Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 27-09-2004, AR5870, 02/02836

HET GERECHTSHOF TE 's-HERTOGENBOSCH

U I T S P R A A K

Uitspraak van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, tweede meervoudige Belastingkamer, op het beroep van X B.V. te Y (hierna: de belanghebbende) tegen de uitspraak van het hoofd van het District Douane P van de rijksbelastingdienst (hierna, evenals de voorzitter van het managementteam van het onderdeel Belastingdienst/Douane Z van de rijksbelastingdienst, de thans ten aanzien van de belanghebbende bevoegde inspecteur, aan te duiden als: de Inspecteur) op het bezwaarschrift betreffende na te melden naheffingsaanslagen accijns minerale oliën, brandstofbelasting en voorraadheffing en de daarbij gegeven boetebeschikkingen.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Aan de belanghebbende zijn onder aanslagnummers 1 tot en met 10 en 11 over het tijdvak 1 juni 2001 tot en met 31 juli 2001 elf naheffingsaanslagen (hierna: de naheffingsaanslagen) accijns minerale oliën, brandstofbelasting en voorraadheffing (hierna tezamen: belastingen) opgelegd ten bedrage van in totaal fl. 265.813,= (€ 120.620,68), alsmede tegelijk met de naheffingsaanslagen bij elf voor bezwaar vatbare beschikkingen (hierna: de beschikkingen) een boete van 50% over de nageheven belasting, zijnde fl. 132.903,= (€ 60.308,75). De naheffingsaanslagen en de beschikkingen zijn, na daartegen gemaakt bezwaar, bij op de voet van artikel 25, zevende lid van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: de AWR) in één geschrift vervatte uitspraken van de Inspecteur gehandhaafd.

1.2. De belanghebbende is tegen die uitspraken in beroep gekomen bij het Hof. Ter zake van dit beroep heeft de Griffier van de belanghebbende een griffierecht geheven van € 218,=. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.3. Het onderzoek ter zitting heeft voor wat betreft de enkelvoudige belasting met gesloten deuren en voor wat betreft de boeten in het openbaar plaatsgehad op 26 februari 2004 te 's-Hertogenbosch. Aldaar is toen verschenen en gehoord de Inspecteur.

De belanghebbende is niet verschenen. De Griffier heeft verklaard dat hij de belanghebbende bij op 20 januari 2004 aangetekend met handtekening retour naar het door de belanghebbende zelf opgegeven adres verzonden uitnodiging, waarvan een afschrift tot de stukken behoort, heeft kennis gegeven van datum, plaats en tijdstip van de zitting.

1.4. De Inspecteur heeft te dezer zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof. Het Hof rekent deze pleitnota tot de stukken van het geding.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en de geloofwaardige verklaring van de Inspecteur ter zitting, stelt het Hof als tussen partijen niet in geschil, de volgende feiten vast:

2.1. De belanghebbende beschikt met ingang van 1 juni 2001 over een vergunning geregistreerd bedrijf als bedoeld in artikel 50a van de Wet op de accijns (hierna: de vergunning). Blijkens het gestelde in de op 14 juni 2001 afgegeven vergunning mogen de goederen alleen rechtstreeks worden afgeleverd op het adres: Oliehandel A B.V., Astraat 1, Q. Verder is in de vergunningvoorwaarden opgenomen dat de belanghebbende bij ontvangst van de goederen in het bedrijf de accijns is verschuldigd en dat uiterlijk één dag na ontvangst aangifte moet worden gedaan bij Douanepost R Administratieve Unit Accijns te P. Betaling moet plaatsvinden onmiddellijk na ontvangst van de acceptgiro. De belanghebbende is in diverse gesprekken voorafgaande de verlening van de vergunning ingelicht hoe in dezen dient te worden gehandeld.

2.2. Voornoemde Administratieve Unit ontvangt op 5 juli 2001 van de belanghebbende tien ondertekende dagaangiften. Met de aangiften geeft de belanghebbende de overbrenging van tien zendingen gasolie uit België aan. De aangiften worden geregistreerd onder de nummers 100 tot en met 109. De belanghebbende vermeldt in dit verband, naast de overige gebruikelijke gegevens, op die aangiften de ontvangen hoeveelheid gasolie en de verschuldigde accijns, brandstoffenbelasting en voorraadheffing. Als plaats van levering is eindbestemming België vermeld.

