrechte is aangebracht. Reeds hierom is belanghebbendes beroep gegrond en kan worden beslist als hierna is vermeld.

4.4. Daar voegt het Hof nog het volgende aan toe.

4.4.2. Artikel 53 van de AWR breidt de verplichting uit hoofde van artikel 47 AWR uit voor "administratieplichtigen" als bedoeld in artikel 52, tweede lid, van de AWR. Administratieplichtigen dienen tevens de gegevens en inlichtingen te verschaffen aangaande de belastingheffing van derden. Door de Inspecteur is niet gesteld, noch is overigens komen vast te staan, dat belanghebbende als een administratieplichtige in de zin van artikel 52 van de AWR dient te worden aangemerkt. De Inspecteur mag dan naar het oordeel van het Hof niet met een beroep op artikel 47 van de AWR informatie van een belastingplichtige vragen, terwijl het hem, naar hij heeft toegegeven, uitsluitend te doen is om de belastingheffing ten aanzien van derden. Hij heeft die bevoegdheid niet.

4.4.3. Wanneer de Inspecteur met een verwijzing naar de hem in art 47, lid 1, AWR gegeven bevoegdheid aan belanghebbende informatie van derden vraagt, die hij voor de belastingheffing van belanghebbende niet nodig heeft, en bij weigering de door belanghebbende geclaimde aftrekpost niet toelaat dan gebruikt hij zijn bevoegdheid om een aftrekpost te weigeren, voor een ander doel dan waarvoor die bevoegdheid gegeven is. Dat is in strijd met de beginselen van behoorlijk bestuur (zie artikel 3:3 van de Algemene wet bestuursrecht en Hof ´s-Gravenhage 3 juli 1989, nr. 1787/87 (onder meer gepubliceerd in BNB 1990/160))).

4.4.4. Ook het systeem van de wet verdraagt de door de Inspecteur gekozen opstelling niet. De bepalingen van de artikelen 52 en 53 van de AWR zouden immers zinloos zijn wanneer de Inspecteur met zijn weigering de aftrekpost toe te laten reeds ex artikel 47 AWR van belanghebbende informatie ten behoeve van de belastingheffing van derden zou kunnen vergaren.

4.4.5. De wetgever kan voor de onderhavige aftrekbare kosten eenvoudig hogere eisen stellen, zoals onder andere is geschied door aanvulling van artikel 46, derde lid, onderdeel b, van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 met ingang van het jaar 1997.

4.5. De stellingen van de Inspecteur dienen, gelet op al hetgeen hiervoor is overwogen, naar het oordeel van het Hof als zijnde onjuist te worden verworpen. Het beroep is gegrond.

5. Proceskosten

Nu het beroep van belanghebbende gegrond is, acht het Hof termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van zijn beroep bij het Hof redelijkerwijs heeft moeten maken. Het Hof stelt deze kosten vast op € 26,30 inzake reiskosten.

6. Beslissing

Het Hof vernietigt de bestreden uitspraak, vernietigt de beschikking vaststelling van het verlies van het jaar 1995 en stelt het bedrag van het verlies voor het jaar 1995 vast op ƒ 89.341,--, gelast dat de Inspecteur aan belanghebbende vergoedt het door deze gestorte griffierecht ten bedrage van € 38,57 (ƒ 85,--), veroordeelt de Inspecteur in de proceskosten van belanghebbende tot een bedrag van € 26,30 en wijst de Staat der Nederlanden aan als de rechtspersoon die de kosten moet vergoeden.

Aldus vastgesteld op 5 december 2002 door P.J.M. Bongaarts, voorzitter, J.W. van der Voort en J. Swinkels, en op die dag in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van C.A. Blokx-van Roosmalen, griffier.

Het aanwenden van een rechtsmiddel:

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.