Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 21-04-2004, AP4479, 00/02796

HET GERECHTSHOF TE 's-HERTOGENBOSCH

U I T S P R A A K

Uitspraak van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch tweede meervoudige Belastingkamer, op het beroep van Stichting X te Y (hierna: de belanghebbende) tegen de uitspraak van het Hoofd van de eenheid Ondernemingen Y van de rijksbelastingdienst (hierna, evenals de Voorzitter van het managementteam van het onderdeel Zuidwest van de rijksbelastingdienst, de thans ten aanzien van de belanghebbende bevoegde Inspecteur, aan te duiden als: de Inspecteur) op het bezwaarschrift betreffende na te melden naheffingsaanslag.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Aan de belanghebbende is over het tijdvak 1 januari 1997 tot en met 31 december 1998 onder aanslagnummer 0000.00.000.F.00.00000 een naheffingsaanslag omzetbelasting opgelegd tot een bedrag van fl. 17.165,= aan enkelvoudige belasting, zonder verhoging of boete. Na daartegen tijdig door de belanghebbende gemaakt bezwaar heeft de Inspecteur bij uitspraak van 15 september 2000 besloten de naheffingsaanslag te handhaven.

1.2. Tegen die uitspraak is de belanghebbende tijdig en op regelmatige wijze in beroep gekomen bij het Hof. Ter zake van dit beroep heeft de Griffier van de belanghebbende een recht geheven van fl. 450,= (€ 204,20). De Inspecteur heeft bij verweerschrift het beroep bestreden.

1.3. Het onderzoek ter zitting heeft met gesloten deuren plaatsgehad op 24 september 2002 te 's-Hertogenbosch. Aldaar zijn toen verschenen en gehoord namens de belanghebbende mevrouw mr. G. verbonden aan T Belastingadviseurs te Z, als gemachtigde van de belanghebbende, alsmede, namens de Inspecteur, de heer mr. H., verbonden aan vorengenoemde eenheid van de rijksbelastingdienst.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde tijdens het onderzoek ter zitting staat als tussen partijen niet in geschil, dan wel door een van hen gesteld en door de wederpartij niet of niet voldoende weersproken, het volgende vast:

2.1. De belanghebbende is op 19 december 1991 opgericht door de Woningstichting Sj. (hierna: WSJ) en de vereniging A (hierna: VERA). Zij heeft tot doel zorg te dragen voor een rechtvaardige en efficiënte verdeling van gesubsidieerde huurwoningen binnen de gemeente Y (hierna: de gemeente), in eigendom of beheer van instellingen welke al dan niet als zodanig zijn toegelaten krachtens de Woningwet.

2.2. Tot 19 december 1991 werden de werkzaamheden op het gebied van de woonruimteverdeling, zoals inschrijving, urgentiebepaling van woningzoekenden en toewijzing van huurwoningen in de sociale sector uitgevoerd, op basis van een overeenkomst van 27 juni 1980, door het Centraal Bureau Huisvesting (hierna: het CBH), dat ressorteerde onder de Gemeentelijke Sociale Dienst van de gemeente, en een toewijzingscommissie. De toewijzingscommissie ressorteerde onder het CBH. De bij de overeenkomst van 27 juni 1980 betrokken partijen, zijnde de gemeente, Stichting Huisvesting Bejaarden Y (hierna: SHB) en WSJ, hebben hun bevoegdheid op het gebied van het behandelen van aanvragen om toewijzing van woonruimte per 1 juli 1980 aan het CBH overgedragen en zij hebben per die datum hun bevoegdheden tot het beslissen op aanvragen om toewijzing van woonruimte overgedragen aan de toewijzingscommissie.

2.3. In het raadsbesluit van 30 mei 1991 van de gemeente is naar aanleiding van voorstel nummer 233 van 21 mei 1991 besloten tot privatisering van het CBH, teneinde beleid en uitvoering van de woonruimteverdeling duidelijker te scheiden. De gemeente zou de uitvoering van de woonruimteverdeling afstoten en slechts actief blijven op het gebied van de hoofdlijnen van het beleid, vast te leggen in een Nota Woonruimteverdeling, en de controle op de uitvoering van dat beleid. Hiertoe was per 1 januari 1991 het gemeentelijk woningbezit al van de gemeente overgegaan naar VERA.