2.4. Bij de dagaangiften zijn de bijbehorende administratieve geleidedocumenten gevoegd. Op die documenten is vermeld dat de verzender/afzender zekerheid heeft gesteld. In vak 9 Expediteur zijn de gegevens van de diverse expediteurs ingevuld. De belanghebbende heeft die documenten op de achterzijde voor ontvangst afgetekend. Voor acht administratieve geleidedocumenten maakt B N.V. op verzoek van de belanghebbende een duplicaat-geleidedocument op. Ook de duplicaten zijn door de belanghebbende aan de achterzijde voor conforme ontvangst getekend. Bij aangetekende brief van 10 juli 2001 bericht de Administratieve Unit de belanghebbende dat voornoemde dagaangiften zijn geregistreerd en verwerkt. Daarbij wordt tevens aangegeven dat de door de belanghebbende overgelegde derde exemplaren van de administratieve geleidedocumenten ambtelijk zijn gewaarmerkt en verzonden aan de douane T. Douane T heeft die derde exemplaren vervolgens aan de belanghebbende teruggezonden.

2.5. Op 12 juli 2001 ontvangt de Administratieve Unit nog een dagaangifte, die aangifte wordt geregistreerd onder nummer 110. De belanghebbende geeft aan dat zij op 19 juni 2001 een zending gasolie heeft ontvangen. Bij deze aangifte is ook een voor ontvangst afgetekend administratief geleidedocument gevoegd. Op de dagaangifte zijn naast de gebruikelijke gegevens de hoeveelheid gasolie en de verschuldigde accijns, brandstoffenbelasting en voorraadheffing vermeld.

2.6. Bij brief van 12 juli 2001 stelt de Inspecteur de belanghebbende in kennis dat de dagaangifte 110, ontvangen 12 juli 2001, niet tijdig is gedaan. Aangezien sprake is van een eerste verzuim geeft de Inspecteur aan geen boete op te leggen. De Inspecteur heeft bij de brief een toelichting gevoegd waarin is aangegeven wat de gevolgen zijn bij volgende verzuimen.

2.8. Bij brieven van 29 oktober 2001 wordt bezwaar gemaakt tegen voornoemde naheffingsaanslagen en de opgelegde boeten. Opnieuw wordt aangevoerd dat de goederen in België zijn ingekocht en verkocht, waarbij Belgische accijns zou zijn betaald. De Inspecteur heeft de belanghebbende bij aangetekende brief van 2 april 2002 uitgenodigd om ter zake te worden gehoord. De belanghebbende heeft daar geen gebruik van gemaakt. Na de uitspraak op bezwaar van 17 april 2002 heeft de belanghebbende bij schrijven gedagtekend 24 april 2002 de Inspecteur verzocht hem alsnog te horen. Zij gaf aan in verband met de paasvakantie te laat kennis te hebben genomen van de uitnodiging. De Inspecteur geeft in zijn reactie van 26 april 2002 aan dat, nu inmiddels reeds uitspraak op bezwaar was gedaan, op dat moment horen niet meer aan de orde kan zijn. Hij geeft de belanghebbende wel de mogelijkheid om aanvullend bewijs in te brengen. Dat aanvullende bewijs zal hij, zo aangeleverd, nader beoordelen en hij zal dan bezien of de belanghebbende in aanmerking komt voor ambtshalve teruggaaf. Uit het beroepschrift noch uit het verweerschrift blijkt dat de belanghebbende gebruik heeft gemaakt van dat aanbod.

3. Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen

3.1. Het geschil betreft het antwoord op de volgende vragen:

3.2. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, waaronder de onder 1.4 vermelde pleitnota, van al welke stukken de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt.