2.4. Op 19 december 1991 is de belanghebbende met de gemeente, WSJ, VERA en SHB een samenwerkingsovereenkomst (hierna: de samenwerkingsovereenkomst) aangegaan, waarvan een afschrift tot de stukken behoort. Ingevolge artikel 3 van de samenwerkingsovereenkomst hebben de gemeente, WSJ, VERA en SHB de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de woonruimteverdeling met uitsluiting van anderen en van henzelf aan de belanghebbende opdragen. De Nota Woonruimteverdeling wordt in artikel 1 van de samenwerkingsovereenkomst omschreven als volgt:

'Het door de raad van de gemeente Y vastgestelde geheel van regels en voorwaarden aan de hand waarvan de verdeling en toewijzing van woonruimte dient te geschieden.'.

De Nota Woonruimteverdeling, die tot de stukken van het geding behoort, omvat dertig pagina's met aanwijzingen omtrent inschrijving, urgentie-, en volgordebepaling en toewijzingen met betrekking tot woningzoekenden.

2.6.1. Artikel 8 van de samenwerkingsovereenkomst bepaalt onder meer het volgende:

'1. Uiterlijk drie maanden voor aanvang van een kalenderjaar stelt de stichting [de belanghebbende; Hof] een begroting op van de baten en lasten verband houdende met de uitvoering van deze overeenkomst in dat jaar. De begroting behoeft de goedkeuring van partijen.

4. De gemeentelijke bijdrage in de kosten van de uitvoering van deze overeenkomst bedraagt f 100.000,-- per jaar. (...)

5. De bijdrage van de woningzoekenden in de kosten van de toewijzing bedraagt bij het van kracht worden van deze overeenkomst f 50,--. (...)

6. De lasten van de stichting komen, voorzover deze niet kunnen worden gedekt uit de bijdragen van de gemeente en de woningzoekenden, voor rekening van de parijen sub 3 en volgende naar rato van het aantal voor ieder van hen te verwachten toewijzingen.

(...)

9. De bijdrage van de woningzoekenden voor de kosten van inschrijving bedragen bij het van kracht worden van deze overeenkomst f 50,--. (...)

2.6.2. Artikel 9 van de samenwerkingsovereenkomst bepaalt het volgende:

2.6.3. De gemeente heeft op enig moment de betaling van het bedrag van fl. 100.000,= opgeschort, ten einde partijen (weer) bij elkaar te krijgen.

2.7. De stichting C, de stichting E en de stichting H, zijnde woningbouwcorporaties die eveneens actief zijn in de gemeente, hebben in 1991 niet deelgenomen aan de samenwerkingsovereenkomst.

2.8. Tussen (de gemachtigde van) de belanghebbende en de Inspecteur is schriftelijk en mondeling overleg geweest over de omzetbelastingpositie van de belanghebbende. De Inspecteur heeft in een brief van 23 februari 1993 vastgelegd dat naar zijn mening de belanghebbende omzetbelasting verschuldigd is over de in punt 2.6.1 genoemde bijdragen van de gemeente en van woningzoekenden bij toewijzing.

2.9. De Inspecteur heeft met ingang van december 1995 aan de belanghebbende aangiften omzetbelasting uitgereikt. Na ontvangst van zogenoemde nihil-aangiften is bij de belanghebbende een boekenonderzoek over het tijdvak 1 januari 1992 tot en met 31 december 1996 ingesteld, waarvan op 21 oktober 1997 een rapport is opgesteld. De naar aanleiding van deze controle opgelegde naheffingsaanslag staat, na afwijzing van het bezwaar, onherroepelijk vast.

2.10. Over het tijdvak 1 januari 1997 tot en met 31 december 1998 is, in onderling overleg tussen partijen, door de belanghebbende per saldo een bedrag van fl. 17.165,= aan omzetbelasting niet op aangifte voldaan. Hiervoor is de onderhavige naheffingsaanslag opgelegd.

3. Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen

3.2. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, waaronder de onder 1.3 vermelde pleitnota met bijlagen, van al welke stukken de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt. Ter zitting hebben zij hieraan nog het volgende, kort weergegeven, toegevoegd:

De belanghebbende

De Inspecteur

3.3. De belanghebbende concludeert, naar het Hof begrijpt, tot gegrondverklaring van het beroep en vernietiging van de bestreden uitspraak en van de naheffingsaanslag. De Inspecteur concludeert, naar het Hof begrijpt, tot ongegrondverklaring van het beroep.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. Partijen zijn kennelijk van oordeel, dat de belanghebbende voor de activiteiten in het kader van de uitvoering van de samenwerkingsovereenkomst als ondernemer in de zin van artikel 7 van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet OB 1968) moet worden aangemerkt. Nu partijen hierbij naar het oordeel van het Hof geen blijk geven uit te gaan van een fiscaalrechtelijk onjuist uitgangspunt zal het Hof partijen hierin volgen.