3.3. De belanghebbende concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de bestreden uitspraak en vernietiging van de naheffingsaanslagen en de boetebeschikkingen. De Inspecteur concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

4. Beoordeling van het geschil

Oproep onderzoek ter zitting

4.1. Het beroepschrift en het aanvullende beroepschrift zijn ingediend door de heer mr. E van E B.V. te Y als gemachtigde van de belanghebbende. De machtiging is bij het indienen van het beroep aan het Hof overgelegd. E B.V. heeft bij brief van 14 januari 2004, blijkens de daarop gestelde stempelafdruk ingekomen op het Hof op 15 januari 2004, te kennen gegeven zich als gemachtigde van de belanghebbende terug te trekken. Deze brief luidt, voor zover te dezen relevant, als volgt:

Gemachtigde heeft aangegeven dat hij zijn voornoemde brief van 14 januari 2004 ook per aangetekend schrijven aan het hem laatst bekende adres van de belanghebbende, tevens het woonadres van voornoemde heer C, heeft gezonden. Het Hof heeft hierin aanleiding gevonden om de uitnodiging voor het onderzoek ter zitting per aangetekende post aan het laatst bekende, door gemachtigde opgegeven, vestigingsadres van de belanghebbende te zenden.

Vraag I

4.3. De belanghebbende is in het kader van de voorbereiding van de uitspraak op bezwaar op een behoorlijke wijze en wel bij aangetekende brief door de Inspecteur in de gelegenheid gesteld om te worden gehoord. De belanghebbende heeft die brief blijkens haar reactie gedagtekend 24 april 2002 in goede orde ontvangen, zij het, naar zij stelt, vanwege paasvakantie na 11 april 2002, de datum waarop zij was uitgenodigd te worden gehoord. Uit het gestelde in de brief leidt het Hof overigens af dat de belanghebbende toen ook al kennis droeg van de uitspraak van de Inspecteur. Het Hof is van oordeel dat de Inspecteur door zes dagen na de voorgestelde hoorzitting uitspraak te doen in dezen een redelijke termijn in acht heeft genomen. Het is in principe aan de belanghebbende om zorg te dragen voor de goede behandeling van haar zaken, waaronder belastingzaken, bij afwezigheid van haar medewerker(s). Voorts heeft de belanghebbende geen gegevens inzake de gestelde paasvakantie verstrekt, terwijl bijzondere omstandigheden zijn gesteld noch zijn gebleken. In dat kader kan het gestelde te late kennis nemen van de uitnodiging om gehoord te worden naar het oordeel van het Hof er niet toe leiden dat ter zake niet is voldaan aan het gestelde in artikel 7:5 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: de Awb), dit overigens alleen al omdat de belanghebbende in haar bezwaarschriften niet op de voet van artikel 25, vierde lid van de AWR erom heeft verzocht gehoord te worden. Van vernietiging van de uitspraak en terugverwijzing naar de Inspecteur kan in dezen dan ook geen sprake zijn.

4.4. De Inspecteur stelt, dat de belanghebbende de litigieuze partijen olie vanuit het belastingentrepot van B N.V. te België in Nederland heeft ontvangen. De Inspecteur stelt dat vorenbedoelde ontvangst blijkt uit door de belanghebbende gedane dagaangiften, de daarbij gevoegde administratieve geleidedocumenten en de door B N.V. aan de belanghebbende gezonden facturen.

4.5. De belanghebbende heeft aangevoerd dat de in geding zijnde partijen olie niet daadwerkelijk in Nederland zijn aangekomen of doorgevoerd. Vanwege diens betalingsproblemen zouden de goederen niet aan de beoogde afnemer Oliehandel A B.V. te Q zijn afgeleverd. Naar het Hof de belanghebbende verstaat, wordt hiermee aangevoerd dat geen sprake kan zijn van overbrenging van goederen vanuit België naar Nederland, zodat zich in dezen geen belastbare feiten hebben voorgedaan. Voorts voert de belanghebbende aan, dat zij slechts aangiften heeft gedaan omdat dit haar door de Inspecteur zou zijn geadviseerd.

4.6. Met betrekking tot de vraag of de litigieuze partijen olie van België naar Nederland zijn overgebracht en door de belanghebbende zijn ontvangen overweegt het Hof als volgt. De heffingssystematiek van de accijnzen kent onder meer de accijnsgoederenplaats (hierna: AGP) en het zogenoemde geregistreerde bedrijf. De ontvangst van goederen in Nederland vanuit een AGP in een andere lidstaat door een geregistreerd bedrijf in Nederland wordt aangemerkt als uitslag ter zake waarvan belastingen zijn verschuldigd. In het Uitvoeringsbesluit accijns en de Uitvoeringsbeschikking accijns zijn de ter zake van toepassing zijnde formaliteiten opgenomen. De belanghebbende heeft een geregistreerd bedrijf.