4.2. Uit het bepaalde in artikel 8, vierde lid van de samenwerkingsovereenkomst leidt het Hof af dat de bijdrage van de gemeente alleen verschuldigd is indien sprake is van uitvoering van de overeenkomst door de belanghebbende. Bij deze uitvoering gaat het om werkzaamheden op het gebied van de uitvoering van de woonruimteverdeling, die vóór het sluiten van de genoemde overeenkomst door de gemeente, als primair verantwoordelijke, zelf werden verricht en waarvan de kosten destijds ten dele door de gemeente werden gedragen; tevens gaat het hier om de verplichting voor de belanghebbende door de gemeente verlangde in de samenwerkingsovereenkomst genoemde gegevens beschikbaar te stellen ten behoeve van de totstandkoming van gemeentelijk beleid en/of de aanpassing van bestaand gemeentelijk beleid.

4.3. Gelet op hetgeen onder 4.2 is overwogen is het Hof van oordeel, dat de belanghebbende aan de gemeente een prestatie tegen betaling verricht, welke betaling een vergoeding vormt als bedoeld in artikel 8 van de Wet OB 1968, omdat partijen het bedrag van fl. 100.000,= zijn overeengekomen tegenover de door de belanghebbende aan de gemeente te verrichten, in de samenwerkingsovereenkomst, bezien in samenhang met de daarin genoemde Nota Woonruimteverdeling, duidelijk bepaalde prestaties en dit bedrag derhalve rechtstreeks verband houdt met de vorenbedoelde prestaties. Voorts is het Hof, gelet op het overwogene in 4.2, van oordeel, dat de gemeente een dienst verwerft voor eigen gebruik. Dat gebruik bestaat eruit dat de uitvoering van een deel van het gemeentelijk beleid, waarvoor de gemeente zich nog steeds verantwoordelijk acht, voortaan niet meer door de gemeente (deels) voor eigen rekening heeft plaats te vinden, maar verricht wordt door een derde. Dit brengt met zich dat sprake is van verbruik zoals bedoeld in de arresten van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen van 29 februari 1996, C-215/94 (Mohr), onder meer gepubliceerd in BNB 1997/32 en van 18 december 1997, C-384/95 (Landboden-Agrardienste), onder meer gepubliceerd in V-N 1998/5.17. Aan het oordeel, dat sprake is van verbruik doet niet af dat de gemeente met het aangaan van wederzijdse verplichtingen (mede) het algemeen belang van een correcte woonruimteverdeling op het oog heeft gehad, nu de belanghebbende in de motivering van haar beroepschrift op blz. 7 onweersproken heeft gesteld, dat de gemeente in casu niet handelt op basis van een specifiek voor haar geldend juridisch regime. Het Hof sluit zich bij dit standpunt aan, nu het geen blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting, mede gelet op het feit dat de Huisvestingswet de mogelijkheid biedt dat de gemeente de verdeling van woonruimte op grond van een contractuele regeling overlaat aan de eigenaar van één of meer woonruimten niet zijnde een publiekrechtelijk lichaam.

4.4. Gelet op het vorenstaande is het gelijk met betrekking tot de in geschil zijnde vraag aan de zijde van de Inspecteur. Voor dit geval zijn partijen het er over eens dat het beroep ongegrond is.

5. Schadevergoeding

Artikel 8:73 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: de Awb) komt niet aan de orde, nu het beroep ongegrond wordt verklaard.

6. Griffierecht

Het Hof is van oordeel dat er geen redenen aanwezig zijn om te bepalen dat aan de belanghebbende het door haar gestorte griffierecht wordt vergoed.

7. Proceskosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Awb.

8. Beslissing

Het Hof verklaart het beroep ongegrond.

Aldus gedaan door P. Fortuin, voorzitter, M.W.C. Feteris en M.E. van Hilten, en voor wat betreft de beslissing in tegenwoordigheid van M.J.G. Letschert, griffier, in het openbaar uitgesproken op: 21 april 2004

Aangetekend in afschrift aan partijen verzonden op: 21 april 2004

Het aanwenden van een rechtsmiddel:

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.