4.7. De belanghebbende zendt in dit kader op eigen initiatief ondertekende dagaangiften aan de Inspecteur. De Inspecteur ontvangt tien dagaangiften op 5 juli 2001 en één aangifte op 12 juli 2001. Op die aangiften worden de litigieuze zendingen olie aangegeven. Daarbij is aangegeven dat de zendingen olie vanuit het AGP van B N.V. te S zijn ontvangen op 25 juni, 27 juni en 4 juli 2001, respectievelijk 19 juni 2001. Die aangiften zijn duidelijk, stellig en zonder voorbehoud ingevuld. Bij die dagaangiften zijn ook de daarbij behorende administratieve geleide documenten gevoegd. In die documenten is als bestemming Nederland vermeld en als plaats van levering Q of T. Die documenten zijn voor conforme ontvangst door de belanghebbende getekend. Voornoemde N.V. heeft daarbij voor de levering van goederen facturen uitgereikt met berekening van omzetbelasting naar het nultarief. De facturen bevatten de gegevens van voornoemde documenten.

4.8. Bij brief van 5 juli 2001 wendt B N.V. zich tot de Inspecteur inzake duplicaten van voornoemde documenten. Er blijkt niet van enig probleem met de diverse afleveringen van olie. Op de brief van 10 juli 2001 van Inspecteur aan de belanghebbende volgt geen reactie als zouden de goederen niet zijn ontvangen. In de brief van 23 juli 2001 van de belanghebbende aan de Inspecteur wordt, voor zover te dezen relevant, vermeld:

De afgestempelde dag-aangiftes/geleidedocumenten zijn al in uw bezit. (...)'.

In deze brief rept de belanghebbende niet van problemen aangaande de afnemer A te Q.

4.9. Gelet op de door de belanghebbende gedane aangiften en de daarbij gevoegde administratieve geleidedocumenten en voorts de onder 2.3 bedoelde facturen brengt een redelijke verdeling van de bewijslast mee, dat de belanghebbende aannemelijk maakt dat in afwijking van die door haar voor waar ondertekende aangiften en vorenbedoelde documenten in werkelijkheid de litigieuze partijen olie door haar in Nederland niet zijn ontvangen. Gelet op het overwogene onder 4.7 en 4.8 met betrekking tot onder 2.3 tot en met 2.5 vermelde feiten is het Hof van oordeel, dat de belanghebbende tegenover de gemotiveerde betwisting door de Inspecteur niet aannemelijk heeft gemaakt, dat de litigieuze partijen olie, in afwijking van deze aangiften en documenten, niet door haar in Nederland zijn ontvangen. Voorts acht het Hof de belanghebbende, tegenover de gemotiveerde betwisting door de Inspecteur, niet geslaagd in de op haar rustende bewijslast om aannemelijk te maken, dat zij slechts aangiften zou hebben gedaan op advies van de Inspecteur.

4.10. De belanghebbende heeft aangegeven dat de heer A van Oliehandel A B.V. te Q bereid is bij het Hof onder ede te verklaren dat de litigieuze partijen olie nimmer bij haar door de belanghebbende zijn afgeleverd. Het Hof verstaat dit, gezien het door de belanghebbende overigens gestelde, aldus dat Oliehandel A B.V. niet de afnemer van de belanghebbende is. Naar het oordeel van het Hof kan het door de belanghebbende gedane getuigenaanbod redelijkerwijs niet bijdragen aan de beoordeling van het geschil, omdat zelfs indien de litigieuze partijen olie niet namens de belanghebbende als verkoopster zijn (af)geleverd aan Oliehandel A B.V. dit immers geenszins de ontvangst van de betreffende partijen olie door de belanghebbende als koper van B N.V. in Nederland uitsluit. Het Hof zal dan ook, gelet op artikel 8:63, tweede lid, van de Awb, aan het getuigenaanbod voorbij gaan.

4.11. De belanghebbende stelt dat de partijen olie zijn afgeleverd bij F BVBA te U (België). Deze BVBA zou, aldus de belanghebbende, bereid zijn te verklaren dat zij de partijen heeft ingevoerd en dat zij de Belgische accijns heeft betaald. Ook zou de bereidheid bestaan bewijsstukken van de douane te V (België) te overleggen. Naar het oordeel van het Hof kan het door de belanghebbende gedane getuigenaanbod redelijkerwijs niet bijdragen aan de beoordeling van het geschil, omdat zelfs indien de litigieuze partijen olie namens de belanghebbende als verkoopster uiteindelijk zouden zijn (af)geleverd aan F BVBA dit immers de ontvangst van de betreffende partijen olie door de belanghebbende als koper van B N.V. in Nederland geenszins uitsluit. Het Hof zal dan ook, gelet op artikel 8:63, tweede lid, van de Awb, aan het getuigenaanbod voorbij gaan.

4.12. Na het indienen van de betreffende dagaangiften heeft de Inspecteur de belanghebbende door toezending van acceptgiro's in staat gesteld de betalingen van de verschuldigde belastingen te verrichten. Op de op die acceptgiro's vermelde uiterste betaaltermijn van 23 juli 2001 bleken er geen betalingen door de belanghebbende te zijn gedaan. Ook na het verstrijken van de termijn zijn geen betalingen ingekomen.

4.13. Gelet op het overwogene onder 4.6 tot en met 4.12 is het Hof van oordeel dat de Inspecteur aan de in dezen op hem rustende bewijslast inzake de overbrenging van de goederen van België en de ontvangst van de goederen door de belanghebbende heeft voldaan, zodat de belanghebbende als vergunninghouder van een geregistreerd bedrijf op grond van artikel 2a, eerste lid, van de Wet op de Accijns de goederen heeft uitgeslagen en deswege de belastingen verschuldigd is geworden. Op grond van de artikelen 51a, 52a, 53 en 53a van de Wet op de accijns diende de belanghebbende die belastingen uiterlijk op de dag na de dag waarop de goederen daadwerkelijk in Nederland zijn ontvangen op aangifte te voldoen. Nu de verschuldigde belastingen niet op de aangiften zijn voldaan, heeft de Inspecteur de in geding zijnde naheffingsaanslagen terecht opgelegd.

4.14. Vraag I moet bevestigend worden beantwoord.

Vraag II

4.15. De belanghebbende voert met betrekking tot de boeten aan dat sprake is van een grote reeks van miscommunicaties. De belanghebbende meent dat het in dit kader logisch is, zij leefde in de vaste overtuiging dat de partijen olie niet zijn ingevoerd, dat geen sprake kan zijn van kwade trouw. De boeten zijn derhalve niet op zijn plaats. Verder voert zij aan dat het enkele feit dat iemand is gewaarschuwd niet automatisch tot de conclusie leidt dat er sprake is van kwade trouw of grove schuld.

4.18. Gelet op de omstandigheden van het geval acht het Hof de door de Inspecteur opgelegde boeten, zowel relatief als absoluut, ook passend en geboden.

4.19. Voor zover dit nog in beroep in geding zou zijn, is het Hof van oordeel dat van verrekening of iets dergelijks met eventuele teruggaven van belastingen vanwege overbrenging van de partijen olie naar België geen sprake kan zijn. Zo al recht zou bestaan op teruggaven - er dient overigens aan bepaalde feitelijke en formele voorwaarden te worden voldaan - dan ligt de verrekening in de (civielrechtelijke) invorderingssfeer, ter zake waarvan het Hof niet bevoegd is te oordelen.

4.20. Vraag II moet bevestigend worden beantwoord.

4.21. Gelet op het vorenstaande is het gelijk met betrekking tot de in geschil zijnde vragen aan de zijde van de Inspecteur.

5. Griffierecht

Het Hof is van oordeel dat er geen redenen aanwezig zijn om te gelasten dat aan de belanghebbende het door haar betaalde griffierecht geheel of gedeeltelijk wordt vergoed.

6. Proceskosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Awb.

7. Beslissing

Het Hof verklaart het beroep ongegrond.

Aldus gedaan door A. Bijlsma, voorzitter, P. Fortuin en G.D. van Norden en voor wat betreft de beslissing in tegenwoordigheid van Th.A.J. Kock, griffier, in het openbaar uitgesproken op: 27 september 2004

Aangetekend in afschrift aan partijen verzonden op: 27 september 2004

Het aanwenden van een rechtsmiddel:

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.